De maand oktober op
het Zuidwestelijk Veebedrijf
Zorg voor een
geleidelijke overgang
Kontroleer nu dakisolatie
varkensschuren
rundveehouderij
varkenshouderij
Van lieverlee wordt het gras in de wei minder. Zowel in kwaliteit als
hoeveelheid. Als we dan daarbij nog slecht weer hebben, wordt de
opname van gras door het vee nog minder. Daarom zullen we op tijd
moeten beginnen met het bijvoeren van ruwvoer. Ook de krachtvoer-
gift moet omhoog ten opzichte van de zomermaanden. Dit alles na
tuurlijk wel in verhouding tot de melkgift. Voor bedrijven die op stal
melken is dit bijvoeren goed mogelijk. Eventueel kunnen de koeien
ook 's nachts op stal worden gehouden. Voor die bedrijven, die dit
niet kunnen, ligt vooral het bijvoeren van ruwvoer een stuk moeilij
ker maar niet onmogelijk.
Bij slecht weer zal er plaatselijk nog
al wat worden vertrapt, waarvan het
grasland lijdt en we ook verliezen
hebben bij het ruwvoer. Maar niet
bijvoeren zal in veel gevallen nog
meer kosten. Door verlaging van de
produktie en een grotere kans op
pensstoornissen e.d. zal de schade
nog groter zijn. Dus als het enigszins
kan, dan toch ruwvoer bijvoeren en
ook de krachtvoergift aanpassen.
Graslandverzorging
Ook in het najaar moet er toch nog
het een en ander aan het grasland ge
beuren. Doen we dit niet, dan heeft
dat gevolgen voor de groei en de op
brengst van het gras volgend jaar.
Vooral klei, veen en de nattere zand
gronden zijn gevoelig voor vertrap
pen. Op dit soort gronden wordt de
tijd van het vee opstallen dan ook
meestal niet bepaald door de hoe
veelheid gras dat er nog staat maar
door de mate van vertrappen. Dan
kan er op sommige percelen nog te
veel gras staan, dat moet dan wor
den afgemaaid. Daarbij niet korter
maaien dan 7 cm. Zijn er veel
maairesten dan moet dit spul nog
worden opgeruimd.
De ontwatering is in het najaar ook
een belangrijke zaak. Voor een snel
le afvoer moeten sloten, greppels en
drainage goed open zijn. Op dit mo
ment zijn er nog verschillende sloten
waar veel begroeiing in staat. Het
openmaken van dergelijke sloten is
dan ook hard nodig. Ook de duikers
moeten goed worden nagekeken.
Soms zijn deze verstopt door b.v.
plastik zakken e.d. Maak ook de
greppels weer in orde als het vee uit
2e soort eieren: transport in stal ook
belangrijk!
De kwaliteit van het konsumptie-ei
is iets wat een steeds belangrijker rol
gaat spelen bij de afzet. Het is af
hankelijk van een groot aantal fak-
toren zoals fokkerij, gezondheid,
voeding, huisvesting en verzorging.
Niet overal heeft de pluimveehouder
evenveel invloed op. Transport en
verwerking van de eieren zijn echter
punten waar u wel nauw bij. betrok
ken bent. Vandaag gaan we een aan
tal punten na, die hierbij een rol
spelen.
Tussen het moment dat het ei is ge
legd en het moment van afroep van
het bedrijf gebeurt er van alles mee.
Eerst rolt het ei in de kooi naar vo
ren, waarbij het door de kip kan
worden beschadigd (pikken of trap
pen). Het is dus belangrijk dat de ei
eren niet te lang in de kooi blijven
liggen, wat pleit voor een stugge bo
dem met een vrij grote hellingshoek.
Hierdoor zal het ei ook met een ho
gere snelheid in de eierlade komen.
Een goed omgebogen, vlakke eierla-
Vrijdag 25 september 1987
f
de weide is. Denk daarbij ook aan
eventuele afvoerbuizen onder de kop-
einden e.d. Op verschillende perce
len zijn er z.g. 'ingesloten laagten',
waar ieder jaar weer water blijft
staan. Maak daar nu al een afvoer
voor, zodat u het water vóór bent!
Zorg ook dat de drainage goed en
vlot kan werken. Kontroleer in een
regenrijke periode of alle drains nog
goed lopen. Als er in zo'n periode
geen water uit komt is er iets fout.
Soms is alleen de eindbuis maar ver
stopt of verzakt. Het regelmatig
doorspuiten van de drains is een goe
de zaak. Wacht hiermee niet tot de
buizen dichtzitten.
Vooral in nieuw ingezaaid grasland
de, met voldoende ruimte voor een
goede verspreiding van de eieren en
een flexibele stootrand is dan ook
belangrijk.
Het ei is nu op de eierband terecht
gekomen. Zolang het daar ligt, moet
het beschermd zijn tegen pikken van
de kippen. Hiervoor dient de eierbe-
schermplaat. Voldoende ruimte
hieronder is belangrijk, zodat ook
de zware eieren er vlot onderdoor
rollen.
