Bedrijfshygiëne in de
akkerbouwpraktijk
G. Lodewijk: "Kwaliteits
beleid bij aardappelen slap"
"Voor kwaliteitstarwe, -gerst en - peulvruchten
zijn nog voldoende afzetmogelijkheden"
Ir. A.J. Riemens: 'Vernieuwende
instrumenten in landbouw
in stand houden'
Optimistisch
Gerst
J.W.
J. Glotzbach op studiedag Fijnaart:
Bijna iedereen weet dat het belang
rijk is om een akkerbouwbedrijf ge
zond te houden. Hiervoor zijn er een
heleboel theoriën. De schrijver van
dit artikel ging echter eens praten
met een tweetal akkerbouwers om
hun mening en werkwijze in deze te
vernemen.
Een van de akkerbouwers met wie ik
sprak is een echte pionier. Hij heeft
een bedrijf in Midden-Limburg. Als
een van de eersten begon hij met de
teelt van schorseneren.
Plamuurmes bij de hand
Rond 1980 is hij ook» begonnen met
de teelt van gladiolen. Vier jaar gele
den vond hij knolcyperus in een gla-
diolenperceel. Na de ontdekking
hiervan is deze akkerbouwer conse
quent begonnen met het uitgraven
van knolcyperusplanten. Door
steeds ieder plantje dat tevoorschijn
komt te bestrijden, heeft hij de
besmetting kunnen onderdrukken en
heeft hij het afgelopen jaar geen
plantjes meer kunnen ontdekken.
Om verdere verspreiding op het be
drijf te voorkomen is de bedrijfsvoe
ring enigszins aangepast. Het
besmette gedeelte wordt voortaan
bij elke bewerking als laatste gepakt.
De heer Glotzbach stelde aan het be
gin van zijn betoog nadrukkelijk dat
het in de eerste plaats de ondernemer
zelf is die de problemen op moet los
sen en de mogelijkheden die zich
voordoen moet benutten. De onder
nemer moet daarbij wel weten waar
hij aan toe is. De noodzakelijke om
buigingen in het beleid zullen op zeer
korte termijn duidelijk moeten wor
den gemaakt, anders zal er ongewild
een koude sanering plaats vinden, zo
waarschuwde hij.
De heer Glotzbach ging vervolgens in
op de vooruitzichten voor de teelt van
tarwe, brouwgerst en droge peul
vruchten. Hij zei gekonstateerd te
hebben dat de teelt van granen in de
Noordwesthoek en in het Land van
Altena en de Biesbosch de laatste ja
ren sterk is ingekrompen ten gunste
van rooivruchten en graszaad. In wel-
Op dinsdag 16 december j.l. werd de
algemene vergadering van de Knolsel-
derijtelersvereniging Z.W.-Nederland
gehouden in hotel Bellevue te Wil
lemstad. De voorzitter kon 35 perso
nen welkom heten w.o. verschillende
voorlichters van de land- en tuin
bouw. Hij meende op een goed vere
nigingsjaar terug te kunnen zien en
memoreerde een aantal aktiviteiten:
de opstelling van de jaarlijkse kost
prijsberekening, de inbreng in de ver
nieuwing van de algemene
modelvoorwaarden, het doen van on
derzoeksvoorstellen en het bezoek aan
de proefboerderij Westmaas, het in
stellen en stimuleren van gewasstudie
groepen, het bevorderen van
afzetmogelijkheden en het beleggen
van voorlichtingsbijeenkomsten.
In het huishoudelijk deel van de ver
gadering werd het financiële beleid
Om de machine daarna goed schoon
te kunnen maken, gebruikt hij een
plamuurmes. Hiermee kan hij bijna
alle aanhangende grond goed verwij
deren. Het op deze manier weghalen
van de grond doet hij verder na ieder
perceel. Het is een gewoonte gewor
den die net zo bij een bewerking
hoort als het afstellen van de
machine.
