Produktiedoelen
van schapen
VanderHave introduceert Silage
Inoculant 1177 voor het
inkuilen van gras
Mengelingen
(vervolg varkenshouderij)
goed geventileerd wordt, want vlie
gen hebben een hekel aan
luchtstroming.
Als u ondanks voorgaande maatre
gelen toch vliegen blijft zien, zullen
deze bestreden moeten worden. Er
zijn twee methoden om vliegen te
bestrijden.
Een natuurlijke methode met vogels,
die de vliegen vangen o.a. de
glansspreeuw-Japanse nachtegaal.
Een chemische methode, waardoor
met chemische middelen de vliegen
gedood worden. Alvorens deze laat
ste middelen toe te passen, is het van
belang de gebruiksaanwijzingen op
het etiket goed te lezen en na te vol
gen. Bij deze bestrijdingsmiddelen
zijn drie systemen te onderscheiden.
Spuitmiddelen; hiermee worden vlie
gen bestreden, door op plaatsen
waar regelmatig vliegen zitten een
middel te verspuiten, zonder dat het
vee ermee in aanraking komt. Enke
le middelen: Tugon, Parasect - Ra-
bond etc. Smeermiddelen: door toe
voeging van een lokstof worden de
vliegen naar deze plaatsen getrok
ken. Het vee mag niet aan de behan
delde plaatsen kunnen likken.
Enkele middelen: Alfacron - Tugon
- Golden Malvin etc. Strooimidde-
len: Deze middelen zijn werkzaam
tegen maden en kunnen het beste
over de mest gestrooid of gespoten
worden. Ook goed te gebruiken bij
een mestvaalt. Enkele middelen: Di-
milin - Rabond - Tugon etc. Om
goed effekt te verkrijgen is het nood
zakelijk om een goede hygiëne toe te
passen. Ook is het van belang regel
matig van middelen c.q. werkzame
stof te veranderen, vanwege re
sistentie.
Laat de vliegen u niet hinderen,
maar probeer hun aantal regelmatig
te verminderen door een goede hy
giëne en bestrijding onder uw goede
leiding.
Het effektief bestrijden van ratten
en muizen is nog altijd een groot
probleem. Iedere pluimveehouder
zoekt naar doeltreffende methoden
om zijn stallen vrij van ratten en
muizen te houden. Met het op de
markt komen van elektronische ap
paratuur leek de oplossing nabij.
Echter na aankoop en plaatsing van
dergelijke apparaten bleek nauwe
lijks of geen resultaat bereikt te
worden.
Een onderzoekinstituut van de
Deense Overheid (het Danisch Pest
Infestation Laboratory, Lyngby in
Denemarken) heeft twee typen van
elektronische apparatuur on
derzocht.
Het eerste type produceert ge
luidstrillingen van verschillende in
tensiteit en frekwentie, die voor het
menselijk oor niet hoorbaar zijn,
doch door de mens wel waarneem
baar. De geluidsdruk is waarneem
baar op het trommelvlies. Het ande
re type apparatuur produceert elek
tromagnetische velden, die de oriën
tatie van te verdelgen dieren moeten
verstoren, hetgeen zou leiden tot
doding.
Verder werd er gesteld, dat het appa
raat in staat was onderscheid te ma
ken tussen ongediertesoorten en
huisdieren of andere niet schadelijke
dieren Geen uitwerking kon wor
den waargenomen op gedrag of
voortplantingsvermogen van ratten
geplaatst binnen 15 m van het appa
raat en gedurende een jaar gebeurde
er niets onverwachts in de fokruim-
ten van het laboratorium bij ratten
en muizen die dichtbij het elektri
sche apparaat waren geplaatst.
Op de praktijkbedrijven blijkt even
eens, dat het gewenste resultaat niet
bereikt wordt. Een advies over aan
schaf van dergelijke apparatuur lijkt
mij dan ook overbodig. Het is beter
de gebruikelijke bestrijdingsftietho-
den toe te passen, zoals ratten- en
muizenkisten gevuld met de toe
gestane bestrijdingsmiddelen. Daar
naast moet u ervoor zorgen, dat zo
min mogelijk voer, in de vorm van
voerresten e.d. beschikbaar is.
J. v. Aerts en ing. M. Westhuis
CR Tilburg
ing. G. Meeuwissen en ing. T. van
Kerkhof
CVP Tilburg
Jaarlijks wordt in Nederland onge
veer 1,2 miljoen ha gras ingekuild.
Daarbij wordt er naar gestreefd om
de veldperiode te verkorten.
Bij deze ontwikkeling is voor het in
kuilen van gras het 'Silage Inoculant
1177' ontwikkeld, dat dit voorjaar
door VanderHave op de markt
wordt gebracht. 1177 is een Silage
Inoculant dat uit melkzuurbakteriën
bestaat die speciaal zijn geselekteerd
voor het inkuilen van gras bij een
korte veldperiode en met een dro
gestofgehalte van 15-40%.
De melkzuurbakteriën vermenigvul
digen zich snel in de graskuil.
