Certificatenregeling 1986 voor tarwe, koolzaad en brouwgerst Rapport Pachtstudie kom missie krijgt geen applaus Ook in 1986 kunnen telers en han delaren weer voor partijen tarwe, brouwgerst en koolzaad, mits de ze voldoen aan bepaalde voor waarden, een certificaat aanvragen. In 1985 is reeds ervaring opgedaan met de certificatenregeling. De te leurstellende kwaliteit van de tar we betekende een slechte start voor de certificatenregeling. Toch wordt verwacht dat de deelname aan de regeling in 1986 sterk zal uitbreiden. De knelpunten, die in 1985 zijn gekonstateerd, zullen zo veel mogelijk worden opgelost. Tarwe In de huidige overvoerde tarwemarkt is het moeilijk de grote hoeveelheden tarwe op bevredigende wijze af te zet ten. Verwacht wordt dat deze proble men de komende jaren nog zullen toenemen. Vanuit dit standpunt ge zien moet een pleidooi worden gehou den voor de baktarwe. Met bakwaardige tarwe heeft men in een overvoerde markt meer afzetmoge lijkheden dan met niet-bakwaardige tarwe. De Nederlandse kweekbedrijven en instituten besteden al vele jaren gro te aandacht aan de verbetering van de bakkwaliteit van tarwe. Bij het gewas zomertarwe is op dit gebied al veel re sultaat geboekt. Rassen als Ralle, Bastion en Minaret hebben een goe de bakkwaliteit. Het inkruisen van bakkwaliteit in wintertarwe met be houd van opbrengstvermogen vergt veel tijd. Met de rassen Granta en Obelisk, die in 1985 resp. 1986 nieuw op de Beschrijvende Rassenlijst voor Landbouwgewassen zijn opgenomen, is een stap op de goede weg gedaan. De bakkwaliteit van deze rassen is be ter dan die van de gangbare rassen Arminda en Okapi; terwijl het op brengstvermogen tenminste gelijk, zo niet hoger is dan dat van genoemde rassen. In de toekomst zullen onge twijfeld meer rassen volgen die een goed opbrengstvermogen kombineren met een betere bakkwaliteit. Voor de afzet van kwalitatief betere partijen naar de maalderijen is het noodzakelijk dat deze door de koliek- terende handel rasgescheiden worden opgeslagen. Het uitgeven van certifi- katen voor partijen, die aan de eisen van de maalderijen voldoen, kan een stimulans hiertoe zijn. Zowel teler als handelaar kan een certifikaat aanvra gen: de teler voor zijn eigen partij en de handelaar voor een verzamelpar- tij van één ras. Brouwgerst De belangstelling voor de teelt van brouwgerst is de laatste tijd weer wat toegenomen. Wat betreft de afzet geldt voor brouwgerst hetzelfde als voor de bakwaardige tarwe, nl. een in de markt beter afzetbaar produkt. Voor mout- en brouwdoeleinden wor den in Nederland jaarlijks 250.000 tot 300.000 ton grondstoffen verwerkt, waarvan onder de huidige omstandig heden 25.000 tot 30.000 ton inlandse gerst. De interesse van mouterijen en brouwerijen voor inlandse brouwgerst is groot mits in voldoende mate aan dacht wordt besteed aan de kwaliteit en bovendien de inlandse gerst kan worden aangekocht tegen prijzen, die konkurrerend zijn met die van gerst afkomstig van andere landen. Evenals baktarwe dient ook brouw gerst separaat te worden opgeslagen. In het zuidwesten van Nederland, het brouwgerstgebied bij uitstek, gebeurt dit al jaren. Indien dè brouwgerstteelt ook in andere delen van ons land ver breiding krijgt, zou de handel ook in die gebieden tot gescheiden opslag van brouwgerst moeten overgaan. Een stimulans hiertoe kan o.a. de cer- tifikatenregeling zijn. Koolzaad Na een dieptepunt in het areaal olie houdende zaden rond 1979, is er ge durende de laatste jaren sprake van hernieuwde belangstelling voor deze gewassen. Koolzaad is verreweg het grootste gewas in deze groep; het are aal is uitgebreid tot ongeveer 13.000 ha. In 1985 is een stapje terug gedaan tot ruim 10.000 ha. Door het prijsbe leid van de EG is koolzaad in saldo wel konkurrerende geworden met gra nen, maar voor de meeste bedrijven nog niet met suikerbieten. In verband