"Fruitteelt zal zich
voortdurend blijven
intensiveren
"Assortimentsuitbreiding opvallend facet
in 100-jarig veilingbestaan"
Brochure over bemesting bij appels en peren
Ir. A.A.M. Sweep van het CBT:
Ir. Spithoven: Groente- en
fruitmarkt verzadigd
kommissies, die
Ir. H.J. van Oosten:
'De ontwikkeling van de Nederlandse fruitteelt zal zich in de toe
komst blijven kenmerken door een voortdurende intensivering, en
een verkorting van de aanloopperiode en van de levensduur van de
beplantingen. De aanloopperiode zal bij appel worden verkort van 3
a 4 jaar nu tot 0 a 1 jaar in de toekomst.
Dit zal mogelijk worden door het gebruik van vertakte, met bloem
knoppen bezette bomen, die zich na het planten ongestoord ontwik
kelen. Fertigatie speelt daarbij in de aanloopfase een hoofdrol. Met
fertigatie kan bovendien de mestgift nog verder worden beperkt en
precies worden afgestemd op de behoefte van de boom'. Deze toe
komstvoorspelling voor de fruitteelt deed ir. H.J. van Oosten van het
Proefstation voor de Fruitteelt op de fruitteeltdag te Kapelle. Hij
ontlokte daarmee bij de honderden toehoorders reakties die varieer
den van ongeloof tot vertwijfeling en bewondering.
Wie honderd jaar zou kunnen terug
gaan in de tijd om op een markt zijn
groente te gaan kopen, zou moppe
rend in de rieten manden van de koop
lui bekijken. Waren het een eeuw
geleden wat wortel- en knolgewassen
en sluitkolen, momenteel hebben we
keuze uit meer dan honderd verschil
lende soorten groente en fruit van ei
gen bodem.
Een van de mensen aan de wieg van
de nieuwe Nederlandse produkten is
ir. Arnold A.M. Sweep, direkteur
produktzaken van het Centraal Bu
reau van de Tuinbouwveilingen in Ne
derland.
Volgens Sweep is door de introduk-
tie van allerlei nieuwe produkten het
hele pakket meer waard geworden.
"Je verleent immers de service door
méér te kunnen bieden aan je afne
mers", legt hij uit. West-Europa was
voor het team, dat aan de assorti
mentsverbreding werkte een enorme
ideeënbron gedurende de eerste tien
jaren. Hieruit ontstonden de Neder
landse teelten van aubergines, ijs
bergsla, Chinese kool, courgettes,
broccoli, knolvenkel, maar ook van
radijs voor polyzakjes. Later volgden
nog veel meer produkten, nadat ze
waren veredeld, geschikt gemaakt
De bemesting vormt in de fruit
teelt een relatief geringe kosten
post. In tegenstelling tot vrijwel
alle andere sektoren in de land
en tuinbouw is de hoeveelheid
meststoffen die wordt gegeven de
laatste jaren zelfs sterk gedaald.
Vooral om redenen van kwaliteit
is daarbij de stelregel gehanteerd:
'Bemest zo weinig als je durft'.
Een dergelijk uitgangspunt betekent
wel dat men goed de vinger aan de
pols moet houden om niet naar de
andere kant door te slaan.
Zodra zich problemen voordoen met
bijvoorbeeld de bodemstruktuur of
de vochtvoorziening kan de voe
dingstoestand van de boom in het
gedrang komen.
Bovenstaande is voor het Konsulent-
schap voor de Akkerbouw en de
Tuinbouw te Goes aanleiding ge
weest om de zaken rond de be
mesting van appels en peren in een
brochure samen te vatten. Hierin
worden behandeld de invloeden die
de voedingsstoffen hebben op zowel
de opbrengst als op de vruchtkwa
liteit.
De schrijvers zijn de heren J. Kodde
en W.P. van der Bliek resp. specia
list bodemzaken en specialist kwali
teit en bewaring.
Achtereenvolgens worden behan
deld de voedingselementen stikstof,
In zijn nieuwjaarsrede voor het
bestuur van het Produktschap voor
Groenten en Fruit gaf voorzitter ir.
J.E.C. Spithoven te kennen de
groenten- en fruitmarkt als praktisch
verzadigd te beschouwen.
Er is wel een met 11 °7o toegenomen
uitvoeroverschot van de sektor als ge
heel, maar dat ligt eerder aan de goed
koper geworden invoer dan aan
toename van de uitvoer. De veiling-
omzet daalde met 150.000.000 het
geen bijna geheel aan slechte
resultaten in de vollegrondsgroenten-
sektor moet worden geweten, maar
ook voor champignons, uien en
glassla was 1986 zeer onbevredigend.
De meeste glasprodukten hadden
voordeel aan de kostenkant, met na
me door de daling van gasprijs en ren
tevoet.