Op een snelle en zeer efficiënte wijze
zetten ze de in het gras aanwezige
suikers om in melkzuur, waardoor
de PH in korte tijd daalt tot de opti
male waarde. Hierdoor krijgen de
boterzuurbakteriën geen kans zich te
ontwikkelen. De melkzuurbakteriën
van Silage Inoculant 1177 domine
ren het konserveringsproces.
Voordelen
De voordelen van het produkt zijn
volgens VanderHave duidelijk naar
voren gekomeq na meerjarige proef
nemingen: de inkuilverliezen dalen
als gevolg van een betere konserve-
ring, de verteerbaarheid van de dro
ge stof is beter, het kuilvoer is sma
kelijker en wordt beter door het vee
opgenomen, waardoor de voeder-
verliezen afnemen en er is minder
kans op de ongewenste boterzuur
bakteriën in het kuilvoer.
Voorkeur konsument voor
scharrelei groeit
De voorkeur van de konsument voor
scharreleieren boven eieren uit leg
batterijen groeit. Uit een enquête die
het buro interview heeft gehouden in
opdracht van de dierenbescherming
blijkt dat ruim zeventig procent van
de konsument voor eigen gebruik
liever scharreleieren koopt.
Dit cijfer verklaart volgens de die
renbescherming de sterk gestegen
verkoop in de afgelopen jaren. Van
deze eieren van 220 miljoen stuks in
1984 tot 300 miljoen vorig jaar. Dit
cijfer kan volgens haar nog aanzien
lijk stijgen als de 'scharrelpluimvee
houders' hun produktie kunnen op
voeren. Daarnaast groeit de vraag
naar scharreleieren bij onze ooster
buren. Ook buitenshuis, in restau
rants, ziet de konsument liever
scharreleieren. Met het oog hierop
en Pasen in het vooruitzicht begint
de dierenbescherming een speciale
aktie in de restaurant wereld.
Om een goede groei van de lamme
ren te verwezenlijken is een goed
graslandgebruik nodig. Gras is
goedkoop en wanneer het niet te oud
is heeft het een hoge voedings
waarde.
Lammeren die bijv. 1.2 kg droge
stof uit gras opnemen kunnen van
goed gras gem. 75 gram per dag snel
ler groeien dan van matig gras.
Daarom is een goed beweidings
systeem voor lammeren erg belang
rijk. Omweiden om de 4 a 5 dagen
en inscharen bij een graslengte van
ca. 8 cm is een goede richtlijn.
Om steeds voldoende etgroen te heb
ben moet men vroegtijdig beginnen
met maaien. Daarbij moet u nu al
rekening houden met de stikstofgift.
Die percelen die eerst gemaaid wor
den, kunnen een gift van 120 kg
N/ha hebben. Wanneer men een
groter koppel schapen heeft kan
men de le snede gras gebruiken om
een goede voordroogkuil te maken.
Maai het gras wanneer er ca.
3000-3500 kg ds/ha is (de lengte van
het gras is dan 2 vuisten plus een
duim) en houd de veldperiode kort
(maks. 4 dagen).
Coccidiose
Het probleem 'coccidiose' lijkt in de
schapenhouderij elk jaar toe te ne
men. De ziekte treedt voornamelijk
op bij de lammeren en veroorzaakt
aanzienlijke groeivertraging en soms
sterfte.
Een tijdige behandeling is nodig.
Wanneer U het probleem op uw be
drijf kent, is het verstandig om pre
ventief de lammeren krachtvoer met
amprolium te geven gedurende een
periode van 3 weken. Het is wel be
langrijk dat de lammeren vooraf ge
wend zijn aan het opnemen van
krachtvoer.
Het anti-coccidiose voer is op recept
van de dierenarts te verkrijgen (zie
ook nieuwsbrief Zeeuwse Vereniging
van Schapenhouders mei 1986).
Lammeren krachtvoer
bijvoeren of niet
Om de lammeren vlot te laten groei
en zal in het algemeen krachtvoer
bijgevoerd moeten worden. Hoeveel
krachtvoer u bij moet voeren en hoe
lang, hangt af van verschillende fak-
toren. Krachtvoer bijvoeren is nodig
wanneer een snelle groei gewenst is,
zodat de lammeren op jonge leeftijd
slachtrijp afgeleverd Jcunnen wor
den, het gras aanbod nogal wisselt
en u toch een egale groei wilt berei
ken (grastekort wordt dan opgevan
gen door ekstra krachtvoer) of wan
neer problemen verwacht worden
met coccidiose.
Krachtvoer bijvoeren brengt ekstra
kosten en arbeid met zich mee.
U zult voor uw bedrijf de beste be
drijfsvoering moeten kiezen. Dat be
tekent een keuze uit snel slachtrijp,
de lammeren voor de weiderij verko
pen of de lammeren pas in het na
jaar slachtrijp verkopen. De voeding
dient hierop afgestemd te worden.
