Brabants bedrijfsleven pakt met bouw
proeffabriek probleem mestoverschot
stevig aan!
VERVOLG PAG. 2
Leren onderweg zijn
Kringvoorzitter Tholen/St. Philipsland hekelt
uitblijven rapport werkgroep Zoommeer
Op donderdag 5 februari jl. heeft de Brabantse Gedeputeerde
H.L.A.M. van Lieshout in Helmond met het heien van de eerste paal
het officiële startsein gegeven voor de bouw van een proeffabriek
voor de verwerking van mest. In een korte verklaring na de plechtig
heid zei hij o.m. te hopen dat met dit in de wereld uniek projekt de
oplossing van het mestprobleem een stapje dichterbij zal komen. De
voorzitter van de Raad van Commissarissen van de proeffabriek Pro
mes BV, ir. A.J. Latijnhouwers zette een kleine domper op de vreug
de door vast te stellen dat de problemen van de exploitatietekorten
op middellange termijn nog niet zijn opgelost. "Toch vinden we dat
we nu al moeten beginnen. We hopen dat de ministeries van land
bouw en Ekonomische zaken ons in de toekomst willen ondersteu
nen. In ieder geval is het zo dat als we nu niets doen de problemen
alleen maar groter worden'
De gedeputeerde Van Lieshout (l.) heeft het karwei goed geklaard. De eer
ste paal is geslagen. Rechts van hem de direkteur ir. B. Hilberts.
In de proeffabriek die een kapaciteit
van 100.000 ton mest per jaar heeft,
zal varkensdrijfmest verwerkt wor
den tot een korrelvormige organi
sche mest met zodanig milieuvrien
delijke technieken, dat geen hinder
voor mens en milieu ontstaat. Door
de in gesloten auto's aangevoerde
drijfmest tijdens het verwer
kingsproces in afgedekte bassins op
te slaan, waarbij de afgezogen lucht
door biobedden wordt geleid, wordt
Themadag kwaliteitszorg in
Dordrecht
Op 20 februari wordt in Dordrecht,
in het hoofdgebouw van de Agrari
sche Hogeschool, een themabijeen
komst gehouden, getiteld: 'Kwali
teitszorg een uitdaging voor afgestu
deerden en onderwijs?' In de inlei
dingen en diskussies staat handha
ving c.q. verbetering van de kwali
teit van onze landbouwprodukten
centraal.
De dag begint om 15.00 uur en duurt
tot 21.15 uur. Inlichtingen via tele
foonnummer 078 - 140820.
Zundertse bomen en
plantenbeurs
Van donderdag 19 tot en met zater
dag 21 februari is de Zundertse voor
jaarbeurs voor bomen en tuinplanten
geopend in het Bemiddelingsbureau
Zundert (Willem Passtoorsstraat 15,
Zundert). Handelaren, kwekers en
bemiddelaars ontmoeten elkaar op de
beurs, waar het totale aanbod van bo
men en planten aanwezig is. Vorig
jaar waren er 500 bezoekers. Ope
ningstijden donderdag en vrijdag van
8.00 tot 17.00 uur, zaterdag van 8.00
tot 12.00 uur.
Vereniging voor
bedrijfsvoorlichting West-Zuid-
Beveland
Jaarvergadering op donderdagmid
dag 19 februari om 13.30 uur in de
Jeugdhoeve te 's-Heerenhoek. Spre
kers zijn de heer ir. Wentholt en de
heer Lodewijk over het onderwerp
"De toekomst van onze aard
appelen".
Vereniging voor
bedrijfsvoorlichting Tholen en
St. Philipsland
Op vrijdagmorgen 20 februari zal om
half tien in café "Tolrust" te Poort
vliet een inleiding worden gehouden
door de heer ing. H. Salomons, spe
cialist Gewas-, en Bodembescher
mingsmiddelen bij het C.A.T. te Goes
over "Aktualiteiten op het gebied van
ziekten-, en gewasbescher
mingsmiddelen.
Vereniging voor
bedrijfsvoorlichting Tholen en
St. Philipsland
Algemene jaarvergadering op maan
dag 16 februari om 19.30 uur in café
"Tolrust" te Poortvliet. De heer ing.
