Ministers van Financiën willen
niet ekstra betalen
nieuws
uit
brussel
Graanprijs moet lager
EG-landbouwbeleid verkeert in dilemma:
Nieuwe korrespondent in Brussel voor KNLC
Voorstel op Europees symposium:
Ook NIVAA beantwoordt konkurrentie
Europese boeren uitten boosheid over inkomensdaling
De kosten van het gemeenschappelijke landbouwbeleid dreigen de
Europese Gemeenschap te verscheuren.
Tegenover de Europese ministers van Landbouw, onder wie er nogal
wat zijn die de spaarplannen van kommissaris Andriessen te
drastisch vinden, hebben zich dezer dagen de ministers van Financiën
geplaatst.
Ruding en enkele van zijn kollega's zijn niet geneigd ekstra geld be
schikbaar te stellen voor het wegwerken van de overschotten en voor
de oplossing van het dollarprobleem. Zij vinden dat er eerst meer
gespaard moet worden.
Jan Luiten
Na tien jaar korrespondentschap
in Brussel vertrekt Jan Werts naar
Washington, schrijvend voor de
Sijthoff-pers. Voor de vier KNLC-
bladen te weten Landbode, Fries
Landbouwblad, ZLM Land- en
Tuinbouwblad en Landbouwcou
rant voor de Veenkoloniën is de
heer J. Luijten bereid het kor
respondentschap van Werts over
te nemen.
Jan Luiten is de Brusselse kor
respondent van de Volkskrant.
Deze week levert hij zijn eerste bij
drage aan de KNLC-bladen. Jan
Werts zal in de toekomst regelma
tig vanuit Washington over Ame
rikaanse landbouw-politiek
berichten in de KNLC-bladen.
Redaktie
Een uitweg uit dit dilemma wordl
nog bemoeilijkt door het gevaar, dat
de onlangs verhoogde financiële
middelen van de EG reeds dit jaar
uitgeput raken. Begin dit jaar ver
hoogden de lidstaten hun btw-
afdracht van 1 tot 1,4%. Daarmee
kwam eindelijk een einde aan de fi
nanciering van de EG via ekstra na
tionale bijdragen, want de 1% btw-
afdracht was al enkele jaren niet
meer voldoende. Bovendien werden
er de laatste jaren uitgaven van het
ene jaar het andere jaar verschoven.
Deze lasten uit het verleden, de
kosten van de toetreding van Spanje
en Portugal, maar vooral de kosten
als gevolg van de val van de dollar
kunnen ertoe leiden, dat reeds dit
jaar het nieuwe plafond van 1,4%
btw wordt bereikt.
Dit verhoogt aanzienlijk de druk op
de ministers van Landbouw. Nu het
nieuwe plafond van de financiële
middelen snel in zicht komt, wordt
de vraag naar de financiering van
het landbouwbeleid nog dringender
dan zij al was. De bereidheid van de
regeringen nieuwe nationale bijdra
gen aan Brussel over te maken of de
btw-afdracht nu reeds op 1,6% te
brengen is buitengewoon gering.
De zorgwekkende financiële situatie
in de EG dwingt de ministers van
Landbouw in feite akkoord te gaan
met de voorstellen van kommissaris
Andriessen. Deze voorstellen hou
den zoals bekend in een bevriezing
van de prijzen, de invoering van de
medeverantwoordelijkheidsheffing
en van kwaliteitsnormen in de
graansektor, de invoering van een
premie bij gelijktijdige beperking
van de interventie in de rundvlees-
sektor en een opkoopregeling voor
melk. Zij leiden dit jaar tot een
besparing van ruim 1 miljard
gulden.
Deze besparing is niet voldoende om
alle problemen en tegenvallers op te
lossen. Zo wil Andriessen drie jaar
lang jaarlijks 2,5 miljard gulden uit
geven om de grote voorraden (boek
waarde ruim 25 miljard gulden) weg
te werken. Deze 2,5 miljard gulden
wil hij grotendeels bijeen brengen
via besparingen in het marktbeheer
en het beheer van de fondsen.
