nieuws
uit
brussel
Ramp kerncentrale Tsjernobyl legt
gebrek besluitvaardigheid EG bloot
Bestuur Landbouwschap eens
met maatregelen na kernongeval
Jan Luyten
Maatregelen spinazie preventief
Ministerie van Landbouw: ongerustheid konsu-
ment radioaktieve neerslag onnodig geweest.
Heftige reakties in
Landbouwschap
over akties
Zuivelstaking
VBNA-voorzitter G. Lodewijk:
Aardappelen niet de dupe laten worden
van EG-landbouwbeleid"
Japanse thee ceremonie voor
bloembollen kwekers
De radio-actieve neerslag van de ramp in de kerncentrale van Tsjer
nobyl heeft niet alleen tijdelijk gras en spinazie in de EG vergiftigd,
de straling uit de Oekraïne heeft ook politiek de Europese Gemeen
schap geen goed gedaan.
De besluitvorming rond Europese maatregelen om de nadelige gevol
gen van Tsjernobyl op te vangen is traag en verwarrend verlopen.
Sinds dinsdag, ruim twee weken na de
kernramp in Rusland, geldt een Euro
pees invoerverbod voor levensmidde
len uit de Sovjet-Unie, Polen,
Hongarije, Roemenië, Joegoslavië,
Bulgarije en Tsjechoslowakije. Met
deze importstop, die tot 31 mei duurt,
werden nationale maatregelen tegen
oost-europese voedingsmiddelen ge
harmoniseerd.
Op de lijst van produkten, die voor
lopig wegens gevaar voor de volksge
zondheid niet meer mogen worden
ingevoerd, staan onder meer paarden,
muilezels, schapen, geiten, pluimvee
en tamme konijnen. Verder geldt een
invoerverbod voor melk en zuivelpro-
dukten, verse groenten en fruit en
zoetwatervis. Ook staan op de lijst
kikkerbilletjes, kaviaar, rivierkreeft
en slakken. De Europese Commissie
had reeds vorige week vrijdag een im
portstop afgekondigd voor Oosteuro
pees vlees en slachtvee.
Uit verschillende Oosteuropese lan
den zijn al protesten gekomen tegen
de maatregelen. Deze landen lijden
schade, want de Westeuropese import
van deze produkten uit Oost-Europa
is nog aanzienlijk. In 1985 was de
waarde van deze import in totaal 938
miljoen gulden, waaronder voor 514
miljoen gulden aan vlees.
Nederland importeerde vorig jaar uit
Oost-Europa voor bijna 10 miljoen
gulden aan zuivelprodukten, voor
ruim 4,5 miljoen gulden aan vlees en
voor 28 miljoen gulden aan groenten.
Een opvallend detail in de statistieken
is, dat Nederland in 1985 als enige
EG-land nog 23.000 liter melk uit
Oost-Europa invoerde. Dat dit in
voerverbod enkele malen moest wor
den uitgesteld, had te maken met het
feit dat de Europese importstop was
gekoppeld aan een harmonisatie van
de maatregelen voor de handel in zui
velprodukten, groente en fruit binnen
de Europese Gemeenschap. Frankrijk
en West-Duitsland verlangden, dat
Italië zijn maatregelen tegen de invoer
van Franse en Zuidduitse melk zou in
trekken.
Het handhaven van de handel met
melk, groente en fruit binnen de EG
vereist het opstellen en aanvaarden
van gemeenschappelijke normen voor
het niveau van radio-activiteit in de
ze voedingsmiddelen. Bij export zou
den gemeenschappelijke
grenswaarden niet overschreden mo
gen worden.
Over deze normen zijn de Europese
lidstaten het niet eens kunnen wor
den. Minister van Buitenlandse Zaken
Van den Broek moest maandagavond
na de zitting van de Europese Mi
nisterraad toegeven, dat elke lidstaat
zijn eigen normen de beste garantie
voor de volksgezondheid vopd en dat
de lidstaten argwanend tegenover an
dere normen stonden.
