Zeeuws Graanareaal verloor in 1986
terrein aan groene erwten en veldbonen
Rabobank in studie: blijvende overschotten en
verscherpte konkurrentie op wereldgraanmarkt
Graanoogst geraamd
op 165 miljoen ton
Akkerbouwareaal per regio
Areaalgegevens belangrijkste akkerbouwgewassen Zeeland
Tweede druk "Ziekten en plagen van
graangewassen in beeld"
Afdracht MVH geschiedt op basis van
wisselkoersen
De wereldmarkt voor granen blijft in de komende jaren een over-
schottenmarkt. Ondanks een tekort aan granen in grote delen van de
wereld, is het gebrek aan koopkrachtige vraag er verantwoordelijk
voor dat de wereldhandel niet wordt gestimuleerd. Door ontwikke
lingen in de biotechnologie en genetische manipulatie zal de produk-
tiviteit van granen verder stijgen.
Alles bij elkaar genomen zal de wereldgraanmarkt zich de komende
periode kenmerken door een verscherpte konkurrentie en een druk
op de prijzen. Dit schrijft de Rabobank in de studie 'World Grain
Market', die verschijnt ter gelegenheid van het International Grain
Forum, dat van 10 tot 12 november 1986 in Amsterdam wordt ge
houden.
Voorwaarde voor een beter funktio-
neren van de wereldmarkt voor
agrarische produkten is volgens de
Rabobankstudie dat de handel in de
komende GATT-ronde vrijer wordt
gemaakt.
In deze GATT-ronde moet de na
druk liggen op:
- afspraken dat de deelnemende lan
den zich beter houden aan GATT-
regels;
- duidelijkheid over een aantal regels
met betrekking tot eksport-subsidies
en de kontingentering van de invoer;
- de bereidheid van leden-landen om
hun uitzonderingsposities binnen de
GATT te heroverwegen (met name
de Verenigde Staten).
Een sterke overheidsbescherming
van de nationale agrarische produk-
tie en handel kan ertoe leiden dat de
binnenlandse prijzen niet meer de
verhouding tussen vraag en aanbod
weerspiegelen. Bij voortzetting van
een dergelijk beleid zal in de sektor
op den duur daar worden geprodu
ceerd waar de produktieomstandig-
heden niet het meest gunstig zijn.
Direkte aanwending
De EG en de Verenigde Staten - de
grootste graaneksporteur ter wereld
- hebben intussen maatregelen geno
men om de graanproduktie beter te
kunnen beheersen. In Europa heb
ben de heffing op de produktie van
graan en de verlaging van de garan
tieprijzen tot nu toe nog geen merk
baar effekt gehad op de hoogte van
de produktie. In de Verenigde Staten
zullen in de periode tot 1991 onder
de nieuwe landbouwwet de graan
prijzen met 40 procent worden ver
laagd. Samen met eksportbevorde-
rende maatregelen voor Amerikaan
se producenten zal dit de konkurren
tie op de wereldgraanmarkt verder
verscherpen.
Gegeven de aanhoudende overvoer
de wereldgraanmarkt en de verwach
te daling van de Amerikaanse
eksportprijzen van graan als gevolg
van de verlaging van de loan rates -
nog afgezien van de sterk gedaalde
dollarkoers - zullen in de EG stren
gere maatregelen in de komende pe
riode waarschijnlijk onvermijdelijk
zijn.
De lage graanprijzen zullen onder
andere een toename van de direkte
aanwending tot veevoeder op de
boerderijen tot gevolg hebben.
Perspektieven
De biotechnologie en genetische ma
nipulatie bieden vele nieuwe
perspektieven. De mogelijkheden
voor het gebruik van granen als
grondstof in de buik-chemische in
dustrie worden momenteel echter
begrensd door de relatief hoge prijs
ten opzichte van de sterk gedaalde
prijs van aardolie. Fabrikage van
hoogwaardige produkten uit graan-
zetmeel biedt volgens de Rabobank
voornamelijk kansen op kleinere,
specifieke afzetmarkten.
In hoeverre ontwikkelingslanden in
hun graanbehoefte zullen kunnen
voorzien hangt af van de mate waar
in het nationale beleid erin slaagt de
agrarische produktie uit te breiden.
