AUTOMATISERING:
BENT U ER AL KLAAR VOOR?
Melkquota
over geld
en goed
Algemene handelsvoorwaarden
landbouwwerktuigen en uitrustingen
worden aangepast.
WIR op vee inzet
kort geding tegen
de staat
G.J. Doornbos nieuwe
voorzitter CBTB
Landbouwschap:
Landbouwkundig
onderzoek pas na
reorganisatie
verzelfstandigen
Uitvoer aardappelen
afgelopen jaar sterk
gegroeid
Sommigen onder u weten het zich nog goed te herinneren: de over
schakeling van paarden naar trekkers. Dat bracht heel wat met zich
mee: de één was falikant tegen, terwijl een ander de ontwikkeling he
lemaal zag zitten maar te kampen kreeg met aanloopmoeilijkheden.
Uiteindelijk heeft het gros van de boeren in Nederland geleerd hoe
je zo'n ding moet besturen. Vroeger bouwde men een trekker en
"plantte" er een boer op. Trekkers worden echter steeds gebruikers
vriendelijker. Met de introduktie van de komputer (lees: program
ma's) lijkt het op dezelfde manier te gaan lopen.
Wie gaat nadenken over automatise- oplossing. U krijgt misschien zelfs
wel méér werk van uw administratie.
Waar voorlichters (lees: vertegen
woordigers) vaak. mee schermen,
zijn de grote financiële voordelen die
u met automatisering kunt behalen.
Nou, niets is minder waar. Het staat
bij voorbaat al vast dat automatise
ring u geld gaat kosten en wat het
oplevert moet u maar afwachten.
Daarbij kan het gebeuren dat, wan
neer de voorspelde voordelen be
haald worden, de software met bij
behorende komputer misschien al
afgeschreven is. Echter, is dit wezen
lijk anders bij de aanschaf van een
nieuwe trekker?
"Is er dan helemaal geen argument
te bedenken om over te gaan tot
automatisering op mijn bedrijf?",
zult u zich nu misschien afvragen.
Nou, dat kan soms reuze meevallen.
Waar ik u echter voor wil waarschu
wen is dat het "kopen van een kom
puter" geen oplossing is voor al be
ring, moet zich niet meteen laten
verleiden tot het kopen van een
komputer. Een komputer (in wezen
niks meer dan glas en blik) is slechts
het middel om programma's (soft
ware) te laten funktioneren. U raadt
het al: het gaat dus in eerste instantie
om de programma's en helaas heeft
u daar die zwarte doos met allemaal
bites, bits en chips bij nodig.
Niet de oplossing.
Voor het echter zover is, doet u er
verstandig aan om eerst eens kritisch
door het bedrijf te lopen, eventueel
met iemand anders. Daarbij moet u
uzelf kritisch (laten) bekijken. Waar
draait het namelijk om? Juist: uw
bedrijfsvoering staat centraal en
daarbij speelt Uzelf een niet onbelan
grijke rol. Een voorbeeldje: als ad
ministratie voeren niet uw sterkste
punt is of u heeft er zelfs een hekel
aan, dan is automatisering niet dé
Automatisering gaat niet altijd
over komputers.
staande problemen op uw bedrijf. U
moet bij uzelf nagaan wat de oorza
ken van deze problemen zijn en u
zult deze oorzaken eerst moeten
wegnemen. Pas dan heeft het zin om
over automatisering te gaan na
denken.
Oerwoud
Als u zover bent dat u voor uzelf de
situatie goed op een rijtje heeft en
uw bedrijfsvoering goed kunt over
zien, pas dan stapt u "automatise-
ringsland" binnen. Op dat moment
komt u echter midden in het oer
woud te staan en daarbij komt nog
dat u vaak alleen bent.
Er is zo'n enorm aanbod op het ge
bied van programma's en bijbeho
rende apparatuur, dat u door de bo
men het bos amper kunt zien. Uw di-
rekte "tegenstander" in dit oerwoud
isde vertegenwoordiger. U
moet uw "tegenstander" waardig
zijn door te weten waar u, en vooral
ook waar hij over praat. Bij een
eventuele demonstratie zal deze ver
tegenwoordiger u moeiteloos aan de
hand nemen en netjes met een grote
boog om de valkuilen heen loodsen.
