Kans op "grote ruil"
landbouwbeleid
Voorjaarswerkzaamheden
flink opgeschoten
KNLC wil Braks boodschap
meegeven voor
EG-Landbouwraad
Ir. A. de Zeeuw in Washington
Andriessen geeft toe:
Vijf miljard voor vrijwillig stoppen
"Ook in de Verenigde Staten is men bereid om de steun aan de land
bouw te beperken. Dit echter op voorwaarde dat anderen hetzelfde
doen. Men wil aldus bijdragen aan het internationaal vrijer maken
van de handel in landbouwprodukten. En met als uiteindelijk doel het
beteugelen van strukturele (blijvende) overproduktie". Dat zegt
direkteur-generaal ir. Aart de Zeeuw van ons ministerie van Land
bouw. Wij spraken hem in Washington D.C. waar hij als voorzitter
van de Landbouwkommissie van het GATT optrad. De Zeeuw sprak
hier met vertegenwoordigers van zowel de Amerikaanse regering als
met leden van vier kommissies uit het Huis van Afgevaardigden en
de Senaat.
Ir. De Zeeuw arriveerde in een Was
hington waar hard wordt gewerkt aan
eventuele korrekties op de bestaande
landbouwwet. Tegelijk wordt hier
veel werk gemaakt van de opstelling
van een zogenaamde "trade-bill".
Dat is een ingewikkelde handelswet
die de eigen Amerikaanse markt gaat
beschermen, tegen al te massale goed
kope importen van buiten. In het
Congres (volksvertegenwoordiging)
hebben de Democraten onlangs de
meerderheid veroverd. Zij neigen er
toe hun oor te luisteren te leggen bij
bepaalde grote vakbonden en bij de
verdedigers van het meer traditione
le (kleinere) landbouwbedrijf. Tege
lijk zien wij hoe bovendien de
Republikein Reagan, minder dan
voorheen, zo'n handelswet van de
hand wijst.
De Zeeuw: "Ik heb geprobeerd om
hier te onderstrepen dat aan dergelij
ke ontwikkelingen gevaren zitten. Als
zulk nieuw protektionisme (het be
schermen van de eigen landbouw)
werkelijk vorm zou krijgen, dan tast
dat de Amerikaanse geloofwaardig
heid in het GATT ook aan. Hun reak-
tie daarop was positief", aldus De
Zeeuw. Hem werd overigens te ver
staan gegeven dat de Europese Ge
meenschap in dat kader nu dan ook
niet met een belasting op oliën en vet
ten mag komen, omdat dit de Ame
rikaanse soja-exporteurs zou treffen.
De Nederlandse direkteur-generaal is
uit Washington vertrokken met de in
druk dat de Amerikanen bereid zijn
om te gaan sleutelen aan de instru
menten waarmee zij de landbouw mo
menteel steunen. Dit op voorwaarde
dat anderen (bijvoorbeeld de EG) dat
dan ook doen. Zodat een wereldwijd
effekt optreedt. In Washington denkt
men er nu bijvoorbeeld hard over ver
der te gaan met het uit de produktie
nemen van bepaalde landbouwgron
den, mits dit elders dan ook gebeurt.
Intussen heeft men zowel in de VS als
in Europa, althans volgens de heer
sende politieke krachten, de grenzen
bereikt van wat het landbouwbeleid
aan de overheid mag kosten. Tegelijk
jaagt de moderne techniek die land-
bouwproduktie extra op. Terwijl in de
geïndustrialiseerde wereld de vraag
naar voedingsmiddelen voorlopig niet
meer zal toenemen. Resultaat van dit
alles is een permanente druk op de
prijzen, die de landbouwer voor zijn
produkten ontvangt.
Het is tegen deze achtergrond dat wij
de heer De Zeeuw vragen wat er nu
in dat GATT-kader staat te gebeuren.
In twee woorden gezegd komt het er
volgens hem op neer dat er maatre
gelen moeten komen zodat niet lan
ger overproduktie gestimuleerd
wordt. Zodat vervolgens de interna
tionale handel - waarbij de goed
koopste leveranciers hun kans moeten
krijgen - wordt bevorderd. Daarbij
gaat het in het GATT om met name
de granen (rijst en voedergranen),
(rund)vlees, vetten en oliën.
In die lijn ligt bijvoorbeeld het stre
ven van de Verenigde Staten om de
steun aan de landbouwers te ontkop
pelen van de produktie. Men streeft
dan naar meer op de markt afgestem
de (lagere) prijzen. Zijn die onvol
doende om de sociale positie van de
boer te waarborgen, dan zou hij
rechtstreekse inkomenssteun krijgen.
Daarmee jaag je dan de melk- of
graanproduktie niet langer op. Men
verwacht in Washington dat de Eu
ropese Gemeenschap ook die kant op
gaat. De Zeeuw spreekt hier van een
"onvermijdelijke en gelukkige ont
wikkeling, ook voor ons in Europa".
