VOO I? in:
VI'OIIW
Onze toekomst - onze zorg
Puzzel
Mijn T.V.-debuut: Live in Avro's "Service - Salon"
Gepocheerde wijting met gesmoorde savooiekool
onder redaktie van de Redaktiekommis-
sie Bond van Plattelandsvrouwen voor
Zeeland en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P.J. de Rooy-Janse
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge -
dersterfte 8,4 per 1000, in Noord-
Holland en Limburg 9 per 1000.
De Raad van Europa organiseerde
een seminar over de problemen bin
nen Europa en besteedde aandacht
aan zes thema's:
zuigelingensterfte, gebieden met ho
ge bevolkingsdichtheid, vruchtbaar
heid, gebieden met hoge immigratie,
vergrijzing en gebieden met hoge
emigratie.
Dr. A. Kunsten, demograaf aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam
sprak daarover als een van de rap
porteurs van dat seminar. Het was
op sommige punten schokkend om
aan de hand van het cijfermateriaal
te zien hoe de ontwikkeling zich
voortzet.
Door b.v. de snelle vervoersmoge
lijkheden en de telekommunikatie-
technieken wordt de faktor afstand
veel minder belangrijk.
De dalende geboortecijfers in Euro
pa en de bevolkingsgroei in de Derde
Wereld. Maar ook hierin kan in de
toekomst een geheel nieuwe situatie
ontstaan. Hieronder enige zinsneden
uit het rapport van het seminar:
Zuigelingensterfte. De vraag doet
zich voor wat het probleem is en
voor wie het een probleem is. Is er,
gezien in wereldperspektief, wel een
probleem in Europa? In de wereld
worden jaarlijks 120 miljoen babies
geboren en sterven 10 miljoen kinde
ren per jaar, 95% van de kin
dersterfte doet zich voor in de Derde
Wereld en 1,2% in Europa
110.000). In de Derde Wereld is
sprake van een dalende tendens, in
Europa van een sterk dalende
tendens.
In Europa zijn wel belangrijke regio
nale verschillen te zien. In heel Euro
pa sterven 16 per 1000 kinderen be
neden een jaar. Voor Noord- en
West-Europa bedraagt dit cijfer 11
per 1000, voor Oost- en Zuid-
Europa resp. 21 en 19 per 1000. Ook
binnen landen doen zich verschillen
voor. In geheel Nederland is de kin-
per 1000.
Gebieden met hoge immigratie.
Liechtenstein en Luxemburg hebben
het grootste percentage allochtonen,
namelijk 36 en 26%. In Nederland
vormen de allochtonen 3,8% van de
bevolking en als Surinamers en An-
tillianen tot de allochtonen worden
gerekend 5,4%.
Problemen die zich voordoen betref
fen huisvesting, scholing en vooral
integratie. Integratie wordt vaak be
moeilijkt door veelvuldige beleids
wijzigingen en door slechte verhou
dingen tussen allochtone en autoch
tone bevolking.
Enkele aanbevelingen waren: bevor
dering van deelneming aan lokale
verkiezingen en oprichting van eigen
belangenorganisaties
Vruchtbaarheid (inkl. abortus). In
Europa is sinds het midden van de
jaren zestig sprake van een snelle da
ling van de (gerealiseerde) vrucht
baarheid. Negatieve effekten zijn
vergrijzing en verslechtering van de
afhankelijkhefdsgraad.
Europa is in dreeën te verdelen: in de
Zuidelijke landen is de daling nog
recent en zijn de vruchtbaarheidscij
fers nog het hoogste. In Frankrijk,
Groot-Brittannië en België is geen
daling meer en is de gerealiseerde
vruchtbaarheid 2,1 kind per vrouw.
In Noord-Europa (en in Noord- en
West-Italië) zal de bevolkingsdaling
nog verder gaan. Als het kriterium
1,5 kind per vrouw is, behoren in
Nederland zeven provincies tot de
probleemgebieden, waarvan Noord-
Holland en Limburg zelfs in zeer
sterke mate.
Wat abortus betreft is^Néderland
geen probleemgebied (overigens
speelde ook hier de vraag wat onder
'probleemgebied' moet worden
verstaan).
'A VRO Service Salon zoekt voor
t.v.-uitzending op 27 januari
kontakt met Zeeuwen bij wie de
evakuatie tijdens de watersnood
ramp heeft geleid tot blijvende
vriendschap met hulpverleners of
met gastgezinnen, of zelfs tot hu
welijken tussen Zeeuwen en le
den van gastgezinnen. Reakties
gaarne met spoed naar
Deze advertentie in de PZC van
14 januari 1987 was de aanlei
ding voor mijn t.v.-debuut. Ik
had immers afgelopen zomer sa
men met mevrouw O. Smit-Van
Calcar, bij wie ik na 1 februari
1953 de rest van het schooljaar
heb doorgebracht, de storm
vloedkering in de Oosterschelde
bezocht. Ik nam kontakt op met
de AVRO en Catherine Keyl, een
van de presentatrices van Service
Salon, kwam mij thuis bezoeken.