Coccidiose lijkt in de schapenhouderij elk jaar toe te nemen. De ziekte treedt
vooral op bij lammeren
Temperatuursom 19 maart
Weerstation
A
B
Vlissingen
148(136)
25/3
Zierikzee
140(129)
27/3
Rotterdam
136(124)
27/3
Gilze Rijen
134(124)
27/3
Eindhoven
132(121)
28/3
Volkel
125(116)
29/3
Zuid Limburg
113(104)
1/4
Wouw
151(138)
25/3
A: temperatuursom van 1 januari
tot 19 maart (erachter die van 12
maart)
B: datum waarop per 19 maart de T-
som van 180 wordt bereikt
CAD Voedervoorziening Lelystad
Premie voor stieren en
nieuwe EG-interventieprijs per
6 april
Met ingang van 6 april aanstaande
worden de effekten van het ingrij
pend aangepaste EG-
rundvleesbeleid duidelijk. Het uit de
markt nemen van vlees van manne
lijke dieren, verandert dan namelijk
drastisch. Het prijsnivo van de over
name van stierevlees zakt per die da
tum naar schatting met maar liefst
15%.
Bovendien wordt het feit of er wel of
niete geïntervenieerd wordt afhanke
lijk gemaakt van de prijsontwikke
lingen. Gevolgen voor het inkomen
lijken niet uit te kunnen blijven. Om
deze (enigszins) te verzoeten zal per
bedrijf voor de afgeleverde eerste
vijftig volwassen mannelijke runde
ren een speciale premie worden uit
gekeerd. Elke producent van ossen
en stieren kan onder bepaalde voor
waarden, een premie ontvangen van
ruim ƒ67,per dier. Tot de op 6
april ingaande veranderingen
besloot de raad van landbouwmi
nisters in de EG in december vorig
jaar. Vooreerst zal het nieuwe re
giem gelden tot en met 31 december
1988. Om de schok van de overgang
naar het nieuwe systeem nog enigs
zins te matigen is voor de maand
april nog een overgangsmaatregel
van kracht.
Het schaap is een veelzijdig nuts-
dier; het levert veel produkten. Als
landbouwhuisdier heeft het reeds
een lange geschiedenis van enige
tientallen eeuwen. Reeds vanaf de
vroege historie werden vacht en
wol tot stoffen en kleding ver
werkt. Vlees, melk en de uit melk
bereide produkten als boter en
kaas dienen voor menselijke voe
ding. Het vel werd al vanouds tot
leer verwerkt met een veelzijdige
bestemming. In vroegere tijden
werden, gedroogde magen ge
bruikt voor o.a. waterzakken ter
wijl van darmen snaren voor
muziekinstrumenten werden ge
maakt. De horens van rammen de
den dienst als blaasinstrumenten.
De verzamelde mest wordt van
ouds voor de landbouw benut.
Bij geen huisdierensoort is het
produktiedoel, waarom men haar
gehouden heeft, zo vaak gewijzigd
als bij het schaap. Nu eens was de
wolproduktie hoofdzaak, later
was het de vleesproduktie. Soms
was de melkproduktie het voor
naamste doel terwijl het ook is
voorgekomen dat de mest het pro
dukt was waarom men schapen
hield.
De schapemest heeft vooral in de
vorige eeuw en het begin van de
ze eeuw een belangrijke rol
gespeeld bij het in kuituur bren
gen van wat men toen woeste
gronden noemde. Ook voor de
toen bestaande landbouw was
schapemest waardevol daar anor
ganische meststoffen toen nog
maar weinig bekendheid hadden.
De schapen in kudden gehouden,
werden overdag gehoed op gron
den als heidevelden, dijken en
schorren. De dieren werden 's
nachts in een stal (schaapskooi)
opgesloten voor het verzamelen
van mest. Bij het in kuituur bren
gen van de arm aan plantenvoe-
dende stoffen zijnde
heidegronden was de betekenis
van de schapemest groot. Naast de
plantenvoedende bestanddelen
was het inbrengen in de grond van
bakterieleven met deze mest zeer
waardevol. In 1900 bedroeg de op
pervlakte aan heideveld nog rond
500.000 ha. Thans is dit nog circa
40.000 ha. Ook op de kleigronden
als in Zeeland was de schapemest
voor de akkerbouw van betekenis.
I.G.J. van den Bosch destijds di-
rekteur van de Maatschap de Wil-
helminapolder schreef in 1843:
"Men zal zeldzaam achteruitgang
vinden op hofsteden, waar scha
pen worden gehouden". Schape
mest is een warme mest. Het bevat
een hoog gehalte aan stikstof en
kali en bevat weinig vocht. Bij de
snelle ontleding wordt veel warmte
ontwikkeld vandaar de naam van
warme mest.
In de vorige eeuw was er aan de
Zuidelijke Veluwerand
(Amersfoort-Wageningen) een vrij
omvangrijke tabakskuituur. In het
midden van de vorige eeuw om
vatte de oppervlakte van deze teelt
jaarlijks ruim 1500 ha in dat ge
bied. Schapemest had een gunsti
ge invloed op de kwaliteit van dit
gewas en was hiervoor zeer gewild.
Hierdoor werd schapemest van ver
aangevoerd naar dat gebied. De
tabaksteelt is aldaar verdwenen en
de schapemest is niet meer zo
nodig.
J.H. Lantinga
Vrijdag 27 maart 1987
18
