Kosten zoetwaterstelsel TholenfSt. Philipsland in
plan Heidemij geraamd op bijna dubbele WLZ-studie
NAK verscherpt partijkeuring
op voorkomen Phoma
Vragen over
distelgroei in
Markiezaatsgebied
De extra netto baten verkregen door zoetwateraanvoer bedragen be
drijfseconomisch in het gebied Tholen/St. Philipsland gemiddeld
329,per ha. cultuurgrond. Tevens is sprake van een meerop
brengst in kg. door verhoogde slootpeilen van 1 a 2%. Rekening hou
dend met 1% bruto meeropbrengst (uitgaande van 5000,per ha.)
komt hier nog een extra bate bij van 40,a 50,per ha. cul
tuurgrond. Daarmee komt de totale "winst" van een zoetwatervoor
ziening op Tholen/St. Philipsland op 370,a 380,per ha. cul
tuurgrond. De jaarlijkse lasten worden per ha. cultuurgrond ge
raamd op 116,bij een hoofdaanvoerstelsel. Bij een verbeterd
stelsel dus inklusief verdichting van het zoetwaternet (de zgn.
"40-ha" norm) op 138,terwijl een nog betere voorziening met
een verdichting tot de zgn. "300 m" norm neerkomt op een last van
185,In deze bedragen is begrepen de jaarlijkse exploitatiekosten
zoals onderhoud, energie e.d. die worden geraamd op 18,50 per ha
cultuurgrond. Bij al deze bedragen is uitgegaan van 50% rijkssubsi
die en een 30-jarige annuïteit op basis van IVi rente. Dit zijn enige
kerngegevens uit het dinsdag 14 juli jl. in het "Holland Huis" te
Scherpenisse door het Waterschap Tholen gepresenteerde rapport
"Voorontwerp Zoetwatervoorziening Waterschap Tholen".
Het rapport''Voorontwerp Zoetwa
tervoorziening Waterschap Tholen"
is op verzoek van het Waterschap
Tholen opgesteld door Heidemij
Adviesbureau BV. Het waterschap
heeft die opdracht gegeven om een
gedegen inzicht te krijgen in de fi
nanciële en technische haalbaarheid
van de zoetwateraanvoer naar Tho
len en St. Philipsland uit het nabij
gelegen Zoommeer. Het rapport zal
worden gebruikt voor het verkrijgen
van subsidies en ten behoeve van de
besluitvorming in het Waterschap.
De door de Heidemij in samenwer
king met de Technische Dienst van
het waterschap uitgewerkte studie
wijkt wat betreft de kosten van wa-
teraanvoer aanzienlijk af van de on
langs gepresenteerde WLZ-studie.
Daarin wordt als kostenpost een be
drag genoemd van 70,per ha.
cultuurgrond. In het voorontwerp
Heidemij wordt het verschil ver
klaard door de wijze waarop naar de
vereiste waterhuishoudkundige in
grepen en naar de landbouwkundige
raadvoorwaarden is gekeken. Zo
wordt in het rapport van de Heide
mij als optimale droogleggingsnorm
(verschil maaiveld met niveau open
water) een waarde gehanteerd van
0,90 ma 1.10 m beneden maaiveld.
is en of er overigens geen problemen
van juridische aard zijn zal bijvoor
beeld de grondeigenaar de extra
lasten op grond van de aan te nemen
nieuwe Waterschapswet door kun
nen berekenen aan huurder cq pach
ter? Wanneer deze zaken bekend
zijn komt het plan opnieuw terug bij
de hoofdingelanden.
Droogleggingsnorm
In het voorontwerp zoet watervoor
ziening is uitgegaan van een chlori
degehalte van 250 mg per liter terwijl
het maximale chloridegehalte van
het oppervlaktewater is gesteld op
750 mg per liter bij de uitslaande ge
malen. Bij de berekening van de
zoetwateraanvoerbehoefte is voorts
uitgegaan van een maximaal te bere
genen oppervlakte van 30% van de
totale oppervlakte kultuurgrond.