Ze luisterde naar het verhaal over
mijn evakuatie tijdens de waters
noodramp en ze haalde en enke
le markante punten uit, waarover
ze mij tijdens de uitzending zou
ondervragen. Na haar bezoek
kreeg ik een bevestiging van de
uitnodiging van de AVRO, met
daarin aanwijzingen voor de
kleur van mijn kleding, informa
tie over de reiskostenvergoeding
en een plattegrond van Hil
versum.
Om 13.30 uur begon de kamera
repetitie. We moesten naar bo
ven naar studio 3 en vandaaruit
zou ook de rechtstreekse uitzen
ding van 16.00 tot 17.25 uur
plaatsvinden. Het Zeeuwse on
Boerderij tijdens de watersnood
in 1953.
derwerp zou slechts een half uur
duren. Daarin zou niet alleen een
tiental personen worden geïnter
viewd, er zou ook oud film
journaal-materiaal worden ver
toond. Tijdens de kamera
repetitie werden de interviews op
zich niet gerepeteerd, het ging nu
blijkbaar alleen om het stembe-
reik van iedereen afzonderlijk.
Mevrouw Smit zou tijdens het
interview naast mij zitten als 'ge
tuige'. We werden geschminkt in
de make-up salon en we kregen
nog een drankje in afwachting
van ons optreden. Ik had met
mevrouw Smit natuurlijk heel
wat bij te praten.
De uitzending zelf was een onge
looflijk ontspannende belevenis.
De archieffilms en ook de verha
len van de anderen bleken zeer
aangrijpend. We waren heel even
wezenlijk terug in die meest cha
otische uren van ons leven. Bij de
andere onderdelen van het pro
gramma bleven we als publiek
aanwezig.. Elk onderdeel werd
met veel takt en deskundigheid
begeleid. Achteraf ekskuseerde
de regisseur zich voor het feit dat
we zo dicht op elkaar hadden
moeten zitten, vanwege het grote
aantal medewerkers en hun met
gezellen. Het was echter niet echt
hinderlijk geweest door de enor
me ruimte van de studio om ons
heen. Ik nam afscheid van Me
vrouw Smit en ging met de overi
ge medewerkers eten in de kanti
ne, een zelfbedieningsrestaurant
van prima kwaliteit. In alle op
zichten voldaan begonnen we
aan de terugreis, gezellig weer
met dezelfde mensen in,de auto
van de AVRO.
Thuis volgden de reakties: zowel
positieve reakties als kritiek. Ik
bekeek de videoband van de uit
zending. Jammer was dat me
vrouw Smit niet in beeld kon zijn
op het moment dat er over haar
gesproken werd. Ze vatte het zelf
echter heel sportief op en vond
dat ze een heerlijke middag had
gehad.
Achteraf bleek voor mij pas uit
de vele reakties door hoevelen dit
programma regelmatig wordt be
keken. Slechts enkelen van hen
waren op de hoogte van de
Zeeuwse inbreng in deze uitzen
ding. Ik vond het erg leuk dat ik
een steentje heb bijgedragen aan
dit middagprogramma van de
AVRO. Het is voor mij een on
vergetelijke belevenis geworden.
W. Smallegange - Ribbens
De slotkonklusie was dat verschillen
tussen en binnen landen kunnen
worden teruggebracht tot verschillen
in seksueel gedrag van tieners en in
kontraceptief gedrag van vol
wassenen.
Gebieden met hoge bevolkingsdicht
heid. Het eerste hoofdstuk bevat een
selektie van gebieden. Malta is het
dichtstbevolkte land met 1022 inwo
ners per km2, Nederland volgt met
424/km2 en IJsland sluit de rij met
2/km2. In Nederland is Drente de
dunstbevolkte provincie met
150/km2, maar Drente is dichter be
volkt dan 13 landen uit de Raad van
Europa.
Volgens de gehanteerde kriteria (200
inwoners/km2, minimaal 1 miljoen
inwoners, 2 x de nationale dichtheid)
bevat Europa 65 dichtbevolkte ge
bieden. Een ander hoofdstuk behan
delt verschillen tussen dichtbevolkte
gebieden. Het Noordelijke ideaalty
pe is te karakteriseren als verliezen
in een proces van voortgaande de-
konsentratie. Er is sprake van mi
gratie naar buiten, gepaard gaande
met vergrijzing, verarming, negatie
ve natuurlijke groei en kleine huis
houdensgrootte. Het Zuidelijke ide
aaltype is te karakteriseren als win
naar in een proces van voortgaande
konsentratie: konsentratie van be
volking en werkgelegenheid en een
jonge leeftijdsstruktuur. Maar in
beide gevallen is geen sprake van een
onomkeerbaar proces.
In de toekomst is voortzetting van
de huidige trend te verwachten.
Misschien is het niet zo gemakkelijk
om zich een beeld van de toekomst
te vormen, maar nadenken over de
eventuele gevolgen van de ontwikke
lingen binnen Europa. Ook hier
kunnen landen veel van eikaars erva
ringen leren.
P.J. de Rooy-Janse, m.a.
