Veenkoloniale akkerbouwer
Hendrik Tepper vervangt granen
De ontwikkeling
Experimenteren
Leergeld betaald
In 1963 werd in een regionaal blad
een gemengd bedrijf van ruim 40
hectare te Kolham gemeente
Slochteren ter verpachting aan
geboden. Hendrik Tepper, één
van de vier zoons uit een land
bouwersgezin uit de zelfde ge
meente werd door de eigenaren
als pachter gekozen en vanaf dat
jaar woont en werkt het echtpaar
Tepper met zijn 3 kinderen op dit
bedrijf.
Met de kans om op deze wijze
voor hunzelf te beginnen, consta
teren ze achteraf beslist de tijd
mee te hebben gehad, want de
mogelijkheden om van derden
een bedrijf te pachten werden
onder het regime van de pachtwet
na verloop van tijd steeds minder.
De geboden kans kwam boven
dien uitstekend van pas in ver
band met de bedrijfsopvolging.
Op het ouderlijk bedrijf waren tot
dat moment 3 van de 4 zoons
kandidaat-opvolger en ook op het
bedrijf van de schoonouders was
een zwager die boer wilde wor
den.
Overigens kan worden vermeld
dat allen naderhand zelfstandig
landbouwer zijn geworden, zij het
dat de twee broers in 1979 en in
1980 hun bedrijven hebben ver
kocht en naar Canada zijn geë
migreerd, waar ze intussen ook
weer als zelfstandige akkerbou
wers in hun bestaan voorzien.
Zoals genoemd startte het echt
paar Tepper in 1963 met een ge
mengd bedrijf waarop indertijd
zo'n 25 stuks melkvee bijbe
horend jongvee werden gehou
den. Behalve zij zelf vonden in
die beginjaren ook 2 werknemers
op dit bedrijf hun bestaan. In de
loop der jaren veranderde er
echter veel. Als gevolg van steeds
verdergaande ontwikkelingen in
de mechanisatie vertrojc 1 ar
beidskracht al vrij spoedig en met
2 man werd de bedrijfsvoering op
de zelfde wijze voortgezet. Toen
in 1971 ook de overgebleven me
dewerker te kennen gaf elders
een betrekking te willen aan
vaarden, werd het roer omge
gooid en besloot het echtpaar
Tepper geheel over te schakelen
naar akkerbouw. Daarbij kwam,
dat de buurman, die een bedrijf
had van 15 ha., omstreeks dezelf
de tijd besloot te stoppen en z'n
grond te verkopen. Ook in dat
zelfde jaar boden de verpachters
het bedrijf aan Tepper te koop
aan. Aangezien buurmans grond
meestal maar één keer in een
mensenleven te koop is, liet het
echtpaar Tepper geen van beide
mogelijkheden voorbij gaan en
werd na de nodige onderhande
lingen zowel het één als het ander
gekocht. Binnen een jaar werd
zodoende overgegaan van een 40
ha. 2-mans gemengd bedrijf naar
een 55 ha. één-mans akkerbouw
bedrijf, dat bovendien geheel ei
gendom werd.
Het bouwplan van het bedrijf zag
er in de jaren '70 uit zoals op de
meeste Veenkoloniale akker
bouwbedrijven. Het aandeel van
de fabrieksaardappelen daarin
Het echtpaar Tepper achter één van de nieuwe schuren.
groeide naar 50%, de suikerbieten
namen uiteindelijk ruim 20% van
de oppervlakte in beslag en op de
resterende grond werden granen
geteeld. Laatstgenoemd gewas
heeft Tepper echter al sedert 1978
grotendeels vervangen door vol-
legrondsgroenten en contract
teelten met betere perspectieven.
Gewassen als conservenerwten,
rijpe erwten, graszaad, teunis
bloemen en Parijse wortelen
heeft hij tot dusverre op zijn be
drijf geïntroduceerd. Uiteraard
niet altijd met evenveel succes
want de resultaten lopen per ge
was en van jaar tot jaar soms sterk
uiteen. Niet alleen onervaren
heid, maar ook factoren als het
weer en de bodemgeschiktheid
spelen daarbij een rol. Toch is
samengevat de conclusie van het
echtpaar Tepper dat zelfs in jaren
dat deze teelten matige resultaten
geven, ze nog best kunnen wedij
veren met de granen.
