en het
Het afsluiten van
mestafzetovereenkomsten
plaatsen van mestsilo's
Pootaardappelbeleid 1986 kostte telers
/1000,— per ha
COPA en COGECA blijven aandringen
op marktordening aardappelen
Het pootaardappelbeleid 1986 heeft
aan de telers en handel ruim
ƒ1.000,per ha gekost. Bij de Sto-
pa is uiteindelijk 111.000 ton poot-
goed ingeleverd tegen een gemiddelde
toeslag van ƒ247,per ton. De na-
heffing per ras kan binnenkort geïnd
worden, terwijl de kalamiteitenhef-
fing niet behoeft te worden geïnkas-
seerd. De gemiddelde pootgoedteler
is niet ontevreden o.a. mede dankzij
goede opbrengsten, en redelijk tot
goede exportmogelijkheden van het
bovenmaatse pootgoed naar Zuid-
Europa.
Garantieregeling 1986
Voor oogst 1986 waren de garantie
prijzen onveranderd vastgesteld. Dat
bracht natuurlijk toch wat extra risi-
ko met zich mee in verband met de
kosten bij overschotten. Aan het be
gin van seizoen 1986 was de kas leeg.
Daarentegen waren de heffingen zo
danig veilig opgesteld dat naast de
vaste jaarkosten, de garantieregeling
kan worden uitgevoerd in een op zijn
minst kostendekkend beleid. Nu de
uiteindelijke Stopa-overname bekend
Door een dergelijke overeenkomst
kan de heffingplichtige producent in
aanmerking komen voor een korting
op het hoogste tarief van de over
schotheffing. Dit tarief wordt dan
verlaagd van ƒ0,50 naar ƒ0,25 per kg
fosfaat. Mogelijk wordt dit tarief
nog verder verlaagd tot ƒ0, f5 per kg
fosfaat. Wanneer de veehouder in
aanmerking wil komen voor de kor
ting, moet aan enkele voorwaarden
worden voldaan:
1. de overeenkomst moet aangegaan
zijn tussen producent en gebruiker
2. de mestgebruiker mag niet meer
mest gebruiken dan overeenkomt
met 125 kg fosfaat per ha landbouw
grond per jaar of 250 kg in twee aan
eengesloten jaren, als het bouwland
betreft.
3. een afzetovereenkomst moet een
minimale duur van vier jaar hebben.
Opmerking: De voorwaarde dat de
afnemer niet meer mest mag toepas
sen dan overeenkomt met gemiddeld
125 kg fosfaat per ha kan een ekstra
beperking inhouden. Op grasland en
snijmais zijn namelijk hogere dose
ringen toegestaan. De bedrijven in
de overschotgebieden met grasland
en/of snijmais zullen dan ook wei
nig belangstelling hebben voor deze
afzetovereenkomsten.
Bovengenoemde voorwaarden zijn
algemene bepalingen waaraan een
mestafzetovereenkomst moet vol
doen. In de praktijk zal men naast
deze algemene bepalingen per be
drijf konkrete afspraken moeten
maken over o.a.:
a. De hoeveelheid te leveren mest.
Deze hoeveelheid zal in over
eenstemming moeten zijn met de
landbouwkundig gewenste hoeveel
heid op het ontvangende bedrijf.
Hierbij spelen het bouwplan en de
grondsoort, o.a. de fosfaattoestand,
een belangrijke rol. In de praktijk
zal de optimaal aan te wenden hoe
veelheid vaak aanmerkelijk lager
zijn dan de wettelijk toegestane 125
kg fosfaat per ha.
is kan de exploitatierekening worden
opgemaakt.
