Aardappels op de schaal
Afzet van knolselderij via
R.B.T. eb Z.H.Z.
LEI: produktiviteit in akkerbouw
stijgt, maar bedrijfsresultaat niet!
Nieuw "Wekplan" PAGV
Veld- en partijkeuring 1987
Vier reklame-prijzen voor melk. De Witte Motor
In deze maand worden weer veel
aardappels gepoot, om ons over
vier a vijf maanden te voorzien
van de gezonde opscheppers 1987.
Hoe ziet de situatie op de aardap-
pelmarkt er bij de start dit jaar
uit? Wij vroegen het aan de heer
A.W. Bierens, plaatsvervangend
algemeen direkteur van, Cebeco-
Zuidwest in Zierikzee.
De heer Bram Bierens is als direkteur
belast met konsumptieaardappelen.
Hij doet de kommerciële zaken van
de aardappelafzetorganisatie voor
Zuid-West-Nederland bv, Aardappel
bv genoemd. De aandeelhouders
daarvan zijn een zevental koöperatie-
ve telersvereniging in Brabant en Zee
land, alsmede Cebeco Zuidwest en
Deelco bv. De eerste zeven zorgen
voor de aanvoer van een 200.000 ton
konsumptieaardappelen. Agrico-
Holland - een paritaire ondernemer
met twee aandeelhouders, te weten de
koöperatie Agrico in Emmeloord en
de zojuist genoemde Aardappel bv -
voegt daar nog eens 400.000 ton
konsumptie-aardappelen aan toe, zo
dat Agrico-Holland een 600.000 ton
aardappelen ter verkoop kan aanbie
den. Op een 3lA miljoen ton Neder
landse konsumptie-aardappelen is dat
17 a 18%. De heer Bierens is dus - dit
aandeel overziende - in staat een ge
zaghebbend oordeel te geven van de
situatie als geheel. Bovendien leveren
zijn handels- en andere kontakten,
voldoende informatie op.
Aardappelbalans
Bierens geeft aan het begin van ons
gesprek snel even de aardappelbalans
voor me. In de Europese Gemeen
schap worden ruim één miljoen hek-
tare konsumptie-aardappelen geteeld.
De laatste jaren zijn er geen grote ver
anderingen in het EG areaal en Bie
rens verwacht voor dit jaar dan ook
geen daling. In Nederland werd in
1985 een kleine 75.000 ha
konsumptie-aardappelen geteeld. Vo
rig jaar liep die oppervlakte terug tot
een 70.000 ha en als Bram Bierens
mag schatten zal dat dit jaar tussen
de 72.000 en 74.000 ha liggen. Wat
betreft de voorraden uit de Neder
landse oogst van vorig jaar schat Bie
rens dat daarvan nog 35 a 40% over
is. In de overige lidstaten ligt dat per
centage lager, omdat daar eerder ge
ruimd wordt, bij gebrek aan die
bewaarmogelijkheden die Nederland
heeft. De heer Bierens is niet pessi
mistisch als het gaat om de afzet van
de 35 a 40% vail de oogst 1986. Eén
van de belangrijke (positieve) fakto-
ren daarbij zal zijn het gevolg van dit
late voorjaar. Hierdoor zullen de
vroege aardappels uit Griekenland,
Spanje, Zuid-Duitsland, België en
Frankrijk ons later bereiken, en blij
ven wij langer aardappel-oogst 1986
eten.
Terugblik
Het jaar 1986 is geen slecht aardap
peljaar geweest. Als indikatie mag een
gemiddelde telersprijs van 18 a 20 ct
per kg worden genoemd, tegen een
dubbeltje van oogst 1985 en ca. 14
cent van oogst 1984. Veel hangt bij
de opbrengstprijs van de individuele
boer af van kwaliteit en de sortering.-
Fritesgeschiktheid kan 5 ct. extra be
tekenen en vorig jaar brachten de fri-
tesaardappelen tot 25 ct. per kg meer
op dan de anderen. Dit verschil is nog
nooit zo groot geweest. Bierens geeft
als reden de droge zomer in West-
Europa, met veel kleintjes. In Neder
land was sprake van een normale
oogst, zodat aan de vraag naar gro
tere maten kan worden voldaan. Bo
vendien was de vraag vanuit de
industrie naar fritesaardappelen goed,
zowel in het binnenland als buiten
land. Eind maart was het groothan
delprijsniveau voor de Bintjes-klei
35/50 mm in 1984 ongeveer 60 ct, een
jaar later 12 ct, in 1986 ca. 5 ct en dit
jaar rond een dubbeltje. Bij de klei-
bintjes 50 mm - opwaarts was dit rij
tje: 85-21-20 en 30 ct. Grote verschillen
per jaar en per maat dus. Wat betreft
de exportmarkt meldt Bierens dat er
dit jaar tot 1 april (dus van oogst
AW. Bierens.
