Melkprogesterontest: wat kunnen we ermee?
V
V
k
Management-computer
wordt onmisbaar
hulpmiddel op
melkveebedrijf
V
V
korte wenken
veehouderij
VANDERHAVE introduceert
over mais
twee nieuwe video-clips
Voor het eerst sinds maanden weer geval
van varkenspest
k'
DAG 0
DAG 21
Koe tochtig op 1 hoog progesteron op dag 21; niet tochtigvoorlopig drachtig
DAG 0 laag progesteron op dag 21; tochtig—— niet drachtig
l -f- -*- hoog progesteron op dag 21; niet tochtig; komt later terugjdus niet drachtig
Al enige tijd is het mogelijk om bij
de Gezondheidsdienst voor Dieren
de zogenaamde melkprogesteron
test te laten uitvoeren. De infor
matie hieruit is te gebruiken bij de
vruchtbaarheid op het melkveebe
drijf. De test moet dan ook gezien
worden als aanvulling op en een
hulpmiddel bij een goede admi
nistratie en tochtigheidswaar
neming.
De leng.te van de vruchtbaarheidscij
fers van een koe is 21 dagen. Dit be
tekent dat het dier als alles normaal
is elke 3 weken tochtig wordt.
Progesteron is een hormoon dat ge
vormd wordt in de eierstokken van
het rund, en wel door het zogenaam
de 'gele lichaampje'. Die produktie
gebeurt echter niet voortdurend.
Wanneer het dier tochtig is, wordt
geen progesteron geproduceerd. In de
tussenliggende periode wordt het wel
geproduceerd. Ook als een dier, na in
seminatie of dekking, drachtig gewor
den is, wordt door het gele lichaampje
progesteron geproduceerd en wel ge
durende de gehele dracht. Alleen een
aktieve eierstok kan progesteron pro
duceren.
Progesteron lost goed op in vet en is
daarom ook in melkvet te vinden.
Ook is bepaling in het bloed mogelijk
zodat, indien gewenst, ook bij jong
vee het progesterongehalte bepaald
kan worden.
De automatisering zal haar verdere in
trede doen op het melkveebedrijf. Dit
was een van de belangrijkste konklu-
sies op de studiedag voor melkvee
houders, die op donderdag 23 janua
ri j.l. gehouden werd in Hotel "de
Korenbeurs" te Made. Op deze stu
diedag, georganiseerd door de Hen-
drix' voeders, waren ruim 300 melk
veehouders aanwezig.
Een van de sprekers was de Ameri
kaan Doug Maddox met zelf een be
drijf met 4.000 stuks melkvee.Hij be
naderde het management vanuit zijn
eigen ervaringen als boer: "Het
maakt voor het management niet uit
of je 40 of 4.000 koeien hebt. Iedere
boer zal zijn koeien individueel moe
ten bekijken. Dan pas zullen de koei
en optimaal produceren". Verder ad
viseerde hij om, indien mogelijk, 3x
daags te melken. Dat levert al gauw
zo'n 15% extra melk per koe op. Te
vens speelt de hygiëne in de melkstal
een belangrijke rol.
Ir. W.D. Ogink, Konsulent voor de
Rundveehouderij, stelde dat geauto
matiseerde managementsystemen en
de melkrobot hun intrede zullen doen
Waarvoor lest te gebruiken?
Uit het voorgaande kan afgeleid wor
den dat de progesteron test rondom
tochtigheid en drachtigheid informa
tie kan opleveren. Zo kan de test die
nen als kontrole op de tochtigheids
waarneming, gebruikt worden als
'niet drachtig' test, en dienen voor het
bepalen van de aktiviteit van de ei
erstokken. Niet alle melk is geschikt
voor de test. Het beste is om een
monster na-melk te nemen.
Kontrole tochtigheidswaarneming
Wanneer een koe tochtig is, is het
progesteron gehalte van de melk laag
tot nul. Is het hoger dan een bepaal
de waarde dan is het dier niet tochtig.