Inkomsten (in afgeronde cijfers):
- Basis areaalheffing
33.300 ha x ƒ500,—
ƒ16,7 min
- Plombeheffing
860.000 ton x
1,40/100 kg ƒ12,0 min
- Naheffing per ras
(variërend van 0 tot
ƒ300—/ha) 6,5 min
Totaal ƒ35,5 min
Uitgaven:
- Vaste kosten o.a.
propaganda 5,0 min
- Garantieregeling
111.000 x
ƒ247,/ton ƒ27,5 min
ƒ32,5 min
min miljoen
Volgens het goedgekeurde beleid over
1986 zou bovendien nog een kalami-
teitenheffing kunnen worden geïnkas-
seerd van ƒ300,per ha. Vanuit de
pootgoedkommissie van het Land
bouwschap is thans een voorstel on-
b. De mestsoort en de prijs. De soort
mest is meestal varkens- of «kippe-
drijfmest. Voor b.v. droge kippe-
mest met minimaal 40% droge stof
geldt ook zonder afzetovereenkomst
al een heffingsreduktie. Een korting
van ƒ0,25 per kg fosfaat (mogelijk
wordt dit dus ƒ0,35) betekent omge
rekend naar gemiddelde samenstel
ling, een voordeel van ƒ1,10 per ton
varkensdrijfmest en ƒ2,20 per ton
kippedrijfmest.
c. De periode van levering. Op de
klei- en zavelgronden zal men als re
gel na de oogst van de vroegere ge
wassen willen uitrijden, dus in de pe
riode augustus t/m oktober.
d. De kwaliteit van de mest. Een
voordeel van vaste afspraken is dat
men over en weer goed op de hoogte
is van eikaars wensen en situatie. Dit
maakt het gemakkelijker om garan
ties op te nemen over kwaliteit, be-
drijfshygiëne, e.d.
Vooral de inhoud van de onder b. en
d. genoemde punten zullen het voor
de afnemers aantrekkelijk moeten
maken om afzetovereenkomsten af
te sluiten. Vrij algemeen neemt men
nu nog een wat afwachtende hou
ding aan.
Mestafzetovereenkomsten in
kombinatie met silobouw
Het transport van drijfmest over
grotere afstanden en de betrekkelijk
korte uitrijperiode geven in de prak
tijk vaak problemen. Opslag op de
ontvangende bedrijven of in het ont
vangstgebied, maakt het mogelijk
om het transport en het uitrijden te
ontkoppelen. Bij droge mest geeft
dit weinig problemen. Voor de
opslag van drijfmest is het nodig om
b.v. opslagsilo's te bouwen. In som
mige ontvangstgebieden zijn op kon-
trakt al enkele silo's geplaatst. Deze
silo's zijn in principe demontabel en
blijven eigendom van de mestleve-
rancier. De afnemer stelt grond be
schikbaar om de silo te plaatsen en
verplicht zich om gedurende 5 jaar
jaarlijks een hoeveelheid mest af te
derweg naar de diverse beleidskolleges
om deze vastgestelde kalamiteitenhef-
fing niet te innen.
Naheffing per ras
We hadden met elkaar vastgesteld dat
er met ingang van 1986 een belangrij
ke verzwaring zou worden ingevoerd
voor de rassen die het sterkst bijdra
gen aan de overschotten. De heffing
zou niet ingaan bij een gemiddelde
overname van 1.500 kg per ha, maar
bij 1.000 kg per ha. Bovendien zou
deze heffing beginnen bij ƒ100,per
ha en doorlopen naar ƒ300,per ha,
afhankelijk van het overschot. Het re
sultaat heeft men kunnen zien aan de
opbrengst van ƒ6,5 miljoen. Als men
de lijst van ruim 200 rassen overziet,
kan men daar vele konklusies uit trek
ken. Vaststaat dat er een aantal ras
sen zijn die geen "navordering"
krijgen; een ander aantal een "navor
dering" variërend van ƒ100,tot
ƒ300,per ha. Bovendien zijn er
nogal een aantal rassen die meer dan
10 ton per ha hebben ingeleverd, en
kele zelfs meer dan 20 ton per ha. Het
meest verrassend is eigenlijk het ras
nemen die overeenkomt met mini
maal 90% van de silo-inhoud.
