VIIOK in:
VltOIIW
Van haver tot gort
p.j. zuid
geluid
Afd. Zevenbergen
Jongeren uitwisseling tussen
Nederland en de Verenigde Staten
redaktie Peter Risseeuw
"Kantgroep De
Ortelaan"
Agrarische studiereizen
onder redaktie van de Redaktiekommis-
sie Bond van Plattelandsvrouwen voor
Zeeland en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P.J. de Rooy-Janse
Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge
Dinsdag 13 mei is de studiedag 'Van haver tot gort' gehouden in het dorpshuis te Rilland, georganiseerd
door de Agrarische Kommissie. Dit jaar was als laatste van de kringen Oost Zuid-Beveland aan de beurt
om de ongeveer 120 dames uit heel Zeeland te ontvangen.
Na ontvangst met koffie en cake om 9.30 uur opent de voorzitster van de Agrarische Kommissie, mevr.
Dees-Franje om precies 10 uur de studiedag en heet allen hartelijk welkom, in het bijzonder alle genodig
den en de sprekers van deze morgen, de heren Rynia en Rijkens van het I.B.V.L. te Wageningen. Mevr.
Dees geeft even een korte uiteenzetting over Oost Zuid-Beveland. Het overwegend agrarische gebied heeft
verschillende bedrijven die agrarische produkten verwerken.
De Bond van Plattelandsvrouwen heeft in deze kring vijf afdelingen met ongeveer 500 leden. Ook stond
de voorzitster even stil bij het beleidsplan van de Agrarische Kommissie dat het aanstaande seizoen weer
verder gaat met o.a.: samenwerking standsorganisaties en 'Wat is het Landbouwschap?'
De heer Rozen werd aan ons voorgesteld als S.E.-voorlichter die in de plaats is gekomen van mevr. L.
Huisman.
Daarna krijgt de heer Rynia het woord en vertelt het een en ander over niet-konventionele aspekten van
landbouwprodukten.
Kritisch
Het I.B.V.L. in Wageningen houdt
zich bezig met de verwerkende in
dustrie van de landbouw; dus niet met
de teelt daarvan. Er zijn momenteel
drie problemen:
1. Strukturele verzadiging van de
markten (afzet groeit niet)
2. Strukturele overschotten
3. Het landbouwoverschot is nog
steeds groeiend
Er wordt dus terecht gezocht naar een
breder bouwplan (andere gewassen).
De konsument is evenals de produ
cent van voedsel de laatste jaren kri
tischer geworden. Dit komt door de
welvaart, opleiding, voorlichting en
onderzoek. De konklusie is dat er
meer op kwaliteit gelet zal moeten
worden. De plantaardige sektor is al
zo ver dat het nu bezig is in de niet-
voedsel sektor; zoals in de tuinbouw
met sierteelt, snijbloemen en bloem
bollen. In de akkerbouw zou mis
schien gedacht kunnen worden aan
droogbloemen.
De voedselkonsumptie is de laatste
tijd ook veel veranderd. Vroeger at
men om in leven te blijven, nu eet
men veel gevarieerder en kijkt men
naar de kwaliteit en wil men produk
ten die laag kalorisch zijn. Tot slot
gaf de heer Rynia zijn visie over de
ontwikkeling in de jaren 1995 tot
2000. Genoemd werden o.a. de pro
dukten: sojabonen, erwten, veldbo-
nen, lupine, lucerne, raapzaad en
aardpeer. Van de bestaande gewassen
werd vlas genoemd om verwerkt te
worden tot bankbiljet en vloeipapier.
Ook is er toekomst voor nieuwe ge
wassen zoals: hennep en kruiden.
Na deze leerzame uiteenzetting kon
den we even ontspannen door te
luisteren naar en mee te zingen met
mevr. Van Hootegem en mevr. Van
Iwaarden respektievelijk gekleed als
Cadzandse boerin en Zuid-Bevelandse
boer.