Groei van de agrarische produktie
brengt algemene ekonomische groei
met zich mee.
Voor de landen die daarin slagen zal
dit de komende jaren resulteren in
een toenemende effektieve vraag
naar voedsel en andere produkten.
Verwacht wordt dat de voedselpro-
duktie van Rusland de komende ja
ren niet van dien aard is dat de posi
tie van grootste graanimporteur tèr
wereld aanmerkelijk zal veranderen.
Het CBS heeft onlangs de areaalgegevens per regio gepubliceerd.
Op dit moment ligt er in Zeeland ruim 103.000 ha in akkerbouw,
waarvan ongeveer 46.000 ha in Zeeuws-Vlaanderen.
Het areaal granen is opnieuw teruggelopen. Voor geheel Zeeland was
de teruggang zo'n 8% (2.800 ha), terwijl dit voor gebieden als St.
Philipsland en Walcheren resp. 16 en 11% bedroeg. Maar ook op
Tholen en Noord-Beveland liep de oppervlakte met zo'n 13% terug.
Een flink deel van deze oppervlakte is beteeld met groene erwten en
veldbonen.
In vrijwel alle landbouwgebieden is
een behoorlijke uitbreiding van de
groene erwtenteelt waar te nemen,
met uitzondering van Tholen, waar
het areaal groene erwten licht terug
liep ten opzichte van 1985.
In bijna alle andere gebieden binnen
Zeeland is er sprake van anderhalf
tot tweeënhalf maal de oppervlakte
in 1984.
Bij de veldbonen is de uitbreiding
nog sterker, waarbij met name
Zeeuws-Vlaanderen opvalt met een
verviervoudiging van de oppervlakte
(van 317 ha naar 1300 ha), maar dat
zelfde is te zeggen van de oppervlak
te veldbonen op Schouwen-
Duiveland. Maar daar is de opper
vlakteuitbreiding in ha's wat be
scheidener (van 24 ha naar 31 ha).
Duidelijk is dat de beweging van
granen naar o.a. peulvruchten voor
een belangrijk deel ingegeven wordt
door de prijsstelling (door Brussel)
van de diverse gewassen.
Prijsvorming
De prijsvorming heeft ook een ster
ke rol gespeeld bij de beperkte uit
zaai van het vlas. Zowel in Oost- als
in West Zeeuws-Vlaanderen liep het
areaal met zo'n 300 ha. terug. Pro
centueel was de teruggang op Wal
cheren en Zuid-Beveland nog ster-
De groene erwten lieten dit seizoen een zeer grote opbrengst per ha zien.
(oppervlakte in ha) Schouwen en Sl.
Zeeland Duiveland Philipsland
1985 1986 1985 1986 1985 1986
27299 26824 3446 3345 531 455
6849 5144 630 428 29 16
36299 33461 4271 3893 562 474
3540 4208 429 501 97 126
Wintertarwe
Zomergerst
Totaal granen
Groene erwten
(droog)
Bruine bonen 3167 3237 114 115
Veldbonen 454 1733 24 91 3
Totaal peulvruchten 7867 9708 711 771 107 129
Graszaad 5159 6485 595 723 223 295
Pootaardappelen 1) 1413 1597 138 154 19 18
Kons.aardappelen 1) 17299 16919 2687 2679 308 318
Suikerbieten 19156 19689 2431 2441 253 243
Karwijzaad 600 622 10 6 1
Blauwmaanzaad 352 76 6
Teunisbloem 268 477 36 95 2
Vlas 3375 2601 37 54
Luzerne 1436 1507 61 44 9
Snijmais 2982 3180 340 356 10 9
Erwten (groen) 957 877 234 193 22 9
Poot- en plantuien 1844 1725 333 279
Zaaiuien 3686 3511 547 499 8 15
1) op kleigrond siervlas
v, Wesl
Noord- 7WMUri
Tholen Walcheren Zuid-Beveland ,ee"*s"
I noien Beveland Vlaanderen
1985 1986 1985 1986 1985 1986 1985 1986 1985 1986
2013 1851 2048 1726 2547 2415 5694 5946 5644 5436
266 168 216 222 443 302 1746 1443 1311 992
2371 2063 2279 1973 3075 2748 7978 7851 7446 6830
372 365 258 297 199 -293 470 588 1244 1402
9
1
395
585
45
12
44
426
803
30
2021 2042
1212 1275
17
27
10
1
259
279
31
246
7
15
