Noord-Brabantse akkerbouwer stelt
NAK aansprakelijk voor gevolgen grove
nalatigheid keuren pootgoed
CSM-direkteur ir. Olieman:
grenzen detaillering
mengprijssysteem bereikt
Partij onder NAK-label vertoonde scala aan zichten NAK
Te duur
Reputatie
Kontrole
Zorgen
Grove nalatigheid
Paardenliefhebber
B. de Maaker overleden
Akkerbouwer P.W. Sneep uit het Noord-Brabantse Dinteloord is de
ze week processen begonnen tegen de Nederlandse Algemene Keu
ringsdienst te Ede en tegen een aardappelhandelaar in Noord-
Brabant. In een dagvaarding eist de heer Sneep via de in Bergen op
Zoom gevestigde advocaat dr. mr. ing. J.C. Sneep - een broer van
de teler - schadevergoeding voor een aanzienlijke opbrengstderving
die een gevolg is van een vorig jaar gekochte partij pootgoed die van
inferieure kwaliteit was. De partij was voorzien van het NAK-label.
De heer P.W. Sneep schat dat de in het gekochte pootgoed aanwezige
fusarium schimmel en een scala van andere ziekten een opbrengstder
ving heeft gegeven van 40% bij zijn konsumptie-aardappelen. Hij
raamt de schade tussen de 50.000,— en 100.000,—, afhankelijk
van de prijs die bij de vergoeding als uitgangspunt wordt genomen.
Het gaat om een partij Bintje Klasse
A van 18.000 kilo die begin april
1986 door de handelaar werd afgele
verd. Een deel van dezelfde partij
werd bij Sneep's buurman, J. Ge
luk, bezorgd maar deze stuurde de
geleverde partij terug, omdat hij rot
te aardappelen in de partij signaleer
de. Sneep accepteerde de partij
pootgoed: "Ik had in voorgaande
jaren eigenlijk geen slechte ervarin
gen met het pootgoed en bovendien
vertrouwde ik volledig op het keur
merk de NAK-label. Tenslotte heeft
de NAK een reputatie hoog te hou
den en daar betaal je dan ook extra
voor bij aankoop van pootgoed. Hij
verwijt de handelaar overigens dat
deze hem niet in kennis heeft gesteld
van de slechte kwaliteit, toen deze
een deel van de partij had teruggeno
men van zijn zeer kritische buur
man. Bij het poten in mei werd in de
partij wat rotte aardappelen gevon
den, maar bij opkomst bleek pas
echt wat er aan mankeerde: veel po
ters liepen gewoon niet uit en vele
andere bleken ziek. Ongerust gewor
den liet Sneep objektieve deskundi
gen van o.m. de NAK komen. Zij
kwamen tot de konklusie dat er in
derdaad een onaanvaardbaar hoog
percentage aardappelen in zat met
ziekten als bladrolziekte, zwartmo-
zaïek, krinkel, virus X, virus Y en
fusarium. De klacht, zo werd toege
geven, was volkomen gegrond.
"Geen wonder", zo zegt Sneep,
"dat ik de partij vollevelds niet kon
verkopen. Dat is mijn goodwill je
gens mijn afnemers uiteraard niet
ten goede gekomen". P.W. Sneep
liet het er niet bij zitten. Immers
wanneer je geplombeerd pootgoed
koopt dan moet dat ziektevrij zijn.
Hij stelde de NAK dan ook schrifte
lijk aansprakelijk maar de keurings
dienst wijst elke aansprakelijkheid
af en verwijst de gedupeerde naar de
pootgoedleverancier en deze op zijn
beurt verwijst hem door naar de
pootgoedteler in Noord-Holland.
Inmiddels had de Dinteloordse ak
kerbouwer vernomen dat er de laat
ste jaren meer problemen zijn met
onder NAK-label afgeleverde poot-
goedprijzen. Bijna altijd bleek hem,
laten de akkerbouwers het er maar
bij zitten omdat ze van een proce
dure tegen de NAK en/of de hande
laar niet veel verwachten of omdat
ze die te duur vinden. Soms ook wel
omdat ze zelf in gebreke zijn geble
ven bij het keuren van de partij op
moment van aflevering. P.W.
Sneep: "Ik zie het dan ook als een
algemeen boerenbelang om deze
procedure te beginnen. De DAS
rechtsbijstandsverzekering denkt er
net zo over en is bereid de kosten te
betalen.
Deze week heeft zijn broer, zelf ak
kerbouwer en agrarisch ing. P.C.
Sneep, de NAK en de pootgoedleve
rancier gedagvaard. De Bergse advo
caat meent dat de partijen zich ten
onrechte beroepen op de zgn. uit-
sluitingsklausule (dit betekent dat
men geen enkele aansprakelijkheid
aanvaardt) omdat hier volgens hem
sprake is van grove schuld en nala
tigheid. "Het is toch onaanvaard
baar dat de NAK, indien haar kon-
trole apparaat faalt geen enkele aan
sprakelijkheid aanvaardt. Wat blijft
er dan nog over van de reputatie van
dit alom gerespekteerd instituut?"