A. Remijn, specialist landbouwwerk
tuigen bij het C.A.T. te Goes, zal het
hebben over: "Nieuwe ontwikkelin
gen bij de mechanisatie, o.a. grond-
bewerkingswerktuigen,
kunstmeststrooiers, etc.".
het stankbezwaar voor de omgeving
voorkomen.
Een drietal vergisters resp. twee van
1100 en één van 2000 m3 inhoud met
een gemiddelde verblijftijd van ca.
20 dagen leveren ca. 5500 m3 biogas
per dag. Van een gedeelte hiervan
wordt m.b.v. een warmte-kracht-
installatie electriciteit en warm water
voor het eigen bedrijf gemaakt. Van
het andere gedeelte wordt stoom ge
maakt, benodigd voor de indamper
Diskussieavond WPN
Op donderdag 19 februari organi
seert het WPN afd. Zeeland een dis
kussieavond voor leden en belang
stellenden in motel 'De Caisson' te
Kapelle-Biezelinge.
Aanvang 19.30 uur.
De heer J. Rutten uit Hunsel, één
van Nederlands meest bekende inter
nationale dressuurruiters houdt een
inleiding over de fokkerij van dres-
suurpaarden. Welke eisen we aan
een dressuurpaard stellen wat betreft
bouw, maat, beweging, enz. zijn on
derwerp van diskussie. De heer Rut
ten zal zijn mening over deze en an
dere zaken in zijn betoog uiteenzet
ten. Na de inleiding is er ruim
schoots gelegenheid tot het stellen
van vragen.
Anne-Marie Vester en Annetien
Heering starten op 18 februari a.s.
het projekt 'Leren onderweg zijn'
van de maatschap 'De Dubbele
Delta'.
Een projekt van 9 avonden, waarin
gewerkt wordt rond het thema ener
gie. De nadruk ligt op bewustwor
ding van ons lijf, gevoelens en
verstand.
- Hoe werkt 't in ons of hoe werkt 't
ons tegen? -
Het praten erover beperken we tot
ervaringen uitwisselen. Liever teke
nen we en gebruiken muziek.
De avonden worden gegeven in hotel
Terminus (naast het station) in
Goes.
Vraag de folder aan!
tel. 01106 - 2977 en tel. 01100 -
15802.
Tuinaanleg-avond ZAJK
vrouwen Zuid-Beveland
De jonge (a.s.) agrarische vrouwen,
regio Zuid-Beveland, van het ZAJK
(Zeeuws Agrarische Jongeren Kon-
takt) houden 19 februari a.s. een
avond over 'Tuinaanleg en on
derhoud'.
Mariëtte Hage (tuinarchitekte) zal
ons informeren hoe je een tuin aan
kunt leggen, waar je op moet letten
en hoe je een tuin kunt onder
houden.
Zij zal het illustreren met plaatma
teriaal.
Aanvang: 19.30 uur. Plaats: 'de Ko
renbeurs' te 's Heerenhoek.
N.a.v. deze avond verzorgd Mariëtte
Hage 28 maart een ekskursie naar
enige tuinen.
en de droger van het eindproduct.
Het filtraat, dat na de ontwatering
van de vergiste mest ontstaat wordt
d.m.v. indampers en biologische wa
terzuivering zodanig gereinigd, dat
dit effluent geloosd kan worden op
het oppervlaktewater. Door het dro
gen van de ontwaterde koek ontstaat
ca. 7000 ton stankvrije organische
korrelmest per jaar. Hiermee wor
den uitvoerige gewasopbrengst proe
ven in binnen- en buitenland uit
gevoerd.
Droge mestkorrel
Er bestaan bij de direktie van Pro-
mest plannen om samen met de
kunstmestfabrikant DSM in Heerlen
een droge mestkorrel te produceren.
Dit produkt zal samengesteld zijn uit
gedroogde varkens- en kippemest
verrijkt met kunstmest. Men ver
wacht hiervoor een brede toepassing
in de landbouw terwijl er misschien
exportmogelijkheden zijn voor toe
diening bij de wijnbouw in Frank
rijk en West-Duitsland. Gezien de
plaats van de proeffabriek in het
mestoverschotgebied van de eerste
orde, is de aanvoer van mest vanaf
de veehouderijbedrijven verzekerd.