Door scholing of deelname aan stu
diegroepen waarin kollega's meepra
ten die in dezelfde situatie zitten als
u, staat u niet meer "ongewapend",
respektievelijk alleen tegenover de
vertegenwoordiger
De aanschaf
Even terug naar de trekker. In het
prille begin van het trekkertijdperk
was het zo, dat de werkzaamheden
die uitgevoerd moesten worden, ver
richt werden door een werktuig dat
aan die trekker "vastgebouwd" zat:
zij vormden één geheel en waren niet
uitwisselbaar met andere merken. In
het begin van het komputertijdperk
was dat ook zo: programma (werk
tuig) A kon alleen maar draaien op
komputer (trekker) van het merk X.
Als je dan eenmaal op komputer-
merk X aangewezen was, kon je al
leen maar uitbreiden met software
die voor dat merk gemaakt was.
Evenals bij trekkers is dit natuurlijk
een onwerkbare situatie. Daarop is
wat uitgevonden: niet alleen kompu
ter X maar ook komputer Y en Z
werken nu allemaal volgens eenzelf
de principe. Alle programma's die
op dit principe gebaseerd zijn, kun
nen "aan zowel komputer X, als
ook komputer Y en Z gekoppeld"
worden (vergelijkbaar mét het drie-
punts hefsysteem bij trekkers). Stan
daardisatie heet dat met een mooi
woord.
Daarnaast is een belangrijke ontwik
keling gaande, gestimuleerd door de
takorganisaties (bijv. TAURUS en
SIVAK). Zij proberen ook om de
programma's te standaardiseren.
Software van verschillende leveran
ciers zou dan gekoppeld kunnen
worden.
Moraal van dit verhaal.
Wanneer u gaat prakkezeren over
automatisering op uw eigen bedrijf,
houd dan de volgende zaken goed in
het oog:
Bent u er zelf al rijp voor? Is uw be
drijf er klaar voor? Koop niet alleen
"glas en blik". De programma's
zijn het belangrijkst. Houd rekening
met toekomstige uitbreidingsmoge
lijkheden. Praat er eerst met andere
mensen over.
Ik hoop dat hiermee een aanzet ge
geven is voor een bewuste en verant
woorde keuze om wel, of juist niet te
gaan automatiseren op uw bedrijf.
Ids Attema.
De ontwikkelingen rond de super
heffing blijven de gemoederen bezig
houden. Regelmatig treft men in de
agrarische vak- en dagbladen artike
len aan over dit onderwerp. Zo was
in de Boerderij krant van vorige
week op de voorpagina te lezen:
"Inkomstenbelasting op melkquota
treft overname bedrijven" en
"Maatschap op de wip met quota:
vader moet eigendom overdragen".
De inhoud van beide artikelen is
hoogst verontrustend voor de rund
veehouderij. Het artikel rond de
maatschappen dat gebaseerd is op
een concept-nota "Overgang hef-
fingvrije hoeveelheden bij vorming
en ontbinding van maatschappen"
geeft aan dat de voorschriften nog
eens worden uitgebreid. Blijkbaar
wil men op het ministerie van land
bouw de zaken zodanig regelen dat
het de individuele boeren in ieder ge
val weer geld en moeite gaat kosten.
Als leek vraag ik mij af waarom de
leveringsrechten op naam van de
maatschap moet worden gesteld, als
men weet dat een maatschap juri
disch niet eens een rechtspersoon is.
Slechts de afzonderlijke maten heb
ben een bepaalde samenwerkings
vorm gekozen. Als men voorts weet
dat sinds jaar en dag pachtrechten
op naam van één der maten in ge
bruik en genot in de maatschap kun
nen worden gebracht zonder dat dit
tot feitelijke problemen aanleiding
geeft, dan vraag ik mij in alle on
schuld af waarom dit met de leve
ringsrechten ook niet kan. Het zou
een stuk makkelijker te verwerken
zijn zonder allerlei extra notariële
akten en bijkomende fiskale gevol
gen. Over fiscale gevolgen gespro
ken. De bedrijfsovername van vader
op zoon heeft de speciale aandacht
van één of meer inspecteurs. Daarbij
wordt gesteld dat tussen vader en
zoon bij de overdracht ook de waar
de van het melkquotum moet wor
den berekend (prijs 2,per kg).