Al met al blijkt de markt niet veel
voor het Hollandse teeltklimaat en
voldeden aan de hoogste kwaliteits
eisen en uniformiteit. Nadat heel
West-Europa was "afgegraasd",
besloot men op zoek te gaan naar ver
der gelegen centra die zich kenmerk
ten door een onschatbare hoeveelheid
groentevarianten: Zuidoost Azië en
Zuid-Amerika.
Groentesoorten, die succesvol uit de
onderzoeken kwamen en inmiddels
uit Holland op de markt zijn versche
nen, zijn ondermeer paksoi, kouse
band, pompoenen, daikon (grote
Japanse rettich), bos- en stengeluitjes
en straks de kleine Japanse au
bergines.
Oude produkten
Behalve nieuwe produkten kwamen
ook vele oude produkten terug in een
nieuw jasje. Goede voorbeelden daar
van zijn witlof, natuursla, prei, radijs
en meloenen. Vandaag de dag zijn dit
alle produkten die niet meer uit het
pakket zijn weg te denken. "De ex
port van dit soort produkten is in
twintig jaar van niets naar 25% ge
groeid. Bovendien hebben deze pro
dukten de positie van de overige 75%
enorm versterkt.
Voor de meeste produkten bestaan
fosfaat, kali en magnesium. Bespro
ken wordt wat de gevolgen zijn van
een te lage opname en een te hoge
opname en wat een goede bemesting
is.
Aansluitend daarop wordt aangege
ven wat de mogelijkheden zijn om
de hoogte van de bemesting zo goed
mogelijk vast te stellen, met name
via grond- en bladonderzoek.
In het tweede gedeelte van de bro
chure wordt nader ingegaan op de
invloeden van diverse elementen op
meer produkt te kunnen opnemen,
terwijl men wel moet rekenen op ver
dere produktiviteitsstijging.
De EG moet dus geen toetreding tot
de tuinbouw stimuleren. Dan zou
men de zorgen van andere sektoren
gaan afwentelen op de tuinbouw.
De groenten- en fruitverwerkende in
dustrie kunnen we niet missen, aldus
ir. Spithoven. De industrie zorgt voor
een belangrijk stuk werkgelegenheid
en is als afnemer van konservengroen-
ten onmisbaar bij het toch al zo nau
we bouwplan van de akkerbouw. De
heer Spithoven gaf in overweging te
komen tot een nauwere samenwer
king tussen kontraktteelt en industrie,
waarbij een herverdeling van op-
brengstrisiko's een stabiliserende in
vloed zou kunnen hebben. Spithoven
pleitte nadrukkelijk voor een konse-
quent kwaliteitsbeleid, ook al stimu
leren lage prijzen daartoe niet.
"hun" produkt voor
de markt bereikbaar moeten maken.
En er komen nog steeds van die kom
missies bij", zegt de direkteur pro
duktzaken. De Hollandse teler biedt
niet alleen een grote variatie aan
groente en fruit, maar ook aan ver
schillende sorteringen.
Door introduktie van allerlei nieuwe
produkten is het hele pakket meer
waard geworden.
de vruchtkwaliteit. Dit geldt met na
me voor calcium.
Adviezen
Adviezen worden gegeven over
bespuitingen met calciumhoudende
middelen. Veel wetenswaardigheden
rondom Ca-toediening worden ver
meld. Het boekje besluit met enkele
hoofdstukken over bewaaradvise-
ring door midddel van vruchtanalyse
en op basis van bladanalyse. De gun
stige ervaringen hiermee de laatste
jaren worden duidelijk belicht.
Dit boekje van 32 bladzijden geeft
een schat van informatie. De tekst is
verduidelijkt met tabellen, grafieken
en diverse foto's. Iedere teler van
appels en peren zal van deze uitgave
een nuttig gebruik kunnen maken.
Het boekje is te verkrijgen door
overschrijving van ƒ6,op bankre
kening 3205.33.433 bij de Rabobank
Goes ten name van Fonds Zuid-
West p/a Westsingel 58 te Goes met
vermelding van 'Uitgave bemesting
fruitteelt'. Het gironummer van de
Rabobank Goes is 64539.
Start negende editie
talenkursussen bij VBA
Op 16 februari a.s. zal bij de BA
(Aalsmeer) een nieuwe serie talen
kursussen starten. De VBA organi
seert deze talenkursussen in samen
werking met het NIBO (Nederlands
Instituut voor Bedrijfsgerichte
Opleidingen).
De talen waarop ingeschreven kan
worden zijn: Engels, Duits, Frans,
H.J. van Oosten
De heer van Oosten vertelde o.m. dat
het teeltonderzoek op het proefstati
on te Wilhelminadorp zich thans
richt op de volgende wat hij noemde
'kansrijke terreinen': verkorting van
de aanloopperiode, het sturen van
de ontwikkeling van de boom door
fertigatie en groeibeheersing op een
natuurlijke wijze.
Uitgangspunt bij het onderzoek is de
kompakt groeiende Wycik-mutant
van het ras Mcintosh. Deze mutant
heeft een harttak die is bezet met
zeer kort vruchthout. Vrijwel alle
knoppen zijn bloemknoppen. In de
oogsttijd is de^ harttak geheel bezet
met vruchten. Vrijwel alle assimila-
ten worden omgezet in vruchten.
