nieuws
uit
brussel
Ministers kritiseren
Andriessen heftig
Zetmeel-akkoord
gunstig voor Nederland
jan werts
EUROPEES PARLEMENT WIL
VRIJWILLIGE OPKOOP
MELK BEPERKEN
Voorlopig geen besluiten:
Chemische industrie gaat massaal
suiker verwerken
Opkoopregeling melk
Duits verzet
Suiker
Protestakties agrarisch jongerenwerk Brabant
De Europese landbouwministers hebben in Brussel eindelijk knopen
doorgehakt inzake de toekomstige zetmeelpolitiek en de massale ver
werking van suiker door de chemische industrie. Voor Nederland is
van belang dat de bestaande produktiesteun van ruwweg 46 gulden
per ton zetmeel (ofwel een gulden per honderd kilogram aardappe
len) niet omlaag heeft. Tevergeefs hadden verschilende andere lan
den hier de voorbije maanden op aangestuurd. Nederland had de steun
van enkele andere belanghebbende partners, zoals West-Duitsland en
Denemarken. De verlenging van de bestaande steun op het oorspron
kelijke niveau scheelt het verwerkende bedrijf Avebe jaarlijks acht mil
joen gulden. De verlenging geldt voor driejaar. Gedurende die periode
blijft Avebe jaarlijks aldus 24 miljoen gulden aan premie ontvangen.
De Europese landbouwministers heb
ben uitermate scherp gereageerd op de
hervormings- en bezuinigingsplannen
van de Europese Commissie (dage
lijks bestuur EG). Maar de voor
gestelde bevriezing van de
landbouwprijzen op het niveau van
vorig jaar lijkt weer wel aanvaard
baar. Algemeen zijn de ministers (be
halve de Ierse) van mening dat de
huidige melkquota nog te hoog zijn.
De voorgestelde nieuwe
medeverantwoordelijkheid-heffing
van 3 procent op de opbrengst ten
laste van de graanteler krijgt veel kri
tiek. Hetzelfde geldt, in zekere mate
voor de plannen om de kleinere
graanteler relatief iets meer hiervan
vrij te stellen. De Duitsers echter staan
er op dat juist iedere graanteler groot
of klein 25 ton jaarlijks zonder hef
fing moet kunnen verkopen, zoals
ook is voorgesteld. Engelsen, Neder
landers en Fransen zien liever alle
graan belast worden. Algemeen wordt
aangenomen dat de prijzen plus bij
behorende bezuinigingen en beleids
ombuigingen zeker niet op de
geëigende datum van 1 april overeen
gekomen zijn. Het deze week officieel
begonnen beraad in Brussel zou best
nog maanden kunnen aanslepen.
Dat zijn enkele conclusies, te trekken
na de langdurige zitting van de mi
nisterraad "Landbouw" van de
Europese Gemeenschap deze week in
Brussel. Op voorstel van de voorzit
ter, minister Gerrit Braks besloot men
om als landbouwwereld niet zelf de
benodigde twee miljard gulden voor
een begin van marktsanering plus het
opvangen van de dalende wereld
marktprijzen (dollarkoers) nu te gaan
vragen. Sommige landen (zoals Dene
marken) willen nu al wel dat die be
nodigde extra financiën uit de
hoofdsteden beschikbaar komen. De
ministers van Financiën uit de EG zul
len hierover echter eerst op 11 en 12
maart beraad voeren in Brussel. Hun
antwoord lijkt volgens ingewijden
daar overigens nu al wel vast te staan:
"Er komt geen extra geld, want dat
hebben wij zelf niet." Pas na dat be
raad, eind volgende maand wordt het
overleg van de landbouwministers
hervat. Dit nadat intussen het Euro
pees "Speciaal-Comité Landbouw"
de onderhandelingen in kleine en
besloten kring is begonnen en minis
ter Braks als voorzitter een rondreis
langs de reeks hoofdsteden heeft
gemaakt.
Bijna een half jaar nadat landbouw
commissaris mr. F. Andriessen een
Europese opkoopregeling voor de
melk lanceerde, hebben de ministers
dat voorstel (eindelijk) besproken.
