Jong/nieuw leven
Vernieuwing
De Baker
Eieren - beschilderen -
uitblazen - verstoppen
Eén zwaluw
maakt nog
geen lente!
Is het thema dat we kozen voor dit
paasnummer. Vooral na een lange
natte en later koude winter kijken we
op alle fronten uit naar het nieuwe,
naar het jonge leven.
In de natuur ontwaakt alles uit een
diepe rust en we genieten van de lam
metjes, de veulens, de bloemen en de
vogels. Vooral de laatste boeien ons
in de lente heel bijzonder. Wat wer
ken die hard aan het bouwen van hun
nestje en hoe goed zit dat in elkaar.
Het zijn stuk voor stuk wonderbaar
lijke kunstwerken. Daarbij beden
kend wat ze aan materiaal tot hun
beschikking hebben wordt de bewon
dering nog veel groter.
Zorg
De zorg voor het jonge leven is in de
dierenwereld indrukwekkend. Ook bij
de vogels is een soort van "kraam
zorg" ingesteld. We zien de ouders af
en aan snellen met in hun bek het
voedsel voor de jongen. En die zitten
met wijd open bekjes te wachten. Het
is een heel aparte ervaring om eens te
zien in zo'n nest, alleen niet te lang
want de ouders zijn in alle staten van
angst als een ander wezen in de buurt
van hun jongen komt.
Bevrijding
Het uitkomen van een ei is iets wat
ieder eens moet proberen te zien. Het
kuiken tikt zelf vanbinnen uit de
schaal stuk als de tijd daar is. Een
kleine hulp van de toeschouwer om
het proces te versnellen kan de dood
van het kuiken tot gevolg hebben. De
natuur zelf laat alles op de juiste wij
ze en snelheid gebeuren, zo dat het
kuiken precies op het goede moment
en in de beste omstandigheden uit het
ei komt. Het is zo te zien een bevrij
ding uit een eerste periode van leven.
Tijdstip
Het tijdstip van de geboorte is bij
mens en dier eerst dan als alles voor
de geboorte gereed is. Een dier weet
instinktief als het "zover is" en wij
kunnen dat observeren. Sommige die
ren zijn zoveel aan menselijke hulp
gewend dat ze deze aanvaarden maar
anderen komen pas met hun jong te
voorschijn als alles achter de rug is.
Als toekijken of helpen wordt toe
gestaan is het een wonder om te zien
hoe hulpeloos een jong poesje is en
hoe afhankelijk de jonge vogels zijn
maar het veulen en het kalf staan na
ongeveer een uur al wankel op hun
poten. Een mensenkind heeft onge
veer een jaar nodig eer het kan lopen.
Bij de geboorte van een mensenkind
zijn in de loop der jaren verschillen
de gebruiken gevestigd. Daarover ver
tellen anderen op deze pagina.
Wij weten niet volledig te zijn maar
het is misschien wel een goed plan als
U lezer/lezeres ons schrijft als er in
uw streek nog speciale gebruiken zijn
bij de geboorte. Wij ontvangen die
graag van u en plaatsen die dan een
volgende keer.
P.J. de Rooy -Janse
Wat is nu een baker? Een baker was
een soort vroedvrouw die hielp bij be
vallingen. Het waren meestal arme
vrouwen die dit werk deden, want het
werd beschouwd als een "vies baan
tje". De bevolking vond vaak dat de
ze vrouwen ordinair waren en
roddelziek. In de tijd van de heksen-
achtervolgingen zijn veel bakers op
gepakt en verbrand, omdat ze
zogenaamd een heks waren.
Op het platteland gebeurde het öok
wel een paar eeuwen terug, dat be
hulpzame buurvrouwen, moeders,
tantes enz. hielpen bij een bevalling.
U begrijpt wel dat als er komplikaties
waren, moeder en/of kind het niet
overleefden, want deze behulpzame
vrouwen waren niet echt kundig en
konden alleen helpen als alles nor
maal verliep.
Bevallen was eeuwen lang louter een
vrouwenaangelegenheid. Mannen
kwamen er niet aan te pas, ze moch
ten pas in de kraamkamer komen als
alles achter de rug was, en de baby
aangekleed in de wieg lag. Een wieg
bestaat trouwens ook al eeuwenlang,
vroeger waren er vooral schommel-
wiegen, om de baby rustig te kunnen
krijgen.
Van de term bakervrouw worden nog
verschillende woorden afgeleid. Iede
reen kent wel de term "bakerpraat
jes". Dat zijn praatjes die over de
geboorte gaan en meestal niet waar
zijn. De bakervrouw stuurde die
praatjes de wereld in, en in onze tijd
bestaan er nog steeds bakerpraatjes.
