Perenoogst toch minder groot dan
aanvankelijk verwacht
Denemarken wil uniforme
milieuregelingen in
Europese Landbouw
Nieuw appelras op
Veldhovense veiling
aangevoerd!
Van trekossen
naar trekkers
In Europa dreigt tekort
aan tarwe!
Schouwse boeren protesteren
weer tegen zoetwatervoorziening
Mengelingen
Export Derde Landen bedreigd
Graanopbrengsten
lopen in Zuidwesten
nogal uiteen
Suikerbietenkampagne
begint op 21 september
In de perenteelt zullen niet die grote
oogsten gerealiseerd worden die aan
vankelijk verwacht en voorspeld zijn.
Dit komt vooral doordat de peren van
het ras Doyenné du Cornice klein blij
ven. Er komt echter dit seizoen wel
een grote perenoogst, maar met zo'n
20% meer dan vorig jaar zou het best
bekeken kunnen zijn. Dit zei de voor
zitter van de Centrale Tuinbouwvei
ling Zeeland de heer W. de Jager
tijdens de algemene ledenvergadering
van de CVZ op woensdag 2 septem
ber jl.
Ook van Beurré Hardy valt de maat
zwaar tegen. De oogst hiervan is in
middels aan de gang. De kleine ma
ten buiten beschouwing gelaten is de
prijs hiervan goed. De Conference
lijkt wel goed te worden. Volgens vei-
lingdirekteur P. Vermaire bedraagt de
koelhuisopgave echter nog maar 5 a
6% meer dan vorig jaar. Op grond
hiervan verwacht hij dat er niet meer
dan 10 a 15% meer Conference voor
de koeling zal worden aangeboden
dan vorig jaar. De Jager meldde in
zijn openingswoord dat de appelpro-
duktie dit jaar gelukkig goed is. De
pruimenproduktie daarentegen viel
tegen: "Zoals het nu gaat zijn jaren
met een overvloedige pruimenoogst
voor de telers niet lonend. De prui-
menaanvoer zou meer gespreid moe
ten plaatsvinden".
De vergadering heeft de heer B. de
Gendt te Nieuw Namen benoemd als
opvolger van de heer J.S. Kind te
Hoek als bestuurslid. In het verdere
verloop van de vergadering werd nog
al de nadruk gelegd op het niet meer
toestaan van de zg. administratieve
verkopen. Ondanks het feit dat eni
ge leden er aanvankelijk moeite mee
hadden, heeft de vergadering toch
unaniem beslist deze administratieve
verkopen niet meer toe te staan, en de
zg. direktieverkopen tot een uiterste
te beperken. "Zo mogelijk willen we
het Zeeuwse fruitaanbod voor 100%
voor de klok brengen", aldus de heer
Vermaire. Dan worden de beste ga
ranties geboden ypor een goede prijs
vorming.
De vergadering heeft toegejuicht dat
het niet meer is toegestaan aan niet-
leden van de veiling om gebruik te
maken van CBT-fust. Hieraan ten
grondslag ligt het niet kunnen tolere
ren van het inbreuk maken op het
merkenrecht.
Denemarken heeft dinsdag tijdens een
informele ontmoeting van de Europe
se ministers van Landbouw in Nyborg
aangedrongen op harmonisatie van
milieuregelingen in de Europese land
bouw. De Deense minister, Britta
Schall Holberg, vreest voor konkur-
rentievervalsing als de relatief stren
ge milieuregels die nu al in
Denemarken gelden niet worden over
genomen in Duitsland, Nederland en
Engeland.
Europees landbouwkommissaris
Frans Andriessen erkent dat dit risi-
ko bestaat. Hij is bezig met een inven
tarisatie van de manier waarop het
principe "de vervuiler betaalt" in de
verschillende lidstaten wordt toege
past, zo liet hij dinsdag weten.
De Deense regering heeft eerder dit
jaar het gebruik van pesticiden en
meststoffen beperkt. In de komende
zes jaar moet de lozing van nitraten
met de helft en die van fosfaten met
80 procent omlaag. Het gebruik van
pesticiden moet in 1990 met een kwart
zijn verminderd. Verder is het aantal
dieren per bedrijf aan maxima ge
bonden.
Hoewel er dinsdag van verschillende
kanten begrip is getoond voor deze
benadering zei de Westduitse minis
ter Ignaz Kiechle na afloop dat de
meeste ministers het er toch wel over
eens zijn dat de boeren in feite de bes
te beschermers van het milieu zijn. De
nadruk moet daarom liggen op vrij
willige regelingen.
De EG dreigt de komende jaren ge-
konfronteerd te worden met een te
kort aan granen en met name tarwe.
Wanneer de tarweafzet van 1987 die
ca. 70 miljoen ton bedroeg voor vol
gend jaar wordt aangehouden dan zal
er onvoldoende tarwe zijn om de ex
port naar Derdehanden op hetzelf
de nivo te houden. Dit jaar zal de
produktie nl. uitkomen op ca. 62 mil
joen ton tarwe waardoor er een theo
retisch tekort ontstaat van 8 miljoen.