Niet drachtig test
Het gebruik van de test om na te gaan
of een koe al dan niet drachtig is, gaat
als volgt in z'n werk. Op de dag van
inseminatie of dekking wordt een
melkmonster genomen. Met dit
monster wordt gekontroleerd op
tochtigheid. Drie weken later wordt
weer een monster genomen. Is het
progesterongehalte laag of nul, dan
is het dier tochtig en niet drachtig. Is
het progesterongehalte hoog, dan is
de koe niet tochtig en kan ze drach
tig zijn. Volledige zekerheid hierom
trent heeft men niet, aangezien ook
om andere redenen het progesteron
gehalte hoog kan zijn.
Is op de dag van de inseminatie of
dekking het progesterongehalte hoog,
dan is de koe niet tochtig en heeft
monstername 3 weken later geen zin.
in de melkveehouderij. Andere belang-
rijke ontwikkelingen zoals Melk-
Stimulerende Eiwitten, Isozuren,
embryo-transplantatie, embryo-
spiitsing en het invriezen van em
bryo's zullen steeds meer ingang vin
den op het melkveebedrijf.
Voor moderne veehouders bieden de
ze nieuwe ontwikkelingen de moge
lijkheid om de toekomst met vertrou
wen tegemoet te gaan.
De laatste spreker was Ir. A. van
Laarhoven, sektormedewerker melk
veehouderij bij Hendrix' voeders. Hij
gaf een uiteenzetting over de toepas
sing van een geautomatiseerd mana
gementsysteem op het melkveebe
drijf. Daarbij kwam naar voren, dat
een dergelijk systeem een noodzake
lijk hulpmiddel wordt bij de produk-
tiebegeleiding op het melkveebedrijf.
De studiedag werd afgesloten met een
forum-diskussie, waaruit duidelijk
naar voren kwam, dat de onderlinge
konkurrentie tussen veehouders zal
gaan toenemen en dat alleen de goe
de managers deze konkurrentie zul
len doorstaan.
Progesteronverloop
Problemen vruchtbaarheid
Als een dier onregelmatig tochtig is of
in het geheel niet, kan de melkpro
gesteron test behulpzaam zijn bij het
vaststellen van de oorzaak. In zulke
gevallen is overleg met de dierenarts
nodig om tot een konklusie te komen.
Goede administratie blijft noodza
kelijk
Wanneer men gebruik maakt van de
progesterontest is het absoluut nodig
De melkafgifte beïnvloedt de
gezondheid van de uier
Zowel bij een extreem snelle (meer
dan 2,6 kg melk per minuut) als ook
bij een extreem langzame (1,6 kg per
minuut);melkafgifte stijgt het masti-
tisgevaar werd aangetoond op de uni
versiteit van Kiel, zowel bij zwartbon
te - als bij roodbonte koeien. Hiermee
moet bij het fokken rekening worden
gehouden om niet het ene probleem
- het beter melken - tegen het andere
- de gezondheid van de uier in te wis
selen. Verder zou het regelmatig re
gisteren van de melkafgifte per mi
nuut bij de melkkontrole kunnen hel
pen bij het observeren van de gevaar
lopende dieren.
(de Voor)
Legstapel moet met 5% omlaag
De voorzitter van het Produktschap
voor Pluimvee en Eieren, J.T. Mel-
lema ing. pleit voor een verlaging van
het leghennenbestand in Nederland
met 5% of bijna 2 miljoen dieren, en
wel in dit jaar.
Het houdt een verlaging van de pro
duktie in van rond 500 miljoen eieren
ten opzichte van 1985. Het argument
dat Mellema daarbij aanvoert is de
onzekere en afnemende exportmoge
lijkheden naar landen buiten de EG,
de z.g. derde landen. Dat betekent dat
voor een 400 miljoen eieren de export
mogelijkheden naar derde landen on
zeker zijn.