Andriessen wil van de lidstaten in
feite alleen ekstra geld ter dekking
van de kosten, die zijn ontstaan als
gevolg van de daling van de dollar
koers. Deze sterk gedaalde dollar
koers dreigt een fors gat te slaan in
het garantiefonds. De duik van de
dollar betekent immers dat de we
reldmarktprijzen, die in dollars wor
den uitgedrukt, dalen. De EG heeft
dus meer geld nodig om bij eksport
de kloof tussen de hogere Europese
landbouwprijzen en de lagere we
reldmarktprijzen te overbruggen.
De Europese kommissaris Henning
Christophersen (Begroting) heeft de
ministers van Financiën laten weten,
dat de kosten van de waardevermin
dering van de dollar thans 3,75 mil
jard gulden bedragen. Dit is echter
niet de enige tegenvaller. Het sociale
en regionale fonds zullen dit jaar
vermoedelijk 2 miljard gulden ekstra
nodig hebben. De kompensatie voor
de Britse bijdrage aan de Europese
begroting vergt 1 miljard gulden
meer. Voor Spanje en Portugal zal
er 500 miljoen gulden ekstra nodig
zijn. Bovendien zullen de inkomsten
van de EG dit jaar een half miljard
gulden lager zijn dan aanvankelijk
geraamd vanwege de vervroegde ta-
Vrijdag 21 maart 1986
riefsverlaging in het kader van de
vorige gatt-ronde.
Een eenvoudige optelsom leert, dat
de EG dit jaar een kleine 7 miljard
gulden tekort komt. De financiële
reserve van de EG voor 1986 be
draagt slechts 6,25 miljard gulden.
Men hoeft geen profeet te zijn om te
voorspellen, dat dit tot een nieuwe
financiële krisis kan leiden. En deze
krisis kan makkelijk omslaan in een
landbouwkrisis.
Als de Europese ministers van Fi
nanciën vasthouden aan de overeen
gekomen begrotingsdiscipline, dat
wil zeggen dat de groei van de land
bouwuitgaven de groei van de finan
ciële middelen niet overtreft, dan
komt er geen geld voor het dollar
probleem. Deze begrotingsdiscipline
voorziet weliswaar in 'uitzonderlijke
omstandigheden', maar volgens Mi
nister Ruding hoort daar de val van
de dollar niet bij. Dat betekent dus
verdere bezuinigingen in de land-
Deze week waren zo'n vierhonderd
afgevaardigden uit de gehele EG bij
een in Parijs op een door ICI geor
ganiseerd symposium.
Overheidsvertegenwoordigersonder
zoekers en wetenschappers, maar ook
vertegenwoordigers van de landbouw
bogen zich daar over de vraag waar
het met de akkerbouw in de EG naar
toe moet.
Het was in dit kader dat prof. Har
vey woensdag voorstelde de graan-
problematiek drastisch aan te pakken.
De huidige voorstellen van landbouw-
kommissaris Andriessen betitelde hij
als 'meer een handige politieke oplos
sing op korte termijn dan een gron
dige aanpak'.
Beperkte steun
'Stel een beperkte steun in voor een
hoeveelheid graan van honderd tot
honderdvijftig ton per bedrijf. Die
steun zou, naar het voorbeeld van dè
Verenigde Staten, als een krediet
vooraf uitbetaald kunnen worden. De
tarweprijs moet tegelijkertijd verlaagd
worden tot de prijs van onze voor
naamste konkurrenten. Ik zie geen re
den waarom met name de grotere
bedrijven niet zouden kunnen kon-
kurreren met de Verenigde Staten', al
dus de Britse hoogleraar.
Harvey is van mening dat op deze ma
nier goede afzetmogelijkheden zullen
ontstaan. Als voorbeeld noemde hij
de Passific, een gebied dat ekono-
misch een snelle groei doormaakt.
'Het is de enige oplossing voor de
graanproblematiek', zo meent prof.
Harvey. 'Het beschermt het inkomen
van de kleine boeren en laat de prij
zen dalen tot een verantwoord nivo'.
Niet iedereen was het deze week in
Parijs eens met de voorstellen van
bouw of in het regionale en sociale
fonds. Dit laatste zullen zeker de
landen niet aksepteren, die sterk van
deze fondsen profiteren. Deze lan
den hebben thans met Spanje en
Portugal een blokkerende min
derheid.