Je moet wel willen
Het weer gezond maken en houden
van zijn bedrijf lukte volgens deze
Limburgse akkerbouwer alleen om
dat hij gemotiveerd was. Het is goed
mogelijk om machines te reinigen
met een hoge drukspuit. Het spuit-
geweer moet dan wel een regelbare
druk hebben. Je kunt dan bij lagers
met minder druk spuiten, zodat de
lagers niet worden beschadigd. Deze
gedachte werd ook geuit door een
tweede akkerbouwer; uit Oost-
Brabant. Volgens hem kan hij de
zaak onder controle houden door
steeds weer attent te zijn op besmet
tingsmogelijkheden. Door veel naar
zijn gewassen te kijken en er vrijwel
iedere dag door te lopen, kent hij nu
bijna iedere zaadkorrel van zijn be
drijf. Hij weet waar aaltjes of pro-
ke mate verdere inkrimping nog mo
gelijk is zei hij, gezien de noodzaak
van granen in de vruchtwisseling, niet
te kunnen beoordelen. Wat de voor
uitzichten voor de teelt en afzet van
tarwe betreft was hij vrij optimistisch.
Mede dankzij de certificaten-regeling
kon een meerprijs voor baktarwe
worden betaald. "Toch zullen we nog
een stapje verder moeten gaan. Voor
de aanbieding en de aflevering zullen
de partijen behoorlijk moeten worden
geschoond en zonodig worden ge
droogd. Na dergelijke bewerkingen
mag nog meer belangstelling van de
zijde van de maalindustrie worden
verwacht. Naast een mogelijke aan
merkelijke vergroting van de afzet
voor de meel- en bloembereiding zijn
er volgens Glotzbach ook nog
perspektieven voor de tarwe als
grondstof voor de tarwezetmeelbe-
reiding.
goedgekeurd. De kontributie bleef ge
handhaafd op het oude peil: basisbe
drag ƒ12,50 plus ƒ7,50 per ha of
gedeelte met een maximum bedrag
van ƒ100,—. In de vakature Plaizier
werd gekozen de heer Jo Zwaai te Ba-
rendrecht. Voor een studiedag "Me
chanische koeling" op 10 februari
1987 meldden zich staande de verga
dering 15 personen.
Er werden daarna inleidingen ver
zorgd door ing. A.C. Mulders speci
alist Gewasbescherming C.A.T.
Tilburg over "Aktuele aspekten
m.b.t. de bestrijding van rattekeutel
bij de bewaring van knolselderij" en
door ing. A.E. Peeters, specialist Be-
drijfsuitrusting C.A.T. Tilburg over
"Spuittechniek bij de gewasbescher
ming in knolselderij". De vergadering
werd besloten met een geanimeerde
diskussie.
bleemonkruiden zitten en welke en daar
houdt hij rekening mee.
Afspraken met loonwerker
Deze Brabander heeft een bedrijf
van 65 ha. en laat vrij veel werk door
de loonwerker doen. Omdat hij zijn
bedrijf tot nu toe vrij gezond heeft
kunnen houden, heeft hij aan de
loonwerker de eis gesteld dat de ma
chines zandschoon moeten zijn en
door hem gecontroleerd worden
voordat ze het land op mogen. Vroe
ger had hij de eis dat de machines
waterschoon moesten zijn maar dat
kon de loonwerker niet toezeggen.
"Het lijkt wel wat overdreven", zegt
de akkerbouwer, "maar we moeten
er niet te licht over denken". De
praktische problemen waar hij dan
tegenaan loopt, probeert hij in goed
overleg met zijn loonwerker op te
lossen.
Ook bij gerst konstateerde de heer
Glotzbach een aanmerkelijk verschil
tussen de grondstofbehoefte en het
aandeel van de Nederlandse produk-
tie daarin. Van de ongeveer 350.000
ton gerst die jaarlijks wordt verwerkt
is slechts 40 a 50.000 tón afkomstig
uit ons land. Als oorzaken daarvoor
noemde de vertegenwoordiger van het
produktschap achtergebleven onder
zoek en veredeling. Dankzij opnieuw
gestart onderzoek zijn de opbrengsten
bij gerst al flink gestegen en dat ze ho
ger worden dan bij tarwe moet niet
worden uitgesloten. Naast de hoeveel
heden zijn ook de prijzen van gerst
aangetrokken tot een saldo dat zelfs
hoger ligt dan bij tarwe. De teelt van
brouwgerst verdient dan ook meer
aandacht, zo meent Glotzbach. "Wel
is gezamenlijk overleg tussen de telers,
de handel en de afnemers noodzake
lijk om de groeimogelijkheden bij de
afzet ook werkelijk te kunnen reali
seren. Gebeurt dat niet dan wordt af
gerekend op basis van het laagste
marktprijsniveau
Gezien de afzetmogelijkheden kan de
teelt van droge peulvruchten in Ne
derland nog aanzienlijk worden uit
gebreid. Belangwekkende resultaten
zijn reeds geboekt bij het verbeteren
van de opbrengststabiliteit en Glotz
bach deed dan ook de suggestie om
hektares die niet meer met bietenzaad
mogen worden ingezaaid te bestem
men voor de teelt van peulvruchten
"want dat is in ieder geval dit jaar nog
met steun mogelijk...."
