De kostprijsberekening van 1 ha knolselderij
Akkerbouwers inde witte jas
Een dezer dagen heeft het bestuur van de Knolselderijtelersvereniging
zich gebogen over de jaarlijkse kostprijsberekening voor 1 ha, knol
selderij. Op basis van de gang van zaken in de praktijk worden te ge
bruiken hoeveelheden vastgesteld en vermenigvuldigd met aktuele prij
zen, de bescherming van het gewas komt onder de loep en de kosten
van machines, arbeid, kapitaal, alsmede de algemene kosten worden
begroot. Daardoor ontstaat een nagenoeg kompleet beeld van werk
zaamheden en kosten, die in één ha knolselderij worden geinvesteerd.
Evenals in de afgelopen jaren blijkt de teelt nog veel onduidelijke ele
menten te bevatten, die ook ervaren telers ieder jaar voor verrassin
gen plaatst.
Aldus bezig zijnde blijken de prijzen
van een aantal onderdelen in het af
gelopen jaar weinig in prijs te zijn
gestegen. Een lage inflatie krijgt hier
zeer praktisch gestalte. Het mag als
een bijzonder prettig element worden
beschouwd, dat kostenstijgingen in de
hand kunnen worden gehouden. Per
slot van rekening zal het verschil tus
sen opbrengsten en kosten uitmaken
of een gewas financieel aantrekkelijk
is of niet. Als de kosten beperkt kun
nen blijven is dat een direkt voordeel
voor de teler. Met inzicht en kennis
van de teelt moet hij in staat geacht
worden te kunnen beoordelen waar
het noodzakelijk is om bepaalde
kosten te maken en waar dat onder
die specifieke omstandigheden niet
nodig is. Daar zal zijn deskundigheid
en ervaring hem bijzonder van pas
komen.
Bij een kostprijsberekening komen we
niet toe aan opbrengstprijzen. Wel
kunnen we becijferen wat de prijs zou
moeten zijn, maar daar trekt de
markt zich niets van aan. Daar gaat
het om vraag en aanbod en dat ligt
in de schoot der toekomst verborgen.
Vastgesteld kan worden, dat de markt
van knolselderij beperkt van omvang
is en gemakkelijk overvoerd kan wor-
schotten zullen ontstaan bij pogingen
om andere te ontlopen. Marktbederf
kan hiervan het gevolg zijn. Deze pro
blematiek dreigt niet alleen bij knol
selderij, maar ook bij andere produk-
ten. Overeind kan blijven, dat een la
ge kostprijs een voordeel of een min
der groot nadeel betekent. En dat is
in een tijd van smalle marges een zeer
belangrijke zaak. Laat deze kostprijs-
De machinekosten vormen een belangrijk deel van de'totale kosten.
den. We kunnen ook konstateren dat
er bij de akkerbouw verschuivingen
in het bouwplan optreden, mede als
gevolg van wijzigingen in het Brussel
se markt- en prijsbeleid. Het gevaar
dreigt nu, dat nieuwe produkt over-
berekening een bijdrage kunnen leve
ren aan een kritische beschouwing wat
wel en wat niet nodig is onder Uw ei
gen specifieke omstandigheden. U
bent bezig met Uw eigen porte-
monnaie!
Het ziet er somber uit in de komende jaren voor de akkerbouwers in
Nederland. Niet alleen vanwege de zware druk op de prijs en kwanti
teit van onze marktordenings-produkten, maar vooral door de vele
ziekten en plagen die onze akkerbouwbedrijven belagen. Hebben we
dan toch niet genoeg geleerd van onze kollega's in de veehouderij- en
varkenssektor? Hadden we dan toch 'de witte jas' beter en vooral be
ter op tijd ten tonele moeten voeren?
Witte jassen
Als men vandaag tot de bevoorrech
ten behoort die een varkenshouderij
- of een kippehouderij mag bezoeken,
dan wordt men duidelijk gekonfron-
teerd met de bedrijfshygiëne.
Als je zelf varkens- of kippehouder
bent, kom je helemaal het bedrijf van
de ander niet binnen, en als je b.v. een
akkerbouwer bent, uit welke be
langstelling dan ook, dan moet je op
zijn minst bij het betreden van de ge
bouwen van dat varkens- of kippen-
bedrijf schoeisel verwisselen en een
aangeboden witte jas aantrekken.
Grote zorgvuldigheid wordt in acht
genomen om het binnendringen van
ziektekiemen te voorkomen. En wees
er verzekerd van dat ook in de vee-
houderijsektor soortelijke maatrege
len worden genomen om genadeloos
toeslaande ziekten te voorkomen.