Daarbij ging het in feite alleen om
West-Duitsland en Italië. De Duitsers
verlangden, dat alleen bladgroente
met een radio-activiteit onder de 350
becquerel geëxporteerd mag worden.
De Italianen stonden op een grens
waarde van 1000 becquerel, zodat zij
hun export van bladgroente zouden
kunnen handhaven.
De Westduitsers wilden met een stren
ge norm voor bladgroente goed ma
ken, dat in hun melk teveel
radio-activiteit heeft gezeten. In Bei
eren, waar na de Russische kernramp
een grote radio-activiteit werd geme
ten, werd het graasverbod te laat af
gekondigd. Vandaar ook de Italiaanse
maatregelen tegen de Zuidduitse
melk. De Italianen wilden echter niet
hun bladgroente opofferen aan de
Duitse laksheid bij melk.
Deze strijd heeft in feite de Bondsre
publiek gewonnen. Er mag in de EG
verder geëxporteerd worden, maar de
uitvoerende lidstaat moet daarbij de
normen van de invoerende lidstaat
respekteren. In Duitsland is dat vooi
de bladgroente 350 becquerel. Het in
voerende land accepteert de kontrole
van de exporteur. In hoeverre hier
door grensbelemmeringen vermeden
kunnen worden, blijft af wachten.
De Europese Commissie heeft dins
dag verklaard, dat er geen voorstel
len zijn voor een Europese vergoeding
van de door de boeren geleden scha
de als gevolg van de kernramp in
Tsjernobyl. Verwezen werd naar ar
tikel 92 van het Europese Verdrag,
dat lidstaten nationale steun mogen
verlenen bij schade veroorzaakt door
"buitengewone gebeurtenissen". De
ze steun moet wel bij de Europese
Commissie worden aangemeld.
Volgens het Ministerie van Land
bouw is er de afgelopen weken wat
de radioaktieve neerslag a.g.v. de
ramp in Tsjernobyl betreft geen en
kel gevaar geweest voor de volksge
zondheid. De maatregelen ten aan
zien van spinazie waren preventief
De totale besmetting van het voed
selpakket was zo laag dat een con
sumptie van spinazie -ook op de ho
gere niveaus- geen enkel risico heeft
opgeleverd. Het maximale stralings-
nivo in spinazie is 10,2 kBg/kg to
taal geweest. (Het natuurlijk stra-
lingsnivo is onder 0,05 kBg/kg.).
Spinazie vertoonde als enig gewas
een besmetting met jodium 131 die
voor een groot deel van de monsters
boven de gehanteerde richtwaarde
uitkwam. Alle andere bladgroenten
zaten onder de richtwaarde. (Spina
zie is een gewas dat per kg. produkt
een erg groot oppervlak beslaat en
de besmetting uit de lucht en regen is
evenredig aan het oppervlak). De
ongerustheid ten aanzien van verse
groente en glasgroente bij veel con
sumenten is onnodig geweest. Op
basis van de huidige belasting in de
afgelopen periode en op basis van
wat nog te verwachten is blijft de to
tale belasting van baby's en volwas
senen binnen de meest strenge gren
zen, die uit volksgezondheidsstand-
punt gesteld kunnen worden.
De handelsbelemmeringen voor spi
nazie afgelopen week hebben ook hun
weerslag gehad op de handel in ande
re verse groentesoorten. De konsu-
ment stond ineens huiverig tegenover
een groot aantal verse groenten, en
besloot over te stappen op gekonser-
veerde groentes. Dit ondanks het ge
garandeerd stralingsvrij zijn van alle
in de winkel aangeboden verse pro
dukten.
Het Ministerie van Landbouw meldt
dat de koopgewoonten van het pu
bliek inmiddels weer het normale pa
troon te zien geven.
De diverse veilingen hebben duidelijk
de invloed gemerkt van het veilverbod
voor spinazie. Ook in het Zuid-
Westen van ons land is de handel in
diverse groenten korte tijd sterk te
ruggevallen. Dat geldt dan met name
voor sla en andijvie. Maar ook op de
tomatenprijs zijn de perikelen rond de
spinazie van negatieve invloed
geweest.