De eierbanden moeten verder vrij
van stof en struif zijn. Hiervoor
worden borstels gemonteerd; ook
kunnen op sommige batterijen stof
zuigersystemen of blowers geplaatst
worden. Het materiaal van de band
is ook van invloed. Op jutebanden
blijven eieren schoner dan op
trivera-banden, waarop open eieren
meer uitlopen.
Opstoppingen veroorzaakt door te
veel eieren moeten worden voorko
men. Er moeten ook niet te weinig
eieren op de band liggen omdat ze
anders kunnen gaan rollen wat be
schadiging tot gevolg kan hebben.
staat dikwijls veel onkruid. Vooral
muur komt veel voor en is zeer
lastig. Ook in de winter als het niet
vriest, groeit dit onkruid door.
Vooral bij zacht weer zo snel dat het
gras eronder kan gaan stikken. Als
het nodig is moet dan ook een che
mische bestrijding worden uitge
voerd. In nieuw grasland een lagere
dosering gebruiken dan in ouder
grasland.
Koppeling melkkontrole-
veevoeding
De juiste krachtvoergift per koe
moeten we bepalen aan de hand van
de produktie van de koe en het ruw-
voerrantsoen. Dat bepalen kan op
verschillende manieren gebeuren.
Voor die veehouders die deelnemen
aan de melkkontrole is er een ekstra
hulpmiddel om te komen tot een
juiste afstemming van de kracht
voergift op de melkproduktie. Zij
kunnen nl. meedoen aan het projekt
'Koppeling Melkkontrole Vee
voeding'.
De kosten zijn maar enkele guldens
per koe per jaar. Met behulp van de
uitslag van de proefmelking en het
grondrantsoen, wordt voor elke koe
afzonderlijk een krachtvoeradvies
gegeven. Wilt u meer weten over de
ze koppeling, vraag dan informatie
bij de kontroleur van de fokvereni-
ging of de bedrijfsvoorlichter.
Nivotransporteurs
Na de eierbanden komt nog een aan
tal belangrijke stappen. Allereerst de
nivotransporteurs. Deze moeten
goed zijn afgesteld, met vloeiende
overgangen. Vervolgens komen de
eieren op de dwarsband, die het ver
dere transport naar de inpakmachi-
ne verzorgt. Goede eigeleiders zor
gen hiervoor een zachte en langzame
overgang op de band. Ook worden
de eieren hierdoor op de juiste plaats
op de band gebracht.
De aanvoer moet regelmatig zijn, en
de bandsnelheid aangepast aan de
hoeveelheid eieren. Altijd zijn hoe
ken aanwezig. Deze moeten even
breed zijn als de banden, en goede
hoekgeleiders hebben. De aanvoer
moet verder gelijk lopen met de ver-
werkingskapaciteit van de inpakma-
chine. Een goed werkende beveili
ging tegen ophoping is noodza
kelijk.
Gemiddeld veroorzaken transport
en inpakmachine ongeveer 3%
ekstra kneus en breuk. Hierin
bestaat echter grote verschillen van
bedrijf tot bedrijf. Het aantal ban
den en overgangen in het totale cir
cuit speelt hierbij een rol. Door
voortdurend alert te zijn op boven
genoemde punten, en daarnaast re
gelmatig onderhoud te plegen is het
mogelijk het 2e soort zoveel mo
gelijk te beperken, en een kwalitatief
percentage goed produkt te leveren.
Een goede dakisolatie is een voor
waarde voor een goede temperatuur-
beheersing zowel in de zomer als in
de winter. Regelmatige kontrole op
de toestand van het isolatie
materiaal is noodzakelijk. Immers
ratten, muizen en tempexkevers
kunnen veel schade aanbrengen.
Kontroleer nu, juist voor de winter,
de isolatie zodat u nog voor de win
ter slecht of beschadigde isolatie
kunt vervangen. Als de isolatie aan
vervanging toe is, dan is het van be
lang het juiste materiaal op een goe
de manier aan te brengen. De vraag
komt dan op: welk materiaal en hoe
dik moet dit zijn?
Om een goede isolatie te behouden
mag deze geen vocht opnemen. Dit
kan men bereiken door isolatie
platen met een dampremmende laag
aan de onderkant te gebruiken en
daarnaast voldoende ventilatie tus
sen dak-isolatie en golfplaat te kreë-
ren. Om kromtrekken te voorkomen
heeft het de voorkeur om het mate
riaal aan beide zijde van een damp
remmende laag te voorzien.
Het aanbrengen van isolatie-
Aan het eind van deze maand zal op
veel bedrijven de ram bij de ooien
worden toegelaten. Daarmee breekt
een belangrijke periode aan in de
schapenhouderij. Problemen in het
dekseizoen kunnen tot gevolg heb
ben dat het aantal lammeren dat in
het voorjaar geboren wordt, te
genvalt.