Gevaarlijke ziekten
Als je dan wat nadenkend, wat filo
soferend, als akkerbouwer bezig bent
met al die ziekten en plagen die ons
direkt en indirekt bedreigen, dan
moet je wel met enige ekstra be
langstelling naar die dierenwereld
kijken.
Met ingehouden stem, bijna fluiste
rend, sprak men vroeger over bont-
vuur, over miltvuur.
Zware diskussies werden gevoerd over
tuberculose, of abortus-bang. Hier en
daar zelfs principiële diskussies!
Moest het niet geaksepteerd worden
als
En dan pest bij varkens, snot bij kip
pen, mond- en klauwzeer bij koeien
en varkens.
Dan moet ik als akkerbouwer konsta
teren dat het in de dierenwereld met
vereende krachten, met soms harde
maatregelen, gelukt is een aantal lasti
ge ziekten te bedwingen.
En hoe staat het er bij ons voor in de
Vrijdag 31 januari 1986
Ook de akkerbouwers dienen
zorgvuldig om te springen met de
bedrijfshygiëne.
a 1,39
a 1,42
a 0,68
a ƒ16,55
a ƒ57,50
a ƒ12,50
a ƒ41,42
Kostprijsberekening voor de teelt van 1 ha. knolselderij
A. Toegerekende kosten
1. Plantmateriaal
50.000 planten a 2,4 ct
2. Bemesting
100 kg. P205
260 kg. N
320 kg. K:0
3. Chemische middelen
Grondbehandeling:
12 kg. Birlane
3 Itr. Roundup
Onkruidbestrijding:
2,5 kg. Maloran
Ziektebestrijding:
9 x Manebtin a 2 kg.
1 x carbendazim a 1 kg.
Insektenbestrijding:
wantsen/luizen
2 x I kg. Undeen
3 x 1 Itr. Dimethoaat
lxl/2 kg. Pirimor
IManeltra Borium
2 x 2 kg. a ƒ17,40
4. Machinekosten
Spuiten: 14 x ƒ34,—
Plantmachine granulaatstrooier trekker man
Schoffelen trekker man: 2 x ƒ75,
Beregenen (gem. 1 x per jaar)
Rooien opladen
Transport tijdens rooien:
3 karren a 21/2 uur a ƒ60,
Inbrengen: Transportband, stortbak, boxenvuller
Aflevering: Knollenreiniger transporteurs
stortbak trekker voorlader man
5. Losse arbeid:
Planten: 9 personen a 4 uur a ƒ16,
Wieden: 10 uren a ƒ20,
Schoonmaken en aHeveren: 15 uren a ƒ20,-
139,—
ƒ369,20
fl17,60
ƒ198,60
ƒ172,50
Oogst 1986
ƒ17200,—
725,80
a ƒ52- ƒ130.-
a ƒ33,71
a ƒ14,—
a ƒ87,70
ƒ225,-
41,42
67,42
42,-
43,90
69.60
ƒ476,—
ƒ300,—
ƒ150,-
ƒ450,—
ƒ575.-
ƒ450,—
ƒ400 -
ƒ800.
5% B T W.
ƒ576,
ƒ200,-
ƒ300,-
990,44
6.
7.
Hagelverzekering
Rente omlopend kapitaal
Totaal toegerekende kosten
ƒ3.601,-
ƒ6.517,24
325,87
ƒ6.843,11
ƒ1.076,-
50,-
150.-
ƒ8.119,11
B. Niet toegerekende kosten
Pacht
Drainage
Ploegen
Grondbewerking
3 x kunstmeststrooien aan- en afvoer
Algemene kosten
totaal niet toegerekende kosten
800,—
110,—
180,-
150,
350,-
100.-
ƒ1.690,—
plantenwereld. Ook wij, in de plan
tenwereld, in b.v. de akkerbouw, heb
ben te maken, en steeds meer met
ziekten en plagen. We hebben met el
kaar een zodanig beleid gevoerd dat
we b.v. de Veenkoloniën onder de
aardappelmoeheid hebben laten lo
pen. En als we niet oppassen dan
loopt heel aardappeltelend Nederland
er onder.
Er is een knolcyperus beleid gevoerd,
waarbij we zolang mogelijk de lippen
op elkaar hebben gehouden om toch
vooral onze eksport niet in gevaar te
brengen. Om te studeren hoe en langs
welke wegen dit lastige, snelwoeke-
rende onkruid zou moeten worden
aangepakt. De verspreiding is onder
tussen zo ver uitgebreid dat uitban
ning uiterst precair geworden is. Te
gen de achtergrond van de aanpak
van dit onheil moet je op zijn minst
vraagtekens plaatsen bij de uitspraak
van staatssekretaris Ploeg dat de
kosten van de bestrijding volledig
door het bedrijfsleven moeten worden
gedragen.