Terwijl vader het aan hem toegewe
zen quotum voor niets heeft gekre
gen en hij het ongewenst vindt dat de
zoon hiervoor wel moet betalen.
Net zo min de zoon de vrije grond
prijs bij de bedrijfsoverdracht moet
betalen. Dit soort geluiden heb ik in
ander verband meer gehoord.
Illusoir
Ook pachtrechten zouden waarde
hebben meende een inspecteur, doch
kreeg van het gerechtshof de kous
op zijn kop. Over melkquota is ove
rigens al vaker gesproken dat hier
een belaste bate aanwezig zou zijn.
Daarom mag het verheugend lijken
dat de staatssecretaris van financiën
in antwoord op vragen van het twee
de kamerlid Blauw voor de vermo
gensbelasting heeft toegegeven dat
de waarde van quota op de boek
waarde (dus veelal nihil) mag wor
den gesteld. Letterlijk heeft hij daar
bij gezegd: "met betrekking tot het in
de vermogensbelasting betrekken
van melkquota pleegt er vanuit de
kringen van betrokkenen op te wor
den gewezen dat daardoor moeilijk
heden ontstaan, aangezien het quo
tum aan de belastingplichtige tijdens
zijn bedrijfsvoering door de over
heid is toegewezen. Voor zeer velen
van hen die een melkquotum is toe
gewezen is de verhandelbaarheid fei
telijk illusoir. Gezien de bijzondere
positie die het door de overheid toe
gewezen melkquotum in de bedrijfs-
vorming van de betrokkenen in
neemt ben ik voornemens bij aan
schrijving de belastingdienst te in
strueren dit quotum voor de heffing
van vermogensbelasting te waarde
ren op de boekwaarde. Deze zal inge
val het melkquotum aan de be
lastingplichtige is toegewezen nihil
zijn". Waarom zo vraag ik mij dan af
is bovenstaande argumentatie alleen
geldend als sprake is van vermogens
belasting. Is dit voor de inkomsten
belasting niet evenzeer van toepas
sing? Het is toch voor de doorsnee
belastingbetaler niet te begrijpen dat
voor de ene belasting het quotum
wel op waarde moet worden gesteld
en voor de andere belasting niet. Een
zodanige uitleg kan geen enkele
staatssecretaris -gelet op bo
venstaande argumenten waar ma
ken. Hopelijk heeft hij niet (uitslui
tend) budgettaire redenen op het oog
zoals bij de afschaffing van de
W.I.R. premie voor de levende ha
ve. Want dat zou betekenen dat hij
de landbouw financieel een been wil
lichten. En dat is niet aan te bevelen.
B. Veerbeek
Het Landbouwschap heeft nu defini
tief besloten de staat in kort geding
te dagvaarden tegen de beschikking
van 13 mei jl. waarin gebruiksvee
wordt uitgesloten van WIR-premie.
Naar het oordeel van het Landbouw
schap is de WIR een algemeen wer-
De heer G.J. Doornbos uit Nagele
wordt de nieuwe voorzitter van de
Nederlandse Christelijke Boeren- en
Tuindersbond. Hij is door het
bestuur unaniem voorgedragen als
opvolger van Jaap van der Veen. De
algemene vergadering van de
De algemene handelsvoorwaarden
landbouwwerktuigen en uitrustingen
(AHL), die de ruggegraat vormen voor
veel transakties in de agrarische sektor
zullen worden aangepast. Aanlei
ding hiervoor is de snelle technische
ontwikkeling in de agrarische
sektor.
Vooral de opkomst van computer
programma's (software) en de bijbe
horende afspeelapparatuur (hardwa
re) maken een herziening van de
AHL noodzakelijk. Volgens Peter
Kraak van de juridische afdeling van
het Landbouwschap is bij de aan
passing van de AHL de definitie van
een landbouwwerktuig van
doorslaggevend belang. Bij een aan
passing van de AHL zal nadrukke
lijk worden gekeken naar de agrari
sche toepassingsmogelijkheden van
een machine of van elektronische
apparatuur. Daarbij gaat het o.a.
over de vraag wat nu een computer
is.