1
2
3
4
5
6
p
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
I
Achter iedere omschrijving van deze
puzzel staat een letter. Het is nu de
bedoeling, dat u van de letters van
het gevraagde woord, plus de gege
ven letter een nieuw woord maakt.
Dit nieuwe woord dient dan in het fi
guur te worden ingevuld.
Om u wat op weg te helpen geven we
reeds één oplossing. Bij horizontaal
1 vindt u als omschrijving: "manne
lijk schaap (A)". Een mannelijk
schaap is een RAM. Samen met de
letter A moet nu het woord RAAM
worden gevormd.
Als u de hele puzzel hebt opgelost,
moet u de letters in de vakjes met de
cijfers 9-11-15-18-5-21-6-1
- 4 - 20 achter elkaar zetten. U leest
dan de naam van een vogel, die te
vens de uiteindelijke oplossing van
onze puzzel vormt.
Horizontaal:
1. mannelijk schaap (A); 7. aanleg
plaats (N); 9. veerkracht (N); 10. ein
de (A); 11. papegaai (R); 14. voertuig
(A); 15. welke aarde (E); 19. speel
goed (N); 20. mistig (R); 21. belem
mering (K).
Vertikaal:
2. laagte (E); 3. snijwerktuig (N); 4.
voorzetsel (S); 5. goed doorbakken
(N); 6. op bout passende ring (N); 8.
geheel door water omgeven land (N);
127weg met bomen (D); 13. gemeen
(O); 16. niet raak (L); 17. roodachtig
(N); 18. familielid (R).
Pocheren van vis is een van de
betere manieren om vis gaar te
krijgen in zo weinig mogelijk
vocht. Bovendien behoudt de vis
op deze manier ^ijn konsistentie
en smaak.
Zowel zeevis als zoetwatervis ko
men hiervoor in aanmerking, op
enkele uitzonderingen na. We
mogen pocheren dus niet verwar
ren met koken! Bij pocheren mag
het vocht nooit aan de kook ge
bracht worden (dit in tegenstel
ling met het koken van de vis!).
Het vacht mag alleen heel voor
zichtig in beweging worden ge
houden en daarvoor is de beste
temperatuur rond de 85°C a
90°C. U merkt het al, dit gaat ui
teraard wel iets langer duren dan
bij het koken, hierbij komt nog
dat de tijdsduur mede afhankelijk
is van de hoeveelheid vis en voor
al de dikte. U ziet redelijk een
voudig en houd u zich aan een
paar bovengenoemde puntjes,
dan is er zeker geen beletsel meer
het onderstaande visgerecht eens
te proberen!
We hebben daar de volgende in
grediënten voor nodig (voor 4
personen): 1 kg wijting, 1 gro
te ui, 1 prei, 1 winterwortel, 2
laurierblad, wat citroensap, 1
stukje bladfoelie, grofgemalen
peper, 1/4 liter water of visbouil
lon en 250 gram room of boeren-
boter. Vervolgens 600 a 700 gram
savooiekool (ragfijn gesneden),
1/2 dl mais of Arachide olie, 1/2
rode peper, 1 theelepel paprika
poeder, 1 ui (ragfijn gesneden) en
wat zout. Staat dit alles klaar,
dan gaan we over tot de be
reiding!
Breng het water of visbouillon
aan de kook met de gesneden ui,
prei, wortel, laurierblad, citroen
sap, bladfoelie en grofgemalen
peper. Laat er nu voorzichtig de
schoongemaakte wijting (rugge-
graat verwijderen) inglijden en
temper de warmtebron en laat de
vis ongeveer 15 minuten zachtjes
pocheren. Zijn de visfilets gaar,
zeef dan 1 1/2 a 2 dl van het
kookvocht en hou de vis warm in
het overige vocht. Maak van de
achtergehouden en gezeefde vis
bouillon de volgende saus: Breng
de visbouillon aan de kook in een
ruime steelpan en klop er met een
garde de boter (koud) stukje
voor stukje door, neem bij het
laatste stukje boter het pannetje
van het vuur en maak de saus
verder op smaak met wat peper,
iets strooiaroma en eventueel wat
zout. (Hou het warm).
Snij de kool ragfijn of laat ze
snijden bij uw groentehandelaar,
was ze en Iaat ze goed uitlekken.
Verhit de olie in een ruime pan
zodanig dat ze gaat dampen en
doe er de gesneden kool, de verse
peper en de gesneden ui in. Hou
hierbij de warmtebron goed
hoog. En hou de groente goed in
beweging met een houten spatel,
en laat ze vervolgens goed gaar
worden Jniet te gaar). Is de kool
zover, maak ze dan op smaak
met wat zout en de paprika
poeder.
Serveer de kool in een goed war
me en ruime, enigszins diepe
schaal en' dresseer er voorzichtig
de warmgehouden wijting op.
Overdek de vis met wat botersaus
en garneer het af met bieslook of
peterselie. Geef er de rest van de
saus apart bij en geef er tot slot
wat aardappelpuree of gekookte
aardappelen bij.
En probeer hierbij een rosé
droog of een moezelwijn.
M.A. van der Vliel
20
Vrijdag 13 maart 1987