Mellema merkte nog op dat in 1985
grote hoeveelheden eieren binnen de
EG met prijskoncessies geforceerd
moesten worden afgezet. In 1985 was
het produktieve leghennenbestand in
Nederland al ongeveer 3% kleiner
dan het gemiddelde bestand in 1984.
In de eerste maanden van 1985 was
er nog van een stijging sprake, doch
in mei werd een omslagpunt bereikt
en trad er een daling op ten opzichte
van het betrekkelijk hoge bestand in
1984. De dalende tendens zet zich ook
in 1986 voort. Nederland gaat wat be
treft de inkrimping van de produktie
ve leghennonstapel in de EG voorop.
De vraag is wat de overige EG landen
zullen doen. In maart zou het EG leg
hennenbestand nog ongeveer 1 klei
ner zijn dan in maart 1985. Evenwel
in Engeland en Denemarken zal men
al weer een groter leghennenbestand
hebben, terwijl Frankrijk weer op bij
na het niveau van 1985 zal zitten en
in Duitsland de belangstelling voor
een groter leghennenbestand weer stil
aan gaat toenemen.
om een goede koe identifikatie en een
goede vruchtbaarheidsadministratie te
hebben. De gegevens moeten regelma
tig bijgehouden worden.
Werkwijze
Buisjes voor monstername zijn ver
krijgbaar bij de Gezondheidsdienst en
ook via de KI-vereniging of de dieren
arts. De monsters worden, nadat de
bijgevoegde antwoordkaart is inge
vuld, in een meegeleverde enveloppe
In het Groningse Noorddijk is voor
het eerst sinds juni vorig jaar een uit
braak van varkenspest gekonstateerd.
De op het bedrijf aanwezige achttien
varkens zijn inmiddels opgeruimd.
Daarnaast zijn de gebruikelijke maat
regelen, zoals een vervoerverbod in
een straal van drie kilometer rond het
bedrijf gedurende 30 dagen van
kracht. Een woordvoerster van het
Ministerie van Landbouw en Visserij
heeft dit desgevraagd meegedeeld.
VARKENS
De INSLEEP VAN ZIEKTE op
het vermeerderingsbedrijf kan on
dermeer plaatsvinden door aan
koop van opfokmateriaal en van
beren. De aankoop van opfokma
teriaal van één bedrijf heeft ver
schillende voordelen. De kans op
insleep van ziekten is geringer. Te
vens heeft het opfokmateriaal de
zelfde smetstof namelijk van dat
ene subfokbedrijf. Hierdoor is de
infektiedruk lager en daardoor de
kans op gezondheidsproblemen
geringer.
De BALANSKLEP wordt onder
tussen op veel varkensbedrijven
gébruikt om de lucht op een goe
de wijze in de afdeling te brengen.
Alleen een balansklep aanbrengen
is echter niet voldoende. Een goed
gebruik van de balansklep staat of
valt bij het aanbrengen van een
goede winddrukkap. Deze wind
druk kap dient voorde uitschake
ling van de windinvloeden van
buiten de stal op het klimaat te
zorgen. Een balansklep werkt niet
goed wanneer geen goede wind
drukkap is aangebracht.
Op de vermeerderingsbedrijven
met NATUURLIJK DEKKEN
DE BEREN komen we regelma
tig teleurstellende resultaten tegen
vanwege een onjuist gebruik van
de beer. Een slechte spermakwa
liteit is hiervan veelal de oorzaak.
Jonge beren worden soms te snel
en te veelvuldig ingezet, waardoor
de spermakwaliteit en de dek lust
Proefstation voor de Rundveehoude
rij, Schapenhouderij en Paarden-
houderij
ongefrankeerd opgestuurd naar de
Gezondheidsdienst. De uitslag komt
2-3 dagen later. De buisjes worden ge
leverd in pakketjes van 3 stuks. Een
pakketje kost ƒ7,50.
