Rassenkeuze van belang bij aardappelteelt in (volks)tuinen Zilver kaft telers gouden eksport bezorgen Verbazing over nieuwe importregeling vroege aardappelen Aanbevolen: Doré, Lekkerlander en Gloria - Anjers drie keer zo lang houdbaar 'Krimpen' Ehtyleen Veel particulieren proberen net als de "grote" collega's een zo hoog mogelijke aardappelproduktie te halen. Aardappelen worden zowel in het groot door de boeren, als in het klein door veel partikulieren in ei gen tuin en in volkstuinen geteeld. In beide gevallen probeert men daarbij tot een zo hoog mogelij ke opbrengst van goede kwaliteit te komen. Dat lukt het ene jaar beter dan het andere. Zo komt er een ziekte in de planten en de knollen voor die zowel de kg- opbrengst als de kwaliteit nadelig kan beïnvloeden. Men spreekt wel van de aardappelziekte. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat dit de enige ziekte zou zijn in aard appelen maar wel dat ze alge meen voorkomt. De oorzaak is een schimmel waarvan de Latijn se naam voluit luidt: 'Phytophtho- ra infestans'. Men spreekt dan ook wel van de phytophthora. De symptomen zijn: op de blade ren bruine vlekken met aan de on derkant rondom die plek een randje schimmelpluis. Aangetaste knollen vertonen aanvankelijk lichtbruine, grauwe vlekjes, waar na ze spoedig wegrotten. Herkomst Waar komt die ziekte eigenlijk vandaan in het voorjaar? Het antwoord kan kort zijn: uit de zieke knollen van vorig jaar. En als er dus hopen aardappelafval mét zieke knollen van een jaar te voren in de buurt van grote of kleine aardappelvelden liggen dan lopen die velden een ekstra grote kans om besmet te worden. Wij zouden in het voorjaar dus eigen lijk al die kleine en grote afvalho pen zo moeten behandelen dat er geen enkele knol van vorig jaar meer kan uitlopen, juist vanuit de jonge scheuten kan die ziekte zich verspreiden. Dat tegengaan van de uitloop kan door die afvalhoop zwaar af te dekken met grond maar ook door zo'n hoop wat ge lijk te harken en er dan zwart plastik over te leggen. Dat plastik moet men dan wel goed vastleg gen, met stenen of grond. Rassenkeuze Een tweede punt waardoor men schade kan voorkómen is een ras kiezen dat minder gevoelig is voor de phytophthora-schimmel. In Zeeland wordt meestal Eersteling of Doré verbouwd. Er zou al veel gewonnen zijn als men in (eigen en volkstuinen) geen Eersteling meer zou verbouwen maar alge meen Doré ging telen. Doré is na melijk in de knol veel minder gevoelig. Aan die volkstuinverenigingen waarvan de leden gezamenlijk hun pootgoed bestellen, zouden wij willen adviseren géén Eersteling maar Doré te bestellen. Wat de konsumptiekwaliteit be treft, doet Doré niet onder voor Eersteling. Verder zijn er nog de rassen Gloria en Lekkerlander die ook minder gevoelig zijn voor de aardappelziekte; en in smaak doen ze weinig onder voor Eersteling. Lekkerlander is voor een 'vroege' aardappel wat aan de late kant met zijn knolzetting. Spuiten De boeren proberen in een gevoe lig ras als Bintje - en dat wordt veel verbouwd in Zeeland - de ziekte te voorkomen door te spui ten met een middel dat de ziekte afweert, eigenlijk verhindert in de plant te dringen. Dat middel (maneb-tin) is weinig giftig en dringt ook niet de plant binnen, breekt zelfs vrij snel af zodat men na 7 a 10 dagen weer moet spui ten. Bij rassen als Eersteling en Doré gaat het dan om 2 of 3 keer spuiten als men in juli rooit. Als men in volkstuinkomplexen Eersteling en Doré blijft verbou wen wordt aangeraden om één van de leden (of iemand uit de buurt) die een rugspuit heeft, de aardap pelveldjes gezamenlijk te laten spuiten. Dat kan voor een paar gulden per seizoen en men sluit dan als het ware een verzekering tegen ziekte in het loof en in de knollen. En de boeren in de om geving lopen minder kans dat van uit de