In de praktijk doen zich weinig pro
blemen voor met de AHL. In ruim
70 procent van de situaties waarbij
nieuwe werktuigen en machines wor
den verhandeld gebeurt dit onder de
vlag van de AHL. De verwachting is
dat na aanpassing de werkingssfeer
van de AHL breder wordt en op
meer transacties van toepassing is.
kend instrument, dat niet selektief in
de richting van een bepaalde sektor
mag worden gebruikt. De op 13 mei
door staatssekretaris Koning van Fi
nanciën uitgevaardigde beschikking is
daarom in strijd met de wet.
Naar verwachting zal de behandeling
in de komende weken plaatsvinden,
op een door de president van de
Haagse rechtbank vast te stellen da
tum. Volgens het Landbouwschap
gaat het verdwijnen van de WIR op
vee de veehouderijsektor circa ƒ100
miljoen per jaar kosten.
NCBTB moet de benoeming op 31
augustus nog formeel bekrachtigen.
De 39-jarige Doornbos is geboren in
het Groningse Midwolda en vertrok
in 1958 met zijn ouders naar de
Noordoostpolder. Hij nam in 1979
het ouderlijk bedrijf van 51 ha. ak
kerbouw over, nadat hij al sinds
1969 in maatschap met zijn vader ge
werkt had. Doornbos is getrouwd en
heeft drie kinderen.
Het Landbouwschap vindt dat een
eventuele verzelfstandiging van het
landbouwkundig onderzoek pas aan
de orde moet komen als er over
eenstemming bestaat over het z.g.
ontwikkelingsplan Landbouwkundig
Onderzoek 1987-1990. Dit heeft het
Landbouwschap minister Braks
(Landbouw) laten weten.
Minister Braks wil de instituten en
proefstations in een zelfstandige stich
ting onderbrengen. Vooruitlopend
daarop zijn op zijn ministerie al een
dienst Landbouwkundig Onderzoek
en een direktie Wetenschap en Tech
nologie gevormd.
Het Landbouwschap vindt dat het
niet voor de hand ligt om instituten
voor fundamenteel onderzoek en
proefstations voor praktijkonderzoek
in één stichting onder te brengen.
Het Landbouwschap vindt dat het on
derzoek ten behoeve van de land- en
tuinbouw moet mee kunnen profite
ren van de middelen die beschikbaar
zijn of komen voor technologiebeleid.
Niet duidelijk is in hoeverre dat inder
daad het geval zal zijn.
In een kommentaar op de plannen
van de bewindsman stelt het Land
bouwschap clat agrarische instituten
en proefstations hun bestuurskracht,
slagvaardigheid en flexibiliteit ook
heel goed zonder verzelfstandiging
kunnen vergroten.
De export van consumptie- en in
dustrie-aardappelen is tot en met juni
dit jaar veel groter dan in dezelfde
periode vorig jaar. In juni dit jaar is
166.000 ton geëxporteerd, zodat het
totaal t/m juni komt op 1.224.000
ton. Vorig jaar was dat 977.000 ton,
een toename van ruim een kwart
dus.
T/m juni 1987 nam binnen de EG de
export in vergelijking tot dezelfde
periode in 1986 toe van 865.000 ton
tot 1.090.000 ton. De export naar
West-Duitsland daalde echter van
564.500 naar 459.000 ton, de export
naar de overige EG-landen kompen-
seerde dit verlies dus ruimschoots.
Over dezelfde periode bezien steeg
de export naar Afrika met 3.000 ton
naar 24.000 ton, maar die naar Azië
daalde van 29.000 tot 10.000 ton.
Opvallend is de grote stijging van de
export naar Amerika van 21.000 ton
vorig jaar tot 50.000 ton nu.
De export per 1 juli bedroeg de afge
lopen vier jaren resp. 1.063.000 ton,
1.079.000 ton, 977.000 ton en
1.224.000 ton. Deze gegevens zijn
verstrekt door het Produktschap
voor Aardappelen.
Vrijdag 17 juli 1987
3