Het Dagelijks bestuur van het Waterschap Tholen vergaderde voor deze
bijzondere gelegenheid in het Hollandhuis te Scherpenisse. Staande
dijkgraaf I. C. Hage met op de foto rechts van hem het Hoofd technische
Dienst M. G uil jam.
voorstel dat het dagelijks bestuur de
hoofdingelanden nog voor het eind
van dit jaar omtrent deze zaak zal
voorleggen. Het gaat hier overigens
om een principe-uitspraak. Daarna
moet worden afgewacht of een even
tueel aangenomen plan subsidiabel
Als droogleggingsnorm is gehan
teerd 0,90 ma 1,10 m beneden maai
veld terwijl maximaal 20% van het
oppervlak een drooglegging mag
krijgen die kleiner is dan 0,90 m.
Wat betreft de mate van verdichting
van het waterlopenstelsel zijn naast
het hoofdwaterlopenstelsel twee al
ternatieven doorberekend nk de zgn.
"40-ha" norm waarbij elk kavel-
blok van ca 40 ha minimaal grenst
aan een waterloop met zoet water en
verder de zgn. "300 m" norm waar
bij elk willekeurig punt in een kavel
op maximaal 300 m van een water
loop met zoet water is gelegen. Hier
aan hangen uiteraard verschillende-
oplopende-prijskaartjes, zoals hier
boven reeds is aangegeven. Het on
derzoek heeft uiteindelijk geleid tot
een waterlopenstelsel met 4 inlaat-
punten en vier uitlaatpunten. (zie
kaartje). De diversiteit in hoogtelig-
ging vereist veel stuwen, ophalingen
en duikers. Gelet op de sterkere ver
fijning en differentiatie in het plan
van de Heidemij wordt nog opge
merkt dat een nadere afweging dient
plaats te vinden ten aanzien van de
berekende baten in het WLZ-plan
die hoger uit zouden kunnen komen.
Behandeling
Voor de behandeling van het rap
port van de Heidemij bestond onge
woon grote publieke belangstelling.
Overigens mocht het publiek slechts
toehoren. Het woord voor een eerste
reaktie was aan de hoofdingelanden
nadat voorzitter Hage een korte toe
lichting op de tot standkoming van
het rapport had gegeven en ir. Cee-
laert de inhoud van het plan had toe
gelicht. Een vraag of in alle polders
volgens het Heidemij-plan zoet wa
ter komt werd bevestigend beant
woord. Bij de bedragen wordt uitge
gaan van 50% subsidie hoewel hier
omtrent zo bleek vraagtekens
bestaan. Het is mogelijk om op
grond van de stemming te besluiten
om óf alleen voor Tholen óf alleen
voor St. Philipsland een zoetwater
systeem aan te laten leggen. Sommi
ge risico's (Phizomanie) en baten
(betere schurftbestrijding) zijn niet
kwantificeerbaar. Een differentiatie
van de te betalen kosten op grond
van grondsoort en bouwplan is in
principe mogelijk maar een dergelijk
systeem moet administratief wel uit
voerbaar en niet te duur zijn, aldus
de dijkgraaf. Overigens moet hierbij
gebruik worden gemaakt van gege
vens van de STULM en die zijn niet
verkrijgbaar. De dijkgraaf zag een
doorvoeren van de differentiatie dan
ook noet zo zitten, evenmin als het
instellen van sancties wanneer niet
wordt betaald. Een vergunnin
genstelsel voor het leveren van zoet
water wordt door de provincie niet
toegestaan. Op de vraag of er, wan
neer het plan eventueel wordt afge
stemd, een ander wat minder luxe
plan als alternatief kan worden ge
presenteerd, antwoordde de heer
Hage zeer aarzelend". Het is een
plan naar de wensen van de land
bouw en het is vanwege de kwaliteit
duur, niet vanwege de luxe". Het
rapport Voorontwerp Zoetwater
voorziening is met bijlagen tegen
kostprijs verkrijgbaar bij het water
schap Tholen voor 50,(inkl.
kaarten kost het 110,De sa
menvatting is voor 15,verkrijg
baar. Het rapport ligt bij het Water
schap en de twee gemeenten ter
inzage.
Kwaliteitsnorm
De heer M.C.J. Kosten, voorzitter
van de ZLM kring Tholen/St. Phi
lipsland van de ZLM vindt het jam
mer dat de kosten in dit plan van de
Heidemij zo hoog zijn uitgevallen.
"Ik kan me voorstellen, zo zegt hij,
dat de mensen hier in deze tijd met
dalende prijzen moeite mee hebben.
