België kiest voor Jonagold
Bijna alles verpakt
Zeer veel belangstelling voor rode mutanten
Veelbelovende
nieuwelingen
Welke is de beste
Jonagored
Wikken en wegen
Kleur het zwakke punt
De Jonagold zal binnen enkele
jaren 40-50% van de totale ap-
pelproduktie in België voor zijn
rekening nemen aFs de huidige
trend nog enige tijd doorzet. Dat
was de indruk die we kregen tij
dens een bezoek dat we kortgele
den brachten aan veilingen in het
Hageland en St. Truiden.en aan
een aantal fruitteeltbedrijven.
Door de aktiviteit van fruitteeltkon-
sulent J. de Coster hebben vooral de
telers in het Hageland al vroeg op
flinke schaal Jonagold geplant. En
daarmee kreeg men letterlijk en fi
guurlijk de smaak te pakken. Dank
zij de hoge produktie per ha en dito
prijs werd het nieuwe ras in korte
tijd ongekend populair.
Het grote fruitcentrum St. Truiden
nam daarbij eerst een meer afwach
tende houding aan, maar loopt de
achterstand nu zeer snel in. Bij nieu
we aanplant draait alles in hoofd
zaak om Jonagold met een bestui-
ver. Geen Vista Bella, Discovery,
Benoni, Summerred of Alkmene.
Voor Elstar komt nu wat belangstel
ling, maar voorlopig is de verhou
ding met Jonagold minder dan 1 op
10. Het appelsortiment wordt dus
erg eenzijdig onder het motto: 'Er
kan maar één de beste zijn'.
Snelle opmars
Wat er gaande is komt goed tot
uiting in de raming van de veiling te
Glabbeek voor de aanvoer in het sei
zoen 1987/88.
Jonagold 8.500.000 kg
Boskoop 5.500.000 kg
Golden 4.500.000 kg
Gloster 900.000 kg
Grieve 700.000 kg
Cox's 500.000 kg
Mutsu 300.000 kg
Weliswaar valt thans bij de pluk het
aantal kilo's tegen, maar dat geldt
voor alle rassen, dus de verhouding
blijft gelijk. Vorig jaar bedroeg het
aandeel van de Jonagold met 6'A
miljoen kg ruim 30% van alle ap
pels, nu zal het bijna 40% worden.
En gezien de vele jonge bomen die
nog niet in volle produktie zijn kan
over een paar jaar de 50% worden
behaald.
De Goudreinette (vooral rood)
handhaaft zich vrij goed, maar de
Golden neemt snel in betekenis af.
De andere rassen spelen een onder
geschikte rol. De Gloster is vrij veel
geplant als bestuiver, vandaar de re
latief hoge positie.
Bij ons bezoek op 13 oktober was er
op de veiling Demerland te Glab
beek al een ruime aanvoer van Jona
gold. Andere rassen waren slechts
schaars vertegenwoordigd.
Zeer opmerkelijk: de aangevoerde
Jonagold werd voor zeker 80% ge
legd aangeboden, uiteraard keurig
met de blos naar boven. Een heel
verschil met wat we in Nederland ge
woon zijn.
De Jonagored is dof donkerrood
over de hele oppervlakte van de
vrucht
Ook verder besteedt men in België
meer aandacht aan de presentatie,
o.a. door in de bovenste laag een rij
appels van een wikkel te voorzien of
er een kleine sticker op te plakken.
Met dat alles wordt door de Belgi
sche fruittelers vooral gemikt op
eksport. En niet zonder sukses, want
met name op de West-Duitse markt
heeft de Jonagold van onze zuider
buren een goede positie veroverd.
De eerlijkheid gebiedt om te zeggen
dat de prijzen van deze mooi verpak
te partijen zeker niet hoger waren
dan onverpakt bij b.v. de CVZ. Er
werd ruwweg ƒ1,50 betaald voor de
gewilde maten. Toch is men waar
schijnlijk in België op de goede weg.
De kansen voor een verdere verster
king van de positie op de internatio
Kijkje in het sorteer- en pakstation van de veiling te Glabbeek
Ook in België gebruikt men kistkaarten, doch elke veiling heeft zijn eigen
opdruk
nale markten lijken niet ongunstig.
Daarbij moet men in 't oog houden
dat de Jonagold thans nog een zeer
bescheiden rol speelt in de EEG, ver
geleken met bv. de Golden Delici
ous. Maar het ligt voor de hand dat
de konsument gaandeweg de Jona
gold beter zal leren kennen en waar
deren naarmate het aanbod
toeneemt.
Er is momenteel al een flink aantal
mutanten en selekties van de Jona
gold voorhanden. Het begon met de
T nummers, waaruit de Wilmuta
voortkwam. Vervolgens de
(gestreepte) New Jonagold en sinds
kort ook de King Jonagold, de Joni-
ca en de Jonagold DC.
En dan niet te vergeten de Jonago
red, die volgens sommigen in een
aparte rubriek thuis hoort. De
vruchten van deze mutant kleuren in
hun geheel zo diep donkerrood dat
men er nog nauwelijks een Jonagold
in kan herkennen. Omdat er tevens
sprake is van teruglopen, zodat
geadverteerd wordt met 'opge
schoond' plantmateriaal staan velen
er aarzelend tegenover.
Er werden al grote partijen Jonagold aangevoerd
Al met al zijn er inmiddels zoveel ro
de Jonagold mutanten dat het enige
tijd zal duren voor men heeft uitge
zocht welke de beste is of zijn. En
wellicht blijft de zaak in beweging
omdat er steeds weer mogelijke ver
beteringen worden gevonden.