Veehouders die er mee stoppen zou
den gedurende zeven jaar achtereen
van de Europese Gemeenschap vijf
tien cent per liter melk ontvangen, die
zij voorheen molken. De nationale re
geringen mogen dat bedrag uit eigen
zak bovendien verhogen. Het debat
hierover leert nu dat:
a. Men algemeen van mening is dat
de Europese melkproduktie met een
totaal-quotum van 98 miljoen kilo per
jaar, blijvend te hoog is. Daar moet
nog zeker vijf procent van af. Mo
menteel wordt bijvoorbeeld nog jaar
lijks tien miljoen kilo melk in boter
verwerkt, waarvoor eigenlijk geen
vraag is.
b. Ieren, Italianen, Grieken, Span
jaarden, Portugezen menen dat hün
quotum niet omlaag mag. De Ieren
omdat zij geen uitwijkmogelijkheden
zien; de andere landen omdat zij zelf
melk moeten invoeren;
c. in zekere zin tenslotte de opvatting
leeft dat landen (zoals Nederland)
waar waarschijnlijk weinig belangstel
ling is voor vrijwillige gesubsidieerde
beperking van de produktie, dan
maar gedwongen moeten worden hun
quotum toch terug te brengen. Land
bouwcommissaris Andriessen vindt
echter dat er niet met landen-quota
die overal evenveel omlaag moeten
gaan gewerkt mag gaan worden. Ver
der leert dit debat dat er bij een aan
tal partners wel degelijk belangstelling
bestaat voor de Europese opkoopre
geling. Het gaat met name om Frank
rijk, Nederland, Duitsland, Italië,
Ierland en ook Portugal, hetgeen ech
ter dus niet wil zeggen dat al die lan
den zelf daarin ook willen meedoen.
Andriessen verklaarde dat iedere
Europese veehouder die met financië
le steun zijn melkproduktie wil beëin
digen, daartoe de kans moet krijgen.
(In Ierland is de situatie echter zo, dat
veel kleine, arme veehouders graag
Europese steun zouden krijgen, maar
de regering is daar tegen omdat daar
mee het Ierse nationale melkquotum
omlaag zou gaan).
Terug naar de prijsvoorstellen. Enke
le belangrijke nationale commentaren
op het pakket van Andriessen. De
Franse minister Henry Naliet vindt
dat men in Brussel de problematiek
rond het rundvlees sterk overdrijft.
De Fransen gaan er niet mee akkoord
de huidige inlevering van overschot
ten te schrappen, zodat alleen de
markt de opbrengst van het rundvlees
zou gaan bepalen. De Fransen accep
teren de medeverantwoordelijkheids
heffing ten laste van de graanteler,
maar niet de uitzonderingen die zijn
voorgesteld.
Zij dringen er verder op aan, dat Ne
derland en Duitsland hun huidige ex
portsubsidies (mometaire
compensaties) afbreken. Verder wil
len de Fransen een meer zuivelvrien-
delijk beleid voor oliën en vetten en
een agressiever Europese reactie op de
Amerikaanse uitverkoop van agrari
sche overschotten. Als Amerika dit
doorzet moet Europa meer eigen
graan gaan vervoederen en de invoer
van met name Amerikaanse soja be
perken.
De Britse minister Jopling staat in zijn
commentaar dicht bij zijn collega
Braks. Jopling vindt dat het er nu op
de eerste plaats om gaat maatregelen
te nemen die het ontstaan van nieu
we overschotten voorkomen. Net als
Braks vindt de Brit dat in de rund
vleessector een op de markt afgestemd
beleid gevoerd moet worden. In de
graanteelt wil ook Engeland grote en
kleine bedrijven over één kam sche
ren. Dan mag de graanprijs wel om
laag. Jopling keert zich tegen plannen
om meer roomboter tegen afbraak-
prijzen te jaan leveren aan de
Sovjet-Unie.
De Duitse minister Kiechle (die vorig
jaar met enig succes een voorgestel
de vier procent graanprijsverlaging
blokkeerde) verklaarde nu opnieuw
categorisch te zullen vechten tegen
"prijsverlagingen langs de achter
deur". Hij gaat er van uit dat wat An
driessen bij de granen allemaal
voorstelt de Duitse graanprijs met tien
tot twaalf procent doet kelderen.
Over een Europese opkoopregeling
wil Kiechle alleen praten wanneer te
gelijk de melkprijs voor de blijvers in
de veehouderij omhoog gaat.
De Italiaanse minister Pandolfi wil de
voorraden afbreken. Hij signaleert
dat de noordelijke landen met zijn
melk, vlees en granen een steeds gro
ter deel van de uitgaven van het Euro
pees garantiebeleid opslorpen. In
1984 namen zij tweederde voor hun
rekening en kreeg het zuiden van de
EG nog een kwart. Nu gaat al 75 pro
cent naar het noorden en slechts 18
naar de zuidelijke produkten en regio.