Hij vraagt zich af of het wat luxe
plan van de Heidemij het totale ver
schil van 12 miljoen - met de
WLZ-studie kan verklaren. Er zal
nader beraad nodig zijn om te bezien
of er nog andere mogelijkheden zijn.
Kosten: "Als de landbouw het zoete
water afwijst dan zal de rijksover
heid ook afzien van een toegezegde
kwaliteitsnorm voor het water in het
Zoommeer. Als wij nu "nee" tegen
zoet water zeggen dan is dat dus
voorgoed.
J. Wierenga
Perfekter
Ing. J.W. Busser van de Landinrich-
tingsdienst te Goes die nauw betrok
ken is geweest bij de WLZ-studie
geeft hierbij als toelichting dat de
waterdoorvoer in het WLZ-rapport
is gebaseerd op zwaartekracht en dat
het dus mogelijk is dat het water
plaatselijk te ver weg kan zakken.
Het plan van de Heidemij is in die
zin veel perfekter. Hij gelooft niet
dat perfektie in die mate noodzake
lijk is wanneer in het Heidemij-plan
het water verder wegzakt dan ca.
1.50 meter dan wordt weer opgepompt.
Er zijn in het plan van de Heidemij in
het gebied dan ook ca 73 pompjes ge-
projekteerd. "Vergelijk het maar, zo
zegt hij, met wonen. Wij hebben een
plan gemaakt voor een gewoon huis ter
wijl de Heidemij een villa wil bou
wen. In beide is volgens mij te le
ven". Ir. C.H.B.M. Ceelaert, die
het plan van de Heidemij dinsdag
presenteerde, is van mening dat zijn
plan weliswaar zeer gedetailleerd en
verfijnd is maar dat zulks ook nodig
is wil het gedragen worden door de
agrariërs in het gehele gebied. "Vol
gens mij, zo zegt hij, kunnen de boe
ren niet uit de voeten met een plan
dat minder verfijnd is".
Enquête
Hoe de boeren cq ingelanden daar
over denken zal de komende maan
den moeten blijken. Dijkgraaf I.C.
Hage kondigde een vrij strak schema
aan van behandeling van het voor
ontwerp in de duinen waterschaps-
distrikten. Dit zal voor eind augus
tus afgerond moeten zijn. Daarna
volgt een enquête per distrikt. Het
bestuur van het waterschap wil daar
mee aftasten hoe men op de twee
voormalige eilanden over het zoet
waterplan denkt. Uiteindelijk zal de
uitslag van dit onderzoek mede be
palend zijn voor de inhoud van het
De Nederlandse Algemene Keurings
dienst (de NAK) heeft dinsdag beslo
ten meer nadruk te gaan leggen op
de partijkeuring ten aanzien van het
voorkomen van droogrot (Phoma).
Voorts zal als indicatie voor het la
tent voorkomen van Phoma bij ba-
sispootgoed in de klassen S, SE en E
onderzoek worden uitgevoerd aan
onbehandelde partijen. De uitslag
daarvan heeft geen directe conse
quenties: er volgt dan dus eventueel
geen afkeuring, klasseverlaging of
quarantaine. De resultaten van dit
onderzoek geven daardoor onvol
doende zekerheid.
Het aanwezig zijn van latente
besmetting wil, zo zegt ir. Van der
Haar van de NAK, namelijk nog
niet altijd zeggen dat de partij onbe
trouwbaar is. "Daarom gaan we ons
richten op een verscherpte partij keu
ring bij het sorteren en certificeren.
Als in een partij dan rot voorkomt
boven de norm "sporadisch voorko
mend" dan gaat de partij in quaran
taine. Nader overleg is nog nodig
hoever we daarmee door kunnen
gaan...", aldus Van der Haar.
Tegenovergestelde
De discussie rond Phoma is zoals be
kend door het ministerie van Land
bouw onlangs midden in de belang
stelling geplaatst. Minister Braks
heeft namelijk besloten het Phoma-
besluit in te trekken op grond van
onzekerheden die gepaard gaan met
het Phoma-onderzoek en de claims
die daar eventueel uit voort kunnen
komen. Overigens was intrekking
van het besluit juist het tegenover
gestelde van wat de telers van
consumptie-aardappelen wilden,
vnl. een verzwaring van de tot nu toe
geldende 2 procentsnorm. Zij wilden
mede naar aanleiding van zware be
mesting in voorgaande jaren terug
naar de zgn. Nul-norm.