1986) bijna 800.000 ton konsumptie
aardappelen geëxporteerd werd. Dat
is 150.000 ton meer dan een jaar eer
der, maar in die plus zit wel een stukje
"bovenmaats pootgoed" aangewend
voor konsumptie, zodat de export
winst wat kleiner is dan de 150.000
ton. Een opmerkelijk feit bij die ex
port is dat van de geëxporteerde
konsumptie-aardappelen er 20 a 25%
naar Spanje en Portugal ging. Deze
nieuwe EG-landen hadden van de
droogte te lijden. Bierens waarschuwt
ervoor deze export niet als "struktu-
reel blijvend" aan te merken. Hij
denkt dat zoveel export daar naar toe
tijdelijk is. Tenslotte moet hij nog
wijzen op de steeds groeiende stroom
aardappels die tot produkten ver
werkt worden. Was deze hoeveelheid
van oogst 1985 rond 1,4 miljoen ton,
van oogst 1986 was dit 100.000 ton
meer. Deze stijging is geheel te dan
ken aan de groep voorgebakken pro
dukten.
Toekomst
Bierens meent dat de neiging tot teelt
verschuiving in de richting "vrije pro
dukten" dus ook van aardappelen
voor de hand ligt. Alleen al drie woor
den doen dat begrijpen: "superhef
fing, graanoverschotten en
suikerregeling". Als die ontwikkeling
ook van betekenis wordt in andere
landen, waarheen wij nu nog veel
aardappels exporteren, dan stijgt daar
de zelfvoorzieningsgraad - en wordt
de konkurrentie veel zwaarder voor
ons.
We moeten het voorlopig nog doen
met de voorsprong die wij hebben op
het gebied van kwaliteit en verwer
king, maar dat is niet genoeg. De Ne
derlandse aardappelsektor zal in de
toekomst nog meer klantgericht en in-
dustriegericht moeten worden. Dat
vraagt om meer produktontwikkeling
en rassen die grotere maten geven.
"Voorlopig" is Bintje daarbij nog on
ze grootste troef en wij moeten - bij
voorbeeld in het kader van het
aardappelmoeheidsbeleid - geen oude
schoenen (rassen) weggooien, voordat
wij nieuwe hebben". De allergrootste
troef vindt Bierens de aardappel zelf.
Deze is de naam van dikmaker al lang
te boven en weer steeds gewilder in het
gezonde voedingsmiddelenpakket van
steeds meer konsumenten. Dat geeft
de teler die deze maand de aardappels
gaat poten, weer moed.
Piet Westra
De reklame-campagne Melk. De Wit
te Motor van het Nederlands Zuivel-
bureau is onderscheiden met vier
bekroningen van de Art Directors
Club Nederland. De ADCN-
bekroningen vormen de Oscars van de
Nederlandse reklame en worden jaar
lijks uitgereikt.
Sedert enkele jaren wordt een deel
van de akkerbouwmatig geteelde
knolselderij in Zuidwest Nederland
verkocht via de veilingen te Breda en
Barendrecht. Op 7 april jl. werd
door de Knolselderijtelersvereniging
Zuidwest Nederland een bijeen
komst belegd, waar ervaringen wer
den uitgewisseld en waar gepeild
werd naar de belangstelling voor de
komende oogst.