volkstuinen hun perceel telkens besmet wordt. Als volkstuinhouder zou men moge lijk dit gezamenlijk kunnen rege len met het bestuur van de plaatselijke afdeling van de Z.L.M., C.B.T.B. of N.C.B. Voor nadere informatie oVer de ziekte en de bestrijding ervan kan men zich richten tot de landbouw- voorlichtingsdienst, per adres: Het Landbouwcentrum, Westsin gel 58, 4461 DM Goes, telefoon 01100 - 37214. Voor een adres van de plaatselij ke afdelingen van de organisaties kan men zich wenden tot: Het Landbouwschap, Gewestelij ke Raad voor Zeeland, Grote Markt 28, 4461 AG Goes, tele foon 01100 - 12220. Niek Bruin Als u tegenwoordig een boeket anjers koopt is de kans groot dat de bloemen het drie keer zo lang op de vaas uithouden dan u gewend was. Dat komt doordat de teler direkt na het snijden zilverzout aan het water toevoegt. Het is al even geleden dat die gunstige werking van zilver werd ontdekt, maar nu pas beginnen Wageningse onder zoekers er achter te komen hoe zilver op de bloem inwerkt. Eén van de laatste fasen van verou dering bij bloemen is de verwelking^ Telers noemen dat ook wel 'krimpen'. Dit proces wordt door hormonen bestuurd. Het hormoon ethyleen speelt er een belangrijke rol bij. Veel bloemen verouderen zeer snel onder invloed van ethyleen. De anjerbloem is daar een bekend voorbeeld van. De ze bloem produceert aanvankelijk weinig ethyleen, maar vlak voor het 'krimpen' treedt er een sterke produk- tie van het hormoon op. Enkele jaren geleden werd in Wage- ningen ontdekt dat toevoeging van zil- verthiosulfaat (zilverzout) aan het water dit 'krimpen' voorkomt. Uit nader onderzoek is gebleken, dat zil- verthiosulfaat tot een ophoping van zilver in de bloembodem van de an jer leidt. Het is waarschijnlijk zo dat zilverzouten de werking van ethyleen blokkeren. Zo wordt voorkomen dat de bloem verwelkt. De bloem verliest zijn schoonheid daardoor pas veel la ter en door een heel andere oorzaak dan verwelking. Met snijbloemvoed- sel is de houdbaarheid nog meer te verbeteren. Er wordt al lang gezocht naar midde len, die de ethyleenproduktie onder drukken of het ethyleen onwerkzaam maken. Dr. H. Veen van het Centrum voor Agrobiologisch Onderzoek (CA- BO) en dr. S.C. van de Geijn van de Stichting ITAL slaagden er in 1978 in om de opname van zilver door de an jerbloem te verbeteren door dit toe te dienen in de vorm van het zilverthiosulfaat-komplex. In deze vorm bereikt zilver binnen enkele mi- Vrijdag 14 maart 1986 nuten de bloem via de transportbanen in de stengel. Het blijkt dat het 'vaasleven' van anjers op deze wijze verlengd kan worden van de gebrui kelijke acht dagen tot ongeveer drie weken. Dr. H. Veen onderzocht ver der in nauwe samenwerking met de Technische en Fysische Dienst voor de Landbouw, wat er zich in de bloem afspeelt. Aangetoond werd, dat zil verhoudende neerslagen ontstaan on der andere in de cel wanden. Ethyleen is evenals andere hormonen te vergelijken met een 'stekker', die in een 'stopkontakt' (receptor) gesto ken moet worden. Als dat kontakt niet tot stand gebracht wordt kan een hormoon niet gaan 'sturen' en kan het volgend stadium in de veroudering niet in gang worden gezet. 'De ontdekking van de toepasbaar heid van zilverthiosulfaat heeft een re volutie betekent voor de mogelijkheden om de 'interne kwali teit' van snijbloemen te verbeteren', aldus dr. Veen. 