Op de veiling ZHZ te Barendrecht
daalden de tomaten in prijs van
ƒ24,op maandag vijf mei, tot
Vrijdag 16 mei 1986
ƒ20,op vrijdag 9 mei en ƒ16,50 per
bak begin deze week. Het is moeilijk
vast te stellen in hoeverre deze prijs-
val te toe te schrijven aan het handels
verbod in spinazie, doch het verband
hiertussen is volgens een woordvoer
der duidelijk. Voor bladgroenten
bestaat er een zeer direkt verband tus
sen het afkondigen van het veilverbod
voor spinazie en de optredende prijs
daling: kropsla bracht begin vorige
week 50 a 60 cent per krop op, mid
den vorige week nog maar 20 a 25 ct.
Op een totaal van 575.000 kroppen
zijn er vorige week op de ZHZ 70.000
kroppen sla doorgedraaid. Dat vond
voornamelijk woensdag en vrijdag
plaats. Andijvie zakte in prijs van
ƒ1,50 a ƒ1,60 per kg tot 60 a 70 ct per
kg. Andijvie is er nagenoeg niet door
gedraaid.
Op de veiling Breda heeft men soort
gelijke ervaringen. Daar zakte de prijs
van sla van 60 naar 20 ct per krop,
terwijl de andijvie in prijs halveerde.
De lage slaprijs (de interventieprijs is
16 ct per krop), geeft al aan dat er op
forse schaal doordraai plaatsvond. De
woordvoerder van deze belangrijke
spinazieveiling stelde dat niet zozeer
de veilingen als wel de telers gedu
peerd zijn. Telers van spinazie ontvin
gen weliswaar 20 ct/kg, doch in de
eerste plaats is dat veel te weinig voor
dit van goede kwaliteit zijnde produkt
en in de tweede plaats teelt men voor
de markt en niet voor interventie.
De CVZ in Goes heeft niet zoveel hin
der ondervonden van de handelspe
rikelen rond spinazie. Op deze veiling
wordt niet zoveel (blad)groente
geveild.
Exakte cijfers over omzetverlies kon
den de woordvoerders van de veilin
gen nog niet geven, ook omdat
prijsontwikkelingen van een groot
aantal faktoren afhankelijk zijn.
Het uit de handel nemen van spina
zie heeft tot doordraaien geleid van
ca. 3.000 ton spinazie. Dit is een di-
rekte schadepost voor de betrokken
tuinders. Betrokkenen krijgen een
vergoeding van 20 ct/kg van de
overheid: ca. totaal 600.000,
De totale groente heeft last gehad
van "de onzekere consument" en
daardoor "een onzekere handel" in
binnen- en buitenland. Vooral sla,
radijs en asperge zijn sterk in prijs
gedaald t.a.v. vergelijkbare periode
in andere jaren.
In de openbare bestuursvergadering
van het Landbouwschap heeft voor
zitter drs. J.J. Schouten woensdag
een beroep gedaan op alle bij de zui
velstaking betrokken partijen om in
goed overleg tot een oplossing te ko
men. Hij zei dat de staking tot grote
spanningen en emoties heeft geleid en
de verhoudingen in de sektor dreigt
te verslechteren.
9 9
Tijdens de jaarvergadering van de
VBNA (de organisatie van de Neder
landse aardappelhandel), heeft voor
zitter G. Lodewijk er voor
gewaarschuwd, dat wanneer de pro
blemen van het gemeenschappelijk
landbouwbeleid in de EG niet worden
opgelost, de positie van de aardappel
teelt en -afzet uiterst kwetsbaar
wordt. Als er niet snel oplossingen
worden gevonden voor de strukture-
le overproduktie van door de EG ge
garandeerde produkten dan zullen de
aardappelen daarvan de kwalijke ge
volgen ondervinden.