Hendrik Tepper is dan ook van
mening dat veel meer akkerbou
wers in de Veen koloniën en
aangrenzende zandgebieden in
de plaats van granen eens iets
anders moeten proberen. "Bij de
keuze van zo'n vervangend gewas
moet men echter wel goed over
Links de oude schuur en rechts de vroegere melkveestal.
wegen of het in de bedrijfsvoe
ring past", zegt hij. Op grotere
akkerbouwbedrijven passen ge
wassen die relatief weinig arbeid
vragen, terwijl op de kleinere be
drijven en vooral daar waar een
meewerkende zoon aanwezig is,
de meer arbeidsintensieve volle-
grondsgroenten uitstekende mo
gelijkheden bieden om de inko
menspositie te verbeteren.
De Teppers zijn voorts van me
ning dat men het beste met een
kleine oppervlakte kan beginnen
en niet moet verwachten het na 1
x onder de knie te hebben. Ook
mag het volgens hen beslist niet
zo zijn dat men er na een minder
goed jaar meteen weer mee stopt.
Tepper is overigens beslist niet
van plan om ten behoeve van
dergelijk nieuwe teelten de op
pervlakte aardappelen te ver
minderen. De fabrieksaardappe
len zijn en blijven de belang
rijkste peiler onder het bedrijf.
De toekomst van AVEBE wordt
dan ook met vertrouwen tege
moet gezien, zij het dat Tepper
wel de kritische kanttekening
plaatst, dat het zetmeelconcern
beslist minder nonchalant moet
omspringen met de belangen van
zijn leden-leveranciers. Het afge
lopen jaar is de afname van de
aardappelen volledig mis gegaan.
Dergelijke zaken mogen in de
toekomst niet weer gebeuren.
Zowel tegenover zijn leden als
tegenover derden zal AVEBE
zich positiever moeten presente-
Met alle gewassen die Tepper de
laatste jaren op z'n bedrijf heeft
ingevoerd, moest wel vaak het
nodige leergeld worden betaald.
Bijvoorbeeld het eerste jaar dat
hij Parijse wortelen had gezaaid
nadat eerst al een ander gewas
was mislukt, kwam er als gevolg
van droogte niet één op. Ook het
tweede jaar was dit gewas als ge
volg van een veel te natte en zeer
humusrijke grond geen succes.
Van dergelijke ervaringen leer je
veel en als de oppervlakte zo'n
eerste keer niet al te groot is, blijft
de schade beperkt. Ook in de
erwten waren de resultaten niet
alle jaren naar wens. Het Veluco-
faillissement en enkele slechte
zomers zorgden er de laatste jaren
voor dat de geldelijke opbrengst
onder de maat bleef. "Toch de
den de erwten het gemiddeld al
tijd nog beter dan de granen, zo
dat ze ook in de toekomst wel
deel uit blijven maken van het
bouwplan", aldus Tepper: Voor
de toekomst overweegt het echt
paar Tepper ook nog eens was-
peen en witlofpennen te probe
ren, mits deze niet te arbeidsin
tensief zijn.
Tijd is ongetwijfeld de ontbre
kende factor in het bedrijf van de
familie Tepper, want naast de
werkzaamheden op het bedrijf
nemen ze ook bijzonder aktiëf
deel aan het maatschappelijk ge
beuren. Zo is Hendrik Tepper
bijv. lid van de Plaatselijke Com
missie voor de ruilverkaveling
"Harkstede", ledenraadslid van
AVEBE, voorzitter van de vere
niging voor dorpsbelangen, voor
zitter van de telerskern Parijse
wortelen en lid van de commissie
vollegrondsgroententeelt van de
V.B.B. Zijn echtgenote maakt
deel uit van het bestuur van de
afdeling van de plattelandsvrou
wen en tot voor kort zat zij in de
oudercommissie van de plaatse
lijke scholengemeenschap. "Met
de diverse nevenfuncties is soms
veel tijd gemoeid", aldus Tepper,
"maar de werkzaamheden op het
bedrijf gaan voor". Voor zover
mogelijk springen vrouw en kin
deren wel bij als het druk is, doch
op hen is niet altijd een beroep te
doen. De dochters hebben ieder
hun eigen werk en de zoon gaat
nog naar de Mavo. Een stuk ge
makkelijker werd het overigens
de afgelopen zomer, doordat een
samenwerking met een jongere
collega van een kleiner akker
bouwbedrijf werd aangegaan.
Naast de hulp over en weer in
drukke perioden gebruikt deze
collega Teppers machines, terwijl
Tepper er op zijn beurt van ver
zekerd is dat de werkzaamheden
doorgaan als hij eens niet aanwe
zig is. Bovendien kan deze sa
menwerking in de toekomst wel
licht bijdragen tot het in vervul
ling gaan van de wens beide
broers in Canada eens te* bezoe
ken.
B.P. Ebbinge
De woning van het gezin Tepper vormt met de daaraan vastgebouwde
schuur één geheel. Deze boerderijbouw is karakteristiek voor dit gebied.
Vrijdag 10 januari 1986
