2322
Hk JH
i&!
w
Fruitteelt de komende 5 jaar
Snelle opmars Varroa-mijt dreigt ramp te
worden voor imker, tuinder en zaadteler
Nachtvorst, we zijn er bang voor!
Lage maar toch ook nog hoge prijzen
Tuinplantenseizoen
laat gestart, maar met
overweldigende aanvoer
K
Dat WALCHEREN niet het gebied is
waar we direkt te maken hebben met
nachtvorst, weten we uit ervaring.
Maar in deze tijd met ijsheiligen
(11-14 mei) wil het nog weieens voor
komen; de weersvoorspelling ziet er
dit jaar dan ook weer naar uit. Afge
lopen week hadden we ook een mor
gen, dat ijskrabben op de autoruit
noodzakelijk was. Van noemenswaar
dige schade aan de vroege aardappe
len is niet direkt sprake, maar het was
op het randje.
Bij enkele telers die dit jaar heel vroeg
sperziebonen hebben gezaaid en die
door het warme weer al spoedig bo
ven zijn gekomen is het risiko wel heel
groot.
Meer schade is er jammer genoeg ont
staan door een fikse hagelbui die over
een gedeelte van ons eiland is getrok
ken. Enkele spinazietelers konden
hierdoor hun gewas afschrijven. Dit
toont weer eens aan dat tuinbouw
kwetsbaar is. In tegenstelling tot eer
dere berichten dat alle winterbloem
kool verloren zou zijn gegaan door de
vorst, blijken nu toch nog enkele te
lers voor veilingaanvoer van enkele
duizenden stuks gezorgd te hebben.
Aspergeroute uitgezet in
Brabant
Ook dit jaar brengen de VVV's
Eindhoven en Kempenland in sa
menwerking met de Aspergestu-
dieklub "Oost-Brabant", het
Konsulentschap voor de Tuin
bouw Zuid Oost Brabant, de Ra-
bobanken in Kempenland en een
36-tal regionale restaurants een
aspergefolder uit. In deze folder
zijn drie uitvoerig beschreven
aspergeroutes opgenomen van ca.
75 km per route. De aspergevelden
Kwaliteit en sortering daarover kun
nen we kort zijn, die was er gewoon
niet. Afgelopen week zijn er weer wat
witlofpercelen ingezaaid, het weer
was eerst van dien aard dat het zaad
geheel droog lag, maar de buien van
dinsdag hebben veel goeds gedaan.
Nu nog de hogere temperaturen.
Bij enkele telers die sla en ijsbergsla
onder folie hebben staan, werkt de
zonneschijn het gewas in de goede
richting. De oogst zal niet lang meer
op zich laten wachten. Hopelijk zal
de prijs het nog volhouden op het hui
dige peil. De glasgroenten hebben het
de afgelopen weken zeer goed gedaan
in prijs. Met name sla en tomaten zijn
erg goed betaald.
Gelukkig kan worden gekonkludeerd
dat hierin weer eens wat is verdiend.
Dat de koopgrage "kinderen" moe
der op moederdag graag een bloeme
tje geven is dit jaar weer bewezen.
Bloemenzaken en tuincentra hebben
goede zaken gedaan. De prijzen heb
ben er in het algemeen niet zo erg op
gereageerd. De bloemenveilingen zijn
overvol uit eigen land en door import
uit verre landen. We kunnen uit alle
berichten vernemen dat de snijbloe-
menproduktie aan de grens geraakt.
Met name de afbroei van tulpen en de
mogelijkheden van vries of ijstulpen
zijn de laatste jaren zo sterk uitgebreid
dat grote stroppen geleden zijn of
gaan worden bij de telers. Zeker zal
dit het geval zijn wanneer de dollar
koers en de importbeperkingen naar
de USA geen wijzigingen ondergaan.
Diploma behalen
inkoperskursus snijbloemen
niet eenvoudig
Ondanks de grote tegenstellingen in
temperatuur dit voorjaar en de helde
re koude nachten is het hier op THO-
LEN tot nog toe meegevallen met de
nachtvorst. Dit zou toch funest zijn
voor de soms al erg mooie percelen
vroege aardappelen. Hoewel er een
zeker risiko in blijft zitten met afvrie
zen is dit toch ons grootste voordeel
t.o.v. andere teeltgebieden waar het
vorstrisiko dikwijls groter is.