Samengevat zou je kunnen zeggen dat
bijvoorbeeld Europa haar heffingen
bespreekbaar maakt en de Verenigde
Staten hun invoerbeperkingen. Zoiets
zou overigens uniek zijn. Tot nu toe
weigeren de grote GATT-partners een
dergelijke "grote ruil". Het is nu ook
nog niet zover. Want de Amerikaan
se regering mag een dergelijk gesprek
dan niet langer schuwen, maar de
landbouwgroep in de Amerikaanse
volksvertegenwoordiging verzet er
zich nog met hand en tand tegen.
Daarbij speelt in dit hele spel ook een
rol dat de Amerikanen geïrriteerd
zijn, omdat zij de voorbije jaren nog
al wat terrein hebben verloren bij de
internationale afzet van landbouw
produkten.
Hoe dat nu verder allemaal wordt uit
gewerkt in het GATT? De Zeeuw ver
wacht dat dit jaar nog wel grotendeels
heengaat met het vaststellen van de
principes waarlangs men gaat onder
handelen. Vervolgens verwacht hij
dan voorstellen van de GATT-landen
hoe de zaak verder aan te pakken.
Eind volgend jaar zou ten slotte een
beeld moeten ontstaan van het sche
ma van onderhandelingen in de
Uruquay-ronde.
(Jan Werts, Washington)
De boeren hebben er geen gras
over laten groeien. Toen eind vo
rige week de omstandigheden
gunstig waren is er op grote
schaal een begin gemaakt met het
poten van aardappels. Vele ak
kerbouwers zullen nu de poters
in de grond hebben. De meeste
bieten waren eind vorige week
reeds gezaaid.
Pal onder de Veersedam was een
medewerker van loonwerker Gel
dof eind vorige week bieten aan
het zaaien bij Langebeke uit
Vrouwenpolder. Aan de noord
kant van Vrouwenpolder en
Oostkapelle zaten toen bijna alle
bieten al in de grond, de laatste
zijn zo ongeveer vorige week vrij
dag gezaaid. Aan de zuidkant
kan men in de regel altijd pas la
ter zaaien, maar de loonwerker
denkt dat ook daar de bieten
voor Pasen gezaaid zijn. Bij goed
weer althans. Hij konstateert een
wat kleiner areaal bieten, waar
voor wellicht aardappels in de
plaats zijn gekomen. Die was
men vorige week op Walcheren
al aan het poten.
Vlak onder Middelburg probeer
de de heer L. Kloet uit St. Joos-
land zijn nieuwe aardappelpoot-
machine uit. Met twee man op de
pootmachine hielden ze in de ga
ten of de aardappeltjes (Bintje)
wel in het juiste tempo de machi
ne verlieten. Na wat onwennigheid
met de nieuwe machine verliep
alles vlekkeloos, ook de poot-
diepte bleek na kontróle goed te
zijn.
Bintjes werden ook gepoot bij de
heer De Roo uit Heinkenszand.
De Roo heeft reeds een gedeelte
van de aardappels op 4 april la
ten poten. Deze zijn nu afgedekt
met plastik, waardoor ze enkele
weken eerder gerooid kunnen
worden. De Roo heeft nog niet
de indruk dat er veel minder bie
ten gezaaid zijn dan andere ja
ren, ondanks het kwotum-
systeem: 'Je hebt een bouwplan,
daar kun je niet te veel in va
riëren.
Hij verwacht wel dat als dit na
jaar zou blijken dat er veel C-
suiker is verbouwd, het areaal
bieten meer zal slinken: 'Als je de
suikerbieten voor voerprijs nog
niet kwijt kunt dan moet je wel
minder bieten gaan verbouwen
natuurlijk'.
De Noordbevelanders Adriaan
Hartog en Wil Luik hebben sa
men een aardappelpootmachine.
Vorige week vrijdag toen wij
langskwamen waren ze net een
boterham aan het eten. Ze had
den wel even tijd voor een praat
je. Het was ongeveer zes uur,
etenstijd dus. Ontspannen tegen
de zakken met poters gezeten
rustten ze even uit, waarna ze tot
donker doorgingen met eggen en
poten. 'Als het een paar dagen
mooi weer blijft zitten de aardap
pels er ook zo in, dan doen we
het daarna wel weer even wat
kalmer aan', aldus de twee ak
kerbouwers. Vanaf het perceel
dat zij onder handen hadden wa
ren nog drie andere aardappel-
pootmachines aan het werk. 'Die
zijn net als die van ons in eigen
dom en gebruik bij een kombina-
tie van twee of drie akkerbou
wers', zegt Adriaan Hartog.
Rondrijdend over de Noordbeve-
landse wegen waren links en
rechts van de weg kiepkarren of
plattewagens met poters, poot-
machines en eggen in vol bedrijf
te zien. Hartog en Luik pootten
Bintjes. Op zo'n 10 procent van
hun aardappel-areaal hebben ze
rode Pipo's gezet. Naar hun ver
wachting zijn er 'zeker niet min
der' aardappels gepoot dan in
andere jaren.