Voordat de ram wordt toegelaten
moeten eerst de dieren met gebreken
aan gebit, uier of benen, zwoegers
en ooien met een te lage vruchtbaar
heid worden verwijderd. In de prak
tijk betekent dit dat er jaarlijks
25-30% wordt uitgeselekteerd. Dit is
een vrij groot percentage; wat eigen
lijk omlaag gebracht moet worden.
Want hoe meer oudere dieren door
ooilammeren vervangen moeten
worden, hoe geringer het gemiddeld
aantal geboren lammeren zal zijn.
Drachtigheidspercentage 90
Gem. worpgrootte/toegel. ooi 1.69
Uitvalspercentage lammeren 13
Vervangingspercentage 25
Prijs gras/ruwvoer (gld/kVEM)
Schapen-lammerenkorrel (gld/kg)
Opbr.prijs slachtlam (gld) 10,30
Opbr.prijs ooien (gld)6,50
Ooien bereiken op een leeftijd van
4-5 jaar hun hoogste worpgrootte
Daarnaast blijkt dat
wanneer het selektie percentage met
5% verlaagd kan worden dat dit een
arbeidsverhoging geeft van
/12,50/ooi (zie tabel).
Drachtigheidspercentage
Ekonorriisch is het nodig om een
hoog drachtigheidspercentage te
hebben, elk procent verbetering le
vert /2,50/ooi op. Het drachtig
heidspercentage en ook het aantal
lammeren worden beïnvloed door:
- de voeding: de ooien moeten enkele
weken voor het dekken in een goede
wei lopen waardoor ze toenemen in
het gewicht en konditie.
Krachtvoer bijvoeren in deze perio
de is slechts onder bijzondere om
standigheden noodzakelijk!!
- de .spermakwaliteit: jaarlijks ko
men nogal wat tegenvallers voor,
doordat rammen te weinig of geen
goed sperma leveren. Kontrole hier-
materiaal moet op de juiste manier
gebeuren. De isolatie-platen moeten
vrij van de gordingen, door middel
van ribwerk, worden aangebracht.
In onderstaande tabel worden ver
schillende materialen en de minimale
eisen in cm van dak- en plafond
isolatie aangegeven.
Het verdient aanbeveling om, wan
neer in een stalgebouw zowel half-
(HR) als volledig (VR) roostervloer
wordt toegepast, de isolatiedikte aan
te houden van de volledige
roostervloer.
Goede isolatie bespaart veel kosten,
vooral in de winter als er verwarmd
moet worden. Daarnaast bedraagt
een goede afdichting bij aan de ge
zondheid van de varkens, omdat er
geen valse trek is. Ook is de lucht in
laat dan beter te regelen. Om de iso
latie goed te houden is een regelmati
ge bestrijding van ongedierte nood
zakelijk. Wanneer er minder goed is
geïsoleerd betekent dit dat er minder
kan worden verteerd. U moet dan
meer 'gas' verstoken en dat kunt be
ter gebruiken voor het koken.
op door de Gezondheidsdienst voor
dieren kan veel ellende besparen.
Ooien die opbreken moeten in een
later stadium van de bronst gedekt
worden waardoor de aflamperiode
onnodig verlengd wordt en het aan
tal geboren lammeren minder wordt.
- het tijdstip van dekken: het hoogte
punt van de bronsttijd ligt in okto
ber/november. De vruchtbaarheid is
dan het hoogst. Elk lam dat meer ge
worpen wordt levert ƒ10,/ooi
ekstra op. Hieruit kan men konklu-
deren dat men de ram pas in de le
week van oktober moet toelaten.
Jonge ooilammeren
Bedrijfsekonomisch is het interes
sant om de halfjarige ooien tot de
ram toe te laten. Het moeten wel
ooilammeren zijn die goed ontwik
keld en vroeg geboren zijn. Deze
94 -f 4
1,79 +0.10
9 +4
21 -4
-0,02
-0,13
10.70 +0.40
8,50 2,00
ooilammeren kunnen vanaf eind ok
tober/begin november gedekt wor
den. Laat geboren ooilammeren of
minder goed ontwikkelde dieren
worden niet voor december drach
tig. Hierdoor wordt de aflamperiode
verlpngd, wat voor een aantal scha
penhouders problemen kan geven.
Bestrijding maagdarmwormen
In de meeste gevallen is het niet no
dig om de oudere ooien te behande
len. Eventueel bij twijfel kan men
eerst een mestonderzoek laten doen.
Bij ooilammeren is er vaak nog on
voldoende weerstand opgebouwd
zodat een behandeling enkele weken
voor het dekken noodzakelijk is.
En tenslotte: vergeet niet om voor
het dekseizoen de hoeven te kontro-
leren en bij te snijden.
Konsulentschap voor de Rundvee
houderij en Konsulentschap voor de
Varkens- en Pluimveehouderij,
Tilburg
9
Door op tijd met het bijvoeren van ruwvoer te beginnen, kan de overgang
van weide- naar stalperiode geleidelijk verlopen
Tabel 1. Verandering van enkele technische en economische
factoren die de arbeidsopbrengst per 100 toegelaten ooien
met circa f 1000 doen toenemen
Basis Nieuw Verandering