2*
300
221
33
214
13
271
252
41
1226
1072
12
7
83
113
268
35
72
151
139
13
3
313
359
32
1210
1048
27
97
114
340
35
79
154
126
399
60
668
639
1308
1953
2
24
18
189
127
627
23
93
467
384
142
829
845
24
63
52
592
538
200
1262 3647
2001 3735
12 30
- 3 21
8 9
153
939
610
183
958
627
86
102
688
24
90
423
81
150
823
641
217
3499
3912
36
60
79
996
603
174
932
665
1124 1175
115 459
2579 3111
1123 1346
28 87
1975 1840
3707 3909
406 401
Oost
Zeeuws-
Vlaanderen
1985 1986
5375 5650
2208 1573
8318 7629
471 636
1445 1457
202 841
2546 3305
1205 1474
940 1036
4128 4070
4792 4860
171
67
1193
26
413
144
133
610
43
117
876
23
453
169
122
576
140
95
45
124
22
83
1690 1391
6 2
686
145
1043
738
9
116
993
Landbouwkommissaris Frans Andriessen verwacht voor het seizoen
'87/'88 een graanoogst van 165 miljoen ton. De oogst van dit jaar
leverde zo'n 153 miljoen ton graan op. Aan het eind van het lopende
seizoen zal de Europese Gemeenschap een graanoverschot hebben van
zeker rond de 30 miljoen ton. Verdere afzetproblemen, met alle kosten
van dien, blijven dan ook in het verschiet liggen, aldus Andriessen
op maandag 10 november voor het International Grain Forum in Am
sterdam.
lagere wereldmarktprijzen en nog ho
gere kosten van het beleid. Het is on
voldoende om regels op te stellen voor
maatregelen bij in- en export als het
beleid zelf niet wordt aangepast, zo
zei de landbouwkommissaris. An
driessen hoopte dat ook aan Ameri
kaanse kant allengs het inzicht zal
groeien dat er in de bestaande subsi
diewedloop ten aanzien van de we
reldgraanmarkt alleen maar verliezen
zijn: boeren en belastingbetalers.
Andriessen hield zijn gehoor voor
dat, naast een intern beleid, gericht op
produktiebeheersing en kostenbewa
king, waakzaamheid is geboden om
de positie van de Europese Gemeen
schap op de internationale markten te
behouden. Andriessen hekelde de
handelskonflikten met de Verenigde
Staten. Direkt of indirekt gesubsi-
deerde exporten betekenen, aldus An
driessen, in een overschottenmarkt
Bij het CAD Gewasbescherming is
onlangs de tweede, herziene druk
verschenen van een boekje waarin
vaak en minder vaak voorkomende
graanziekten, voorzien van een be
knopte beschrijving, in beeld wor
den gebracht.
Achtereenvolgens komen de volgen
de onderwerpen aan de orde:
-Schimmelziekten, bacterieziekten
en virusziekten;
-Aaltjes;
-Insekten;
-Gebreksverschi j nselen
Van elke ziekte zijn één of meerdere
foto's opgenomen. Kort wordt inge
gaan op het aantastingsbeeld, de le
venswijze van de ziekteverwekker en
de mogelijkheden om de ziekte of
plaag te voorkomen of te bestrijden.
Bestrijdingsmiddelen worden daar
bij niet genoemd. Daarvoor wordt
verwezen naar de "Handleiding",
een uitgave van het CAD-
Gewasbescherming die jaarlijks op
het gebied van de middelen geheel
wordt bijgewerkt.
Het boekje is in eerste instantie be-
doeld voor graantelers. Het boekje
kan voor hen een goed hulpmiddel
zijn om ziekten en plagen tijdig te
herkennen. Daarnaast is het een ge
schikt boekje voor het landbouwon
derwijs, en kunnen ook de land-
bouwvoorlichtingsdienst, het land
bouwkundig onderzoek, en de
bestrijdingsmiddelenhandel er hun
voordeel mee doen.
Het boekje is verkrijgbaar door
15,te storten op postgiro
1690875 ten name van het CAD-
Gewasbescherming te Wageningen
onder vermelding van: "Graanziek-
tenboekje".