Dan moeten de boeren zorgen voor
een kwalitatief goed produkt.
Financiering
De financiering van de proeffabriek,
die ca. 20 miljoen gaat kosten,
vindt voor ca. 40% plaats met subsi
dies van het Ministerie van VROM
(milieubeheer), NEOM en de Europese
Gemeenschap. Daarnaast hebben de
Gemeente Helmond, Induma en het
projectbureau van de Stuurgroep Mest
problematiek actief meegewerkt om dit
project te realiseren. Het resterende deel
wordt opgebracht door de participan
ten van Promest B.V., die grotendeels
bestaan uit het landbouwbedrijfsleven
in Brabant en Limburg. De proeffa
briek moet eind 1987 in bedrijf zijn.
Voor de jaarlijkse exploitatie, die
ca. 2,5 miljoen kost, is door de
Provincie Noord-Brabant jaarlijks
een bedrag van 400.000,toege
zegd. Daarnaast vinden oriënterende
besprekingen plaats met de Provin
cie Limburg, gezien het feit dat de
activiteiten van Promest B.V. zich
naast de Provincie Noord-Brabant
en Gelderland beneden de grote ri
vieren ook uitstrekken over
Limburg.
Tevens worden gesprekken gevoerd
met het Ministerie van Landbouw en
Visserij over een vorm van bijdrage
vanuit de heffingsgelden, die door
de boeren vanaf 1987 moeten wor
den opgebracht. Ook mag worden
gerekend op jaarlijkse bijdragen
vanuit de fondsen die hiervoor
bestaan (o.a. het Financieringsover-
leg), aangezien dit o.a. bestemd is
voor het financieren van onderzoek
naar mestverwerking.
In de centrale verwerkingshal zal
Promest B.V. samen met de PNEM
een kleine proefinstallatie bouwen
voor het drogen van pluimveemest
m.b.v. restwarmte. In dit geval kan
daar de restwarmte van de W.K.C.
Helmond voor gebruikt worden.
Promest B.V. zal een aansluiting
krijgen op de "warmtepijp" die
naar Asten loopt. Nadat met deze
proefinstallatie voldoende ervaring
is opgedaan zal een installatie met
een capaciteit van 150.000 ton
pluimveemest per jaar in de omge
ving van de Amer-centrale worden
gebouwd.
De direkteur van de proeffabriek ir.
B. Hilberts relativeerde de hoog
gespannen verwachtingen van de
proeffabriek. "We zullen hier het
mestoverschottenprobleem niet op
kunnen lossen. Wel kunnen we
straks basisgegevens aanbieden die
gebruik kunnen worden bij het ma
ken van een nuttig produkt uit mest.
Een kant en klare techniek daarvoor
is nog niet voor handen. Ook daar
omtrent zullen we kennis opdoen die
weer van dienst kan zijn bij de
grootschalige verwerking van mest
in de toekomst.
Nadat in 1988 in de proeffabriek de
definitieve proceslijn is bepaald en
d.m.v. uitgebreide proeven inzicht
in de marktwaarde van het eindpro
duct is verkregen, kan in 1989 be
gonnen worden met de bouw van
een mestverwerkingsfabriek met een
capaciteit van 1 miljoen ton per jaar.
De investering hiervoor wordt ge
raamd op ca. 75 miljoen. De direc
te en indirecte werkgelegenheid
Voor de ruilverkaveling op Tholen
is er wat meer tijd. De agrarische be
volking op Tholen wil in overgrote
meerderheid zoet water "maar, zei
Kosten, onze eisen ten aanzien van
de waterkaliteit in het Zoommeer
blijven onverkort gehandhaafd, en
het moet bedrijfsekonomisch betaal
baar blijven". De kringvoorzitter
vertelde verder dat vooruitlopend
Rapport Werkgroep
Zoommeer
medio maart openbaar
De Werkgroep Landbouw
Zoommeer hoopt haar rapport
waarin bedrijfsekonomische ba
ten/kosten berekeningen met be
trekking tot de aanvoer en aan
wending van zoet water voor de
landbouw op o.m. Tholen en St.
