De maand januari op het zuidwestelijk akkerbouwbedrijf
Onderhoud- en
kontrole spuitmachines
Algemeen
WHWi
In deze maand worden weer veel vergaderingen belegd. Doe uw nut met wat
daar geboden wordt.
Onderzoek op N-mineraal is het uitgangspunt voor de stikstofbemesting op
wintertarwe.
Er zijn weinig machines in de
landbouw, die zo intensief wor
den gebruikt als spuitmachines.
Er komen ook weinig machines
voor, die zo sekuur moeten wer
ken en waarbij het onderhoud
alsmede de kontrole zo nauwkeu
rig dienen te worden uitgevoerd
als bij spuitmachines.
Toch blijkt regelmatig, dat on
derhoud en kontrole óf erg moei
lijk zijn, óf toch nog te weinig
aandacht krijgen.
aftakas, enz. Zeker mogen de spuit-
boomgeleiding (hoger-lager), de
pendelinrichting en eventueel de ba-
lanskorrektie niet worden vergeten.
Vaak ziet men kromme spuitbomen
(volgens de testen 15% van de spuit
machines). De oorzaak is veelal een
onvoldoende smering van de smeer-
punten van scharnieren en stabilisa
tiestangen of -buizen.
Om het in- en uitklappen te kontro-
leren moet dit bij hydraulische syste
men bij een zo laag mogelijke olie
druk gebeuren. Op die manier kunt
'Eerst reinigen en eigen kontrgle, pas dan testen
Kon troleer de werking van de drainage en neem zo nodig maatregelen.
Een nieuw jaar ligt weer voor ons,
1987. Wat zal het ons brengen? We
schrijven half december 1986. Hoe
het oogstjaar 1986 financieel afloopt
weten we nog niet op veel bedrijven.
De prijsontwikkeling van aardappe
len en uien is daarop van invloed.
Ook de afrekening van de suikerbie
ten is nog niet bekend. Na de feest
dagen, zullen we ons weer gaan
bezinnen op een verdere uitwerking
van de plannen voor oogstjaar 1987.
Op veel bedrijven staat het bouwplan
in grote lijnen al vast toch zal hier en
daar nog een gat opgevuld moeten
worden. De komende maand(en) zal
blijken welke mogelijkheden er zijn.
Van sommige kontraktgewassen is de
prijs nu nog niet bekend. De handel
neemt een afwachtende houding aan.
Oriëntatie en informatie zijn belang
rijke elementen. Door het bezoeken
van vergaderingen en bijeenkomsten
kan men op de hoogte blijven van de
ontwikkelingen. Kennis en inzicht
worden verruimd. Dit kan ook door
vakliteratuur en vakbladen, verslagen
van proefboerderijen en aanschaf van
o.a. de rassenlijst voor landbouwge
wassen 1987. Omdat het aanbod
groot is moet geselekteerd worden wat
voor de eigen situatie belangrijk is om
daaraan voldoende aandacht te kun
nen geven. Naast vergaderbezoek en
denkwerk zal er op veel bedrijven tijd
beschikbaar moeten zijn voor onder
houd van machines, werktuigen en
dikwijls ook aan gebouwen.
De administratie voor boekhouding
en bedrijfsgegevens is ook nodig. Veel
boeren ligt dat niet zo; liever wat
"smout" aan de handen dan inkt.
Toch is het van belang het bedrijfs-
gebeuren zowel financieel als tech
nisch, op papier te hebben. Hierdoor
kan worden voorkomen dat bepaal
de dingen uit de hand lopen. Voor het
vastleggen van de gewassenteelt voor
meerdere jaren is er een nieuwe uit
gave van het bouwboek beschikbaar.
Het is een losbladig systeem met ring
band. Bestelling is mogelijk door stor
ting van ƒ25,op postrekening nr.
2249700 van het PAGV te Lelystad,
met vermelding van "bouwboek"
PAGV/CAD. Op de voorgedrukte
bladen is het mogelijk een groot aan
tal gegevens van de teelt van gewas
sen zoals vruchtwisseling,
perceelsgegevens, zaaizaad bemesting
enz. te noteren. Over een reeks van
jaren vormt dit voor later een waar
devolle bron van informatie.
Bemesting
Voor veel gewassen is een juiste hoe
veelheid stikstof bij de bemesting van
groot belang. Van invloed hierop is
o.a. de stikstofvoorraad in de bodem.