Hier volgen er enkele:
Als het een jongetje is, beweegt en
trapt het veel meer in je buik, dan een
meisje. Als je een puntbuik hebt
wordt het een jongetje, draag je meer
in het rond, dan wordt het een meis
je. Als je borstvoeding geeft ben je he
lemaal niet vruchtbaar, enz.
Het woord "bakermat" komt ook
van baker af. Wat is nu een ba
kermat?
De bakermat was een soort kleed dat
voor het vuur werd gelegd. Op dat
kleed werd de baby verzorgd en aan
gekleed na de geboorte. Het is een
soort voorloper van de commode. Nu
snappen we de opmerking "te heet ge
bakerd zijn" waarschijnlijk beter. Er
wordt ook wel eens gesproken over de
"bakermat van onze beschaving".
Dat is dus de oorsprong van onze be
schaving. Het is leuk om te zien waar
bepaalde uitdrukkingen vandaan ko
men. Over bakers wordt er nu niet
meer gesproken, wel over vroedvrou
wen. Vroed betekent wijs.
Ronde buik.... zusje op komst.
Met eieren is heel veel mogelijk, dat
is geen nieuws. Op de dag dat er niet
zo veel in huis is en er toch wat op ta
fel moet komen is het een uitkomst.
Verder is een mooi opgemaakte sala
de niet te denken zonder dat er een
garnering met ei wordt gemaakt.
Met pasen spreekt het ei als element
van jong leven ons meer aan als een
welkome aanvulling op het menu in
de winter. Meestal is er de eerste sla
uit eigen bak of van de groenteman,
maar wel heerlijk fris.
BESCHILDEREN
Kies altijd een gifvrije verf en beschil
der de eieren na het koken en afkoe
len. Men kan er de hele fantasie op
uitleven en sommigen maken er vol
maakte kunstwerkjes van.
- Verstoppen is voor kinderen erg
leuk. Ze zoeken in de tuin tussen de
grote en kleine heesters en genieten
van het vinden. Voor de huismoeder
is het zaak te weten waar ze ze ver
stopte zodat alle eieren gevonden kun
nen worden.
UITBLAZEN
Om eieren uit te blazen moet men wel
even de tijd nemen. Met een stop
naald of maasnaald (met scherpe
punt) prikken we boven en onderin
het ei een gaatje. Door de naald wat
te draaien maken we het gaatje zo
groot dat we er het struif voorzichtig
uit kunnen blazen (opvangen in een
kom, dat kan voor cake of omelet ge
bruikt worden). Met water de eieren
schoon spoelen en goed laten drogen.
Alles moet heel voorzichtig gebeuren
want de schalen zijn snel stuk. Nadat
ze gedroogd zijn kunnen ze worden
beschilderd in een vrolijk patroon en
met vrolijke kleuren.
OPHANGEN
Beschilderde eieren kunnen in een
We zaten bij elkaar op een perskom-
missievergadering. Pasen was nog ver
weg, maar toch bepaalden we onze
gedachten reeds op het Paasnummer.
Wat doen we? Ieder maar een wille
keurig stukje schrijven of een bepaal
de lijn in de onderwerpen brengen?
We kozen voor het laatste. Bij voor
keur niet over eieren en kuikens, dat
is al zo vaak beschreven en we beslo
ten te nemen: jong leven-vernieuwing
verandering. Als het lukt zult U op
deze pagina's dit thema in de verschil
lende bijdragen verwerkt zien.
Zomer
Voorjaar
De overgang van lente naar zomer
gaat meestal geleidelijk. Bij een echt
mooie zomer is het "andere gevoel"
het meest merkbaar. Dan schakelen
we over van het leven binnenshuis
naar de mogelijkheden buiten te zijn.
Deuren open, ramen open. Lange
lichte dagen met uitbundig veel kleu
ren van bloemen en planten. Je hele
doen en laten en denken verandert.
mandje als dekoratie van de paasta-
fel dienen maar we kunnen de eieren
ook ophangen aan draad. Het
mooiste is zwart garen, dan "zwe
ven" de eieren in de ruimte. Van hou
ten stokjes of ijzerdraad (een
kleerhanger van de stomerij is erg ge
schikt) maken we de z.g. mobiele en
daaraan hangen we de eieren-aan-
draad op.
Om de draad aan het ei te krijgen ne
men we een heel kort (1/2-1 cm lang)
en heel dun stukje van b.v. een luci
fer o.i.d. maken middenin een gleuf
je en binden daar de draad om. Nu
schuiven we voorzichtig het houtje in
het gaatje van het ei. Als dat erin is
kan het ei hangen. We hangen een
aantal eieren op verschillende hoog
te en het effekt zal heel apart zijn.
Wel altijd een oneven aantal eieren
ophangen en in groepjes bij elkaar
met soms een eenzame ertussen.
Voor het beschilderen van uitgebla
zen eieren werkt het heel prettig met
acrylverf, is snel droog en kan met
meerdere kleuren tegelijk worden
aangebracht wat het effekt ver-
hoogdt.