Er wordt gestreefd naar een verdere
samenwerking tussen de beide veilin
gen en de via de veilingen verkopen
de telers. Die zal gestalte moeten
krijgen in een vertegenwoordiging
van de telers, die met de veilingen af
spraken maakt over tijdstippen en
de wijzen van afzet. Uitgangspunt
zal zijn om zodanig te functioneren,
dat aan de behoeftes in de markt te
gemoet zal worden gekomen. Men is
zich er van bewust dat hiervoor in
spanningen worden gevraagd, maar
voor het behoud van de markt en
een redelijk prijspeil zal dat noodza
kelijk zijn. Afgesproken is, dat te
lers op 27 april om 19.30 uur op het
kantoor-van de veiling Z.H.R. te Ba
rendrecht opnieuw bijeen zullen ko
men om zicht te buigen over een ver
dere uitwerking. Ook andere be
langstellende telers zijn daar wel
kom. Wil men verdere informatie,
dan kan die worden verkregen bij
M. Jasperse, contactman namens
R.B.T. en Z.H.Z. (telefonisch be
reikbaar bij Z.H.Z. Barendrecht:
01806 - 55911).
Onderzoekverslag proeftuin
Westmaas verschenen
Op de proeftuin in Westmaas zijn in
1986 proeven uitgevoerd met betrek
king tot de vollegronds- en glas
groenteteelt. De onderzoekresulta
ten zijn voor belangstellenden be
schikbaar in de vorm van een jaar
verslag. U kunt dit jaarverslag
bestellen door 7,50 (incl. porto
kosten) over te maken op bankreke-
ningnr. 305^.00.789 van de Rabo
bank te Barendrecht t.n.v. Vereni
ging MOG onder vermelding van
"Jaarverslag 1986". Girorekening
van de bank: 233469.
Het Bestuur van de Keuringsdienst
Rivieren-Delta-Nederland maakt be
kend dat de aangifte voor veld- en
partijkeuring oogst 1987 is open
gesteld.
Aan de betrokken aangeslotenen in
de diverse sektoren (groenvoederge-
wassen, granen, peulvruchten, vlas
etc. en pootgoed van aardappelen),
die vorig jaar hebben aangegeven,
zijn aangifteformulieren verzonden.
Kwekers, licentiehouders alsmede
kontrakttelers c.q. telers van vrije
rassen dienen met deze openstelling
rekening te houden en zo nodig aan
gifteformulieren aan te vragen bij de
Keuringsdienst Rivieren-Delta-
Nederland, Postbus 122, 4460 AC
GOES, tel.nr. 01100 - 14710. De
veld- en partij keuring worden ver
richt uit hoofde van daartoe strek
kende bepalingen in de Zaaizaad- en
Plantgoedwet 1966, die nader vorm
hebben gevonden in het keuringsreg
lement van de N.A.K.
De sluitingsdatum voor de aangifte
is globaal als volgt gesteld (voor een
gedetailleerder overzicht wordt ver
wezen naar het keuringsreglement):
15 maart voor groenvóedergewas-
sen; 15 mei voor aardappelen en gra
nen; 1 juni voor land-
bouwstam bonen.
Met dezelfde hoeveelheid produktie-
middelen produceert het gemiddelde
akkerbouwbedrijf ca. 20% meer dan
tien jaar geleden. Dat komt door ho
gere kg-opbrengsten van de gewas
sen, een intensiever bouwplan en een
doelmatiger gebruik van de produk-
tiemiddelen. Zo nemen de kg-
opbrengsten van wintertarwejaar-
lijks trendmatig toe met 2,5%, die
van consumptieaardappelen met
1,5% en die van suikerbieten met
l%.Dit blijkt uit het rapport "Ak
kerbouw 1985" dat dezer dagen bij
het Landbouw-Economisch Insti
tuut is verschenen
De toenemende kg-opbrengsten per
ha leiden tot een grotere produktie
die moeilijk op de markt is af te zet
ten. De opbrengstprijzen staan daar
door onder druk. Het negatieve ef
fect van de jaarlijks verslechterende
verhouding tussen de opbrengstprij
zen en de prijzen van de productie
middelen (ruilvoer -3%) is sterker
dan het positieve effect van de toe
nemende produktiviteit 2,5%).
Het bedrijfsresultaat gaat structu
reel dus iets achteruit.