met het bietecysteaaltje kunnen bie ten en koolzaad nauwelijks samen in het bouwplan worden opgenomen. De drie in de Rassenlijst opgenomen koolzaadrassen Jet Neuf, Belinda en Darmor hebben alle erucazuurarm zaad; Darmor heeft bovendien nog een verlaagd gehalte aan glucosinola- ten. Een laag gehalte aan glucosino- laten is voor de afzet van schroot naar de veevoedersektor gewenst. Het oliegehalte van de drie rassen is als volgt gewaardeerd: Darmor 8; Be- lina 7 1/2; Jet Neuf 7. Behalve door rassenkeuze wordt het oliegehalte ook door teeltmaatregelen en klimaat beïnvloed. Een regelmatig afgerijpt gewas, zoveel mogelijk vrij van ziek ten en plagen, geeft het hoogste olie gehalte. Het oliegehalte ligt gemiddeld op 40% (bij 9% vocht). In de praktijk komt het nogal eens voor dat het oliegehalte hoger is dan 40%; dit heeft echter meestal (nog) geen meerprijs tot ge volg gehad. Met name nu er rassen in de Rassenlijst zijn opgenomen met een hoger oliegehalte dan dat van Jet Neuf, lijkt het moment geschikt een certifikatenregeling voor koolzaad in te stellen. Mogelijk dat deze regeling er mede toe kan leiden dat het olie gehalte in de telersprijs tot uitdruk king gebracht zal worden. Welke rassen komen in aanmerking? Voor een certifikaat komen de vol gende rassen in aanmerking: - tarwe: de rassen die een goede ge schiktheid hebben voor de broodbe reiding en die als zodanig in de Rassenlijst minimaal gewaardeerd worden met een 7; - gerst: alle rassen die in de Rassen lijst als brouwgerst worden aan gemerkt; - koolzaad: de in de Rassenlijst ver melde rassen. Volgens de 61e Beschrijvende Rassen lijst voor Landbouwgewassen komen voor oogst 1986 de volgende rassen voor de regeling in aanmerking: wintertarwe Granta Obelisk zomertarwe Bastion Minaret Ralle brouwgerst Apex Efron Grit Menuet Robin Trumpf koolzaad de toegelaten rassen In 1985 is gebleken dat in bepaalde gebieden rassen worden uitgezaaid die wel vermeld zijn op de EG- Rassenlijst, maar (nog) niet op de Ne derlandse rassenlijst zijn opgenomen. Mits de kwaliteit van deze rassen minstens gelijk is aan de hierboven vermelde rassen, kunnen ook hier voor certifikaten worden aange vraagd. Monstername De kwaliteitsbeoordeling zal moeten plaatsvinden aan de hand van een be trouwbaar monster. Voor de monstername kan onderscheid wor den gemaakt in drie kategoriën: 1) Telerspartijen: opslag op eigen bedrijf: De bemonstering zal plaatsvinden door een onafhankelijke derde, nl. bij tarwe en gerst door een keurmeester van één van de regionale keurings diensten en bij koolzaad door de Ele vator Maatschappij 'Groningen' B.V. 2) Telerspartijen: direkte aflevering aan kollekterende handel: Telers die hun partijen na de oogst rechtstreeks afleveren aan de hande laar zullen deze moeten vragen of hij bereid is een monster te nemen. Te vens zullen zij zich ervan moeten ver zekeren dat de handelaar de partijen rasgescheiden zal opslaan. Indien de handelaar niet bereid is zijn medewer king te verlenen zal de teler moeten besluiten om óf een andere handelaar te zoeken óf niet aan de certifikaten regeling deel te nemen. 3) Handelspartijen: Handelaren kunnen voor handelspar tijen bestaande uit verschillende te lerspartijen van hetzelfde ras, ook een De drukbezochte bijeenkomst van de NVLE stond onder leiding van prof. J. de Veer (LEI), die nog een korte toelichting gaf bij enkele aspekten van het rapport. De Veer wees erop, dat bijna 40 pro cent van de grond wordt gefinancierd door verpachter. Met de daling van het pachtareaal gaat dan ook een in teressant financieringsinstrument ver loren. De totale oppervlakte verpachte grond is in 25 jaar afgeno men met ruim 450.000 ha tot een op pervlakte van 755.000 ha in 1983. De studiekommissie ziet als belangrijkste oorzaak van deze daling de pacht- druk: het waardeverschil tussen ver pachte en on verpachte