Pionieren in Amerika,
deel 2
'Idee met groepsbijeen
komsten slaat zeer aan'
Boerenkool
Groenbemesting
Beer
Geld
De Groep
Plannen
A kt ie "Rekenen voor Beslissenweer afgerond:
Thuiswerkgroepen
Opdrachten
Centrale bijeenkomsten
Veel waardering
In het eerste deel vertelde Guus
Mulders over de aanzet tot het
verwezenlijken van zijn ideaal:
leven op en van het land. We za
gen hoe hij zijn land kocht en de
eerste ontginning begon. We la
ten hem nu aan het woord als hij
op het punt staat aan zijn eerste
groeiseizoen te beginnen.
Mulders: 'Na de min of meer ge
dwongen winterrust popelden we om
te beginnen. Het is een geweldige er
varing om de bewoonde wereld ach
ter je te laten en midden in de natuur
je eigen woonhuis te betrekken. Om
te inspekteren hoe de met eigen han
den gebouwde schuur de winter
heeft doorstaan en om te zien hoe de
eigenhandig geploegde grond vanon
der zijn sneeuwlaag tevoorschijn
komt.
We zaaiden de groentetuin in met de
gebruikelijke groenten: erwten, bo
nen, kool, e.d. Ook uit Nederland
meegenomen boerenkoolzaad bleek
prima te gedijen.
Van de nog braak liggende grond
ploegen we 1,5 ha om met een ge
leende trekker en ploeg. Dieper dan
12 cm konden we niet gaan, en van
de stenen en rotsblokken die we eruit
haalden konden we een 40 cm hoge
muur rond het perceel bouwen.
We stuurden grondmonsters naar
Agway. de Amerikaanse boeren
bond en kregen het advies boekweit
te zaaien en een kalkmengsel aan de
grond toe te voegen om zodoende de
zuurgraad te verlagen. De boekweit
moest dan na zes weken omgeploegd
worden en opnieuw ingezaaid. Na
weer zes weken ploegden we ook dit
onder, en zaaiden een gras-klaver
mengsel, omdat we dit stuk land
voor weidegrond wilden bestemmen.
We hadden inmiddels een paar gei
ten aangeschaft, en kwamen niet
veel later in kontakt met een veehou
der. Deze had één koe die het de rest
van zijn veestapel nogal lastig maak
te, door steeds te trachten de uiers
van zijn soortgenoten te verwonden.
We konden de koe, die verder niets
mankeerde, voor een zeer schappe
lijke prijs overnemen. De Jersey
koe, inmiddels nog gedekt ook,
werd tegen november afgeleverd.
Aangezien de weide nog niet goed
was at ze wild gras, en kochten we
hooi voor de winter.
We maakten ook nog anderhalve
hektare land schoon, dat wil zeggen:
we verwijderden het struikgewas en
andere begroeiing. Een tijdrovende
bezigheid als je aangewezen bent op
voornamelijk handkracht.
In de groentetuin ging alles naar
wens, totdat ik op een avond een
groot donker gevaarte zag schuife
len. Het bleek een beer, die met zijn
logge lichaam een groot deel van de
toekomstige oogst vernielde. Ik kon
niet veel meer doen dan wachten tot
hij wegging.
Verder verliep alles redelijk naar
wens. De wintervoorraad hout werd
gezaagd, en we gingen ons opmaken
voor de lange, koude winter.
Hoewel we redelijk tevreden waren
over ons eerste jaar op het platte
land, was er één tamelijk vervelend
probleem: het geld was op. Aange
zien we nog niet helemaal in onze ei
gen behoeftes konden voorzien, nog
geen of weinig ruilhandel hadden, en
we nog steeds investeringen in het
bedrijf moesten doen, was er een na
drukkelijke behoefte aan een 'kasin-
komen'. Zodoende ging ik die win
ter lesgeven aan een kollege, terwijl
m'n vrouw in een pizzeria ging wer
ken. Dit pakte goed uit, zodat we
aan het eind van die winter genoeg
geld hadden om weer een jaar te
kunnen leven, en bovendien een be-
drag gespaard hadden voor een
tweede hands trekker.
Verder overdrachten we de moge
lijkheden om binnen ons bedrijfje
iets te telen of te vervaardigen dat
ons in de toekomst kon voorzien van
kasgeld. Het meest kwam in aan
merking iets wat arbeidsintensief
was, en al spoedig kwamen twee mo
gelijke oplossingen uit de bus: het
vervaardigen van maple-siroop, en
het telen van asperges.