De konkurrentie lijkt ook met vroe
ge aardappelen steeds groter te wor
den zodat we het van onze vroegheid
en kwaliteit zullen moeten hebben wil
deze laatste pijler van veel onzer be
drijven overeind blijven. Om dit te be-
De Nederlandse imkers, maar ook
fruittelers, tuinders en zaadtelers
hangt een ramp boven het hoofd. Een
parasiet, de Varroa-mijt, die hele bij
envolken kan uitroeien maakt een
snelle opmars door ons land. In 1983
werden in Twente de eerste bijenvol
ken besmet en nu zijn alleen nog de
bijen op de Waddeneilanden vrij van
deze parasiet. In West-Duitsland waar
de mijt vanaf 1977 de bijenkasten bin
nendrong is de schade al zeer groot:
in sommige winters gaat meer dan
50% van de bijenvolken dood aan een
kombinatie van ziekten en aantasting
door de parasiet. Ondanks een start
subsidie van de EG kampt het onder
zoek thans met geldgebrek en kan
men het tempo van de opmars niet
bijhouden. Een van de weinige onder
zoekers die zich vanaf het begin met
de studie van de Varroamijt heeft be
ziggehouden is drs. J. Beetsma van de
vakgroep Entomologie van de Land
bouwuniversiteit in Wageningen. Hij
vertelt over de snelle vorderingen van
de Varroa-mijt, wat er tegen gedaan
is en wat er nu gebeuren moet.
Beetsma: "Er is sprake van een ra
zendsnelle verspreiding door de mens.
De natuurlijke verspreiding gaat veel
langzamer omdat de aktieradius van
een volk slechts enkele kilometers is.
Onlangs verscheen de nota Fruitteelt
1986-1990 van het Ministerie van
Landbouw en Visserij waarin de
ontwikkelingen worden weergegeven
die de eerstkomende jaren in deze
sektor worden verwacht.
Hoewel het gevaar bestaat dat bij de
lezers een aantal zaken als bekend
zal worden beschouwd leek het toch
nuttig de voornaamste punten uit dit
rapport eens op een rijtje te zetten,
aangezien hierin toch vele beharti
genswaardige zaken naar voren
komen.
Aandachtspunten
Uit recente ontwikkelingen in de
fruitteelt is duidelijk geworden dat
steeds hogere eisen aan het onderne
merschap in de toekomst zullen wor
den gesteld.
En eigenlijk kan worden vastgesteld
dat reeds nu tamelijk veel onderne
mers maar met moeite qua onderne
merschap mee kunnen komen.
Gesteld moet dan ook worden dat in
de fruitteelt op dat terrein nog het
een en ander gedaan kan worden.
Een ander belangrijk punt dat de
aandacht dient te krijgen is de be-
drijfdsstruktuur.
Het bleek dat in 1985 van de bijna
6.000 bedrijven er 4.300 waren met
een oppervlakte kleiner dan 5 ha
fruit en van de in totaal 3.220 gespe
cialiseerde bedrijven hadden er
Bovendien kleven er aan de teelt van
de paprika nog veel teelttechnische
problemen die niet opgelost zijn. Die
problemen zoals stip, scheurtjes en
neusrot zouden verband kunnen hou
den met het kasklimaat, aldus Van
der Hoeven. "Het zou interessant zijn
als je daar wat aan zou kunnen
doen".
reiken is er ondanks de niet geringe
kosten en andere bezwaren zoals de
vele winden die het hier te verduren
krijgt weer behoorlijk wat plastik ge
legd. Ook de sterke uitbreiding van de
liatrisbollenteelt is door die bedekking
met plastik extra goed zichtbaar. Er
wordt gevreesd dat dit ook weer te
veel van het goede is. Er lijkt zowaar
geen enkel gewas meer te zijn waar
nog vraag of gebrek aan is. Toch is
er gelukkig nog altijd wel wat dat
gaat. De groenteprijzen zijn dit voor
jaar onstabiel maar met een uitschie
ter voor de kropsla welke al een hele
tijd duur is. Ook de tomaten gaan
goed met prijzen van rond de 4 gul
den de kilo op dit moment. Dit tikt
De Varrao-mijt veroorzaakt
beschadigingen. Er komt geen
fatsoenlijke bij meer uit de
broedcellen.
Grote afstanden worden alleen over
brugd door de imkers en zij vervoe
ren vaak grote aantallen volken.
Enkele jaren geleden werden er in de
zomer vanuit het hele land wel 5000
volken naar de koolzaadvelden in de
Flevopolder gebracht".
Maatregelen
Er zijn al vroeg maatregelen genomen
ter bestrijding van de parasiet. De
Stichting Landelijk Proefbedrijf voor
Insektenbestuiving en de Bijenhoude-
rij in Hilvarenbeek liet al voor 1983
monsters van afval uit bijenkasten
1.780 een oppervlakte van minder
dan 5 ha.