Aktieprogramma tegen
verzuring Noord-Brabant
Gedeputeerde Staten van Noord-
Brabant hebben het aktieprogramma
voor de bestrijding van de verzuring
in Noord-Brabant vastgesteld. Het
programma moet inzicht geven in de
gevolgen van zure neerslag in de pro
vincie en de bestuurlijke konsequen
ties daarvan. Het programma bestaat
deels uit aktie en deels uit onderzoek
naar de gevolgen van zure neerslag op
flora, fauna, maar ook monumenten
etc. In de periode 1987-1991 zal per
jaar een bedrag van ongeveer
ƒ100.000,nodig zijn. Voor 1987 is
een dergelijk bedrag gereserveerd.
Voor de jaren daarna zal dit steeds
opnieuw door GS worden bezien.
Onkruiden
Waar deze Brabantse akkerbouwer
ook tegenaan loopt, zijn steeds weer
nieuwe onkruiden. Met handwerk is
het bijvoorbeeld goed mogelijk om
fluweelblad in bieten te bestrijden.
Van resistente onkruiden heeft hij
gelukkig nog geen last. Naar zijn ei
gen zeggen komt dit door op het
goede moment, onder juiste omstan
digheden te spuiten en niet steeds
hetzelfde middel te gebruiken.
De heer Lodewijk gaf toe dat het met
de STOP A-prijzen fout is gelopen.
"Het was op den duur interessant om
voor de Stopa-prijzen te telen maar
dat is uiteraard nooit de bedoeling
van deze regeling geweest". Hij kon
digde aan dat er maatregelen zullen
worden getroffen om de zaak weer op
het goede spoor te krijgen. Zo zullen
de plombe- en areaalheffingen worden
verhoogd en er komen mogelijk nahef-
fingen per ras. In de pootaardappel-
kommissie van het Landbouwschap is
overleg hierover gaande. Een onge
wenste areaaluitbreiding bij de poot-
aardappelteelt moet aldus worden
voorkomen, zo zei Lodewijk die
vaststelde dat de markt van de kon-
sumptieaardappelen momenteel de
pootsektor redt.
Slap
Het kwaliteitsbeleid in de aardappel
teelt omschreef de voorzitter van het
VBNA als "vervelend slap". Op ons
kwaliteitsbeleid mag zeker (hij noem
de hier o.m. Phoma) niets worden
toegegeven. Hij kondigde aan dat er
maatregelen tegen de "import" uit
West-Duitsland van ringrot zullen
worden genomen. Kritische geluiden
uit andere landen over o.m. het feit
dat we aardappelen telen in gebieden
waar rhizomanie gekonstateerd is,
moeten we ernstig nemen, aldus de
heer Lodewijk.
De VBNA-voorzitter zei in de diskus
sie desgevraagd niet zo bang te zijn
Op de akkerbouwstudiedag 'Naar
een marktgerichte produktie?' die
dinsdag 23 december jl. plaatsvond
in 'De Witte Roos' te Fijnaart heeft
de binnenkort naar het PAGV gaan
de adjunkt-direkteur van de Direktie
Akker- en Tuinbouw bij het Ministe
rie van Landbouw, ir. A.J. Rie-
mens, gepleit voor het instandhou
den van de vernieuwende instrumen
ten in de landbouw zoals voorlich
ting, onderwijs en de strukturele
ontwikkeling van de bedrijven. In
komens die als gevolg van over
schotten onder druk komen, kleine
bedrijven die de risiko's niet meer
beheersen en de technische mogelijk
heden die een optimale inzet van ar
beid en kapitaal in de weg staan, lei
den volgens Riemens tot enige dui
delijke konklusies, nl. een ontwikke
ling naar grotere bedrijven, meer
aandacht voor de (bodem)kwaiiteit
en een ruimer bouwplan.