De teelt van aardappelen en suiker
bieten vormt meer dan ooit de kurk
waarop de Nederlandse akkerbouw
drijft. Op de meeste bedrijven komt
40 a 50% van de omzet uit aardap
pelen. Halverwege de jaren zeventig
was dat nog 30 a 35%. Onder in
vloed van de wisselende Europese
aardappeloogsten schommelen de
opbrengstprijzen sterk.
In de LEI-studie is berekend wat het
bedrijfsresultaat op de grotere be
drijven zou zijn bij normale kg-
opbrengsten en prijzen. De op
brengsten per 100,kosten zou
den onder deze "genormaliseerde"
omstandigheden in 1985 uiteen gelo
pen hebben van 96,— in het Noor
den een 100,in het Zuidweste
lijk kleigebied tot 105,— in het
Centrale kleigebied. Dit niveau
steekt, ondanks de licht neerwaarts
gerichte trend, gunstig af bij dat in
de veehouderij-sectoren.
In de publikatie is verder onder an
dere aandacht besteed aan de sprei
ding in bedrijfsuitkomsten, de ge-
biedsverschillen, de prijs- en volu
meontwikkeling van produkten en
produktiemiddelen en aan de conti
nuïteit van de bedrijven.
"Ing. W.L. van de Ree,
nieuwe regio-medewerker bij
Schering AAgrunol B.V.
De heer Van de Ree (27) zal per 1
mei 1987 in dienst treden bij Sche
ring AAgrunol B.V. als landbouw
kundig technisch medewerker in
Zuidwest-Nederland en zal daarbij
belast worden met het technisch ont
wikkelingswerk en de technische ser
vice in de provincies Zeeland en
Zuid-Holland.
Na een opleiding aan de Hogere
Agrarische School te Dordrecht is de
heer Van de Ree enige tijd in dienst
geweest bij de firma Zwaan en de
Wiljes. Vervolgens is de heer Van de
Ree werkzaam geweest bij het Con
sulentschap voor de Akkerbouw en
de Tuinbouw te Goes als bedrijfs-
voorlichter
april 1987).
Akkerbouw (1982-eind
Het "Werkplan 1987" van het PAGV
in Lelystad is zojuist verschenen. Het
"Werkplan 1987" geeft een beknopt,
volledig overzicht van de onderzoek-
projekten van het Proefstation voor
de Akkerbouw en de Groenteteelt in
de Vollegrond en de daarmee verbon
den Regionale Onderzoek Centra.
Ook dit jaar zijn er weer veel nieuwe
proeven gestart, om daarmee de pro
blemen die zich in de praktijk voor
doen zo goed mogelijk op te lossen.
Enkele nieuwe projekten:
Onderzoek naar bedrijfshygiënische
aspekten bij de aardappelteelt. Rhi-
zoctoniabestrijding in de fabrieks
aardappelteelt. Beïnvloeding van het
knoltal en de sortering van aardappe
len. Onderzoek naar tarraverminde-
ring bij suikerbieten via een
gewijzigde bietvorm. Korrelzetting bij
veldbonen. Verbetering van de op
komstzekerheid en de begingroei bij
de kruidenteelt. Vruchtwisselingson-
derzoek bij snijmais. Perspektieven
van de teelt van groene asperges. Ver
betering van de kwaliteit van winter-
prei. Minerale voeding van witlof.
Koolvliegbestrijding in spruitkool.
Beregening in schorseneren. Verbete
ring van de kwaliteit van zaaiuien. Be
regening en stikstofvoorziening bij
stamslabonen. Effekt van beworteling
op het in stand houden van de struk-
tuur van de ondergrond. Verbetering
van de spuittechniek in suikerbieten.
Effekt van bouwplan en vruchtwisse
ling op schade door Rhizomanie. De
teelt van groentegewassen in een geïn
tegreerd bedrijfssysteem. Onderzoek
naar de mogelijkheden van viewdata
bij teeltbegeleiding. Ekonomische
evaluatie van vruchtwisse-
lingsproeven.
Werkplan 1987, PAGV-publikatie nr.
34, 92 blz., is te bestellen door ƒ10,
over te maken naar girorekening
2249700 van het PAGV in Lelystad,
met vermelding van: "Werkplan
1987". Nadere informatie via tel.
03200-22714.
Vrijdag 10 april 1987
11