Overigens realiseert hij zich wel dat
het nu moeilijk is om nog na te gaan
waar en hoe het fout is gegaan met
de pootaardappelen. Van de weg
van de pootgoedteler naar de kon-
sumptieteler zijn veel momenten
waarop de kontróle in gebreke zou
kunnen zijn gebleven.
In ieder geval is er volgens hem van
grove onzorgvuldigheid sprake. Het
zou hem zelfs niet verbazen als de
partij ergens op het trajekt zelfs ge
mengd is met konsumptie aardappe
len, vanwege het grote scala gesigna
leerde ziekten. "Hoe het ook zij",
zo besluit de advocaat, "wij starten
met dit proces. We beschouwen het
in feite als een proefproces en we ho
pen dat de pootgoedtelers, de handel
maar vooral de NAK er wakker van
worden, dit in het algemeen boeren
belang. Ik moet er niet aan denken
welke schade ons land als exporteur
van pootgoed op kan lopen wanneer
zulke slechte partijen naar het bui
tenland worden verkocht....
Stichting Keuringsdienjt
RIVIEREN DELTA NEDERLAND ».d. N A K.
j 's Gfmnpolderjeweg 53 GOES
02.197.088
Partijen die door de NAK gekeurd
zijn, zijn van dit label voorzien.
De heer J.C. Geluk uit Dinteloord
heeft de laatste jaren ook nogal eens
problemen met de kwaliteit van de
pootaardappelen. Hij is van mening
dat de boeren te weinig kritisch zijn
bij het ontvangen van het bestelde
pootgoed. Hij adviseert de kollega's
dan ook dringend een aantal zakjes
direct leeg te gooien en te kontrole-
ren. Is het niet goed dan de hande
laar en eventueel de NAK bellen. In
dien noodzakelijk dan kan een her
keuring worden aangevraagd. De
door Geluk afgewezen partijen of
delen van partijen kwamen uit alle
streken van ons land. Hij vindt dat
de NAK haar werk in het algemeen
goed doet. Wel is de kontrole anders
dan vroeger toen de kontroleur zelf
de labels bevestigde. Nu vindt kon
trole steeksproefsgewijze plaats. Hij
heeft geen idee hoeveel slechte par-
Deze opname illustreert duidelijk hoe de situatie was afgelopen zomer op
het perceel van de heer Sneep: poters die niet zijn opgekomen, poters Mie
ziek zijn en poters die van een ander ras zijn (bloeiende aardappelen
rechts boven).
Vrijdag 23 januari 1987
"De grenzen van de huidige detaille
ring zijn bij het bewaakt mengprijs
systeem in de bietenteelt wel bereikt.
Als we er nog meer aan gaan sleute
len dan lopen we de kans dat het net
als het kontraktenstelsel in zijn eigen
problematiek vast loopt". Dat zei de
agrarisch direkteur CSM Suiker bv
ir. F.J. Olieman maandag 12 januari
op de drukbezochte algemene verga
dering van de Bietentelersvereniging
Zuid- en Noord-Beveland van de
CSM in de Jeugdhoeve te 's-
Heerenhoek. Het lijkt hem overi
gens zeker de moeite om het systeem
zo uit te voeren dat het een eerlijke
kans krijgt.
De direkteur van de CSM Suiker bv.
waarschuwde de telers om vooral
niet meer bieten te telen dan de indi
vidueel toegewezen quota, al onder
kende hij wel dat het bepalen van de
juiste oppervlakte voor de teler ze
ker niet eenvoudig is: teveel telen le
vert weinig op en te weinig telen
wreekt zich in de referentie. Volgens
hem blijft de bietenteelt in de toe
komst profijtelijk mits de teler er in
slaagt zo dicht mogelijk te blijven in
de buurt van het hem toegestande
quotum. Voor de toekomst zal het
verder van belang zijn om niet alleen
de opbrengst per hektare te verho
gen maar vooral om de kosten per
ha. te verlagen. Over de kunstmatige
zoetstoffen zei de heer Olieman dat
valt te verwachten dat aspartaam
wereldwijd meer toepassing zal vin
den. De groei gaat in de VS overi
gens niet ten koste van de calorische
zoetstoffen terwijl er wat aspartaam
betreft ook enige ongunstige neven
verschijnselen vallen te melden. Uit
recent onderzoek in Amerika is
daarentegen gebleken dat suiker vrij
is van negatieve gezondheidsaspek-
ten. Zorgen zei de direkteur zich te
maken over de produktie en de daar
mee vergeleken achterblijvende kon
sumptie van suiker in de EG. Daar
door zal aan het eind van dit jaar
waarschijnlijk moeten worden
besloten om de zgn. compensatie
heffing ten behoeve van de export
naar de wereldmarkt te verhogen.
