TUINBOL! WKL AIMKEN
Realisering project Sun City
dichter bij
Veel spruiten en prei door
vorst stuk gevroren
Alweer een strenge winter
Winterbloemkool voor het
derde jaar omgekomen??
Driemaal winter
We zullen op onze tenen moeten blijven lopen...
Voor achtereenvolgens de 3e winter
worden we ook hier op THOLEN
geconfronteerd met strenge vorst,
waarbij het vooral de glastuinders
hun portemonnee kost. De prijzen
trekken weliswaar meestal wel aan
met zulk weer maar niet iedereen
kan hiervan profiteren.
De moeilijkheden die er heel het
winterseizoen al geweest zijn met de
sla worden met deze extreme kou al
leen maar erger. De kwaliteit is nog
zelden zo slecht geweest als dit sei
zoen waarbij in de eerste plaats het
zachte najaar een gunstige invloed
heeft gehad, zodat diverse rassen
dikwijls hun negatieve kanten lieten
zien en het beschikbaar komen van
een degelijk sla-ras in deze moeilijke
periode is daarom erg gewenst. Hier
kan schijnbaar de zaadhandel nog
moeilijk aan voldoen omdat het
kweekwerk vooral ook gericht is op
witresistentie en blonde hart gevulde
sla, zodat de andere eigenschappen
soms wat in moeten leveren. Vooral
voor de tuinder van belang zijnde ei
genschappen het niet vatbaar zijn
voor glazigheid en diverse soorten
rond zijn en een gezonde onderkant
van de krop met weinig geel blad.
Zonder deze eigenschappen is het
onder de gegeven omstandigheden
voor een tuinder erg moeilijk om al
tijd met export-waardige sla aan de
veiling te komen. En dat terwijl
vooral ook de prijs van de lichte sla
Europa zit stevig in de greep van de
winter. In ons land moeten veel van
de nog te velde staande spruiten en
prei als verloren worden beschouwd.
Wel hebben de telers, gezien de erva
ringen in de twee vorige winters,
maatregelen getroffen. Zo is er meer
dan anders, vlak voor de vorstperio
de begon, produkt geoogst en op
geslagen. Verder is er nogal wat prei
afgedekt met plastik. Vooralsnog zal
er van deze produkten dus nog aan
gevoerd worden, maar wel in veel
kleinere hoeveelheden dan normaal.
Nog onduidelijk is de situatie in het
buitenland. Het lijkt erop dat ook in
enkele belangrijke produktiegebie-
den in Frankrijk en Engeland schade
aan te velde staand produkt is opge
treden. Zo is de aanvoer van bloem
kool uit Bretagne en van peen uit
niet al te best is geweest, hopelijk dat
de oplopende prijzen de mi
neurstemming onder de slatelers wat
kunnen opvijzelen. Met de extreme
lage temperaturen kiemt de pasge-
zaaide radijs erg traag en ongelijk,
omdat de grondtemperatuur dan be
hoorlijk terugzakt. Men zal flink
moeten stoken om dit enigszins te
gen te gaan, want een ongelijk gewas
radijs zal nooit het gewenste aantal
bosjes leveren en veel sorteerwerk
bij het bossen vergt al met al met al
weer heel wat problemen Maar wel
ke ondernemer heeft die niet, elk op
zijn eigen terrein. Wanneer men al
de maatregelen leest die op ons af
dreigen te komen zoals het vermoe
delijk verbod van gramoscone/reg-
lone en de grondontsmetting met het
daaraan verbonden AM beleid vobr
consumptie-aardappelen, weten we
dat het ook in de vollegrond er niet
makkelijker op zal worden. In hoe
verre het aardappelmoeheidsbeleid
onze vroege aardappelen zal treffen
is nog niet duidelijk.
Ondanks dat er naar mijn beste we
ten in ons gebied geen aardappel
moeheid voorkomt daar hier al van
ouds hoofdzakelijk vroege aardap
pelen zijn geteeld,zal dit toch waar
schijnlijk beperkende gevolgen heb
ben. Hoe we het bouwplan vol moe
ten krijgen met rendabele teelten,
daar zit men dit jaar al mee omdat
ook de zaadteelt een inkrimping te
zien zal geven.
Normandië belangrijk kleiner ge
worden en liepen de prijzen sterk op.
Dat geldt ook voor de sla en andijvie
uit het zuiden van Frankrijk.
De prijzen van verse groenten, die
tot aan de vorstperiode erg laag wa
ren, zijn inmiddels opgelopen. Met
name spruiten en prei zijn in prijs
gestegen, maar ook voor diverse an
dere verse groenten wordt nu meer
betaald. Van schaarste aan verse
groenten is echter zeker geen sprake.