Jammer
De voorzitter van de akkerbouw
commissie van de ZLM, de heer J.
Geluk, vindt het verschrikkelijk
jammer dat de minister het Phoma-
besluit heeft ingetrokken. "Dit on
danks het feit, zo zegt hij, dat zowel
de telers van pootgoed als van con
sumptieaardappelen voor het hand
haven van het Phomabesluit zijn.
Weliswaar, zo zegt Geluk, was er
aanvankelijk bij de telers van poot
goed een positieve stemming maar
zij zouden de bal wel eens terug
gespeeld kunnen krijgen. De kans is
niet irreël dat de teelt van pootgoed
zich nu enigszins verschuift naar ge
bieden waar Phoma minder voor
komt, volgens Geluk kan afzwak
king of vervallen van het Phoma
besluit ook een aanslag betekenen
op de teelt van Bintjes.
De hoofdafdeling Akkerbouw van
het Landbouwschap heeft deze week
de wens uitgesproken dat het
Phoma-besluit in ieder geval dit jaar
nog in stand moet blijven, voor zo
wel de consumptie als pootgoed.
Ondertussen kan dan de komende
tijd worden nagedacht over een
nieuwe regeling.
De CDA-statenleden Munters, Van
der Stee en de VVD'er Van Nieu-
wenhuizen hebben gezamenlijk aan
GS vragen gesteld over de distelgroei
in het drooggevallen Markie-
zaatsmeer.
"Het is ons bekend, dat de begroei-
Onder grote belangstelling heeft de familie A. Dingemanse woensdag
avond haar nieuwe mini-camping aan de Werendijke 12 aan de rand
van Zoutelande op Walcheren officieel geopend. De familie heeft daar
bij goed ingespeeld op de ideale ligging van haar akkerbouwbedrijf
aan de druk bereden toeristische weg van Middelburg naar de kust.
Het bedrijfsgebouw zelf en de direkte omgeving hebben kultuurhisto-
rische waarde; vroeger stond hier een klooster en heette het gebied We
rendijke, waarnaar de camping is genoemd. "Een camping past, zo zei
de predikant van Zoutelande ds. P. Vellekoop bij de opening dan ook
goed in de traditie. Opnieuw kunnen de mensen hier lichamelijk en
geestelijk tot rust komen".
De heer A. Dingemanse lichtte in zijn welkomstwoord zijn inititatief
toe: Het definitieve besluit is vorig jaar november gevallen. We kwa
men tot de konklusie dat het akkerbouwjaar 1986 weer matig tot
slecht af ging lopen en het idee van een minicamping was geboren.
Hoewel een camping erbij wat het werk betreft toch niet zo gemakke
lijk is. Als ondernemer mag je evenwel niet snel tevreden zijn over je
zelf en het bedrijf. Degenen die in moeilijke tijden hun bedrijf toch
vergroten die redden het. Men moet flexibel zijn tegenwoordig en je
bedrijf mag ook weer een snoepwinkeltje zijn, iets wat met name 10
tot 20 jaar geleden niet gepredikt werd", aldus Dingemanse die aan de
inrichting van zijn mini-camping zeer hoge eisen gesteld. Het
kampeerterrein is ruim ingeplant, goed ontwaterd en voorzien van met
beton verharde parkeer- en toegangsweg. Bovendien is aan de rand een
nieuw gebouw opgetrokken dat voorzien is van voldoende wc- en dou
cheruimtes.
ing met distels in het drooggevallen
Markiezaatsmeer dermate is, dat
aan de provinciale distelverordening
uitvoering zal moeten worden gege
ven. De huidige beheerder heeft zich
tot de minister van Landbouw ge
wend met het verzoek, de bestrijding
chemisch te doen uitvoeren.
Zij vragen GS of zij het niet gewenst
achten, alvorens de minister van
Landbouw een definitief standpunt
inneemt met de minister in overleg te
treden."In het geval de minister van
Landbouw chemische onkruid-
bestrijding niet toestaat, willen wij
graag van u vernemen op welke wij
ze u dan uitvoering aan genoemde
verordening denkt te bevorderen".
Vrijdag 17 juli 1987
11