Die winter gebeurde er ook iets wat
voor de toekomst belangrijke gevol
gen had: de plaatselijke gezondheid
winkel ging failliet. In eerste instan
tie betekende dat voor ons, en ande
re gelijkgestemden, dat we niet meer
zo eenvoudig aan onbespoten le
vensmiddelen of natuurzuivere
grondstoffen konden komen. Het
gevolg was echter dat we met de an
dere eenheden in de buurt zelf een
koöperatie oprichtten. Zodoende
ontstond De Groep, die naast de
koop ook sociale kontakten met el
kaar onderhield, en elkaar bij be
paalde werkzaamheden steun of ad
vies bood.
Via de leverancier aan onze koöp,
op zich ook weer een koöp, kwamen
we b.v. in kontakt met een zaadhan-
del die zich speciaal richtte op de
ontwikkeling van zaad voor klein
schalige landbouw. Later brachten
we zelf weer een kleinschalig kaasfa
briekje, dat heel primitief gedreven
werd door een groep Mennonieten,
in kontakt met de koöp die aan ons
leverde. Zo vonden we dan lang
zaam maar zeker een aansluiting met
een net van kleine, alternatieve koö-
peraties.
Zo komen de Mulders' hun eerste
winter in hun nieuwe huis door. Ze
werken voor hun kasinkomen, leg
gen links en rechts kontakten, en
maken plannen.
Het groeiseizoen is kort, de winter erg lang
Mulders: 'Dat plannen maken was
heel belangrijk. Het groeiseizoen
was heel kort, en de winter erg lang.
Zo was het ruim van te voren zorgen
voor een winterhoutvoorraad een
hele klus, die al gauw zo'n 50 werk
dagen in beslag nam. Bovendien was
het een werk waar je jezelf echt toe
moest dwingen. Later maakten we
hier overigens een groepsprojekt
van, zodat we met 12 man in drie da
gen de houtvoorraad van een een
heid konden zagen'.
wordt vervolgd
Peter Dieleman
Schuur in aanbouw
In de periode van eind november
tot eind februari hebben ca. 200
Zeeuwse boeren en boerinnen zich
gebogen over de opdrachten die
hen werden voorgeschoteld tijdens
de aktie "Rekenen voor Beslis
sen". Dit jaar waren de gebieden
Schouwen-Duiveland, Tholen en
St. Philipsland, West Zeeuws-
Vlaanderen en Midden Zeeuws-
Vladnderen aan de beurt. Daar
mee is nu in alle gebieden in Zee
land deze aktie gehouden.
Daarnaast zijn ook in West Bra
bant en in Zuid-Holland groeps
bijeenkomsten geweest in het
kader van deze aktie. Een korte
evaluatie.
De aktie "Rekenen voor Beslissen"
is opgezet met het doel om de kennis
over bedrijfsekonomie en de vaardig
heid daarin te vergroten. Het uit
gangspunt hierbij was, dat
vaardigheid het best aangebracht kan
worden door te oefenen. Dit oefenen
gaat dan heel goed door in groepjes
met lotgenoten daar samen mee be
zig te zijn. Wat je zelf al doende ont
dekt blijft veel beter hangen dan een
verhaal dat een ander vertelt, hoe dui
delijk dat ook mag zijn. Het samen
er mee bezig.zijn stimuleert om door
te zetten en om als groep tot een be
paald resultaat te komen.
De deelnemers werden ingedeeld in
zogenaamde thuiswerkgroepen van 6
tot 8 personen. Getracht werd om in
de samenstelling zoveel mogelijk
spreiding aan te brengen wat betreft
bedrijfsgrootte, leeftijd en kennis
niveau.
Vooral de gedachtenwisseling tussen
ouderen met meer praktijkervaring en
jongeren met dikwijls meer theoreti
sche kennis is zeer nuttig.
Het samen werken aan opdrachten in
een groep, zonder begeleiding van een
voorlichter, wordt als zeer leerzaam
en plezierig ervaren. Eén van de deel
nemers zei hierover na afloop: "Po
sitief zijn de onderlinge
bijeenkomsten om de opdrachten uit
te werken. In deze opzet komen boe
ren vanuit verschillende standsorga
nisaties met elkaar in kontakt en
spreken over dezelfde problemen.
Probeer meer zulke situaties te kreë-
ren in bijeenkomsten". Een ander
schreef: "Vooral de zelfwerkzaam
heid in groepen is erg goed en inte
ressant".