In interventie bevindt zich nog ruim
6 miljoen ton zodat er een effektief
tekort van ca. 2 miljoen ton tarwe zal
zijn. Van strategische voorraden of
van een graanoverschot zal in die si
tuatie in de EG totaal geen sprake
meer zijn.
De produktie van granen in de EG
(tarwe, mais, rogge enz.) laat de laat
ste jaren een aanzienlijke daling zien.
In 1984 bedroeg de totale produktie
nog 173 miljoen ton, in 1985 was ze
gedaald naar 160 miljoen ton en vo
rig jaar kwam de totale produktie uit
op 153 miljoen ton. Voor het huidi
ge oogstjaar komen de jongste prog
noses uit op ruim 150 miljoen ton
graan.
Een aantal boeren op Schouwen-
Duiveland heeft de ingebruikneming
van de rioolzuiveringsinstallatie
voor de Schouwse kuststrook te
Haamstede maandagmiddag aange
grepen om hun misnoegen te uiten
over de plannen voor een zoetwater
voorziening. Met spandoeken werd
duidelijk gemaakt dat zij het plan
van het waterschap na uitvoering
waarvan jaarlijks 130,per ha.
betaald zal moeten worden, af
wijzen.
De kringvoorzitter van de ZLM, de
heer L. van Gastel, gaf in een toe
lichting aan dat er nog onzekerheden
zijn rond de kosten van uitvoering
van de zoetwatervoorziening. De
ZLM zal daarom een bijeenkomst
beleggen waarop deskundigen objec
tief hun mening kunnen geven over
de mérites van het plan. Ook leden
van de ZLM zullen op die bijeen
komst hun visie op de plannen kun
nen geven. Op grond van de uit
komsten van dit beraad zal de ZLM-
kring fohar standpunt ten aanzien
van de zoetwatervoorziening nader
bepalen. Van Gastel: "Als bijvoor
beeld driekwart van de leden tegen
de zoetwatervoorziening is, dan zal
de kring zich aan die uitspraak con
formeren. Spijtig is dat sommige le
den zelfs dat objectief onderzoek
niet willen".
De opbrengsten van tarwe en gerst
lopen dit jaar nogal uiteen in het
Zuidwesten van ons land. Het
noordelijk deel van de Delta geeft
gemiddeld genomen de laagste op
brengsten. Naar het zuiden wordt
het beeld steeds iets gunstiger. Bij
een gemiddelde opbrengst van ca.
7250 kg komt de Hoekse Waard
op ca. 7000 kg terwijl Zeeuws
Vlaanderen op bijna 8000 kg
komt. Gemiddeld genomen ligt de
kg opbrengst 15% onder die van
vorig jaar. Bij gerst varieert de op
brengst tussen 5 en 6 ton waarbij
het patroon gelijk is aan die bij
tarwe. De gemiddelde opbrengst
van 5250 kg ligt eveneens ca. 15%
onder die van vorig jaar.
Nieuwe maatregelen
Toch zijn er op Europees vlak al een
aantal duidelijke milieubeschermen-
de maatregelen genomen. Zo is een
aantal chemische verdelgingsmidde
len, zoals DDT, verboden. Ook zijn
er grenzen gesteld aan schadelijke
bestanddelen in veevoer. Andriessen
kondigde in Nyborg aan dat hij op dit
terrein nog verder wil gaan. Er is een
nieuw voorstel op komst om de toe
lating en het gebruik van pesticiden
te harmoniseren. De Kommissie be
reidt ook een regeling voor ter beper
king van het gebruik van chemische
en dierlijke meststoffen. Als basis
daarbij dient een richtlijn uit 1980
over de kwaliteit van het oppervlak
tewater, waarin maxima worden
gesteld aan het nitraatgehalte.
Volgens Andriessen zal de gemeen
schap in het algemeen steeds meer aan
milieubescherming moeten doen. In
de Europese Akte, waarmee het EG-
verdrag dit jaar is uitgebreid, wordt
de bescherming van het milieu uit
drukkelijk genoemd als een van de
doelstellingen van de EG.
Woensdag jl. is op de Veldhovense
groenten- en fruitveiling een nieuw
appelras geïntroduceerd, nl. de Del
bard Restival. Deze primeur komt
op naam van de Gemertse fruitkwe
ker Jan van Erp die als eerste met de
teelt van dit uit Frankrijk afkomsti
ge ras is begonnen. Woensdag jl. is
de eerste partij van ca. 600 kilo op
de veiling verkocht. Een deel van de
aangeboden partij leverde een prijs
op van 2,80 per kg. terwijl een an
der deel 3,60 opleverde. De gemid
delde prijs die gemaakt werd was
3,30. Van Erp toonde zich zeer te
vreden met de prijs.
De Delbard Restival is een mutant
van de bekende Jonagold. Van Erp:
"Ik zocht al langer een met Jona
gold vergelijkbaar ras maar dan met
een betere kleur. In het dal van de
Loire vonden we deze Delbard die
qua vorm, grootte en produktiewijze
op de Jonagold lijkt maar veel roder
is. Twee jaar geleden heeft van Erp
2000 boompjes van dit ras geplant.