Wil de afnemer na 5 jaar de overeen
komst beëindigen dan moet hij dit
uiterlijk 6 maanden vóór het ver
strijken van de kontraktperiode per
aangetekende brief iflelden bij de
mestleverancier. Deze zorgt dan
voor het verwijderen van de silo.
Mestprijs c.q. rendabiliteit
In sommige kontrakten worden prij
zen overeengekomen van ƒ5,per
m' varkensdrijfmest en ƒ12,per
m3 kippedrijfmest (ekskl. b.t.w.
over het totale transporttarief)- Af
hankelijk van het tijdstip van leve
ring (dat door de leverancier wordt
bepaald) geldt een prijskorting van
ƒ1,tot maks. ƒ2,50 per m3. De
mest wordt voor deze prijzen in de
silo geleverd. De afnemer zal de
mest zelf moeten (laten) verspreiden.
Dit komt afhankelijk van de afstand
tot de percelen en de hoeveelheid
mest toch al gauw op ƒ3,a ƒ4,
per m3.
De volgende berekeningen laten zien
wat de prijs van de mest wordt inkl.
B.T.W. en gespreid op het land.
Hierbij is uitgegaan van een korting
van ƒ2,per m3.
Bintje dat met een gemiddeld over
schot van 1.832 kg per ha uit de bus
komt en daarmee valt in de katego-
rie van ƒ200,per ha navordering.
Het gehele verkoopseizoen een rede
lijk tot soms zelfs goede markt voor
Bintje pootgoed en uiteindelijk toch
nog een overschot van totaal 13.500
ton. Er wordt vaak in de praktijk om
een vergelijking gevraagd tussen licen
tierassen en vrije rassen. Gemiddeld
hebben de licentierassen 3.367 kg per
ha ingeleverd en de vrije rassen 3.514
kg per ha. Opvallend is ook de grote
bijdrage in het aanbod van een aan
tal fabrieksrassen. Bij het Landbouw
schap en het Bedrijfsschap moeten de
cijfers van de overschotten nog nader
worden bestudeerd voor mogelijke
gevolgtrekkingen voor het nieuwe sei
zoen 1988.
De Europese boerenorganisaties
COPA en COGECA herhalen hun
eis van 22 november 1982 om een
EG-aardappelmarktordening in te
stellen. Zij herhalen tevens hun be
reidheid met de EG-instanties te
overleggen over een prijsstabilisa-
tiestelsel, dat in geen geval zal mo
gen bijdragen aan de vorming van
overschotten. Aanleiding tot een en
ander is de marktcrisis voor de vroe
ge aardappelen.
De huidige crisis vindt zijn oor
sprong in de onevenwichtige markt,
dit als gevolg van het aanbod dat
zich thans in een korte periode voor
doet onder invloed van de vertraag
de groei in het voorjaar.
Als gevolg van het ontbreken van
E.G.-marktmaatregelen is het niet
mogelijk gebleken de prijsdaling te
gen te gaan. Vanaf begin juli 1987
waren de producentenprijzen in Ita
lië en Frankrijk zeer laag, namelijk
40% lager dan de prijzen in normale
jaren.
De situatie is ook nijpend in Duits-
Aardappel bestand tegen
Coloradokever
Een groep Amerikaanse geleerden
heeft een aardappelplant gekweekt die
een stof bevat die insekten, waaron
der de gevreesde Coloradokever, af
weert. Het onderzoek, dat twee jaar
heeft geduurd, is verricht in opdracht
van het Amerikaanse ministerie van
mestvarkensdrijfmest
aankoopprijs ekskl.
b.t.w. ƒ5,
korting ƒ2,
ƒ3-
b.t.w. 1
prijs inkl. b.t.w.
kosten van ver
spreiden ƒ3,50
diversen: zoals mixen,
grond en
renteverlies, verze
kering
Totale kosten gespreid
op het land
Tenslotte
Naast de tegenvaller van een extra
heffing per ras, die zeer binnenkort
uitgaat, staat een meevaller voor ie
dereen dat er hoogstwaarschijnlijk
geen kalamiteitenheffing over oogst
1986 behoeft te worden opgelegd. In
september beginnen weer diskussies
over garantieregeling 1988! We zul
len de landbouworganisaties er weer
nauw bij betrekken. Gaan we door
met het bodemprijssysteem? In gewij
zigde vorm? Een totale heffing van
ƒ1.000,per ha is niet mis. Maar te
rugvallen op de voermarkt die dit jaar
zelfs tot nul gulden is gedaald, is ook
niet aantrekkelijk!