P.J. de Rooy - Janse
Ik dacht iets over de wisseling in de
natuur te schrijven, waarin toch ook
steeds die vernieuwing aanwezig is.
Lente-Pasen. Is het een natuurlijke
drang van de natuur, die de mens de
behoefte geeft in het voorjaar iets te
vernieuwen - te veranderen? Heel pro
zaïsch en heel alledaags: de onrust van
veel vrouwen om het huis onder han
den te nemen en wat nodig is te ver
vangen en te vernieuwen. En wat
dacht U van die nieuwe blouse of rok
of of en
Daarbij de verandering en jong leven
buiten. Daarover vindt U beslist el
ders op deze pagina meer. De lente is
heel duidelijk een periode van ver
nieuwing.
Onze polder is nog kaal, de tuin ook.
Het is zo koud dat de sneeuwklokjes
alweer verdwenen zijn. Zou de tuin
het nog wel gaan doen er lijkt veel be
vroren te zijn. De winter is gezellig
maar na 3 maanden duurt hij wel wat
lang.
Het is zo'n dag met een zonnetje,
maar een koude Noorderwind, ty
pisch een maartdag. Ik heb zelfs de
katten nog niet gehoord.
Toch hoor ik wat, ik blijf stilstaan -
ik hoor het beteren, het is kwetteren.
Ik kijk omhoog schuin tegen de zon
in m'n oog traant van de wind, ik zie
een stipje in de lucht. Ik heb het in
eens niet meer koud en denk verbaasd
- hoe is het mogelijk - ik zie de eerste
zwaluw.
Nooit let ik op vogels, maar elk jaar
opnieuw ben ik ontroerd - dat als
voorbode van de lente de eerste zwa
luw arriveert. Zwaluwen maken vol
gens de boeken geen mooi geluid,
maar ik vind het schitterend dat hij
toch weer feilloos uit de warmte hier
naar toe komt. Het betekent immers
dat de temperatuur gaat stijgen, er is
toch eten voor hem al denk ik dat al
les kaal is.
Die éne zwaluw maakt echt de lente
niet maar hij wijst me er wel op dat
de lente vlakbij is.
Ik kijk weer even naar het land. Ik ge
loof toch dat er een voorzichtig groen
waasje over ligt. In de tuin zie ik
opeens de puntjes van de crocussen
boven de aarde komen. Zou dat alle
maal door die éne zwaluw komen?
Ik geloof het vast hij is immers de
aankondiging van een nieuw seizoen.
Toos in 't Veld-Blonk
Herfst
De nazomer en herfst. September kan
zo'n heerlijke maand zijn. Geen ver
nieuwing of verjonging van de na
tuur, maar wel een verandering en een
bezonkenheid. De zon iets lager, de
schaduwen langer en de dagen korter.
In de tuin nog veel planten en bloe
men die hun best doen om al het goe
de vast te houden.
Winter
Nu geen vernieuwing of verjonging
maar een afsterven of stilstaan in de
natuur. Wij zoeken het weer binnens
huis, waar we weer totaal andere din
gen ter hand nemen. Dat is voor
iedereen verschillend. We zoeken de
warme winterkleren op en stellen ons
weer in op de warmte en gezelligheid
van dit seizoen.
Na de winter weer de lente en dan is
de cirkel rond.
Even nadenken
Wat doet het mij, deze wisseling van
seizoenen? Ik zou dit alles niet willen
missen. Ik houd van ieder jaargetij
de. In een sneeuwbui vind ik het heer
lijk buiten te lopen. In het voorjaar
geniet ik van alles wat weer uitloopt
en kleur krijgt. De zomer lokt me
naar buiten en de nazomer geeft me
't gevoel alles vast te willen houden.
Ik realiseer me wel dat ik dit alles
schrijf in de bevoorrechte positie van
iemand die haar tijd grotendeels zelf
kan indelen. Iemand die door weer en
wind, bij nacht en ontij de elementen
moet trotseren, zal daar beslist anders
tegenover staan.
Daar zullen sneeuw, regen en wind
andere gevoelens oproepen. Maar hier
mocht ik mijn persoonlijke indruk
weergeven.
Ik had laatst een telefoongesprek met
iemand, die heel bewust leeft. Ze zei:
ik ben een mens van het heden. Laat
me genieten van de winteravonden,
die ik 's zomers moet missen. Laat me
genieten van de zomeravonden, die ik
's winters moet missen. En zo verder.
Daar steekt een levensfilosofie achter.
Ik las ergens: Er kan een parallel ge
trokken worden tussen de seizoenen
lente-zomer-herfst-winter met de fa-
se's in een mensenleven jeugd-
puberteit-volwassenheid-ouderdom.
Daar zit iets in.
R. Mouthaan-Mantel