Er liggen van diverse produkten
(koolsoorten, peen, knolselderij)
nog ruime voorraden opgeslagen in
de koelhuizen. Daarnaast kan de
konsument nog uitwijken naar ver
werkte groenten, zoals konserven in
blik en glas en diepvriesprodukt.
Daarvan is in het afgelopen jaar veel
geproduceerd.
Weinig optimisme vanuit het WAL-
CHERSE ten opzichte van al te vel
de staande gewassen. Ook bij ons
heeft het kwik van de thermometer
zich een paar keer tot -15 naar bene
den getrokken.
We weten uit ervaring dat zulke tem
peraturen met veel wind en praktisch
geen sneeuw, onze winterbloemkool
weer voor een jaar afgeschreven zal
moeten worden. De dooi is echter
nog niet ingetreden en een definitief
antwoord is er nog niet op gekomen.
Voor de spruiten en de prei zal het
waarschijnlijk niet beter gesteld zijn.
Sommige mensen zijn op dit mo
ment nog bezig de laatste prei te
schonen welke bij voorbaat was uit
gedaan. Deze brengt op het ogenblik
goede prijzen op, en geeft een stuk
nuttige arbeid. Jammer is het echter
dat de eerstvolgende dagen de voor-
Op de BEVELANDEN zijn de tem
peraturen de laatste weken gedaald
tot waarden van -10°C. De koudste
nacht wees het kwik op veel plaatsen
in onze regio -14°C aan. Voor het
derde achtereenvolgende jaar een
ekstreme winter en het einde is op dit
moment nog niet in zicht.
De hevigste kou is gelukkig voorbij,
de harde wind maakte het werken in
de buitenlucht bijna onmogelijk
waardoor de produktieve uren per
dag gering zijn. Vlokkende dieselQ-
lie, bevroren leidingen en andere eu
vels kunnen zich op ieder bedrijf
plotseling voordoen, prettig werken
WEST-BRABANTSE fruitmix
1987, wij zijn er weer aan gewend.
Weg feestdagen, een heel nieuw jaar
is weer begonnen, waarin we weder
om moeten trachten brood op de
plank te krijgen en het bedrijf in
stand te houden. Onzeker is het wel,
een gok die afhangt van vele fakto-
ren die je niet in de hand hebt. Voor
al klimatologische omstandigheden
kunnen je maken of breken. Dit zijn
echter de konsekwenties die je moet
aksepteren, als zelfstandig onderne
mer in de agrarische sektor.
C.V.Z.-nieuws
Het is al weer enkele weken geleden
dat er in deze rubriek vanuit Zeeland
geschreven is. De laatste weken van
het jaar was het zeer rustig op het af-
zetfront. In het begin van het nieuwe
jaar zijn we direkt gekonfronteerd
met koning winter, zeer strenge vorst
met veel wind en praktisch geen
sneeuw. Veel fruittelers houden hun
hart weer vast voor de onderstammen
bij de peren. Het is te hopen dat de
schade dit jaar meevalt, want in een
korte tijd twee keer te maken krijgen
met het doodvriezen van bomen is te
veel. De bramentelers zijn zeer pessi
mistisch over het gewas. Het zou de
tweede keer in 3 jaar tijds zijn dat de
bramen een misoogst zouden geven
door vorstschade. De afzet verloopt
stroef, het winterweer is hiervoor
hoofdzakelijk verantwoordelijk. In
het begin van het nieuwe jaar zijn er
bij verschillende rassen kontroles uit
gevoerd in de c.a. scrubcellen. Bij de
Conference was de uit- en inwendige
kwaliteit uitstekend. Hetzelfde kan
gezegd worden van de Cox's Orange
Pippin. Bij de Boskoop en Karmijn
kwamen enkele partijen voor met de
bekende gebreken.
Op vrijdag 15 januari is weer de jaar
lijkse ontwikkelingsdag voor de fruit
teelt gehouden; de belangstelling voor
deze dag was overweldigend. Vooral
de traditionele beurs in de veilinghal
len is zeer goed bezocht. In het
lezingen-programma stonden de ont
wikkeling van de fruitteelt in de ja
ren negentig centraal, zowel
regionaal, landelijk als in Europees
raad uitgeput zal zijn. Zo is het ook
gesteld met de hier aanwezige sprui
ten op het eiland. Wanneer we ons
voor komende winters wat meer op
"veiligheid" moeten instellen zal er
ten opzichte hiervan eerst geïn
vesteerd moeten worden in duidelijk
goede bewaarplaatsen. Mogelijkhe
den zijn hiervoor toch aanwezig.