De heer Riemens zei bij een door de
EG voorgeschreven beperking van
de produktie een voorkeur te hebben
voor de werking van het prijsmecha
nisme. Daardoor blijft een bepaalde
vrijheid binnen de sektoren bestaan,
terwijl een lagere prijs het telen van
andere gewassen eerder aantrekke
lijk maakt. Om het inkomen zoveel
mogelijk in stand te houden dienen
de bedrijven zich wel verder in op
pervlakte te kunnen ontwikkelen.
Voorlichtingsbijeenkomsten
Op de problemen die deze twee ak
kerbouwers, en al die anderen, te
genkomen rond het gezonde bedrijf
willen de 3 consulentschappen in
Z.O.-Nederland verder ingaan.
Hiervoor organiseren zij begin 1987
een aantal bijeenkomsten met als
thema "Gezonde bodem, gezonde
gewassen".
Namens de ZON-projectgroep,
ing. L. Huijs.
G. Lodewijk
voor een verdere uitbreiding van de
teelt van AM-resistente rassen, dit in
verband met de nieuwe richtlijnen van
de Plantenziektenkundige Dienst ter
bestrijding van de aardappelmoeheid.
Een uitbreiding van nu ca. 10% naar»
ca. 15 a 20% kunnen we proberen.
We hoeven volgens hem niet te vre
zen dat andere landen dan Bintje naar
ons land gaan verkopen. Bovendien
gebeurt dat nu toch al op beperkte
schaal dus verandert er wat dat betreft
niet veel. Wel blijft de vraag of we er
in zullen slagen de nieuwe AM-
resistente rassen vlot te verhogen. De
heer Lodewijk deed de suggestie om
als telers samen met de industrie en
handel de nieuwe rassen te telen en af
te zetten, middels gerichte promotie-
akties om aldus de introduktie van
AM-resistente rassen te stimuleren.
Ir. A.J. Riemens
Hij wees hier op de koppeling van
lagere prijzen met de grondprijzen.
'Als de prijzen dalen zullen ook de
grondprijzen dalen en daarmee
wordt de grondmobiliteit verhoogd'.
Uitbreiding van het bedrijf zou
eventueel in kombinatie kunnen met
braken. 'Laat bijvoorbeeld de helft
van de oppervlakte waarmee een be
drijf wordt vergroot braak liggen
onder toekenning van een premie en
teel dan op de andere helft van het
bijgekochte of bijgepachte deel geen
granen. Daardoor wordt tevens een
uitbreiding van het granenareaal
voorkomen. De gehele operatie zal
de komende jaren ongetwijfeld pijn
doen maar dat zij zo, aldus de heer
Riemens.
"In deze streek zijn veel sterke bedrijven met een goede grondstruk-
tuur. Ik ben er van overtuigd dat deze bedrijven zich ook in de toe
komst met een redelijk inkomen kunnen handhaven ondanks het feit
dat er ingrijpende wijzigingen in het landbouwbeleid zullen worden
doorgevoerd". Met deze woorden besloot de heer J. Glotzbach van
het Produktschap voor Granen, Zaden en Peulvruchten te Den Haag
zijn inleiding op de akkerbouwstudiedag die dinsdag 23 december jl.
plaats vond in "De Witte Roos" te Fijnaart. Het thema van de dag
die goed bezocht werd was "Naar een marktgerichte produktie".
Knolselderijtelersvereniging heeft aktief jaar achter de rug
De voorzitter van de Vereniging ter Behartiging van de Nederlandse
Aardappelhandel, de heer G. Lodewijk, heeft wel vertrouwen in de
afzet van de in 1986 in ons land gegroeide aardappelen. De opbrengsten
in de andere EG-landen zijn wat lager, de export is iets groter dan
vorig jaar op dit moment en de industrie verwerkt meer aardappelen
dan vorig jaar. "De markt raakt wel schoon tegen overigens maar ma
tige prijzen". Hij zei dit op de akkerbouwstudiedag die dinsdag 23
december jl. plaats vond in "De Witte Roos" te Fijnaart.
10
Vrijdag 2 januari 1987