En heel duidelijk kan een vraagteken
worden gezet bij het toekomstig
perspektief van bedrijven kleiner
dan 5 ha.
Gevreesd moet dan worden dat het
bijzonder moeilijk zal worden om
het kennis- en voorzieningsnivo in
de toekomst op peil te houden.
Daar komt dan nog bij dat ook de
verkaveling op vele bedrijven lang
niet ideaal is.
Kwaliteit en bewaring
Bijzonder veel aandacht dienen te
krijgen de kwaliteit en de bewaring
van het produkt zelf.
Zoals reeds eerder gezegd eist de
konsument een eerste klas produkt.
En dat niet alleen direkt na de pluk,
maar ook nadat dat produkt is
bewaard.
Gekonstateerd wordt dat er dienaan
gaande nog witte vlekken in de ken
nis hierover bestaan. Gedacht kan
worden aan de samenhang tussen de
processen in de vrucht afhankelijk
van vruchtdracht, seizoen, ras,
plantdichtheid, lokatie, e.d., het op
timale oogsttijdstip en het optimale
afzetseizoen.
Sortiment
Waar gekonstateerd kan worden dat
het sortiment bij de appel belangrijk
is uitgebreid en dat daardoor de
breedte van het sortiment bij de ap
pel geen probleem vormt, zo geheel
anders ligt het bij de peer. Eigenlijk
bestaat er maar één pereras dat be-
drijfsekonomisch met de appel kan
konkurreren en dat is de Conferen
ce. Een zeer ongewenste situatie.
B.J. van der Toom
aardig aan. De substraatstookbedrij-
ven waar deze tomaten vandaan ko
men kunnen deze prijzen best
gebruiken na de nodige investeringen
die hier gedaan zijn. Voor deze
meestal jaarrond tomaten bedrijven
komt er nogal wat kijken voor men
eenmaal zover is. Het omschakelen
op substraat en daarna meestal van
hete lucht naar buizen vergt een hele
investering.
De omschakeling op buizenverwar
ming blijkt in een vroege teelt toch
echt noodzakelijk te zijn wil men met
kwaliteit en produktie mee kunnen
komen. Het is dan ook altijd geluk
kig wanneer gedane investeringen ren
deren en het geheel met een goed
ondernemerschap nog een kans van
slagen heeft.
opsturen om te zien of de parasiet al
in ons land gearriveerd was. Zo ont
dekte men snel de eerste besmetting
in Twente. Toen kwam er een reisver
bod in de grensstreek en op de Wad
deneilanden en in de Flevopolder
werden de bijenvolken, die uit ver
schillende plaatsen kwamen, geschei
den opgesteld. De maatregelen gelden
nu alleen nog voor de Waddenei
landen.
Volgens Beetsma is het vaak moeilijk
vast te stellen of een volk sterft door
de Varroa-mijt of door ziekten zoals
darmparasieten of amoeben.
In de naaste toekomst zullen de on
derzoekers aandacht gaan besteden
aan levensduur van de volwassen bij
en en sterfte in het broed. Voor dat
onderzoek beschikken ze over bijen
volken waarin 7.000 a 10.000 parasie
ten aanwezig zijn. Doel is te
achterhalen bij welke besmettings
graad naar bestrijdingsmiddelen ge
grepen moet worden. Beetsma is niet
zo'n voorstander van het gebruik van
die middelen, omdat er óf residuen in
de honing óf in de was terecht kun
nen komen.
Voor Zuid-Frankrijk en Israël worden
bijzonder hoge sterftepercentages ge
noemd. Het is bekend dat bijenvol
ken in Israël soms 25 keer per jaar
met acaniciden worden behandeld.
Dan rijst de vraag of de sterfte alleen
aan de Varroa-mijt geweten kan wor
den. Die kant wil Beetsma niet op. Er
is wel een schone bestrijdingsmetho-
de, waarbij een aantal vangramen met
broed en mijten vernietigd worden,
maar die is voor beroepsimkers eko-
nomisch onhaalbaar.
Beetsma zegt: "Mijn idee is dat je niet
zo hard moet bestrijden. De volken
hoeven niet vrij van mijten te zijn. Je
moet wel de grens weten en daar zoe
ken we naar. Op den duur kan de bij
dan aanpassingen gaan vertonen. Bij
Indische bijen is al waargenomen dat
ze elkaar "vlooien" om de mijten te
verwijderen. Er zouden ook bijenvol
ken kunnen ontstaan met een kort
gesloten broedstadium, waardoor de
mijt zich niet zo goed kan voort
planten".