De Italiaanse minister keerde zich al
dus tegen de voorgestelde vier tot tien
procent verlaging van de prijzen van
bepaalde typische zuidelijke produk
ten. Italië accepteert de hogere kwa
liteitseisen voor granen, maar heeft
reserves ten aanzien van de nieuwe
heffing. Ierland heeft moeite met het
hele pakket: de prijsbevriezing; de
versobering van het rundvleesbeleid
en de heffingen in de graansector, die
tot twaalf a vijftien procent lagere
prijzen voor de boeren daar zullen
leiden.
Algemeen werd landbouwcommissa
ris Andriessen ook nog bekritiseerd
omdat hij wel een pakket hervormin
gen in de vorm van bezuinigingen pre
senteert, maar anderzijds de
bijbehorende sociale maatregelen
(Europese VUT) of structuurhervor
mingen (bebossing landbouwgron
den) uitblijven. Andriessen heeft
opnieuw beloofd hier de komende we
ken hard aan te zullen trekken. Land
bouwcommissaris Andriessen
reageerde met verbazing op bo
venstaande kritiek. Hij verdedigde
zijn plannen indringend en wees er op
dat men zich kennelijk onder de land
bouwministers niet realiseert dat de si
tuatie de afgelopen maanden nog
verder is verslechterd. Minister Braks
deelt die mening. "Het is soms ver
bazingwekkend te zien hoe gemakke
lijk sommige delegaties over de
problematiek lijken te willen
heenstappen. Zij zoeken nog steeds
oplossingen waar ze niet zijn, zoals bij
het versneld afzetten van voorraden.
Men weet dan echter niet aan te ge-
Ontevredenheid met de uitvoering van
de superheffing, waarbij grote bedrij
ven de vrijkomende melk kunnen be
machtigen, enorme kosten i.v.m. de
aankomende mestwetgeving en, mis
schien minder bekend, maar zeker zo
ingrijpend, forse inkomensdaling in
de akkerbouw door sterk dalende
prijzen, hebben het Agrarisch Jonge
ren Werk (A.J.W.) in Brabant en
Zuid-Gelderland aangezet tot het voe
ren van akties.
Een vrijwillige opkoopregeling van
melkquota, zoals is voorgesteld door
de Europese Commissie, kan genade
vinden in de ogen van het Europees
Parlement. Een meerderheid van de
Straatburgse parlementariërs is ech
ter van mening dat de regeling beperkt
moet blijven tot twee procent van de
totale produktie en dat er in lidstaten
waar geen quota worden opgekocht
na drie jaar toch twee procent pro
duktie moet worden ingeleverd. Dit
Het Europese zetmeelbeleid blijft zich
in de nu gekozen formule er op ba
seren, dat financiële steun wordt ge
geven aan de zetmeelproduktie op
basis van eigen agrarische grondstof
fen: mais, tarwe, rijst en aardappelen.
Die wil men in het nieuwe beleid la
ten blijven concurreren met het zet
meel en de derivaten van buiten de
Europese Gemeenschap en ook met
niet-zetmeelprodukten, die buiten het
Europese beleid vallen, zoals aardo
lie. Het oude beleid wordt in driejaar
ontmanteld en vanaf 1989 vervangen
door een nieuw, waarbij dan de ver
bruiker van het zetmeel (dus de ver
werkende industrie) de premie gaat
ontvangen. Aldus krijgen fabrikanten
van bijvoorbeeld chemische produk
ten, kunstmatig plastic, bepaalde pa
piersoorten toegang tot het Europese
zetmeel dat dankzij de premiëring ver
gelijkbaar is met wat men buiten de
Euro-Markt daarvoor moet betalen.
Een strijdvraag was de kwestie van de
lijst met produkten, die voortaan in
aanmerking komen voor de
produktie-steun. De Britten kregen
gedaan dat op besluit v.an het zoge
naamde Beheerscomite in de toe
komst mogelijk ook bepaalde
voedingswaren of nog andere pro
dukten aan die lijst toegevoegd kun
nen worden. Men is het op dit punt
eigenlijk kortom niet helemaal eens
geworden over de definitieve lijst,
maar heeft dat probleem voor nader
beraad doorgeschoven. Vastgesteld is
wel dat de subsidiëring van produk
tie via de lijst er niet toe mag leiden
dat dit de concurrentieverhouding
met andere produkten verstoort.
geven waar die afzet wel mogelijk is
en al evenmin hoe die gefinancierd
zou kunnen worden. Alsof meer geld
voor de landbouw op zichzelf nu een
oplossing zou zijn", aldus minister
Er heerst een gespannen sfeer onder
jonge agrariërs; men heeft geen ver
trouwen meer in het beleid en ziet wei
nig perspektief voor het eigen bedrijf.