We praten al enkele jaren over rhizo-
manie bij bieten. Door allerlei fluiste
ringen maken steeds meer suikerbie
tentelers zich ongerust. Wat is dat
voor een ziekte, wat betekent dat voor
ons. En met een waas van geheimzin
nigheid gaat ondertussen de versprei
ding stilletjes zijn gang, met de grond,
met water.
Vooral ons intensieve bouwplan in de
akkerbouw en het intensieve verkeer
van machines beladen met grond, en
intensieve verkeer van goederen en
hulpstoffen noodzaken zeer indrin
gend tot maatregelen. Diegenen die
bedrijfshygiëne het best toepassen zijn
de boeren van morgen en over
morgen.
De witte jas
Symbolisch haal ik de witte jas naar
voren. Wij hoeven als akkerbouwers
onze gasten niet te ontvangen met een
witte jas, maar we moeten wel dege
lijk naar kollega's in andere sektoren
kijken hoe die met allerhande midde
len de ziekten en plagen van het lijf
houden. Symbolisch een aanplakbil
jet op de dam en de witte jas gebrui
ken ten teken van zorgvuldigheid bij
C. Totale kosten per ha:
toegerekende kosten
niet toegerekende kosten
totaal per ha.
Enkele opmerkingen bij de cijfers
1Evenals in voorgaande jaren is getracht om zo reëel mogelijke uitgangspun
ten te hanteren gebaseerd op de gang van zaken in de praktijk. Gegevens over
kosten kunnen in de praktijk aanzienlijk verschillen van de vermelde cijfers.
Bovendien willen de samenstellers opmerken, dat met deze kostenbegroting
niet beoogd wordt om de kostprijs voor elke teler aan te geven. Vergeleken
met vorig jaar komen de becijferingen van dit jaar enigszins lager uit:
ƒ8.119,11
ƒ1.690,-
ƒ9.809,11
Begrote kosten 1985
Begrote kosten 1986
Minder kosten
ƒ10.004,57
9.809,11
195,46
2. Op basis van de begrote kosten kan de kostprijs van 1 kg. knolselderij
als volgt worden benaderd:
a. Totale kostprijs inkl. B.T.W. ƒ9.809,11
Berekende B.T.W. 325,87
Kostprijs exkl. B.T.W.
Kostprijs per kg. geschoond en november levering
opbrengst per ha:
30.000 kg.
35.000 kg.
40.000 kg.
ƒ9.483,24
inkl. B.T.W.
33 ct.
29 ct.
25 ct.
exkl. B.T.W.
32 ct.
28 ct.
24 ct.
c. in de berekening zijn een aantal bewerkingen/behandelingen opgenomen
die niet door alle telers worden uitgevoerd. Dat beinvloedt de kostprijs. Bij
wijze van voorbeeld hierbij enkele becijferingen:
Beregenen ƒ450,
Schonen van de knollen per ha. ƒ900,—
Mach.kn. ƒ600,-
schoonm. ƒ300,-
ƒ900,-
Per kg. (exkl. B.T.W.) kost dat:
opbrengst per ha
30.000 kg.
35.000 kg.
40.000 kg.
Beregenen
1,5 ct.
1,28 ct.
1,12 ct.
Schonen
3,00 ct.
2,57 ct.
2,25 ct.
Laat elke teler eens nagaan welke kosten voor hem van belang zijn en welke
invloed dat heeft op de kostprijs van knolselderij op zijn bedrijf.
In bovenstaande becijferingen is geen rekening gehouden met bijzondere risi-
ko's en de kosten van bewaring en bewaarverliezen. Het is moeilijk om dat
cijfermatig aan te geven. Bij de beslissing van de teler om knolselderij wel
of niet in het bouwplan op te nemen moet deze omstandigheid evenwel na
drukkelijk worden meegenomen.
Knolselderijtelersvereniging
Zuid-West Nederland
het beheren van ziekten. Er bewust
mee bezig zijn.
In de komende tijd gaat de mestpro
blematiek uit de dierlijke sektor steeds
vaker over de tafel. Wij weten dat
ziekten als aardappelmoeheid, rhizo-
manie, phorna, ook met mest kunnen
overgaan van het ene bedrijf naar het
andere. En veronderstellende dat er
nog meer, nog onbekende ziekte
belagers naar voren zullen komen,
vraagt mestverplaatsing naar het ak
kerbouwbedrijf uiterste zorgvuldig
heid en kritische benadering.
Wij akkerbouwers moeten hier en
daar grote sommen geld uitgeven
voor bestrijding met chemische mid
delen. Om niet verder in het moeras
te komen, zal men gesloten bedrijfs
systemen moeten nastreven. Het ziek-
tebeheer in de akkerbouw zal boven
dien met een zo groot mogelijke open
heid moeten worden aangepakt.
A. Vermeer