Maar hoe het rendement hiervan op
lange termijn zal zijn is van hieruit
moeilijk te zeggen. We weten uit er
varing dat als alles en ieder een mo
gelijkheid heeft om te bewaren uit
schieters in prijzen praktisch niet
meer voorkomen. De glastuinbouw
heeft de afgelopen dagen ook de
gasmeter weer op volle toeren zien
draaien. Alle kieren en gaten
moesten gestopt worden om de
warmte wat vast te houden. Van be-
vriezingsschade van betekenis heb ik
echter niet vernomen. Een geluk is
is het in deze barre periode beslist
•niet, maar daar staat wat meer vrije
tijd tegenover en de schaatsliefheb
bers onder ons kunnen hun hart nu
ophalen.
De groenteprijzen zijn zeer sterk
gestegen. Vooral de prei is duur ge
worden. Maar ook gewassen als wit
lof, spruitkool en knolselderij trok
ken flink in prijs aan.
Op de appelmarkt is nog weinig ver
anderd. Alleen de Goudreinetten lie
pen wat in prijs op, maar vooral de
kleine maten Conference zakten in
prijs onder invloed van de vorst.
De jaarlijkse mechanisatiebeurs
voor tuinbouw en fruitteelt trok veel
bezoekers naar de veilinghallen in
Goes, waar de nieuwste snufjes op
Ons fruitafzetseizoen is nog niet af
gelopen en wekelijks word je nu ge
konfronteerd met een lage prijszet
ting, voor een gemiddeld pakket
fruit. Natuurlijk zijn er redelijke
prijzen voor Cox's Jonagold en
Elstar, maar het is gewoon onmoge
lijk om ineens alleen deze rassen in
produktie te hebben. Dat kost tijd
en enorm veel geld. Ironisch genoeg
moet je toch ook vaststellen, dat de
ze toppers nu reeds hun hoge top
kwijt zijn. Niets blijkt dus zaligma
kend te zijn, als er veel of teveel te
verband. Uit de inleidingen bleek dat
de fruitteelt in de komende jaren sterk
zal veranderen
Het rassensortiment wordt drastisch
bijgesteld, wat een aanpassing vraagt
van u en uw afzetorganisatie op het
gebied van de presentatie en verpak
king van het produkt.
Areaal appelen in
Denemarken
neemt verder af
In Denemarken is het met fruit aan
geplante areaal opnieuw ingekrom
pen, zo blijkt uit de cijfers van een
landbouwtelling gehouden in 1985.
Het totale areaal inklusief bessen en
aardbeien beslaat bijna 8.700 ha te
gen 9.200 ha in 1983. Deze afname is
grotendeels het gevolg van de sterke
inkrimping van het areaal appelen.
Begin jaren zeventig schommelde dit
rond de 7.200 ha, nu is het nog
slechts de helft.
De opbrengst per ha is de laatste ja
ren (1982-85) ca. 13 ton. Dit is met
het huidige areaal niet meer toerei
kend voor de binnenlandse markt.
Er wordt dan ook meer geïmpor
teerd en steeds minder
geëksporteerd.
het dat de gasprijzen nu van dien
aard zijn dat er gestookt kan wor
den. Hoe lang zal dat duren, er
wordt voor gevreesd dat de energie
prijs toch weer zal stijgen. De eerste
vollegrond spinazie was al voor de
inval van de vorst gezaaid; het zaad
zal niet veel meer in de akker doen
dan in de zak. Wanneer de vorst met
droogte uit de grond zal gaan zal de
structuur van dien aard zijn dat er
gemakkelijk spinazie gezaaid kan
worden. We kunnen dan toch nog
vroeg er mee op de markt komen,
want elders in het land kon men er
ook niet mee van start.
Het is ook de tijd bij uitstek om het
"bouwplan" en planning in elkaar
te zetten voor 't aanstaande seizoen.
Zaadhandel en plantenkwekers ko
men nu langs om bestellingen op te
nemen. Het zal bij de meesten van
ons moeilijk zijn om de gewassen te
vinden waarvan wat verwacht kan
worden. Een beroep op de voorlich
ters om hier bij te helpen is echt geen
schande.
mechanisatiegebied te bezichtigen
waren.