A. Vermeer
land en het Verenigd Koninkrijk,
alsook in andere produktiegebieden.
In een aantal van deze gebieden is
25% van de gewassen nog niet ge
oogst en het gevaar bestaat dat voor
dit deel van de produktie geen afzet
kan worden gevonden, dan wel de
markt voor late aardappelen ernstig
zal worden verstoord.
E.G.-invoerconcessies ten behoeve
van derde landen hebben de over
schotsituatie dit jaar nog verergerd.
De voorzitter van de ZLM, de heer
H.C. van der Maas, is erg ongeluk
kig met deze ontwikkeling. Een
eventuele marktordening voor (vroe
ge) consumptieaardappelen zou on
ze concurrentiepositie ernstig in ge
vaar brengen vanwege de mogelijk
heid van concurrentie vervalsing in
andere lidstaten. "Alvorens je over
marktordening spreekt is het boven
dien van het grootste belang dat er
een uniforme kwaliteitsregeling in
het leven wordt geroepen. Er dient
geen Europese bodemprijs tot stand
te komen", aldus de heer v.d. Maas.
landbouw.
De Coloradokever, "de meest ver
woestende plaag van de Amerikaan
se aardappelvelden" strijkt nu op de
planten neer, neemt een hapje van het
blad en vliegt weer door, omdat hij
wordt afgeschrikt door de ingebrachte
stof leptine. De planten worden nau
welijks beschadigd.
(uit Binnenhof)
kippedrijfmest
ƒ12-
A~
ƒ10-
ƒ4- ƒ11,
ƒ3,50
A
ƒ4,50 ƒ4,50
ƒ8,50 ƒ15,50
Vergelijken we deze kosten met de
mesttarieven van b.v. de Brabantse
Mestbank bij levering gestrooid op
het land (voor varkensdrijfmest
ƒ9,— en voor kippedrijfmest
ƒ15,per m3) dan blijkt hieruit
geen direkt financieel voordeel voor
de afnemer. Beide prijzen liggen bo
vendien maar weinig onder de bruto
bemestingswaarde waardoor er geen
sterke stimulansen van uitgaan om
op grote schaal mest af te nemen.
Afgezien van het financiële aspekt
heeft een opslagsilo ook voor de af
nemer enkele voordelen, n.L:
a. de mest is beschikbaar om uit te
rijden op het meest geschikte
tijdstip;
b. door het mengen in de silo ver
krijgt men een homogeen produkt.
Deze beide aspekten bevorderen een
optimaal landbouwkundig gebruik
van de mest.
J. Kodde en
ing. W.L. van de Ree,
CAT Goes
Opslag van mest in het ontvangstgebied in silo's maakt het mogelijk trans
port en uitrijden te ontkoppelen
De afzet van mest uit de zgn. overschotgebieden naar de gebieden
met opnamemogelijkheden kan gestimuleerd worden door goede af
spraken tussen mestproducenten en -gebruikers. In het kader van
vaste afspraken is het bovendien beter mogelijk om garanties in te
bouwen over de levering, de kwaliteit van de mest, e.d.
In de mestwetgeving zijn bepalingen opgenomen om het sluiten van
schriftelijke mestafzetovereenkomsten te stimuleren.
Een mestafzetovereenkomst is een kontrakt tussen een producent
(veehouder) en een gebruiker van dierlijke mest, waarbij de produ
cent zich verplicht mest te leveren aan de gebruiker. De gebruiker zal
in de praktijk vaak een akkerbouwer of een tuinder zijn.
10
Vrijdag 17 juli 1987