Een lichtpuntje noemde de agrarisch
direkteur de totstandkoming van de
sucrochemische regeling. Suiker
komt hiermee in een wat gelijkwaar
diger positie ten opzichte van zet
meel. Overigens mag daarvan niet
direkt een enorme afzet naar deze
chemische industrie worden ver
wacht omdat de zetmeelsektor zich
niet gemakkelijk weg laat dringen.
De direkteur ging in zijn inleiding
voorts in op de afgelopen campagne
die hij goed noemde maar wel met
een dalende prijs per ton bieten.
Ook de prijs voor de pulp is tegen
gevallen. De heren W. van 't Sant en
J. Wisse gingen na de middagpauze
uitvoerig in op talrijke landbouw
kundige aspekten van de bietenteelt.
tijen pootgoed onder het NAK-label
worden afgeleverd maar meent wel
dat wanneer dat veel is de NAK zich
op een andere werkwijze zou moeten
beraden. Overigens speelt de handel
wijze van de handelaar ook een rol.
De één is vóór hij af gaat leveren kri
tischer dan de ander.
Drs. W. van Dies te Fijnaart is aard
appelhandelaar en voorzitter van
de pootgoedcommissie van het
NAK-distrikt Rivierengebied/Del
ta/Nederland. Het geval Sneep
noemt hij uitzonderlijk. Toch heeft
hij ernstige zorgen over de keuring
door de NAK in het algemeen. De
pootgoedsektor werkt de laatste ja
ren veel grootschaliger en daardoor
schiet de kontrole gemakkelijker te
kort. Zo wordt er bijvoorbeeld in de
polders in het weekend veel gesor
teerd. "Als er dan 80 of 90 ton ge
plombeerd klaar ligt dan beperkt de
kontrole zich - alleen al uit prakti
sche overwegingen - tot de laatst ge
plombeerde zakken. Daardoor,
maar ook door andere zaken is er
toch een verlaging van de kwaliteit
opgetreden. Het gebeurt zelfs dat
partijen zonder dat de keurmeester
ze gezien heeft worden verkocht. De
keuringsdienst in de NAK kring Ri
vierengebied Delta Nederland heeft
een en ander onderkend en past een
strengere kontrole toe. De heer van
Dis meent dat de konsumptieteler
meer voor zijn recht op moet komen
en de* NAK moet oppassen dat ze
niet teveel een producentenorganisa
tie wordt. In dit verband vindt hij
dat de NAK ook met het verlichten
van de Phomanormen te gemakke
lijk door de bocht is gegaan. "We
mogen de slechte gevallen niet veral
gemeniseren maar de NAK zal toch
meer aandacht moeten schenken aan
de kontrole. Onze geloofwaardig
heid als exportland hangt hier ook
nauw mee samen".
De direkteur van NAK Nederland ir.
P. Oosterveld deelt ons desgevraagd
naar aanleiding van de dagvaarding
van de heer Sneep mee dat de NAK
middels haar statuten de verant
woordelijkheid zeer sterk heeft inge
perkt. Alleen voor grove nalatigheid
kan het instituut worden aangespro
ken. De rechter moet, zo zegt hij,
maar beoordelen of in het geval
Sneep - waarvan hij toegeeft dat het
geen fraaie partij was - sprake is van
grove nalatigheid. Wat het keurings
systeem betreft merkt de heer
Oosterveld op dat dat de laatste 50
jaar beter is geworden. Wel worden
er meer en grotere partijen gedraaid
de laatste jaren. Dat er meer tussen
door zou glippen dan vroeger ge
looft hij niet. Wel is het zo, zegt hij,
dat we met een natuurlijk produkt
werken en dat er altijd wel een slech
te partij tussen kan zitten. Je krijgt
het nooit voor de volle honderd pro
cent goed".
J. WIERENGA
Op woensdag 14 januari is onver
wacht overleden de heer Bouw. de
Maaker te Wolphaartsdijk. Boude-
wijn de Maaker was een zeer beken
de en geziene figuur in het wereldje
van de trekpaardenfokkers. Gekleed
in beige stofjas, alpinomuts op het
hoofd, zweep in de hand en met felle
ogen achter de brilleglazen volgde
hij de verrichtingen van zijn paarden
in regionale, provinciale en nationa
le keuringsbanen. Hij beschikte over
een ongelooflijke kennis van de trek
paardenfokkerij. Op tentoonstellin
gen vierde hij menige triomf. Ook in
de praktijk kon men hem nog veel
met paarden zien werken. Menig fo
tograaf heeft hem ploegend met zijn
dieren op de films vastgesteld. Hij
was lid van de Koninklijke Vereni
ging "Het Nederlandsche Trek
paard" en bestuurslid van de Bond
van Paardenfokkers. De heer de
Maaker is 70 jaar geworden. Hij is
zaterdag 17 januari ter aarde besteld.
13