Snoei, ondersteuningen door een
paal en groeiregulatie (groeirem-
mers) zijn onnodig. De Wycik-
mutant is dus veelbelovend. Wel
moet de kankergevoeligheid van de
ze mutant er nog uitgekruist worden
en de vruchten zijn ook nog niet
aantrekkelijk maar het perspektief is
interessant, aldus ir. Van Oosten.
Verkorting aanloopperiode
De belangrijkste doelstelling in het
onderzoek is om de aanloopperiode
bij appel van 3 a 4 jaar naar 0 a 1
jaar terug te brengen. Feitelijk
wordt er naar gestreefd om bijvoor
beeld in maart te planten en in sep
tember te oogsten. De eerste pro-
duktie dus ongeveer een half jaar na
het planten!
In eerste instantie wordt daarbij uit
gegaan van een tweejarige boom.
Immers, deze heeft zijhout gevormd
en kan bloemknoppen bezitten op
het zijhout. Essentieel is het voorkó
men van een verplantschok. Het ligt
dan voor de hand te denken aan bo
men in kontainers. Bij deze bomen
blijft het wortelstelsel onbeschadigd.
Indien deze bomen na het planten
via druppelbevloeiing van water en
meststoffen (fertigatie) worden
Spaans en Italiaans.
Op donderdag 5 februari a.s. 's mid
dags van 16.00 tot 17.00 uur en 's
avonds van 19.00 tot 20.00 uur is er
een introduktie voor alle kursisten in
het personeelsrestaurant van de
VBA.
Belangstellenden kunnen zich tot en
met 30 januari opgeven: Rob
H^arsma van de afdeling Opleiding
en Ontwikkeling van de VBA, via
tel. 02977 - 32253.
voorzien, is een optimale ontwikke
ling (zonder verplantschok) vrijwel
gerealiseerd. Uiteraard zal ook wor
den nagegaan of een dergelijk doel
ook te bereiken is met normaal in de
volle grond gekweekte bomen.
Een nog kortere aanloopperiode kan
leiden tot verdere verkorting van de
levensduur van de beplanting. Dit
opent voor de fruitteler nieuwe
perspektieven. Immers, hij wordt
daarmee in de teelt en het bedrijf
veel flexibeler en kan veel sneller dan
voorheen inspringen op nieuwe ont
wikkelingen in de (teelt)techniek.
De 'Turbo-boom'
Met fertigatie kunnen meststof
fen in opgeloste vorm aan de
boom worden aangeboden, op de
juiste plaats en op het juiste
tijdstip. Bij netgeplante appelbo
men, zo leert onderzoek, wordt
zo een sterke bevordering van de
boomgroei verkregen: de zgn.
'turbo-boom'. Gelijktijdig met
de sterke groei is er een toename
van de bloemknopvorming. Ook
de produktie is bij gefertigeerde
bomen in het 2e jaar hoger dan
bij niet gefertigeerde. Fertigatie
kan als een middel worden be
schouwd om de aanloopperiode
verder te bekorten. Over de bete
kenis van fertigatie in de produk-
tieve fase is nog niets bekend.
Een en ander werd op de Zeeuw
se Fruitteeltdag naar voren ge
bracht door ir. H.J. van Oosten,
onderzoeker op het Proefstation
voor de fruitteelt te Wilhelmina
dorp. Overigens is er voorlopig
nog werk genoeg voor de onder
zoekers. Er resten immers nog
meer vragen! Is bijvoorbeeld bij
toepassing van fertigatie de pot
grond in het plantgat nodig? Kan
fertigatie de groei van bomen op
M.27 zo verbeteren dat er voor
deze onderstam meer perspektief
ontstaat? Kan fertigatie de pro
blemen met het aanslaan van net
geplante peren voorkomen? Is
bij gefertigeerde bomen de kans
op vorstschade groter dan bij
niet gefertigeerde bomen? In
Groeibeheersing
De heer Van Oosten wees de aanwe
zige fruittelers er ten slotte op dat er
overal ter wereld een toenemende
druk is om het gebruik van chemi
sche middelen zoals Alar en CCC te
beperken. 'Bij een meerjarige teelt
zoals de fruitteelt mag de intensive
ring van het produktiesysteem niet
afhankelijk zijn van de toepassing
van een chemisch middel. Dit aspekt
dient in het denken over intensive
ring en verkorting van de aanloop
periode te worden aangenomen.
Teeltsystemen dienen gebaseerd te
zijn op natuurlijke groeibeheer-
singstechnieken en ze dienen onaf
hankelijk te zijn van chemische
groeiregulatoren', aldus onderzoe
ker Van Oosten.
De voedingsstoffen beïnvloeden zowel opbrengst als vruchtkwaliteit van de
appels en peren
Wilhelminadorp wil men hierop
de komende jaren een antwoord
geven.
14
Vrijdag 23 januari 1987