Een nieuwe ontwikkeling is een melk,
progesterontest die op het bedrijf zelf
uitgevoerd kan worden. Deze is in Ne
derland nog niet op de markt.
Drs. J.W. Seinhorst
PR Lelystad
Hoe de nieuwe uitbraak op het bedrijf
in Noorddijk heeft kunnen plaatsvin
den is niet bekend en volgens de
woordvoerster moeilijk te achterha
len. Het kan zijn dat de ziekte is mee
gekomen met varkens die in decem
ber op het bedrijf zijri geplaatst. Een
andere mogelijkheid is dat het keuke
nafval dat op dit bedrijf aan de die
ren werd gegeven de varkenspest heeft
'meegebracht'.
afneemt. Het is beter ze in te zet
ten op een leeftijd van negen
maanden en pas dan wanneer de
beer één maand op het bedrijf
aanwezig is.
PASGEBOREN BIGGEN zijn
klein en verliezen door hun li
chaamsoppervlakte en het gebrek
aan een vetlaag veel warmte. Om
verkleuming van de biggen direkt
na de geboorte te voorkomen
moet de ruimte-temperatuur bij
half roosters 20° C zijn, en bij
volledig rooster 22 °C. Dit kan
binnen enkele dagen terug worden
gebracht naar 16 a 17°C. Dit
is echter alleen mogelijk, indien
de big de beschikking heeft over
een nest waarin de temperatuur
goed is. Voor pasgeboren biggen
dient de nesttemperatuur 30°C
te zijn. Gedurende de eerste le
vensweek kan deze nesttempera
tuur geleidelijk worden terugge
bracht naar 22 °C.
In de mestvarkenshouderij zorgt
een hoge groei voor een snelle
OM ZE TSNEL HEID. Het aantal
varkens dat u zodoende per plaats
kunt afmesten wordt hierdoor
groter. Het tijdstip waarop u
nieuwe biggen in uw stal kunt
opleggen is afhankelijk van het
tijdstip waarop de laatste varkens
uit de stal op afdeling gaan. De
laatste varkens uit de afdeling zijn
de mindere groeiers. Van deze
mindere groeiers kunt u ook op
het eind niet veel verwachten.
Streef daarom naar een zo gelijk
matig gewicht per big binnen de
afdeling, zodat in zo min moge
lijk aantal keren de dieren afge
leverd kunnen worden.
In vervolg op de eind 1984 geïn
troduceerde videopresentaties
"Méér melk uit gras" en
"Maisteelt in beweging", heeft
Vanderhave twee nieuwe video
films over mais geproduceerd.
Hieraan werd deze maand de
laatste hand gelegd.
De ene film, met als titel "mais-
rassen voor een goed gevulde
kuil", is een ca. 6 minuten duren
de video-clip, waarin de bekende
VDH maisrassen, Irla, Dorina en
Vivia op een indringende wijze
worden gepresenteerd. Verder is er
een korte introduktievideofilm ge
maakt over het nieuwe Vanderha
ve snijmaisras Sonia, dat dit jaar
voor het eerst op de Nederlandse
rassenlijst is opgenomen. Dit is
een video-clip van 3 minuten, waar
in Sonia wordt gepresenteerd als
een vroeg en hoog-opbrengend
ras. De titel hiervan is "Sonia,
vroeg en produktief". De premiè
re van beide videofilms vindt
plaats in de Vanderhave stand nr.
E 233 op de Landbouw RAI, die
van 20 t/m 25 januari a.s. wordt
gehouden.
De videofilms, gekombineerd op
één band, zijn in bruikleen be
schikbaar voor scholen, voorlich
tingsdiensten, studieklubs rund
veehouderij e.d. voor vertoning
op vergaderingen en studiebijeen
komsten. De banden worden ge
distribueerd op de meest gangba
re videosystemen.
16
Vrijdag 31 januari 1986