Meer onderzoek nodig
Beetsma betreurt het dat het proefsta
tion in Hilvarenbeek zich vrijwel uit
sluitend richt op het onderzoek van
de bestuiving van gewassen door ho
ningbijen en solitaire bijen. Hij streeft
naar voortzetting van de EG-subsidie,
die oorspronkelijk het Varroa-
onderzoek in de lidstaten een goede
start heeft gegeven. En het ministerie
zou de mogelijkheden van onderzoek
naar biologie en voortplanting van de
mijt moeten vergroten. Hij zou het
liefst een kijkje nemen in de oor-
sprongsgebieden in Azië om te zoeken
naar natuurlijke vijanden van de mijt,
zoals schimmels en virussen.
Als de wintersterfte toeneemt zal het
aanbod van bijenvolken teruglopen
en de prijs ervan oplopen. Dat zal ook
de produkten duurder maken. In kas
sen gaat het vooral om bestuiving 'van
augurken, aardbeien, perziken, me
loenen, courgettes. En buiten de kas
vervullen de bijen een belangrijke rol
bij de bestuiving van allerlei fruitsoor-
ten, pronkbonen, tuinbonen en bij de
ekonomisch zeer belangrijke za-
denteelt.
en de deelnemende restaurants die
aan of in de nabijheid van de rou
tes liggen zijn herkenbaar aan gro
te posters met de tekst "Asperges
op z'n Brabants".
Speciaal voor diegenen die graag
sportief van Kempenland en haar
asperges willen genieten hebben de
VVV's Eindhoven en Kempenland
een 3-daags asperge-
fietsarrangement op basis van
half-pension samengesteld.
De folder "Brabantse Asperges op
z'n lekkerst" is gratis verkrijgbaar
bij de VVV-kantoren. Nadere in
lichtingen via tel. 040-449231.
De afgelopen weken zijn op Bloemen
veiling Westland massaal tuinplanten
aangevoerd en tegen goede prijzen
verkocht. Het handelsseizoen van
perkplanten en boomkwekerijpro-
dukten is dit jaar pas laat op gang ge
komen. De omzet was eind april
echter 48% hoger dan op hetzelfde
moment in 1986. De omzet van tuin
planten bedroeg toen 15,2 miljoen
gulden. De produktgroep tuinplanten
zorgde bij Bloemenveiling Westland
over 1986 voor een totaalomzet van
27,5 miljoen gulden.
Vooral boomkwekerijprodukten laten
dit jaar opzienbarende aanvoeront-
wikkelingen zien. Ook de prijzen zijn
goed in deze groep. De perkplanten
hebben met een omzet van 10,4 mil
joen gulden (tot eind april) het groot
ste aandeel in het totale assortiment
tuinplanten. Tot Pasen legden bij het
perkgoed de violen het meeste gewicht
in de schaal. Aan deze planten ont
stond in de warme piekweken zelfs
een tekort wegens de enorme vra.ag.
Donderdag 30 april heeft Bloemenvei
ling Westland de derde kursus voor
inkopers van snijbloemen afgesloten.
De heer A.J. van Marrewijk, voorzit
ter van Bloemenveiling Westland,
heeft aan 20 kursisten een getuig
schrift uitgereikt.
In zijn toespraak ging voorzitter van
Marrewijk in op de stijgende aanvoer
van vele nieuwe produkten. "Deskun
digheid van inkopers om die produk
ten op de juiste waarde in te schatten
is van groot belang", zei hij, en hij
benadrukte de verantwoordelijkheid
die de veiling heeft om de kwaliteit
van die groeiende aanvoer zo goed
mogelijk te presenteren.
Dat deze kursus niet makkelijk is
blijkt wel uit de skore. Het praktijk
gedeelte van het eindexamen bestaat
uit het inkopen van een zevental pro
dukten. Slechts 7 kursisten behaalden
hierbij een goed niveau. De skore op
het theoretische gedeelte was aanzien
lijk hoger. Zeven kursisten eindigden
met cijfers van een 8 of hoger en er
werd slechts 1 onvoldoende behaald
op dit onderdeel.
Paprika's nieuwe uitdaging
voor Denarkas
Denarkas in Rijswijk, 's lands groot
ste experimenteertuin van het tuin
bouwbedrijfsleven zelf, stapt over van
bloementeelt naar groenteteelt. Na
drie jaar gerbera's zullen nu op een
groentesoort energiebesparende syste
men worden uitgetest.
De paprika is het gewas waarmee De
narkas van komend najaar tot 1990
zal werken.
De paprika, met de tomaat en de
komkommer behorend tot de belang
rijkste groenten, is volgens de voor
zitter van de kommissie van Advies
van Denarkas Van der Hoeven een in
teressant gewas: "Het is een energie
vreter".
Vrijdag 15 mei 1987
15