Na een matig financieel jaar neemt
de investeringsdrift bij de meeste on
dernemers in Land- en tuinbouw
flink af. Een logische zaak, er zal
eerst geld binnen moeten komen, al
vorens het uit te kunnen geven. Nu
zijn de financieringsmogelijkheden
vaak ruimschoots aanwezig, maar
berekening vooraf is een eerste ver
eiste. Materialen inruilen die verou
derd zijn en worden vervangen om
gemakkelijker en vlotter te werken is
altijd verantwoord. Echter machines
kopen om belastingtechnische rede
nen kan verstandig zijn, maar in de
meeste gevallen niet. Goed rekenen
vooraf blijft een eerste vereiste.
koop is. Het beroerde van ons land
is, dat we zo klein zijn, dat onze
fruit produktie kapaciteit (4% van
EEG-produktie) geen enkele invloed
heeft op de prijsvorming binnen de
EEG-produktie en markt. Wij zullen
daarom ook ten eeuwige dagen op
onze tenen moeten blijven lopen, om
aan onze trekken te komen. Maar
ja, dat wisten we al, dus met goede
moed verder gaan en je niet laten
kisten. Zorgen dat je bij bent en
blijft. De enige manier om fruitkwe
ker te zijn en te blijven.
Na een minder goed of slecht jaar,
komt er altijd wel weer een die beter
of goed is. Jaren met kalamiteiten
blijken vaak, door een geringe EEG
produktie, vrij goede jaren te zijn.
Een driekwart oogst wordt beloond,
een volle oogst gestraft, raar maar
waar.
Over kalamiteiten gesproken, echt
geen tweede vorstramp meer, want
als je dat in hektares overkomt, ben
je praktisch gesproken afgebrand en
zal het niet meevallen, om op een
verantwoorde wijze, weer goed in
het zadel te komen. Toch blijkt
steeds opnieuw, dat echte fruitkwe
kers taaie rakkers zijn, die niet gauw
de moed laten zakken, en steeds op
nieuw de zaak opstarten.
Laten we hopen dat 1987 ons welge
zind is, zodat we 1986 met gepaste
ergernis kunnen vergeten.
Terwijl ik dit schrijf, vriest het bui
ten 12°C met een snijdende wind uit
het noordoosten. Dit nodigt niet uit
om morgen de boomgaard in te gaan
om de noodzakelijke snoei toe te
passen. Onder deze omstandigheden
slecht voor de mens achter de fruit
kweker en niet best voor onze jonge
bomen, waarvan onze toekomst
afhangt.
Niets doen kan een fruitkweker niet,
hij gaat vrolijk in een verwarmde
sorteelhal zijn opgeslagen produkt
veiling klaar maken en hoopt dat er
onder deze barre weersomstandighe
den nog voldoende kopers zijn, die
een goede prijs voor zijn smakelijk
fruit willen geven.
Dit is de eerste fruitmix uit het West-
Brabantse van mijn hand en alle be
gin is moeilijk, maar je kunt niet
meer doen dan je best, zo ook ik.
De stichting Sun Cityheeft besloten tot oprichting van een
exploitatie-maatschappij die het project moet realiseren. Inmiddels is
overeenstemming bereikt tussen het stichtingsbestuur en een groep
ondernemingen om gezamenlijk verder te werken aan het gestalte ge
ven van Sun City.
Sun City is een project dat een aan
tal educatieve, recreatieve en promo
tionele elementen van de tuinbouw
in zich verenigt. Van het plan, dat
bij voorkeur in het Westland zou
moeten worden gesitueerd, dient een
promotioneel effect uit te gaan voor
de gehele tuinbouw in Nederland.
Door het gedeeltelijk overdekken
van het project wordt Sun City ook
in de wintermaanden en bij mindere
weersomstandigheden aantrekke
lijk. In het haalbaarheidsonderzoek
van De Vries Partners wordt een
bezoekersraming van bijna 1 mil
joen reëel genoemd. Daarvan zou
den 300.000 bezoekers afkomstig
zijn uit het buitenland.
Momenteel wordt gewerkt aan het
opstellen van de projectaanpak en
wordt onderhandeld met financiers
en beleggers. Met de gemeente Rot
terdam starten binnenkort onder
handelingen over grondoverdracht
aan de nieuwe exploitatie-B.V. De
stichting deelt in verband hiermee,
bij monde van haar voorzitter de
heer J.M. van Dijk mee dat het de
bedoeling is het projekt in fasen te
realiseren. Allereerst wordt gedacht
aan verwezenlijking van het kassen
complex. Het stichtingsbestuur
overweegt het uitschrijven van een
prijsvraag onder (tuin- en land
schapsarchitecten op basis van een
programma van eisen voor het Sun
City-project.
Vrijdag 23 januari 1987
15