Verdere bezuinigingen in de land
bouw lijken voorlopig uitgesloten,
temeer het 'landbouwplaatje' nog
niet kompleet is. Andriessen zal
midden april komen met voorstellen
voor aanvullende socio-strukturele
maatregelen. Bij deze voorstellen zal
het gaan om een VUT-regeling voor
oudere boeren, een regeling voor het
laten braak liggen of bebossen van
landbouwgrond en om alternatieve
teelten. Sommige lidstaten zijn zon
der deze voorstellen, die ongetwij
feld geld zullen gaan kosten, niet be
reid te praten over de spaarplannen
van Andriessen.
De tegenstrijdige belangen van de
Europese ministers van Landbouw
en de ministers van Financiën bevat
ten alle elementen voor een dramati
sche krisis. De ministers van Land
bouw zullen vermoedelijk pas de
spaarplannen van Andriessen willen
aanvaarden als zij de zekerheid heb
ben, dat er ekstra geld komt om de
landbouw draaiende te houden en
om de geplaagde boeren enig toe-
komstperspektief te bieden-, zoals
Andriessen in zijn Groenboek van
vorig jaar heeft aangekondigd. De
prof. Harvey. Zijn Duitse kollega
prof.dr. Rudolf Wolffram pleitte bij
voorbeeld nadrukkelijk voor het uit
produktie nemen van landbouw
grond. Volgens hem zouden de plan
nen van prof. Harvey de boeren veel
geld kosten en bovendien nog meer
druk leggen op andere produkten.
'Het strukturele overschotprobleem
kan niet door afzetbevorderende
maatregelen, maar alleen door een te
rugbrengen van de produktie bereikt
worden', aldus prof. Wolffram. Hij
denkt daarbij aan een uitkering van
duizend mark per hektare voor uit de
produktie genomen grond.
Felle reakties
Tekenend voor de vele verschillende
zienswijzen in de EG was de felle
reaktie van de Italianen en de Grie
ken. Zij eisten bij dergelijke maatre
gelen, meteen een
uitzonderingspositie, gezien hun
moeilijke produktieomstandigheden
Zij voegden daaraan toe niet de over
schotten te hebben veroorzaakt. Voor
de opmerking van prof. Harvey, dat
zij wel verantwoordelijk zijn voor een
enorm wijnoverschot bleken de zuid
elijke vertegenwoordigers niet ge
voelig.
'De oplossing van de Europese graan
problematiek is voor de toekomst van
het gemeenschappelijk landbouwbe
leid van fundamenteel belang.
De tijd van verschuivingen en aanpas
singen is reeds lang voorbij. Het is nu
de hoogste tijd om tot realistische en
ingrijpende hervormingen te komen',
zo waarschuwde de Britse hoogleraar
de deelnemers aan het ICI-kongres.
Gezien de grote verschillen van me
ning lijkt dat echter nog ver weg.
Parijs Jan van Liere
ministers van Financiën zullen waar
schijnlijk echter pas over ekstra geld
willen praten als zij de garantie heb
ben dat er in de landbouw forse be
zuinigingen komen.
Het zal zeker enkele maanden ver
gen om deze dreigende vicieuze cir
kel te doorbreken. De ministers van
Financiën praten pas eind april ver
der over de financiële situatie in de
EG. Zij hebben de ministers van
Landbouw gevraagd voor die tijd
geen besluiten te nemen, die geld
kosten. De ministers van landbouw
zullen vermoedelijk pas na 15 juni
ernstig over bezuinigingen kunnen
Ongeveer duizend Europese boeren
die zijn aangesloten bij de overkoe
pelende Europese boerenorganisa-
ties Copa en Cogeca hebben vrijdag
op een protestvergadering in Brussel
hun ongenoegen geuit over wat ze
noemen de gestadige daling van hun
inkomen. Deze buitengewone alge
mene vergadering van de beide
Europese boerenorganisaties was
ook gericht tegen de voorstellen van
Europees landbouwkommissaris
Frans Andriessen om de landbouw
prijzen voor het komende seizoen te
bevriezen. Volgens een resolutie die
Denemarken heeft vrouw
op Landbouw
Britta Holberg is de nieuwe mi
nister van Landbouw in Denemar
ken. Zij volgt de heer N. Kofoeo
op. Hij is een van de zes ministers
die woensdagmorgen door pre
mier Schlüter zijn vervangen. Me
vrouw Holberg was tot nu toe
minister van Binnenlandse Zaken
in het kabinet van Schlüter. Zij is
eigenaresse van een groot land
bouwbedrijf.