Schijnbaar muteert de Jonagold
nogal gemakkelijk.
Voor de boomkwekers staan er
enorme belangen op het spel. Als
door onafhankelijke deskundigen
(de heren De Coster en Goddrie)
wordt vastgesteld dat de mutanten X
en Y het meest aanbevelenswaardig
zijn, gaat het er om wie die in han
den heeft.
Persoonlijk zou onze voorkeur bij
Links van de paal de gewone Jonagored, rechts de rode mutant Veu-
lemans
We mo 'en aannemen dat er naast de
hiervoo. genoemde nog meer mu
tanten 'onderweg' zijn. Zo vond
b.v. Kamiel Veulemans, een beken
de fruitteler in het Hageland, 4 jaar
geleden in zijn aanplant een boom
met vruchten die vroeger en veel
mooier kleuren dan de gewone Jona
gold. Hij heeft deze mutant inmid
dels op beperkte schaal vermeerderd
en tot nu bleven alle goede eigen
schappen behouden. Deze mutant
kleurt dus duidelijk vroeger-en over
een groter oppervlak, terwijl de
kleur warm-rood is zonder strepen.
Als hij zich handhaaft in de vergelij
king met andere mutanten zal het
echter -nog een paar jaar duren voor
de Jonagold Veulemans in de handel
verkrijgbaar is. En de konkurrentie
is niet gering.
geringe verschillen in intensiteit en
hoeveelheid kleur van het opper
vlak) naar een mutant gaan die vroe
ger kleurt en vroeger plukrijp is dan
de gewone Jonagold. Voorlopig
denken we daarbij vooral aan de Jo
nagold DC en heel misschien Veule
mans. Maar de ontwikkelingen kun
nen zo snel gaan dat volgend jaar de
meningen zijn gewijzigd en boven
dien is er nog geen plantmateriaal
van genoemde mutanten te koop.
Als het over vroeg kleuren en vroeg
plukrijp gaat, moet ook de Jonago
red worden genoemd. Die mutant is
ook vroeg. Op de Fruitcentrale te St.
Truiden was er geen aanbod van Jo
nagored op 13 oktober. Op de vei
ling te Glabbeek was één partijtje
van ca. 50 kratten, maat 90-95 mm.
De prijs was niet hoog, namelijk 92
cent per kg. De handelaar die de ap
pelen kocht zag toch wel perspektie-
ven voor het ras. 'Waarom was de
prijs dan niet hoger', vroegen we.
'De appels zijn van erg jonge bomen
en daardoor grof', was het ant
woord. 'En bovendien is er bijna
geen aanbod. Als de klant er volgen
de week op terugkomt moet ik nee
verkopen. Dat de appels te rood zijn
vind ik kletskoek. Een appel is nooit
te rood'.
Als we naar de Rode Boskoop kij
ken heeft hij gelijk. De thans alge
meen geplante mutant Schmitz-
Hübs (Bieling) werd aanvankelijk
ook argwanend bekeken, omdat er
klachten waren over teruglopen en
een te blauw-rode kleur. Nu geldt in
derdaad: hoe roder, hoe beter.
Maar of de geschiedenis zich met de
Jonagored zal herhalen kan met re
den betwijfeld worden. Vooral om
dat er onder de Jonagold mutanten
zijn die ook bijna helemaal kleuren,
maar warmer, helderder en daarom
o.i. mooier.
De bespiegelingen over verschillen in
kleur en plukrijpheid zijn gebaseerd
op waarnemingen en informatie
over een korte periode. Beter ge
zegd: een te korte periode. Ze zijn
dus onvoldoende onderbouwd. Wel
hebben we de indruk dat zich veel
afspeelt achter de schermen. Betref
fende beweringen over manipulaties
met Ethrel onthouden we ons van
een oordeel.
Deskundigen menen dat het nog glo
baal 4 jaar zal duren voor een duide
lijk en verantwoord advies kan wor
den gegeven. Aanstaande winter en
ook volgende jaren zal echter toch
veel Jonagold worden geplant.
Daarbij kan men er o.i. van uitgaan
dat vpijwel alle mutanten inklusief
de T nummers een verbetering bete
kenen ten opzichte van de gewone
Jonagold. De ene echter meer dan de
andere.
Daarom is het zaak de ontwikkelin
gen op de voet te volgen, zo moge
lijk persoonlijk de vergelijkende
proeven met mutanten te gaan bekij
ken en advies in te winnen bij de be-
drijfsvoorlichter of eventueel het
Proefstation voor de Fruitteelt te
Wilhelminadorp. We hebben ver
trouwen dat via bepaalde mutanten
de kleurproblemen bij de Jonagold
grotendeels zullen worden opgelost.
De Jonagold is een goede, maar geen
volmaakte appel. Vooral met de
kleur zijn er nogal eens problemen.
Dit najaar was in het Hageland en
rond St. Truiden half oktober nog
slechts 30-40% van de Jonagold ge
plukt en men rekende dat het wel
licht half november zou zijn voor al
les was geoogst. De achterstand op
vorig jaar beedroeg ongeveer 2 we
ken. Het was net als hier: in de twee
de helft van september leek alles pri
ma te gaan en daarna wou het niet
meer.
Dat late kleuren betekent meer kans
op ongunstig weer, veelal minder
prettig werken en kans op vet wor
den van de schil, zodat de appels al
vlug na de oogst moeten worden
verkocht.
Daarom is er zeer veel belangstelling
voor rode mutanten. Niet alleen
voor de mooiere kleur, maar ook
omdat sommige mutanten volgens
de voorlopige waarnemingen vroe
ger oogstbaar zijn.