Energie
Na een tweede kopje koffie wordt het
woord gegeven aan de heer Hij kens.
Deze is chemicus en vertelt vanuit die
funktie wat over nieuwe produkten
uit land- en tuinbouw. Belangrijk is
dat er voor nieuwe produkten een
markt moet zijn. Zo'n nieuw produkt
kan b.v. gemaakt ^ordenh uit: hen
nep, stro, vlas en oltè- en eiwithou-
dende zaden. Ook bij de
energiegewassen wordt even stil
gestaan; er wordt veel over gepraat,
maar het valt in de praktijk volgens
de heer Rijkens tegen.
Er wordt wel gedacht aan het plan
ten van dicht op een staande bomen
die na twee a drie jaar gerooid en ge-
hakseld kunnen worden om als
Op vrijdag 9 mei heeft de PJZ-afdeling Zevenbergen, een bezoek ge
bracht aan een aardappelverwerkende industrie en de Oostershelde-
werken. Bij deze ekskursie was de KPJ-Zevenbergen ook uitgeno
digd. Onze afdeling heeft een goede samenwerking met de KPJ. Om
9 uur vertrokken we met de bus, waarin 34 leden van KPJ en PJZ
richting ons eerste bezoek van deze ekskursie-dag: BRAVI in Le
pelstraat (Lepelstraat is een plaatsje bij Halsteren). Dit bedrijf is een
aardappelverwerkende industrie. Dit wil zeggen dat er naast het sor-
teerbedrijf, ook een aardappelwasserij - en kleinverpakkingsbedrijf
is, en de aardappelverwerking tot frites.
Wij kregen een rondleiding langs deze drie takken van het bedrijf.
De aardappelen worden voorname
lijk rechtstreeks bij de boeren ge
kocht. Voor de frites gebruikt men
uit het veldsgewas de grotere aar
dappelen, nl. 55 mm opwaarts. De
kleinere worden opgezakt in zakken
van 2 1/2 kg, 5 kg, 10 kg en 25 kg.
Deze worden voor konsumptie ge
bruikt. BRAVI heeft kontrakten
met diverse grootwinkelbedrijven.
Op de dag dat wij hier waren, gingen
juist aardappelen op eksport naar
Italië.
Veel interesse van de leden ging uit
naar de tak van de aardappelverwer
king tot vers voorgebakken frites.
Dhr. Rademakers, die de rondlei
ding verzorgde vertelde dat juist met
dagen als koninginnedag en Hemel
vaartsdag er een verhoogde vraag is
naar frites. De voorgebakken frites
wordt voor circa 20% in Nederland
afgezet. Daarnaast is er een levendi
ge eksport naar België, Duitsland en
Noord-Frankrijk. Buiten de fabriek
Vrijdag 23 mei 1986
waren wij in de gelegenheid tot het
stellen van vragen. Hier werd dan
ook goed gebruik van gemaakt. Na
de ekskursie kregen wij door de di-
rektie van BRAVI nog een kopje
koffie aangeboden in hotel 'De
Ram' in Halsteren, waarbij ook dhr.
van den Broek aanwezig was. De le
den bedankten de heren met een ap
plaus, waarna wij vertrokken rich
ting Zeeland.
Neeltje Jans
Na in Haamstede ergens gegeten te
hebben (onder aan de duinen) reden
we richting de dam van de Storm
vloedkering. Over een bailey-brug
van circa 3 km kwamen wij uiteinde
lijk op het werk-eiland 'De Neeltje
Jans'. Eerst kregen wij een film te
zien over het hoe en waarom van de
ze stormvloedkering. Voorop stond
het feit, dat de ramp van 1953, zich
niet meer mocht herhalen. Ook werd
er uitgelegd waarom er uiteindelijk
brandstof te kunnen dienen. In Ier
land kunnen de elektriciteitscentrales
daar op stoken; daar is de grond niet
duur. In Nederland met zijn dure,
vruchtbare grond is dat ondenkbaar.
