Onkruidbestrijding in konsumptie-aardappelen
Enkele nieuwe ontwikkelingen bij de
onkruidbestrijding in suikerbieten na opkomst
In de meeste gevallen is bij bieten
na het zaaien Goltix of chloradi-
zon (o.a. Pyramin) toegepast.
De werking daarvan is meestal niet
zodanig, dat geen verdere maatre
gelen meer nodig zijn. Reeds tij
dens en na de opkomst kan met
diverse middelen of kombinaties
van middelen met succes een
bestrijding worden uitgevoerd.
Het aantal mogelijkheden wordt
de laatste jaren steeds groter.
Vaak is één keer spuiten niet af
doende.
Aan de basis is de toepassing van Gol
tix of chloradizon (o.a. Pyramin) al
tijd gewenst in verband met de te
verwachten kamille. De keuze is af
hankelijk van de zwaarte van de
grond. Goltix is op kleigronden lich
ter dan 25% slib veiliger voor biete
plantjes. Op zwaardere gronden heeft
chloradizon (o.a. Pyramin) de voor
keur o.a. vanwege een goede bestrij
ding van zwaluwtong. Ook
prijstechnisch is het gebruik van chlo
radizon (o.a. Pyramin) op gronden
die zich hiervoor lenen aantrekkelijk.
Tabel 1 geeft aan de diverse kombi
naties van middelen die na de op
komst met succes kunnen worden
ingezet.
Hiernaast kan ongeacht het stadium
van de bieteplantjes op zeer klein on
kruid worden gespoten met 2 kg Gol
tix 2 1 oliocin. In noodgevallen kan
vanaf het 4 blad-stadium worden
gespoten met 3 1 fenmedifam 2 kg
Goltix -I- 1 1 Tramat. Hierbij bestaat
kans op schade. In dit artikel worden
de nieuwe middelen en kombinaties
van middelen nader belicht: fenmedi
fam: diverse merken, fenmedifam
Avadex BW olie en Betanal
Tandem.
Fenmedifam
Thans zijn er naast Betanal meerde
re zgn. fenmedifam's (aktieve stof) op
de markt te weten: Alegro, Luxan,
fenmedifam en Agrichem fen
medifam.
Mogelijk zal het aantal middelen op
basis van fenmedifam in de toekomst
nog worden uitgebreid.
Om deze reden wordt thans ook al
gemeen de naam fenmedifam gehan
teerd. Uit proefveldresultaten is
gebleken dat tankmengsels van deze
nieuwe fenmedifam-formuleringen
qua effektiviteit en gewasveiligheid
gelijk zijn te stellen aan de ons van
oudsher bekende tankmengsels met
Betanal.
Fenmedifam Avadex BW
olie
Het produkt Avadex is uit de markt
genomen en vervangen door Avadex
BW. Avadex BW is een vluchtig mid
del dat voor de bestrijding van een
jarige grasachtigen (duist, wilde haver
e.a.) voor het zaaien moet worden in
gewerkt. Sinds vorig jaar heeft de
kombinatie van fenmedifam Ava
dex BW olie een toelating ter
bestrijding van breedbladigen na op
komst van de bieten. De toevoeging
van een minerale olie (b.v. Schering
1 IE olie of Ovirex) is voor een goed
resultaat onmisbaar in deze kombina
tie. Fenmedifam is de bepalende fak-
tor om de bespuitingen onder
bepaalde weersomstandigheden uit te
voeren. Het vervangen van de olie
door een uitvloeier moet i.v.m. de
kans op gewasschade ten sterkste
worden ontraden.
In grote lijnen komt de werking van
dit mengsel overeen met de kombina
tie 3,5 1 fenmedifam 1,5 1 Tramat.
De werking op kleefkruid en bingel
kruid is gelijkwaardig, veelknopigen
(o.a. zwaluwtong, perzikkruid) vrij
wel net zo sterk, maar op muur enigs
zins wisselvallig.
De werking op zwarte nachtschade
lijkt in eerste instantie iets beter.
Reeds bovenstaande zwarte nacht
schade wordt goed meegenomen,
maar er is duidelijk ook geen sprake
van enige nawerking.
Het grote onderscheid dat valt te ma
ken is de prijs. Fenmedifam Ava
dex BW olie is ongeveer ƒ45,per
hektare goedkoper. In de praktijk zal
blijken in hoeverre dit prijsvoordeel
doorslaggevend is bij de keuze van de
ze middelenkombinaties.
Betanal Tandem
Betanal Tandem is een 'kant en klaar'
formulering van fenmedifam en Tra
mat. 5 1 Betanal Tandem is qua effek
tiviteit te vergelijken met 3 A 1
fenmedifam 1 Vi 1 Tramat. De hoe
veelheden aktieve stoffen liggen iets
lager hetgeen wordt gekompenseerd
door de hogere effektiviteit van deze
formulering in vergelijk met de afzon
derlijke produkten verspoten als tank
mengsel.