grond. Dit verschil bedraagt meer dan 35 pro cent. Een lagere pachtdruk leidt vol gens de kommissie tot meer verpachtingen. Er zijn twee mogelijk heden deze pachtdruk te verminderen. De ene is prijsbeheersing van de waar de van de vrije grond. De kommissie kiest niet voor deze weg, behoudens het lid namens de Bond van Land- pachters. Beheersing van vrije grond prijzen zou opnieuw een verstorende invloed op het marktmechanisme hebben. De kommissie zoekt de an dere weg: het verhogen van de ver pachte waarde door het kontinuatierecht van de pachter op te heffen of te beperken. Men gaat van de gedachte uit dat beperking van dit recht de verpachter meer mogelijkhe den biedt de grond te verkopen, waar door de verpachte waarde zal stijgen. Konkreet beveelt de kommissie aan de zesjarige wachtperiode na verkoop aan een andere koper dan de zitten de pachter te verminderen tot twee jaar. Ook ziet de kommissie een mo gelijkheid in het geheel schrappen van de wettelijke verlengingsmogelijk heid. De twee vertegenwoordigers van de georganiseerde landbouw maakten hiertegen grote bezwaren en hebben een minderheidsstandpunt in genomen. Politieke oordelen De drie Kamerleden lieten zich in ver schillende bewoordingen kritisch uit over het studierapport. Kamerlid Van Noord wees erop, dat de pachtwet certifikaat aanvragen. Deze partijen zullen bemonsterd worden door een keurmeester van de regionale keu ringsdienst. Analyse De monsters zullen worden onder zocht door de volgende instituten: - voor tarwe: het Instituut voor Graan, Meel en Brood (IGMB) te Wageningen; - voor brouwgerst: het Instituut CIVO-Analyse, afdeling NIBEM te Zeist; - voor koolzaad: het Laboratorium van het Komité van Graanhandelaren te Europoort. Het gewaarmerkt kwaliteitscertifikaat wordt afgegeven als uit het doorsnee monster is gebleken dat de partij ra secht is (geldt alleen voor granen), van -gezonde handelskwaliteit, vrij van le vend, voor het graan schadelijk, ge dierte, met gezonde reuk en met een voor dit graan eigen kleur, onder ver melding van: voor tarwe - rasnaam - duizendkorrelgewicht - eiwitgehalte - vochtgehalte - Hagberg-getal (geeft de mate van met grote zorgvuldigheid is omgeven. Wijzigingen als opheffing van het kontinuatierecht zouden het instituut pacht fundamenteel aantasten; zo fundamenteel dat totale uitholling ge vreesd moet worden. Hij plaatste ook enkele kritische kanttekeningen bij de cijfers over de terugloop van het pachtareaal. De teruggang wordt voor een belangrijk deel ook verklaard doordat bij bedrijfsovername de maatschap meer in gebruik is geraakt. Bovendien moet ook gewezen worden op - het verschijnsel van de niet- geregistreerde pacht. Van Noord was het niet eens met het voorstel van de kommissie de pachtdruk te verlagen door het kontinuatierecht te beper ken. Met de kommissie zag Van Noord nu geen aanleiding de grond prijzen te beheersen, maar als hij moest kiezen tussen de kommissie- voorstellen en prijsbeheersing, koos Van Noord voor het laatste. Het CDA-Kamerlid riep in dit verband het FAGON-rapport van het KNLC in herinnering, waarin voorstellen wor den gedaan over beleggingen in land bouwgrond met behulp van erfpacht via een speciaal beleggingsfonds. Van Noord wees erop, dat FAGON niet tegengesteld was aan de voorstellen van de studiekommissie. Het beper ken van pachtrechten op de voor gestelde wijze zou juist tot hetzelfde leiden. Van Noord bestreed de stelling van de kommissie dat vermindering van de pachtdruk zou leiden tot meer verpachtingen. Bij een geringere pachtdruk in de jaren zeventig liep het pachtareaal ook terug. Het PvdA- Kamerlid Tazelaar deelde de kritiek van zijn CDA-kollega. Hij koos ech ter nu al voor direkte prijsbeheersing van landbouwgrond. Er zou echter een zwaarder prijsbeheersingsinstru- ment nodig zijn dan de huidige wet agrarisch grondverkeer. Tazelaar liet