Schlüter heeft na het referendum
over de EG zijn kabinet van kon-
servatieve signatuur willen ver
sterken.
gaan onderhandelen. Op die dag zijn
er namelijk verkiezingen in de West-
duitse deelstaat Nedersaksen. Bij de
huidige desolate toestand van de
Christen Demokratische CDU kan
de partij de stemmen van de boeren
in Nedersaksen niet missen.
Tot 15 juni kan er dus met de West-
duitse minister Kiechle niet over
maatregelen gesproken worden, die
het inkomen van de boeren bedrei
gen. Minister Braks, thans voorzit
ter van de Europese ministerraad,
zal de komende maanden veel ge
duld en overtuigingskracht nodig
hebben.
aan het slot van de bijeenkomst
werd aangenomen moeten de land
bouwprijzen voor het komende sei
zoen met minstens 4,7 procent ver
hoogd worden. Er werd kritiek gele
verd op de Europese ministerraad
die volgens de boeren wel van me
ning is dat de landbouwoverschotten
moeten worden opgeruimd maar die
daar niet de benodigde financien
voor ter beschikking wenst te stellen.
Ekonomische evaluatie van
landbouwgrond Markerwaard
Het Landbouw-Ekonomisch Instituut
heeft een onderzoek verricht naar de
nationaal-ekonomische betekenis van
landbouwgrond in de Markerwaard.
De resultaten van dit onderzoek zijn
reeds in december 1984 gepubliceerd
in LEI-mededeling 319: 'De waarde
van agrarische grond in de Marker
waard voor de Nederlandse ekono-
mie'. De thans verschenen publikatie
'Ekonomische evaluatie van de waar
de van agrarische grond in de Mar
kerwaard' geeft een uitvoerig verslag
van dit onderzoek. In deze nieuwe pu
blikatie worden onder meer de metho
de van onderzoek en de gekozen
uitgangspunten behandeld. (Bestellen
door overschrijving van ƒ16,75 op gi-
ronr. 41.22.35 van het LEI onder ver
melding van 'Zend onderzoekverslag
23'.
5
'Niet de graanoverschotten vormen het probleem, maar het feit dat
we het teveel niet zonder subsidie op de wereldmarkt kunnen verko
pen. Als we de tarweprijs naar het wereldmarktnivo terugbrengen zul
len er goede eksportmogelijkheden ontstaan. Een dergelijke prijsdaling
is voor de grotere bedrijven best mogelijk. Om de kleine producenten
te ontzien zou de overheid een toeslag kunnen geven op de eerste hon
derd tot honderdvijftig ton van elk bedrijf'. Dat is in het kort het voor
stel van prof. David Harvey, hoogleraar agrarische ekonomie aan de
universiteit van het Engelse Reading. Hij lanceerde zijn plan woens
dag in Parijs tijdens een symposium over de toekomst van de akker
bouw in de EG.
Niet alleen de Veepro presenteer
de zich goed op de Parijse Land-
bouwsalon. Ook het Nederlands
Instituut voor de Afzetbevorde
ring van Akkerbouwprodukten
(NIVAA) deed z'n best om de
Nederlandse pootaardappelen
aan de (Franse) man te brengen.
Nam het NIVAA tot voor kort
maar eens in de twee jaar deel
aan de SIA, nu is men weer jaar
lijks present met een eigen inzen
ding. Dat is één van de antwoor
den op de toenemende konkur
rentie. Want, al staat er nog een
hele rij Nederlandse aardappelen
in de Franse rassenlijst, de laatste
jaren komen de Fransen met een
aantal nieuwe - en goede - rassen.
Zeker in dergelijke omstandighe
den is het niet verstandig op een
beurs als de SIA verstek te laten
gaan.
Het NIVAA was goed te spreken
over de belangstelling voor de
gunstig geplaatste stand. Vlak
naast het Franse aardappelpavil
joen mochten ook onze poters
zich in de aandacht van het pu
bliek verheugen. Opvallend was
bovendien de belangstelling van
uit andere landen. Aan het eind
van de tweede tentoonstellings
dag had men al bezoekers uit
meer dan twintig verschillende
landen kunnen verwelkomen.
Ondanks de sombere situatie in
de aardappelsektor bleek dat er,
bij een goede promotie, toch mo
gelijkheden zijn voor ons Neder
landse kwaliteitsprodukt.