Het laten bepalen van deze voorraad
is een belangrijk hulpmiddel. In ja
nuari en februari kunnen de daarvoor
nodige grondmonsters worden geno
men. Vorst kan stagnatie geven. Op
gave is mogelijk bij de regionale
monstername van het bedrijfslabora-
torium te Oosterbeek. Overleg over de
wijze van bemonsteren van de perce
len is gewenst. Sterk afwijkende plek
ken kunnen beter niet in de
bemonstering opgenomen worden.
Ook grondmonsters voor het normale
bemestingsonderzoek kunnen nog
worden genomen. Uitstel kan, o.a. bij
vorst tot gevolg hebben dat de
monstername te laat plaats vindt, om
er dit voorjaar nog gebruik van te
kunnen maken. Het bemestingsplan
moet in grote lijnen al opgesteld wor
den. Voor veldbeemd graszaad dient
de stikstof eind januari-begin februari
beschikbaar te zijn.
Onderzoek bietecysteaaltjes
Tot half april is het nog mogelijk
grondmonsters voor dit onderzoek te
nemen. Dit vooral op verdachte per
celen waar in 1988 bieten zullen wor
den geteeld. Indien de aaltjesbezetting
als zodanig is dat grondontsmetting
zou moeten plaatsvinden, zou dit a.s.
zomer/najaar kunnen gebeuren. Op
de kosten van dit onderzoek wordt
momenteel een belangrijke overheids
subsidie verstrekt. Dit zo lang de sub-
sidiepot niet leeg is.
Bewaring van aardappelen en
uien
De temperatuur in de bewaarruimte
moet geregeld worden gekontroleerd.
Het is zaak de gewenste bewaartem-
peratuur zo konstant mogelijk te hou
den. De temperatuur van de koellucht
moet minstens P/2 °C lager zijn dan
de temperatuur van het produkt.
Bij vorst enkel intern ventileren om
in de gehele ruimte een zo gelijkma
tig mogelijke temperatuur te krijgen.
De minimum of vorstthermostaat
dient op 4°C afgesteld te zijn. Door
intern ventileren kan het optreden van
kondensatie worden beperkt. Is dit
niet afdoende, dan één of meer cir
culatieventilatoren aanbrengen in
kombinatie met een afzuigventilator.
Een volgende gasbehandeling dient te
worden uitgevoerd, voordat er teke
nen van kieming zichtbaar worden.
Vóór het afleveren moet het produkt
doorgaans opgewarmd worden tot
tenminste 15°C. Blauwgevoelige par
tijen 18-20°C. De ingeblazen lucht
mag niet warmer zijn dan 20°-22°C.
Uien
Uien die vochtig zijn gaan vlug in
kwaliteit achteruit. Regelmatig venti
leren met droge lucht is gewenst.
Gestreefd moet worden naar een be-
waartemperatuur van 0-2°C. Niet
ventileren met lucht die warmer is dan
het produkt. Doet men dit wel, dan
ontstaat er kondens op de uien. Wan
neer de temperatuur van de buiten
lucht gedurende een aantal dagen
hoger is dan in de bewaarplaats moet
regelmatig, intern worden geventi
leerd. Bij aflevering dienen de uien,
vooraf op een zodanige temperatuur
te worden gebracht, dat die gelijk is
aan, of iets hoger dan de temperatuur
van de buitenlucht. Dit om nat wor
den te voorkomen. De uien dienen
minstens eenmaal per week op rot en
spruitvorming gekontroleerd te
worden.
Ontwatering en onderhoud
drainage
De grond is grotendeels onder gunsti
ge omstandigheden op wintervoor ge
ploegd. Achteruitgang van de
struktuur door water in de bouwvoor
of piasvorming moet worden voorko
men. Overtollig water moet zo vlug
mogelijk van de percelen worden af
gevoerd. Desnoods met greppels. Be
ter is dat de afvoer d.m.v. drainage
en sloten zodanig funktioneert dat
geen piasvorming optreedt. Onvol
doende ontwatering op een perceel is
altijd schadelijk. De grond is later be
werkbaar waardoor later gezaaid kan
worden. Mogelijk is ook minder goe
de groei van de gewassen, door slechte
struktuur van bouwvoor en/of onder
grond. Periodiek dienen de drainbui-
zen te worden gereinigd. Daar waar
de ontwatering niet optimaal blijkt te
zijn, dient het peil van de grondwa
terstand te worden nagegaan. Door
het boren van gaten is deze kontrole
op eenvoudige wijze uit te voeren.
