Oppassen is de boodschap!
vanuit de Z.L.M. gezien
zuidelijke landbouw maatschappij
'Zakelijk'
VVD lanceert een
sectorplan akkerbouw
Koördinatie
OTTD
-en
tuinbouwblad
VRIJDAG 30 OKTOBER 1987
75e JAARGANG NO. 3898
Bij de gebr. A. en W. Louwerse uit Veere werden eind vorige week deze bruine bonen van de ruiter af
gedorst. Doordat op dit perceel bijna geen water heeft gestaan was de opbrengst redelijk goed. De ge
broeders Louwerse worden geholpen door hun zwager H. Jansen (m.). Op de combine zit de heer H.
Dieleman van loonbedrijf H.P. Louwerse uit Serooskerke (geen familie). Zie voor een impressie van het
loonwerk pag. 15.
De beleggers in aandelen maken zenuwslopende tijden
mee. De telefoons bij de banken staan niet stil en me
nigeen komt tot de ontdekking, dat het beleggen van
geld in aandelen naast winst ook flink verlies kan ople
veren. Juist bij zulke schokbewegingen komt de dege
lijkheid van beleggen om de hoek kijken. Eén ding is
zeker, de beleggers van grond hebben geen onrustige
week doorgemaakt en de prijzen van de grond blijven
op een rustig niveau. Dit is mede te danken aan de
pachtwet en toch wil de overheid in deze wet wijzi
gingen aan gaan brengen. Op zich geen slechte zaak,
immers een zichzelf respekterende overheid moet zijn
wetgeving aanpassen aan de eisen van de tijd. Maar
voorzichtigheid is geboden. De reden waarom de
pachtwet indertijd zijn intrede in onze samenleving
deed is bij vele ouderen nog maar al te goed bekend.
Naast een ekonomische wetgeving is de pachtwet nl.
ook een stukje sociale wetgeving. De overheid zelf is
naast wetgever ook als grootste grondbezitter in ster
ke mate bij deze zaak betrokken. Soms hebben wij wel
eens de indruk, dat juist dit laatste de overheid in pro
blemen brengt met de uitvoering van haar taak als
pachtwetgever. Het is bekend dat het areaal pacht af
neemt. Als één van de verklaringen daarvoor wordt
door sommige de te lage pachtprijs aangevoerd. Wij
zijn het daar niet mee eens: geld in grond steken doen
naast de ondernemers ook beleggers. De beleggers
doen dat niet voor niets, dat is duidelijk. Ze kunnen zich
financieel iets permitteren en werken op lange termijn,
zonder kopzorgen te willen hebben van sterke fluktu-
aties. We mogen gerust konstateren dat deze beleg
gingen voor de institutionele beleggers maar ook voor
partikulieren een goed tot zeer goed rendement gege
ven hebben. Partikuliere beleggers hebben echter in de
loop der jaren moeten konstateren dat andere politie
ke inzichten omtrent het begrip bezit (niet alleen in Ne
derland maar in heel de wereld) geleid hebben tot
gedwongen verkoop bij verervingen omdat hoge suc
cessierechten moeten worden betaald. De institutio
nele beleggers hebben hier geen problemen mee want
die betalen geen successierechten. Zij wachten rustig
af tot grond vrijkomt wegens het niet aanwezig zijn van
opvolgers die rechten hebben in de zin der wet en gaan
dan over tot verkoop of pacht of sluiten een erfpacht-
kontrakt. Ook de beëindiging van de pacht op 65-jarige
leeftijd bij gebrek aan een opvolger levert statistisch
gezien een bepaald percentage vrije grond op. Op die
manier ontstaat voor deze groep beleggers een goed
rendement. Zij zijn dan ook regelmatig op de markt om
grond te kopen.
De overheid is ook aan de markt om te kopen en te ver
kopen. Vooral de motie Faber gaf destijds de aanzet
daartoe. Goede gronden worden verkocht en natuur
gebieden etc. worden teruggekocht. Wanneer het over
direkt rendement gaat zullen deze teruggekochte gron
den nogal wat minder opbrengen, nee, wellicht geld
kosten. We zijn ons bewust dat de overheid meer ta
ken heeft dan alleen het verpachten van grond maar
betwijfelen of het wel juist is om teveel geld te steken
in objekten die geen rendement opleveren maar alleen
worden aangewend voor het welzijn. Ook weet de
overheid bij het vrijkomen van grond wanneer ze niet
verkoopt en meewerkt aan saneringen van bedrijven,
dikwijls gaten te vinden om betere voorwaarden te be
dingen. Taxaties van de Grondkamer worden bijna
nooit als maatstaf gebruikt bij deze transakties. Het is
ons genoegzaam bekend, dat dergelijke zaken in de
Zuiderzeepolder en op het oude land worden gedaan
op basis van vrijwilligheid en dat het geen verplichting
is. Eén ding is zeker: we kunnen de overheid in deze
zaken zeker niet betichten van "onzakelijk" beleid. Er
wordt inderdaad uitgehaald wat er inzit. Wanneer het
de bedoeling van de regering is de pachtwet te wijzi
gen om op die manier als privaatrechterlijk bezitter be-
De liberale woordvoerder Piet Blauw is van mening dat
de akkerbouw in de hoek zit waar de klappen vallen.