Waar alles om draaide, waren de op
drachten. Er is getracht om alle
aspekten van de bedrijfsekonomische
berekeningen door middel van deze
opdrachten aan de orde te stellen. De
basis daarvan is de berekening van de
bedrijfsresultaten met behulp van be
drijfsekonomische uitgangspunten en
normen. Daarna worden detailpro
blemen verder uitgeplozen.
Het opstellen van de vragen en de op
drachten is het moeilijkste punt bij de
voorbereiding van een dergelijke ak
tie. Welke problemen neem je als
voorbeeld en hoe stel je de vragen om
alles zo duidelijk mogelijk uit te la
ten komen? Het is terecht dat hierover
bij de nabespreking opmerkingen
werden gemaakt dat het nog beter
kan.
De opdrachten hadden betrekking op
een gefingeerde bedrijfssituatie. Dit
heeft als nadeel dat het wel eens wat
als theoretisch overkomt. De werke
lijkheid is ingewikkelder en genuan
ceerder. Maar er zitten veel voordelen
aan om zo te werken:
- een eenvoudige bedrijfsopzet geeft
een beter overzicht;
- iedereen werkt met dezelfde gege
vens, zodat de berekeningen onder
ling vergelijkbaar zijn;
- er gaat geen tijd verloren omdat niet
meer gezocht hoeft te worden naar
een bedrijfsopzet;
- iedereen kan vrij praten over dit
"bedrijf", omdat er niemand per
soonlijk bij betrokken is.
Het ging er dus niet om of de uit
komsten hoog of laag waren, maar
hoe je de uitkomsten berekent en om
dat geleerde dan op het eigen bedrijf
toe te passen.
Per gebied kwamen de thuiswerkgroe
pen bijeen in centrale bijeenkomsten,
AKTIE ZUIDWEST
REKENEN
VÓÓR BESLISSEN
waar de resultaten van de groepen
werden vergeleken en nabesproken.
Dit vergelijken stimuleert de groepen
om met een goed resultaat voor de
dag te komen. De uitkomsten
moesten tijdig gerapporteerd worden
bij de begeleidende voorlichters. In
elk gebied werd begeleiding gegeven
door een voorlichter van het Konsu-
lentschap en een voorlichter van de
SEV.
Het nadeel van deze centrale bijeen
komsten is dat de groep erg groot is.
Dit stelt grote eisen aan de vaardig
heid van de begeleiders. Deze moeten
daarvoor wel met zijn tweeën zijn.
Doordat de deelnemers daar ook in
de eigen thuiswerkgroep zitten, is er
echter wel een overzichtelijk geheel.
In thuiswerkgroepen van zes tot acht personen bleek de kombinatie van oude
ren met meer praktijkervaring en jongeren met vaak meer theoretische kennis
zeer succesvol.
Bij zo'n massaal gebeuren loopt er
natuurlijk op onderdelen wel eens wat
minder gesmeerd. De grote betrok
kenheid van de deelnemers zorgt er
echter steeds voor dat dat weinig sto
rend is. Er is hard gewerkt, zowel
door de begeleiders als door de deel
nemers.
Aan het eind van de bijeenkomsten is
gevraagd om snel een beoordeling te
geven van de onderdelen en een eigen
mening over het geheel. Het snel moe
ten geven van een antwoord geeft dik
wijls een juiste momentopname van
de meningen. Hoe langer er over na
gedacht kan worden, hoe moeilijker
het wordt om een mening te geven.
Het moeten antwoorden met ja of nee
dwingt om een keus te maken.
Waardering overheerste bij de beant
woording. Enkele voorbeelden
daarvan:
"Leerzame kursus, stimuleert om
verder uit te werken voor eigen
bedrijf".
"Prima methode. De mensen ak-
tief laten deelnemen i.p.v. passief te
laten zitten".
"Zeer goed geslaagd!Als zeer nut
tig ervaren!"
"Je leert van anderen en zijn in
zicht op 't bedrijf".
"Idee met groepsbijeenkomsten
thuis slaat zeer aan".
"De gesprekken in de groepen ko
men mij leerzaam over, o.a. gedach
tenwisseling over verschillende
onderwerpen. Ook het overzicht van
de bijeenkomsten was beslist
leerzaam".
Al met al kunnen zowel voorlichters
als deelnemers terugzien op leerzame
en plezierig verlopen bijeenkomsten.
Het is de bedoeling dat voor de deel
nemers van 1985-1986 en 1986-1987
vervolgbijeenkomsten worden geor
ganiseerd, waarin dieper ingegaan zal
worden op het gebruik van de fiskale
boekhouding en de berekening van
kosten op het akkerbouwbedrijf.
ing. F. Vader
CAT - Goes
12
Vrijdag 13 maart 1987