Aanleiding was o.m. de vorstschade
in januari 1985 waardoor veel aan
plantingen werden vernield. De op
brengst van de Delbard Restival is
volgens de Gemertse kweker met ge
middeld 10 kilo per boom boven ver
wachting. Het dubbele van wat hij
verwacht had. De appel zal vermoe
delijk goed in de smaak vallen. Het
is een vrij harde maar toch licht ver
teerbare fris zoet/zure appel waarbij
de nadruk iets meer op zoet ligt dan
bij de Jonagold. Over twee maanden
komt van Erp weer met een nieuw
ras: de Delbard Jubilee. Ook van dit
ras verwacht hij een goede oogst zij
het niet zo groot als van de RestivaJ.
De suikerbietenkampagne in het
Zuidwesten, en ook grotendeels in
de rest van Nederland, start op 21
september. De kampagne zal drie
maanden duren, zodra deze zoals ge
woonlijk voor de kerstvakantie kan
worden afgesloten.
De uitbetaling .heeft plaats volgens
het mengprijzensysteem, waarbij
wordt uitgegaan van een suikerge
halte van de bieten van 16%. Een
percentage dat door de weinige uren
zon in juli en augustus waarschijn
lijk in veel gevallen niet zal worden
gehaald. De suikerindustrie ver
wacht wel een goed wortelgewicht.
Voor vroege levering wordt een pre
mie uitgekeerd die de eerste dagen
ƒ12,50 per ton bedraagt.
In 1968 kon men nog trekossen voor de wagen aantreffen bij Mon-
schau (W.Dld.).
De hedendaagse benodigde trek
kracht op de agrarische bedrijven
wordt vrijwel volledig met trakto-
ren verkregen. Dit is al enige ja
ren het geval. Deze motorisatie is
in feite in enkele tientallen jaren
tot stand gekomen.
In 1945 waren er in ons land rond
2000 trekkers. De paardenstapel
omvatte toen 200.000 stuks van
drie jaar en ouder. Het totale aan
tal paarden, dus inklusief de één-
en twee-jarigen, was evenwel
300.000 stuks. Vanaf 1900 tot
1945 varieerde het aantal paarden
tussen 300.000 en 325.000.
Met de toenemende motorisatie in
de landbouw vanaf 1945 nam het
aantal paarden geleidelijk af tot
62.000 in 1986. Dit is nog wel een
behoorlijk getal maar deze paar
den worden voor het merendeel
gehouden voor sport en rekreatie.
Aangespannen paarden voor land
werkzaamheden zijn thans bijna
bezienswaardigheden
Tussen 1900 en 1945 varieerde het
aantal paarden in Zeeland tussen
de 30.000 en 36.000. Thans zijn er
nog' 1500 stuks. In vroegere tijden
werden runderen veelvuldig ge
bruikt voor de benodigde trek
kracht in de landbouw. Hiertoe
waren het vooral ossen maar ook
koeien die hiervoor werden aan
gespannen. Het gebruik van trek
ossen en ook van melkkoeien
heeft gedurende de 19e eeuw
voortbestaan. We menen te veron
derstellen dat na de Franse tijd
(1795-1813) de overschakeling
naar paarden zich sneller is gaan
voltrekken. Op de zandgronden
bleef het gebruik van runderen als
trekdieren het langst voort
bestaan.
Volgens Mededelingen voor de
Landbouw waren er in 1869 in ons
land nog ruim 10.000 trekossen.
Deze werden voornamelijk aange
troffen in de provincies Overijssel,
Gelderland, Noord-Brabant en
Limburg. Van het aantal koeien
die voornamelijk op de kleine be
drijven als trekkracht benut wer
den zijn geen aantallen bekend
maar dit getal is vrij zeker om
vangrijk geweest.
In 1869 telde men in Noord-
Brabant nog 4500 werkossen en in
Zeeland 160 stuks. In 1901 was het
Nederlandse totaal aantal gedaald
tot 3400. In enkele jaren daarna,
behoudens enkele uitzonderingen,
zijn de trekossen in ons land ver
dwenen.
In 1888 is de Nederlandse Heide
maatschappij opgericht. Dit met
onder andere het doel om heide
velden in kuituur te brengen om
op het platteland meer werkgele
genheid te scheppen en tevens ver
hogen van de voedselproduktie.
Voor het omploegen wat men toen
noemde dorreheidevelden werden
in 1893 voor de benodigde trek
kracht zeven ossen aangekocht.
Dit omvatte drie span plus één op
reserve. Door de Nederlandse Hei
demaatschappij werd met ossen
geploegd tot 1922.
In de jaren kort na 1945 kwam in
Duitsland en Frankrijk het ge
bruik van runderen als trekdieren
nog vrij veel voor. Het thans ook
in ons land bekende Franse vlees
ras Charolais is van oorsprong een
trekras.
J.H. Lantinga
4
Vrijdag 11 september 1987