Daarom presenteerde hij tijdens de begrotingsbehande
ling een "sectorplan akkerbouw". Het plan bestaat uit
zeven hoofdpunten: een prijsstabilisatie voor granen;
overbruggingsfinanciering voor het rampjaar 1987; een
VUT-regeling met prioriteit voor de akkerbouw; een ge
richt extensiveringsprogramma; inspelen op energiewin
ning uit biomassa; eiwit- en celluloseproduktie snel ter
hand nemen; tijdelijk grond uit produktie.
"Het is een discussiestuk" stelde Blauw, maar "alterna-
tiefloze, wellicht enkele negatieve reacties, leggen we ter
zijde." De achtergrond voor het initiatief van Blauw is
deels het huidige rampjaar en deels de doorschuiving van
problemen uit andere sectoren. "Vanaf de invoering van
de superheffing is het areaal grasland met 40.000 ha in
gekrompen, terwijl het areaal akkerbouw met 55.000 ha
is uitgebreid. Door vrijkomende produktiemiddelen uit
de veehouderij in de akkerbouw in te zetten, slibben de
marktsectoren vol. De akkerbouw dreigt vogelvrij te
worden verklaard, men mag er ongestraft op schieten.
Daar krijgt men in de toekomst ook nog een premie
voor. Dit kan zo niet doorgaan, dit is een weg zonder
licht."
Voor de overbrugging van de slechte oogst van dit jaar
denkt Blauw aan rentefaciliteiten, die via het O S
fonds ter beschikking zouden moeten komen. De termijn
van uitvoering mag niet langer zijn dan vier jaar en wan
neer men binnen die termijn inkomensbelastingplichtig
wordt, vervalt de regeling.
Extensiveringspremie
De VUT met voorrang voor de akkerbouw ziet Blauw als
de evenknie van de melkopkoopregeling.
Voor de granen wil Blauw niet alleen geen verdere prijs
daling, maar ook een bevordering van de verbouw van
bakrassen. Door de oogst te vervroegen, kunnen er vol
gens de VVD'er minder kunstmest en bestrijdingsmidde
len worden gebruikt. Ook zou dit de weerrisico's beper
ken bij de oogst. De opbrengstvermindering die hier on
vermijdelijk het gevolg van is, wil hij opvangen met een
extensiveringspremie. De financiering hiervan moet ko
men uit de besparingen die optreden door een grotere be
hoefte aan (goedkopere) graanvervangers.
Energieproduktie uit akkerbouwprodukten (ethanol,
melasse) is het volgende onderwerp van het VVD-
sectorplan, samen met meer aandacht voor eiwit- en cel
luloseproduktie.
Als laatste punt spreekt het plan van het tijdelijk uit pro
duktie nemen van grond. "We moeten leren van de fou
ten die in Amerika gemaakt zijn met dergelijke syste
men", aldus Blauw, "het gevaar is dat een zogenaamd
braaksysteem oneindig is. De ha-opbrengst blijft immers
doorstijgen."
ter aan haar trekken te kunnen komen, dan hebben wij
daar grote moeite mee. De opzet van de pachtwet was
en is tweeërlei; ekonomisch en sociaal. Een derde ele
ment nl. de overheid als belanghebbende bezitter hoeft
er ons inziens niet bij te komen.
Het Landbouwschap heeft er in een gesprek met de
minister-president recent op aangedrongen dat er meer
koördinatie met de minister van Landbouw moet zijn.
De ene minister vaardigt dit, de ander vaardigt dat uit.
De landbouw wordt gekonfronteerd met de nadelige
gevolgen. De indruk is soms weieens, dat men het wil
lens en wetens doet om op die manier als vakministers
minder gerichte weerstand te krijgen van de gedupeer
de tak. Wij gaan van dat willens en wetens voorhand
niet uit
Wel vinden wij dat t.a.v. de grond die koördinatie die
ook het landbouwschap voorstaat heel duidelijk moet
gelden. Wat Ruding en Koning willen en wat Nijpels
klaarstoomt daar moet Braks achter kunnen staan en
dat willen wij weten ook. De situatie is nu zo, dat uit
de miljoenennota blijkt dat de regering een heroverwe
gingsprocedure start t.a.v. het pachtbeleid. Verschil
lende departementen zijn hierbij betrokken. In de
memorie van Toelichting van de minister van Land
bouw vinden wij echter niets omtrent deze zaak. Op
passen is de boodschap.
A.H. Munters