Bron: C.B.S.
In het bestuur van het Produktschap
voor Granen, Zaden en Peulvruch
ten, is opnieuw gesproken over de
gang van zaken rond de medeverant
woordelijkheidsheffing (MVH) op
granen. Ditmaal spitste de diskussie
zich toe op de nadelen die voort
vloeien uit valuta-verschillen bij de
doorberekening van de MVH.
Het overleg van de akkerbouwpro-
duktschappen met het ministerie van
Landbouw heeft geleid tot de erken
ning van ministeriële zijde dat het fi
nanciële nadeel dat voortvloeit uit
valuta-verschillen - die er toe leiden
dat de in guldens geheven heffing
ker, terwijl op Noord-Beveland de
oppervlakte nagenoeg gelijk bleef.
Een geringe uitbreiding van het vlas
areaal was er dit jaar op Schouwen-
Duiveland.
Het blauwmaanzaad is na de proble
men in het bolkafprojekt sterk afge
nomen. Voor heel Zeeland geldt een
teruggang van de oppervlakte van
352 ha naar 76 ha, waarbij geen en
kel gebied achterbleef.
De oppervlakte gewassen voor de
vrije markt, de konsumptie-
aardappelen en zaaiuien is verder te
ruggelopen, Met name op Zuid-
Beveland en in Oost Zeeuws-
Vlaanderen is de teruggang van het
areaal konsumptie-aardappelen aan
zienlijk, resp. 148 ha en 135 ha.
Deze oppervlakte is voor een belang
rijk deel terug te vinden bij de sui
kerbieten, waar een uitbreiding van
de teelt in dezelfde orde van grootte
heeft plaatsgevonden.
Zoals hiervoor al aangegeven, is ook
de oppervlakte zaaiuien teruggelo
pen van 3685 ha naar 3511 ha voor
heel Zeeland. Ook hier zal de prijs
vorming een belangrijke rol gespeeld
hebben. Alleen op St. Philipsland en
Zuid-Beveland was er een uitbrei
ding van deze teelt.
Afdeling Landbouwmaatregelen
niet volledig is door te berekenen
naar de leveranciers in landen met
een zwakke munt - onterecht is.
Verder werd gemeld dat in afwach
ting van andere (betere) afspraken
met de EG-kommissie, een aantal
grote graanverwerkende bedrijven
niet de thans in guldens verschuldig
de heffing afdraagt, maar de af
dracht van de MVH baseert op de
maandelijkse - door het Komité van
graanhandelaren gepubliceerde -
ad vies-wisselkoersen
Kwaliteitsverschil in tarwe
voor en na regen
In Nederland is dit seizoen sprake
van twee soorten tarwe. Er is tarwe
geoogst vóór de regenperiode van 18
tot 30 augustus en daarna. De tarwe
die geoogst is voor de regen voldoet
ruimschoots aan de gestelde eisen bij
interventie. De tarwe die na de re
genperiode geoogst werd voldoet
voor een gedeelte niet aan de gestel
de eisen. Tarwe uit het zuiden vol
doet vrijwel geheel aan de eisen.
De oorzaak is de kwaliteit, tot uiting
komend in een te laag Hagberggetal,
dat wil zeggen dat er te veel schot in
voorkomt. Bij aanbieding van deze
laatste soort wordt 5 procent gekort
op de interventieprijs. Globaal kan
worden gesteld, aldus het Produkt
schap voor Granen, Zaden en Peul
vruchten dat in het zuiden 100 pro
cent van de geoogste tarwe voldoet
aan de interventie-eisen, in Noord-
Holland en de polders is dat rond 50
procent, in het Noorden 30 procent.
Aanvankelijk was het prijsverschil
tussen baktarwe en voertarwe ƒ0,75
per 100 kg, in oktober steeg dit ver
schil tot ƒ1,25 per 100 kg. Bij een ge
ringe vraag is ool^ het aanbod in
baktarwe momenteel beperkt, wat
gelet op de ruime maandelijkse ver
goeding voor opslag en renteverlies
niet verwonderlijk is. Voor de beter
bakkende tarwes werd een premie
van ruim f\ per 100 kg betaald.
Vrijdag 21 november 1986
7