'Nu is het mogelijk om met een eenvoudige voorbehan deling een veel betere kwaliteit snij bloem aan de konsument aan te bieden'. Het gaat hierbij niet alleen om Neder landse konsumenten, want de verbe terde houdbaarheid opent perspektieven voorn betere afzet naar verre markten. Zo zullen ook Japan ners en Amerikanen langer van Hol landse anjers kunnen genieten. Zilver kan telers dus een gouden eksport be zorgen. Want behalve dat de houd baarheid van de bloem zelf verbeterd wordt, kan ethyleen dat van buiten af komt ook geen invloed meer uit oefenen. En dat gebeurde nogal eens tijdens het transport of op de veiling als de bloemen in de buurt van appels terecht kwamen. Appels produceren namelijk behoorlijk wat ethyleen. Gezien het grote sukses van de voor behandeling hebben de veilingen in Nederland besloten, dat alle aange voerde anjers deze behandeling gehad moeten hebben. De anjerteler moet de anjers daartoe onmiddellijk na het afsnijden van de bloemen enige uren in een bepaalde oplossing van zilverthiosulfaat plaatsen. De afgewerkte oplossingen worden bij de veiling ingeleverd, die ervoor zorgt, dat het zilver eruit teruggewonnen wordt. Er zijn ook andere soorten bloemen die positief op zilverthiosul faat reageren, maar niet alle bloemen zijn gevoelig voor ethyleen. Die rea geren dan ook niet op een behande ling met zilverthiosulfaat. Tot de positief reagerende soorten horen be halve anjer ook lelie, ridderspoor, euphorbia en leeuwenbek. Voor een aantal van deze snijbloemen is de voorbehandeling nu ook verplicht gesteld als de teler ze via de veiling aanbiedt. Tijdens de openbare bestuursverga dering op 4 maart jl. sprak het Pro- duktschap voor Aardappelen haar verbazing uit over de nieuwe impor tregeling vroege aardappelen. In ver band met de toetreding van Spanje en Portugal is in Brussel zonder overleg met het bedrijfsleven tot de ze regeling besloten. De invoer uit Spanje en derde landen wordt gere geld door afgifte van certificaten. De achtergrond van deze regeling is de handelsstromen direkt te volgen om zo nodig (bij zeer lage prijzen) de import te beperken. De Voorzitter van het produkt- schap, dr. M.P.M. Vos, waarschuw de ervoor dat dit geen goede stap is op weg naar een open interne markt. Immers bureaukratische belemme ringen-dienen tot het uiterste beperkt te worden. Om niet met andere on verwachte zaken gekonfronteerd te worden pleitte hij voor een goede communicatie tussen bedrijfsleven en overheid. Na twee weken zijn onbehandelde anjers verwelkt (links). Met zilver thiosul- faat verwelken ze niet (rechts) Nieuwe EG-zetmeelregeling Daarentegen was het produktschap wel te spreken over het nieuwe zet- meelbeleid van de EG en de daaraan verbonden mogelijkheid suiker voor de chemische- en farmaceutische in dustrie tegen een gereduceerde prijs beschikbaar te stellen. Kern van het nieuwe EG-zetmeelbeleid zal zijn dat niet langer de producent, maar de verbruiker van zetmeel in aanmer king komt voor produktierestitutie. De evenwichtspremie die ervoor zorgt dat de prijs van aardappelzet meel blijft konkurreren met die van tarwe- en maïszetmeel, blijft drie jaar ongewijzigd (18,70 ECU of wel ongeveer ƒ46,per ton zetmeel). Dit betekent dat de aardappelzet meelindustrie weer verlicht adem kan halen. Marktsituatie De aardappeloogst 1985 was in Ne derland, evenals in bijna alle EG- landen hoog, waardoor de prijzen zeer laag zijn! Dit komt mede door dat in 1985 het EG-areaal ondanks de lage prijzen van oogst 1984 uit breidde als gevolg van de druk op de prijzen van de andere akkerbouw- produkten. Nu de aardappelprijzen nog lager zijn, is de grote vraag hoe de telers in Nederland en ook in an dere landen zullen reageren. Commissie Kwaliteitskeuring Aardappelen Het Bestuur van het produktschap stemde in met de instelling van een bij produktschapsverordening op te richten Commissie Kwaliteitskeu ring Aardappelen. Hiermee beoogt het Produktschap door het introdu ceren van objektieve kwaliteitsbe oordelingssystemen de produktie van kwaliteitsprodukten te stimule ren. Tevens zal deze commissie de door de overheid ingestelde bijdra geregeling in de keuringskosten uit voeren. 13

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1986 | | pagina 13