De meeste bieten waren vorige
week op grote delen van Noord-
Beveland al gezaaid. Alleen waar
het eerder nog te nat was
moesten ze nog worden gezaaid.
EG-landtoouwcommissaris Frans
Andriessen heeft dinsdag jl. in Brus
sel nadere voorstellen bekend ge
maakt voor financiële steun aan
Europese boeren. Het gaat om twee
beëindigingsregelingen op vrijwillige
basis en een regeling voor inko-
mensteun. De Commissie wil daar
5,3 miljard voor beschikbaar stel
len. Andriessen heeft met zijn voor
stellen vooral rekening gehouden
met wensen van de regering in Bonn
en Parijs. Voor agrarisch Nederland
lijken de voorstellen weining attrac
tief te zijn. De Europese gelden zijn
bedoeld als aanvulling op nationale
steunregelingen.
In Andriessens' voorstellen gaat het
om een beëindigingsregeling voor
boeren van 55 jaar en ouder die stop
pen en van wie de grond uit produk
tie wordt genomen. De andere
beëindigingsregeling biedt de moge
lijkheid van herstructurering van het
bedrijf waarbij overgeschakeld
wordt op niet-overschotprodukten.
Andriessen heeft voorgesteld dat de
hoogte van de. bijdrage varieert, af
hankelijk van rijkdom of armoede
van het desbetreffende landbouwge
bied. De EG-steun is maximaal 50
procent van de totale nationale
bijdrage.
Vanuit het EG-landbouwgarantie-
fonds (waaruit o.a. de interventie-aan
kopen worden betaald) wil Andries
sen het geld beschikbaar stellen voor
een regeling voor inkomenssteun aan
boeren in de armste gebieden van de
EG. De Brusselse steun kan maximaal
80 procent bedragen van de totale in
komenssteun.
Ten slotte stelt Andriessen een rege
ling voor om subsidie te geven aan
boeren die hun grond beschikbaar
stellen voor bebossing.
Aan het eind van de maand gaan de
landbouwministers opnieuw over
landbouwprijzen en de begeleidende
maatregelen spreken.
Het dagelijks bestuur (voorzittersoverleg) van het Koninklijk Neder
lands Landbouw-Comité, dat op 14 april jl. bijeen was, vindt het op
zijn zachtst gezegd bevreemdend om te vernemen dat minister Braks
een feitelijke producentenprijsverlaging van gemiddeld zo'n 10%
aanvaardbaar lijkt te vinden.
Herhaald werd dat een kleine prijs
verlaging verbonden aan afbraak
van grensverrekeningen vanwege
geldwaardeveranderingen te overwe
gen zijn, niet echter de bijkomende
verlaging, in het bijzonder bij de
granen (en andere akkerbouwpro-
dukten) door verzwakking van de
bodem in de markt.
Naar de mening van het KNLC moet
minister Braks nog eens met klem
het onaanvaardbaar van het Land
bouwschap worden meegegeven, als
hij eind april a.s. weer verder be
raadslaagt met zijn collega's.
Nationaal
Het dagelijks bestuur betreurt de be
slissing van de minister om, op on
voldoende grond, eenzijdig de kor
ting van de melkquota per l-4-'87 op
meer dan 6% vast te stellen (6,5%).
Blijkt later die onvoldoende grond
waar te zijn, dan zal alsnog de 6,5%
moeten worden verlaagd; ook zal bij
de korting volgend jaar met deze ex
tra halve procent-punt rekening
moeten worden gehouden.
Met voldoening werd ervan kennis
genomen dat Nederland de vanuit de
georganiseerde landbouw zo bekriti
seerde vetquotering in Brussel aan
de orde gaat stellen, in het bijzonder
de hoogte van de straf (de berekende
extra melklevering).
Het dagelijks bestuur besteedde ook
aandacht aan het beleid m.b.t. ge
wasbeschermingsmiddelen. Steeds
meer blijken in de discussie over het
gebruik van deze middelen de land
bouwkundige en bedrijfseconomi
sche kanten het te moeten afleggen
tegen die van het milieu. Die laatste
zijn belangrijk, maar verboden mo
gen niet te snel worden besloten en
doorgevoerd, zeker niet als er geen
bruikbare alternatieven zijn. Het da
gelijks bestuur vond het tijd worden
dat de landbouworganisaties zich
duidelijker en gerichter tot de poli
tiek wenden om zijn gerechtvaardig
de belangen te doen blijven
meewegen.
Ter sprake kwam verder hoe het
KNLC en zijn aangesloten organisa
ties zich in hun gezamenlijke opzet
en werkwijze beter kunnen toerusten
voor de taken die in de toekomst van
hen worden verwacht. Dit onder
werp zal in een speciale bijeenkomst
verder moeten uitgediept, meende
het dagelijks bestuur.
Vrijdag 17 april 1987
5