In hoeverre deze lagere hoeveelheid
aktieve stof tot uiting komt in de prijs
is op dit moment nog onduidelijk. 5
1 Betanal Tandem kan zowel in het 2
bladstadium als in het 4-6 bladstadi
um worden toegepast, waardoor ook
laat kiemende onkruiden worden
bestreden.
Als wegens omstandigheden pas laat
kan worden gespoten, als de onkrui
den aan de grote kant zijn, dan kan
de dosering vanaf het 4 bladstadium
worden verhoogd. Waar eerder spra
ke was van 5 1 Fenmedifam 2,5 1
Tramat kan nu tot 7,5 1 Betanal Tan
dem worden toegepast.
Kanttekeningen
Goltix oliocin is alleen effektief op
zeer jonge, net bovenstaande on
kruiden.
De kombinatie fenmedifam Gol
tix is o.a. goed werkzaam op knop-
kruid en zwarte nachtschade.
De kombinatie fenmedifam Tra
mat, fenmedifam Avadex BW
olie of Betanal Tandem zijn sterk op
De werking van de bodemherbiciden
is sterk afhankelijk van de ligging van
de grond (te grof) en het vochtgehal
te in de bovenlaag. Bij de keuze van
de bodemherbiciden kan men kiezen
uit middelen zonder of nagenoeg geen
èn middelen met een goede kontakt-
werking. Middelen met kontaktwer-
king dienen kort vóór opkomst te
worden toegepast. Wanneer er bij
toepassing al een gedeelte van de aard
appelplanten boven de grond uit
staat, zal dit een flinke reduktie ver
tonen met kans op groeiremming. Het
spuiten moet worden uitgevoerd bij
weinig wind, anders valt het resultaat
gedeeltelijk tegen, omdat dan één
kant van de rug niet voldoende wordt
geraakt.
Middelen zonder kontaktwerking
Hiervan zijn diverse middelen op de
markt. Toepassen op een bezakte rug,
welke voldoende fijn is. Dit is ook
gunstig voor de vochtvoorziening.
Bij deze middelen is het vochtgehalte
van de grond over een lange periode
de bepalende faktór voor een goede
werking. Tussen de werking van de
middelen bestaat verschil in doding
van de diverse onkruidsoorten. Ban-
dur geeft een redelijk goed effekt op
kleefkruid, maar is matig op kamille
en zwarte nachtschade. Racer heeft
een goede werking op kleefkruid. Om
de werking op een aantal andere on
kruidsoorten te versterken verdient
het aanbeveling Racer linuron (Ra
cer L) óf een kombinatie van Racer
monolinuron toe te passen. Racer
en de kombinatie van middelen met
Racer liefst zo snel mogelijk na de rug-
opbouw toepassen in verband met
kleefkruid en veelknopigen.
De bespuiting na opkomst, bij voor
keur in een vroeg stadium uitvoeren
en alleen op gezonde bieten. Het spui
ten op beschadigde of verzwakte bie
ten kan een uitdunning van het gewas
veroorzaken.
Kombinaties van fenmedifam bij zon
nig en warm weer tegen de avond
spuiten.
Om schade aan het gewas te voorko
men moet tussen een bespuiting tegen
breedbladige onkruiden en dé toepas
sing van Fervinal of Fusilade minstens
1 week worden aangehouden.
Het gelijktijdig bestrijden van breed
bladige en grasachtige onkruiden
moet in verband met de lage effekti
viteit of grote duist worden ontraden.
Om kostenbesparend te werken kan
de rijenspuit worden ingezet, waarbij
bij voorkeur tenminste 20 cm breed
moet worden gespoten.
Tijdens en na de opkomst kunnen de
meest voorkomende onkruiden in bie
ten goed worden bestrijden. Spuit zo
vroeg mogelijk als toegestaan is, om
dat dan de onkruiden het kleinst en
dus het gevoeligst zijn, maar dan wel
op een gezond gewas bieten. De keu
ze en dosering van het middel worden
naast de omstandigheden aan de sa
menstelling van het onkruidsortiment
aangepast. Op korte termijn wordt in
bieten de komst van een uitvloeier
(Exell) verwacht. De dosering van be
staande middelenkombinaties zou
dan met ongeveer eenderde kunnen
worden teruggebracht zonder dat ver
lies van effektiviteit optreedt. De
praktijkervaringen in Nederland zijn
met deze uitvloeier vrijwel nihil, zo
dat voorzichtigheid is geboden.
Namens de CAT's in Z.W. Nederland
H. Salomons, CAT Goes
een eventuele gewasreaktie. In 1986
was de reaktie direkt na opkomst zeer
duidelijk. Uit opbrengstproeven bleek
de opbrengst er niet nadelig door
beïnvloed te zijn.