Grondbewerking over de vorst
Een egaliserende bewerking van de
grond kan, vooral voor gewassen die
een fijn ondiep zaaibed vragen,
gunstig zijn. Voorzover het nog niet
gebeurd is kan het alsnog. Wel moet
voorkomen worden dat er in de on
dergrond door verdichting toch nog
spoorvorming optreedt. Dit kan scha
de geven aan de groei van de gewas
sen. Op slempgevoelige gronden is een
dergelijke bewerking als regel niet aan
te bevelen.
Wanneer men de resultaten van de
diverse testen van spuitmachines er
op naslaat, blijkt elke keer weer, dat
30-50% van de geteste machines niet
voldoet aan de gestelde eisen.
Een regelmatig en goed onderhoud,
met daarnaast een twee-jaarlijkse
spuittest, is noodzakelijk voor een
lange levensduur en goede werking
van de machine.
Onderhoud
Bij de aflevering van een nieuwe ma
chine hoort een instruktieboekje met
daarbij tevens een onderhoudsboek-
je. Uiteraard moet men deze onder
houdsvoorschriften lezen, maar ze
ker ook uitvoeren.
Smering
Vaak zal de machine met water wor
den gereinigd. Wanneer men de ma
chine met hoge druk reinigt, moeten
de smeernippels vooraf en de gehele
machine na de reiniging goed wor
den doorgesmeerd; nooit onder hoge
druk op elektrische delen spuiten en
altijd eerst met plastik afdekken.
Meestal worden in het onderhouds-
boekje in een schema de diverse
smeerpunten aangegeven (zie voor
beeld smeerschema). Belangrijk zijn
hierbij de pomp, de drukregelaar, de
Onderhoud werktuigen en
machines
Goed onderhoud en tijdige vervan
ging van aan slijtage onderhevige on
derdelen is nodig. Hiermee kan
worden bereikt, dat de machines tij
dens het gebruik goed funktioneren,
zodat er vlot gewerkt kan worden. De
apparatuur goed schoonmaken is no
dig voor een lange levensduur maar
ook uit een oogpunt van bedrijfshy-
giëne. Wat het laatste betreft, scha
delijke schimmels en/of bakteriën,
maar ook onkruidzaden kunnen door
aanhangende grond en vuil worden
overgebracht. Goed reinigen is nood
zakelijk. Voorkomen moet worden
dat bijv. gezond pootgoed en zaai
zaad al bij het poten/zaaien worden
besmet.
Bedrijfshygiëne
Op alle mogelijke manieren moet
voorkomen worden dat schadelijke
stoffen, aaltjes en andere organismen
door grond worden overgebracht
naar niet besmette percelen. Afval- en
sorteergrond van aardappelen moet
zo diep mogelijk weggestopt worden
in te dempen sloten of putten.
Voorkomen is beter dan genezen.
Bestrijding of uitschakelen kost han
den vol geld.
De bedrijfsvoorlichter,
W. Janse
u nagaan, of alle scharnieren vol
doende soepel werken en wordt het
doordrukken van een eventueel ver
keerd afgestelde slag van de hydrau
lische cilinder(s) voorkomen.
Reinigen
In het spuitseizoen moet de spuitma-
chine regelmatig worden gereinigd.
Direkt na het spuiten moet de rest-
vloeistof worden afgetapt en met
duidelijke opschriften worden
bewaard.
Men kan een kleine hoeveelheid rest-
vloeistof ook verdunnen via bijvoor
beeld een apart watertankje, dat op
de spuit is aangebracht en daarna de
spuitmachine leegspuiten. Na hej af
tappen wordt de machine grondig
gereinigd met schoon water.
Groeistoffen kunnen bijvoorbeeld
door toevoeging van 1/4 kg soda
aan 100 ltr water onschadelijk wor
den gemaakt, terwijl voor olie
houdende middelen Teepol of af-
wasmiddel aan het water kan wor
den toegevoegd.
Hardnekkige resten kan men met
sukses verwijderen door pure Beta-
nal, of een oplosmiddel als Schering
RM 78 toe te voegen. Steeds moet er
met schoon water worden na
gespoeld.
12
Vrijdag 2 januari 1987