Zou het misschien in sommige streken
van de EG voor de boer rendabel zijn
om energierijke gewassen te telen,
veel moeilijker ligt het in de partiku-
liere sektor (teelt voor eigen gebruik).
Men is in onze tijd erg verwend en wil
alles gemakkelijk hebben (ook
brandstof).
In Frankrijk is men gestart met het
winnen van alkohol uit agrarische
produkten zoals suikerbieten en graan
voor de vervanging van benzine. De
brandstof waarde is lager en de prijs
is duurder dan die van benzine. Nu
de olieprijzen dalen lijkt het nog
moeilijker om voor dit produkt afzet
gebieden te vinden. Dan is er ook nog
biogas, waarvan het vormingsproces
ook duur is. De heer Rijkens adviseer
de om de akkerbouwprodukten niei
om te zetten in biogas, wel de afval-
produkten.
Ter afsluiting van zijn betoog stelde
hij dat er in de toekomst wel op klei
ne schaal chemische toepassingen ko
men. De gelegenheid om vragen te
stellen aan beide heren werd goed be
nut. In een dankwoord overhandig
de mevr. Dees de sprekers een boek
over Zeeland.
Mevr. Van Iwaarden trad nogmaals
voor ons op met een voordracht in
Zeeuws dialekt. In de pauze konden
we de ingerichte stands bezichtigen
van o.a. het I.B.V.L. en verwerken
de bedrijven van landbouwprodukten
en genoten we van een voortreffelijk
lopende lunch.
Van der Have
Om ongeveer half twee vertrokken we
met de auto naar het kweekbedrijf
van Van der Have, gelegen in de
Zimmerman- en Fredericapolder in
Rilland. Daar aangekomen werden
we in twee groepen van 60 dames in
gedeeld. Onze groep ging eerst onder
deskundige leiding van de heer Bom
naar de proefvelden van graszaad en
daarna naar de kassen en laboratoria.
Later kregen we onder het genot van
een kopje koffie een diaserie gepre
senteerd door de heer Saman over
graszaadteelt en was er gelegenheid
tot het stellen van vragen. Van der
Have houdt zich bezig met het kwe
ken, kruisen, selekteren en verkopen
van diverse gewassen. Deze gewassen
zijn: suikerbieten, grassen, klavers,
mais, granen, uien, zonnebloemen en
groenbemesters.
Na nog even de bedrijfsgebouwen te
hebben doorgelopen gingen we om
16.45 uur weer huiswaarts, na een dag
vol van opgedane informatie over de
landbouwprodukten.
Dank aan het I.B.V.L. in Wagenin
gen en het kweekbedrijf Van der Ha
ve te Rilland die door hun
medewerking deze dag hebben doen
slagen.
J.L. Boot-Glerum
In verband met het eerste lustrum van
de kantgroep "De Ortelaan" houden
zij op 29, 30 en 31 mei hun eerste
kanttentoonstelling in Gemeenschaps
huis "De Vroone", C.D. Veree-
kestraat 74 te Kapelle (donderdag en
vrijdag van 14.00 - 18.00 uur en za
terdag van 10.00 - 18.00 uur).
Door de leerlingen worden de
monstraties gehouden.
Tevens is er naaldkant uit Zele (Bel
gië) te zien en oude kanten en patro
nen die gebruikt werden voor de
Nederlandse klederdrachten.