Philipsland zijn opgenomen, om
streeks medio maart gereed te
hebben. Een populaire versie zal
dan in grote oplage aan alle mo
gelijke belanghebbenden be
schikbaar worden gesteld. Dit
werd ons desgevraagd meege
deeld door ir.A. de Best van de
Provinciale Waterstaat in Zee
land. Indien enigszins mogelijk
zal het rapport op 23 maart wor
den besproken in de vergadering
van de provinciale statencommis
sie van waterstaatszaken. Nog
niet bekend is of, hoe en wanneer
het rapport officieel aan de op
drachtgevers, de provinciale
besturen van Noord-Brabant en
Zeeland, zal worden aangebo
den. Overigens staan de gegevens
uit de studie nu in principe bij het
Waterschap van Tholen ter be
schikking van hen die er vanuit
studiedoeleinden over zouden
moeten beschikken.
wordt geraamd op ca. 100 mensen.
Daarnaast zal de bouwnijverheid en
de milieu-productiesector profiteren
van deze investeringen.
De participanten in Promest H.V.
zijn: - Noordbrabantse Christelijke
Boerenbond (NCB) te Tilburg - Lim
burgse Land- en Tuinbouwbond
(LLTB) te Roermond - Cehave N.V.
te Veghel - Chemische bedrijven van
de NCB te Son - Coöperatieve Bra
bantse Vee- en Vleescentrale van de
NCB (Encebe) te Boxtel, DMV
Campina BV, Rabobank Nederland
en Interpolis.
op, de studie van de Werkgroep
Zoommeer Landbouw op verzoek
van de landbouworganisaties door
het waterschap reeds een aanzet is
gegeven voor een basis-ontwerpplan
voor de zoetwatervoorziening op
Tholen en St. Philipsland. De op
dracht voor dit rapport is verstrekt
aan de Heidemij. De Tholen werk
groep hoopt dat haar rapport in mei
afgerond zal kunnen worden. Maar
ook hier is het wachten op het ver
schijnen van het rapport van de
Werkgroep Zoommeer. Na het be
schikbaar komen van beide rappor
ten zal dan hopelijk een verant
woorde keuze voor het al dan niet
aanwenden van zoet water kunnen
worden gemaakt. Kosten: "In die
zin kunnen wij hopelijk nog in 1987
voldoen aan het standpunt van het
hoofdbestuur van de ZLM dat de
Thoolse en St. Philipslandse agrari
sche bevolking opgeroepen heeft om
zich zo spoedig mogelijk hierom
trent uit te spreken. Overigens heeft
de studiecommissie toch al reeds en
kele aanbevelingen gedaan:
le.de gebruiker van het zoete water
zal moeten betalen
2e. de zoetwaterbijdrage zal gediffe
rentieerd moeten worden,wel
licht naar grondkwaliteit, water
behoefte en gewenste hoeveel
heid water
3e. de kapitaalskosten moeten wor
den omgeslagen over de gebrui
kers, maar daarna zullen de ex
ploitatiekosten normaal voor re
kening van het waterschap
komen
4e. er zal een waterkwaliteitsbe
heersplan opgesteld moeten wor
den en
5e.de werken t.b.v. zoetwatervoor
ziening zullen gelijktijdig uitge
voerd moeten worden met de
adm. ruilverkaveling, teneinde
het kostenplaatje zo goedkoop
mogelijk te houden.
Op de algemene vergadering van de Kring Tholen en St. Philipsland
maandag 9 februari jl. te Oud-Vossemeer heeft kringvoorzitter
M.C.J. Kosten nog eens weer het ontbreken van een kosten/batena
nalyse gehekeld bij de zoetwaterproblematiek voor Tholen en voor
St. Philipsland in het bijzonder omdat daar in mei de ruilverkavelings
commissie zal worden geïnstalleerd. Kosten: "Hopelijk zullen de
grote lijnen van het zoetwatervoorzieningsplan spoedig bekend zijn.
Op grond daarvan zouden dan twee plannen kunnen worden ge
maakt: één met en één zonder zoetwateraanwending. Maar zonder de
gegevenss die in het uit te brengen rapport van de Werkgroep Zoom
meer Landbouw staan kan er in alle redelijkheid op dit moment geen
keuze van ons worden gevraagd!"
4
Vrijdag 13 februari 1987