Het AJW wil het hier niet bij laten zit
ten; ze wil haar stem duidelijk laten
horen. Er wordt hard gewerkt aan de
voorbereiding van een protestborden-
aktie. Op 6 maart a.s. zullen op gro
te schaal protestborden geplaatst
worden langs autowegen in Brabant.
staat in een resolutie van de Neder
landse socialist Eiso Woltjer die vrij
dag in Straatsburg werd aanvaard. De
opkoopregeling komt binnenkort aan
de orde in de vergadering van de EG-
ministers van landbouw.
De Europese commissie heeft voor
gesteld gedurende zeven jaar ongeveer
15 cent te betalen voor elke liter melk
die uit produktie wordt genomen. Om
te voorkomen dat boeren of melkfa
brieken in bepaalde streken in de pro-
De Europese chemische industrie, in
clusief de farmacie en bio
technologie, verwerkt momenteel
jaarlijks slechts 60.000 ton suiker. Als
zij dat produkt tegen een fors verlaag
de prijs zou krijgen, zou ze wel tien
keer zoveel, dus meer dan een half
miljoen ton jaarlijks kunnen gebrui
ken. Wat gaat nu gebeuren. De eer
ste twee jaar betaalt men voor die
suiker de lage wereldmarktprijs plus
175 gulden per ton, zijnde de glucose
prijs, als tweede meetpunt. Vanaf
1988 wordt die prijs etappe-gewijs
meer naar het niveau van de wereld
markt toegebracht. De subsidie die de
chemische industrie aldus ontvangt
wordt eigenlijk door de telers(heffin-
gen) betaald. Maar toch is de bieten
producent hiermee beter af, omdat op
den duur a. de afzetkanzen verruimd
worden en b. de suiker altijd nog
meer oplevert dan bij export naar de
vaak slechte wereldmarkt. De Belgen
liggen hier overigens helemaal dwars.
Zij maken zich zorgen over hun mais-
zetmeelindustrie. België vreest dat die
in de toekomst niet meer op zoo kun
nen tornen tegen de chemische in
dustrie met haar goedkope Europese
suiker als grondstof. Als het mais-
zetmeel in de verdrukking komt zijn
daarom maatregelen toegezegd. Bo
vendien is vastgelegd dat het mais-
zetmeel voldoende gesteund blijft
worden in vergelijking met het tarwe-
zetmeel. Men verwacht niet dat de
Belgische bezwaren het akkoord uit
eindelijk nog zal ophouden.
Braks, die zijn collega van Financiën,
Ruding, hier citeerde. De Nederlandse
landbouwminister betwijfelt of de val
v/d dolar aanleiding kan zijn om ex
tra geld te vragen voor de landbouw
politiek.
Op 13 maart aanstaande wordt er in
Veghel een aktiedag georganiseerd.
Hier worden AJW-leden uit het ge
west massaal verwacht. Uit verschil
lende kringen zal men met trekkers
komen. Joris Schouten, voorzitter
van het Landbouwschap is een van de
inleiders op deze dag. Het AJW zal
hem het eerste aktiepamflet overhan
digen waarin de wensen en visies van
de agrarische jongeren staan. Vanaf
13 maart worden deze aktiepamflet-
ten op grote schaal verspreid en op
gehangen in het AJW werkgebied.
blemen komen wil Andriessen nooit
meer dan drie procent van de produk
tie in een lidstaat opkopen. Volgens
het parlement is dat echter nog steeds
te veel. Het vindt een marge van twee
procent veiliger en wil bovendien dat
de lidstaten het recht krijgen ook in
tern nog bepaalde maximum
percentages vast te stellen. Bovendien
moeten de lidstaten de mogelijkheid
krijgen op vrijwillige basis en met na
tionale financiering nog meer quota
op te kopen. Het parlement stelt
tenslotte voor de medeverantwoorde
lijkheidsheffing van twee procent op
de melkproduktie af te schaffen en in
plaats daarvan de quota van de grote
bedrijven (meer dan 60.000 liter per
jaar) met twee procent te verlagen.
Vrijdag 28 februari 1986
5