weten in te kunnen stemmen met een verhoging van de pachtnormen voor gebouwd met 15 procent. Voor het ongebouwde mocht de verhoging ech ter niet veel hoger zijn dan 4 procent. Het Kamerlid was tegen de voorstel len de kontinuatierechten in te perken of op te heffen. Dit zou het systeem van de pachtwet uithollen. Ditzelfde gold voor de andere voorstellen van schot aan) - Zeleny-waarde (waardering voor ge halte en kwaliteit van eiwit) voor brouwgerst - rasnaam - duizendkorrelgewicht - eiwitgehalte - vochtgehalte - sortering - indikatie kiemkracht voor koolzaad - oliegehalte - vochtgehalte - bijmenging De certifikaten zullen zo snel moge lijk aan betrokkenen worden toege zonden. Geen certifikaten zullen voor granen worden afgegeven indien de partij niet rasecht is. Aanmelding Aanmeldingsformulieren kunnen tot 15 juni worden aangevraagd bij de Stichting Nederlands Graan- Centrum, Hamelakkerlaan 40, 6703 EK Wageningen, tel. 08370 - 13600 (tussen 9.00 en 12.30 uur). Na ontvangst van de aanmeldingsfor mulieren zal aan de deelnemers nade re informatie worden toegezonden. de kommissie. Zowel Van Noord als Tazelaar wezen op de mogelijkheid van éénmalige verpachting. Dit idee zal nader uitgewerkt worden door de werkgroep Pacht van het Landbouw schap. Tazelaar wees in zijn betoog ook op de FAGON-studie over erf pacht. Dit voorstel verdiende nadere aandacht. Ook het VVD-Kamerlid Blauw zag meer mogelijkheden in erf pacht. Hij vond de FAGON- voorstellen parallel lopen met de be langen van partikuliere verpachters. Blauw uitte zijn zorg over de terug loop van het pachtareaal. Op per soonlijke titel kon het Kamerlid melden, dat hij een voorstel tot enige aanpassing van het kontinuatierecht in zijn fraktie positief zou benaderen. Dit gold eveneens voor het idee de pacht op te schonen van water schapslasten. Een laatste aanbeveling van de pachtstudiekommissie, de introduktie van een stelsel van entreegelden, vond ook geen genade in de ogen van de drie Kamerleden. Tazelaar en Van Noord noemden entreegelden een vluchtweg. Het zou dan beter zijn de pachtprijsbeheersing los te laten. Blauw, die zei eigenlijk tegen entree gelden te zijn en toegaf dat dit in de praktijk veel voorkwam, vroeg zich af of deze ontwikkeling wel te stop pen viel. Jan Brinkman Fiatagri breidt marktpositie verder uit Fiatagri, voor de zevende achtereen volgende maal marktleider in Euro pa, heeft z'n marktpositie in 1985 aanmerkelijk verbeterd. Er rolden in 1985 niet minder dan 77.000 land bouwtrekkers uit de Fiatagri fabrie ken. Haar marktaandeel steeg in Europa tot meer dan 17%. Deze stij ging is het gevolg van een marktaan deel verbetering op bijna alle markten in de diverse Europese landen. Ook in Nederland is volgens de laatste Vimpoltu publikaties Fiatagri's marktaandeel in 1985 boven de 10% gestegen. Was Fiatagri enkele jaren geleden alleen marktleider in Italië, in 1985 is ze dat ook in Zwitserland en Denemarken en een goede tweede in Frankrijk, Spanje en België. Laverda, fabrikant van de Fiatagri combines, heeft in 1985 2750 combi nes gebouwd, waarvan 80% werd geëxporteerd. Ze verbeterde haar marktpositie en realiseerde in Euro pa een marktaandeel van 10,5%. Zaterdag 5 april gaven drie Tweede Kamerleden hun oordeel over het door de Nederlandse Vereniging voor de Landelijke Eigendom (NVLE) uitgebrachte rapport over de pacht. De NVLE besloot uit zorg over de sterke daling van het pachtareaal een breed samengestelde studie kommissie in te stellen. Deze kommissie heeft voorstellen ontwikkeld om de daling van het pachtareaal een halt toe te roepen. Gelet op de reakties van Kamerleden Van Noord (CDA), Tazelaar (PvdA) en Blauw (VVD) mag niet worden verwacht, dat aan de voorstellen op korte termijn uitvoering zal worden gegeven. 8 Vrijdag 18 april 1986

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1986 | | pagina 8