Zaterdags is er een boeken- en mate-
rialenstand van Theo Brejaard uit
Rotterdam.
is gekozen voor deze konstruktie. De
Oosterschelde wordt als 'kraamka
mer' voor vele diersoorten, waaron
der een belangrijk aandeel voor de
vissen, beschouwd. Bij het kompleet
afsluiten van de Oosterschelde zou
een belangrijk en uniek natuurge
bied verloren zijn gegaan. Gelukkig
heeft men op tijd ingezien, dat niet
alleen veiligheid, maar ook het be
houden van een fraai stukje natuur
in Nederland een belangrijke faktor
is. Zodoende is gekozen voor een
kompromis tussen deze twee belan
gen en kan de dam bij slecht weer
(springvloed e.d.) gesloten worden,
terwijl bij normale weersomstandig
heden de dam 'ge-opend' is, zodat er
toch nog getijden zijn in de Ooster
schelde. Na deze film kregen wij een
rondvaart langs de reeds bijna vol
tooide dam. Volgend jaar zal er ook
de verkeersweg over de dam gereed
zijn. Dit zal ook weer bijdragen tot
het verder uit het isolement halen
van Zeeland. Wat men in de toe
komst gaat doen met de zgn. bouw
putten is nog niet geheel duidelijk.
Er liggen al wel verschillende ideeën
ter tafel, maar een besluit is nog niet
genomen.
Onze leden waren danig onder de in
druk van dit grootscheepse projekt.
Zo zien we weer waar een klein land
toch maar weer groot in kan zijn. Na
een rondrit over het werk-eiland
werd rond 4 uur de thuisreis weer
aanvaard, en waren wij rond 5 uur
weer terug in Zevenbergen.
Wij kunnen terugkijken op een zeer
geslaagde ekskursie.
Anne-Els Timmers
Maandag 23 juni 1986 vertrekt de
bus van Agrarische Studiereizen
voor de 10-daagse rondrit door Nor-
mandië. U bezoekt steden zoals
Amiens, Rouen ('Museumstad' ge
noemd vanwege zijn historisch uiter
lijk), Bayeux met het wereldberoem
de geborduurde stripverhaal-
De Ambassadeur van de Verenigde
Staten, L. Paul Bremer III, gaf op
donderdag 15 mei een receptie ter gele
genheid van de start van een nieuw
uitwisselingsprogramma voor jonge
ren tussen Nederland en de Verenig
de Staten. Voor deelname in 1986
zijn drie Nederlandse en drie Ameri
kaanse jeugdorganisaties geselec
teerd, die elk 20 jongeren zullen af
vaardigen. In totaal zullen dus 120
jongeren in 1986 van het nieuwe pro
gramma gebruik maken.
SUSP en FFA zijn non-profit orga
nisaties die uitwisselingsprogram
ma's opzetten voor jongeren uit de
agrarische sector. De jongeren die aan
het uitwisselingsprogramma tussen
SUSP en FFA zullen deelnemen, wor
den ondergebracht bij gastgezinnen
uit de land- en tuinbouw sector en krij
gen een programma aangeboden dat
hen inzicht zal verschaffen in de land
bouw en economie van het gastland.
De groep van 20 agrarische jongeren was samengesteld uit Friesland,
Groningen en Limburg.
wandkleed van koningin Mathilde,
St. Malo de voormalige piraten- en
vestingstad aan zee, Chartres (dè ka
thedraal!) en natuurlijk tot slot
Parijs.
De reis wordt geleid door een óók op
agrarisch gebied gekwalificeerde
reisleid(st)er, die er voor zorgt dat
het Frans wordt vertaald en u onbe
zorgd kunt genieten.
En verder
kunt u zich nog aanmelden voor
Tunesië, 10-17 juni, 8-daagse vlie
greis naar een 'andere wereld', die
zéér de moeite waard is.
Noord-Noorwegen, Noordkaap,
13-daagse vliegreis/trektocht per
bus in een 'lichte wereld' - het wordt
in het geheel niet donker. Dit kan de
reis van uw leven zijn! (Meldt u nü
aan want er volgt géén herhaling in
1987).
Voor uw aanmelding, nader overleg
of het aanvragen van de brochure
'Agrarische studiereizen 1986' kunt
u opbellen naar het Sekretariaat van
Agrarische Studiereizen, mevrouw
L. Deumer, Roermondsplein 20,
6811 JN Arnhem, 085 - 512087
(eventueel 085 - 427784).
21