Patoran Butisan S bestrijdt het
kleefkruid goed en heeft een goede
werking op de meest voorkomende
zaadonkruiden. De middelen Pato
ran, monolinuron en linuron mo
nolinuron bestrijden de meest
voorkomende onkruiden, doch op
kleefkruid is het effekt zeer klein.
Middelen met kontaktwerking
Daar deze middelen bij toepassing de
reeds bovenstaande onkruiden doden
is de praktijk geneigd een behandeling
zo lang mogelijk uit te stellen. Dit is
zeer riskant. Bij te veel wind of
neerslag kan dan bij opkomst geen
behandeling plaatshebben. Wanneer
al een aantal planten bij de bespuiting
boven staat vertonen deze een flinke
reaktie. Dit gaat meestal gepaard met
groeivertraging, hetgeen een lagere
opbrengst tot gevolg heeft.
Sencor is een middel, dat kleefkruid
niet bestrijdt en matig werkt op zwar
te nachtschade. Het heeft een goede
werking op de grassen. Dit middel
kan niet in alle aardappelrassen wor
den toegepast, Bintje is ongevoelig en
Eigenheimer is wel gevoelig. De ras
sen die het middel goed verdragen
staan op de verpakking vermeld.
Igrater bestrijdt geen kleefkruid,
maar is redelijk goed op varkensgras
en zwaluwtong. De bestrijding van
grassen en zwarte nachtschade is
goed. Patoran DNOC geeft ook
een goed resultaat. De werking op
kleefkruid is matig en op duist matig
tot slecht. Wel moet, in verband met
de gewasreaktie, de laagst aangegeven
dosering van Patoran worden aange
houden.
De middelen Topogard en Camparol
werken goed op de meest voorkomen
de zaadonkruiden en grassen, doch de
werking op kleefkruid valt tegen.
Gezien de ervaringen van de laatste
jaren hebben de middelen met kon
taktwerking de voorkeur, vooral als
na de rugopbouw weinig regen is ge
vallen. Men moet echter deze midde
len kort vóór of bij opkomst
toepassen.
Onkruiden die om de één of andere
reden, zoals te droge grond of geen
werking van het middel op bepaalde
onkruiden, niet zijn gedood, kunnen
na opkomst nog worden bestreden.
Meestal zal dan moeten worden ge
werkt met onderblad-apparatuur,
omdat het gewas een volvelds toepas
sing niet verdraagt.
A. Mulders
(specialist gewasbescherming)
Film over aaltjesproblematiek
Onlangs is de Shell-film "In goede
aarde" in premiere gegaan. Deze film
gaat over dé aaltjesproblematiek en
aaltjesbestrijding in de land- en tuin
bouw. Met name wordt aandacht ge
geven aan aardappel- en
bietenmoeheid.
De film, die ook op videoband be
schikbaar is, is bedoeld voor informa
tie aan groepen van voorlichters,
studenten, loonwerkers en akker
bouwers.
Belangstellenden kunnen de film gra
tis lenen. Hij is beschikbaar op 16 mm
(met optisch geluid) en op videocas
sette (systemen VHS, Betamax en
VCC 2000). Aanvragen bij Shell Ne
derland Filmcentrale, Arnhem
sestraatweg 17, 6881 NB Velp (Gld.),
tel.: 085-629189.
Als zo snel mogelijk na het poten de ruggen worden opgebouwd komt de on
kruidbestrijding het best tot haar recht.
Tabel 1
Stadia
gestrekte
kiemblad
begin tweeblad vierblad
tweeblad
I
3 1 fenmidifam 3,5 1 fenmidafam
3 kg Goltix 1,5 1 Tramat
5 1 Betanal
Tandem
II
3 1 fenmedifam
1,5 kg Goltix
3 1 fenmidifam
1,5 kg Goltix
III
3,5 1 fenmedifam
3,5 1 fenmedifam
1,5 1 Tramat of
5 1 Betanal
1,5 1 Tramat of
Tandem
5 1 Betanal
Tandem
IV
3 1 fenmedifam
3 1 fenmedifam
1,5 1 Avadex BW
1,5 1 Avadex BW
1 1 olie
1 1 olie
"Amac" zelf rijdende spuitmachine uitgerust met raindrop spuitdoppen.
Bij de onkruidbestrijding in aardappelen met chemische middelen moet
er vanuit worden gegaan, dat zo snel mogelijk na het poten de rug
wordt opgebouwd. Deze heeft dan de gelegenheid om goed aan te zak
ken. Na regen spoelt het middel niet te diep in de rug, zodat groei-
reaktie wordt voorkomen. Tevens is dan reeds, kort vóór opkomst
van de aardappelen, een aantal onkruiden gekiemd. De bodemherbi
ciden met kontaktwerking doden de reeds boven de grond gekomen
onkruiden.
Vrijdag 1 mei 1987
7