Samen met de partners in de bedrijfs
kolom, met name de telers, met hun
grote politieke invloed, wil de VBNA
Het bestuur van het Landbouwschap
staat achter het graasverbod voor
melkvee en de andere maatregelen die
de overheid heeft genomen na het on
geluk met de kerncentrale in Tsjerno
byl. In de bestuursvergadering van 7
mei toonden de bestuursleden zich
zonder uitzondering erg bezorgd over
de tot nu toe gekonstateerde gevol
gen. KNBTB-woordvoerder Verhoef
sprak wat dit betreft van een milieu
vraagstuk van de hoogste orde.
Behalve de melkveehouderij heeft ook
de groenteteelt met de gevolgen van
de radioactieve neerslag te maken ge
kregen. Onderzocht wordt op het
ogenblik of in de groentekassen nog
wel regenwater kan worden gebruikt.
Groenten in de open grond worden
rechtstreeks door radioactieve
neerslag besmet. Dit heeft zoals geble
ken al geleid tot het doordraaien van
spinazie.
Het bestuur van het Landbouwschap
wil dat de mogelijkheid open blijft om
bij de overheid aan te kloppen voor
schadevergoeding. De Kernenergiewet
geeft daarvoor ook de mogelijkheid.
Het Landbouwschap verwacht dat de
overheid als alles achter de rug is de
hele gang van zaken uitvoerig evalu
eert. Die evaluatie moet uitmonden in
een soort draaiboek dat in de toe
komst kan worden gebruikt als ver
gelijkbare omstandigheden zich
onverhoopt nogmaals zouden
voordoen.
Fusie Regionale Organen
Melkhygiëne
De centralisatie van de drie Regiona
le Organen voor Melkhygiëne in het
westen van ons land heeft formeel
gestalte gekregen. Op 5 mei 1986 heeft
de oprichtingsvergadering plaatsge
vonden van de Stichting Regionaal
Orgaan voor Melkhygiëne "West-
Nederland".
In deze vergadering werd tot voorzit
ter gekozen de heer Ir. J.J. Helder te
Koudekerk a/d Rijn, algemeen sekre-
taris van de Hollandsche Maatschap
pij van Landbouw, tevens belast met
het sekretariaat van de advieskommis
sies veehouderij van de Drie Holland
se Landbouw Organisaties (inklusief
Utrecht).
De fusie gaat in met terugwerkende
kracht per 29 december 1985.
dan ook een strategie ontwikkelen,
waarbij de Nederlandse aardappel
teelt en -afzet niet wordt fijngemalen
tussen gewenst geachte oplossingen
voor de graan- en zuiveloverschot-
ten", aldus Lodewijk. Hoewel het ex
portseizoen nog niet voorbij is, staat
nu wel vast, dat de export van
konsumptie-aardappelen t.o.v. het
vorige seizoen belangrijk zal achter
blijven. De verwerking tot aardappel-
produkten neemt echter nog steeds
toe. De verwachting is, dat de bestem
ming van de aardappelen (met uitzon
dering van fabrieksaardappelen) als
volgt zal zijn. Verse aardappelen bin
nenland een kleine 900.000 ton, ex
port plm. 1 miljoen ton en verwerking
1,2 miljoen ton.
Donderdag 8 mei werd volgens de URASENKE Traditie een theeceremonie
gehouden op Keukenhof. Uit Noord Japan waren hiervoor overgekomen de
heer Yoshitaka Mizuno, managing director of the Toyoma Bulb Growers-
Assn en een aantal Japanse dames in traditionele klederdracht. Een groot
aantal Nederlandse bloembollen kwekers was aanwezig bij deze Japanse
Theeceremonie. Er werd "groene" thee gedronken en het was de heer v. Os
directeur van het BKD, die als eerste een kom thee kreeg aangeboden. Daar
na volgende andere gasten. Uw fotograaf zocht een in volle bloei staand
tulpen perk en plaatste daarachter de Japanse dames met in hun midden de
Heer Yoshitaka Mizuno (links) en de heer v. Os.
Foto Ab Westerbeek, W.S. Churchilllaan 805 2287 AR Rijswijk Tel.:
070-961550
