Onveiligheid op en om de boerderij
BEURSINFO
LANDBOUW-RAI
Omgaan met dieren
Mechanisatie
Gevolgen
Het bevorderen van de veiligheid in de
land- en tuinbouw door het beperken van
de risico's is harde noodzaak. Dat blijkt
wel uit statistieken en schattingen van
het aantal bedrijfsongevallen in deze sec
tor. Deze noodzaak klemt des te meer als
we bedenken, dat zich elk jaar op
nieuw ongevallen voordoen met ern
stig, blijvend letsel en soms zelfs met fa
tale afloop. Dit schrijft mr. J. G. Carpaij,
directeur van Interpolis, in het voor
woord van de brochure „Onveiligheid op
en om de boerderij". De brochure wordt
ook door deze maatschappij uitgegeven.
Interpolis heeft getracht een beeld te geven
van de oorzaken van bedrijfsongevallen.
Want alleen als de oorzaken bekend zijn kun
nen maatregelen worden genomen om een
ongeval te voorkomen. Met deze brochure
hoopt Interpolis te bereiken dat boeren en
tuinders zich steeds bewuster met de veilig
heid op hun bedrijf zullen gaan bezighouden.
De brochure, met de enigszins verontrusten
de titel „Onveiligheid op en om de boerde
rij", vertelt het een en ander over de onge
valsrisico's in het agrarisch bedrijf. Niet met
het oogmerk de lezer bevreesd te maken
voor de dagelijkse werkzaamheden om zijn
bedrijf. Maar wel om de aandacht te vestigen
op de minder veilige situaties die op elk be
drijf aanwezig kunnen zijn.
Bijna éénderde van alle ongevallen in de
land- en tuinbouw vindt zijn oorzaak in het
omgaan met dieren of heeft een directe rela
tie daarmee. Blijkbaar worden veehouders,
alhoewel ze er dagelijks mee omgaan, regel
matig verrast door de onverwachte en soms
zelfs agressieve gedragingen van hun die
ren. Door oplettendheid en voorzichtigheid
bij het werk in nabijheid van dieren in acht te
nemen en zelf geen dingen te doen die de
dieren onrustig of schrikachtig maken, kan
men de kans op een ongeval zo klein moge
lijk houden.
Jaarlijks vinden zo'n 750 ongevallen, dat is bij
na de helft van het totaal aantal ongevallen,
plaats door slordigheid, nalatigheid en on
zorgvuldigheid. Vele val-, glij- en struikelpar
tijen worden veroorzaakt door obstakels als
betonnen randen, ongelijke vloeren en mate
riaal dat niet naar behoren is opgeruimd.
Daarbij speelt gebrekkige verlichting, waar
door obstakels niet goed zichtbaar zijn, een
belangrijke rol. Een tweede belangrijke oor
zaak ligt bij het vallen van trappen, ladders,
zolders en daken. Onvoldoende beveiliging
en achterstallig onderhoud eisen heel duide
lijk hun tol, terwijl ook nogal eens sprake is
van onvoorzichtigheid.
Voor het afdalen in een mestkelder dienen
goede voorzorgsmaatregelen genomen te
worden. Zoals een goede ventilatie van de
kelder en een verbinding (bij voorbeeld een
gordel of touw) met iemand buiten de mest
kelder. Bij bedwelming kan de ander acuut
optreden. Deze mag overigens nooit zelf af
dalen zonder dat een derde zijn taak heeft
overgenomen.
De brochure geeft eveneens een aantal tips
ter voorkoming van ongevallen met gewas
beschermingsmiddelen en andere gevaarlij
ke stoffen.
Ook de mechanisatie eist haar tol. In de loop
van de jaren is men meer en zwaardere ma
chines en werktuigen op het agrarisch be
drijf gaan gebruiken. Een gevolg daarvan is
dat de ongevallen met machines in de loop
van de jaren ernstiger zijn geworden. De ge
middelde duur van de arbeidsongeschikt
heid in deze categorie liegt er niet om: 90 da
gen. Dat is drie hele maanden.
Ernstige ongevallen, vaak met blijvend letsel,
ontstaan doordat men met een hand of voet in
een in werking zijnde machine terechtkomt.
Ook door het in aanraking komen van han
den en kleding met bewegende, niet afge
schermde machinedelen en hulpstukken ge
beuren in de regel vrij ernstige ongevallen.
De brochure geeft een groot aantal aanbeve
lingen om het ongevalsrisico te beperken.
Een hoofdstuk is speciaal gewijd aan de risi
co's die kinderen lopen. Kinderen onderken
nen vaak geen gevaar of beoordelen de si
tuatie verkeerd. Dat geldt met name ook voor
vriendjes en vriendinnetjes uit een dorp of
stad die helemaal niet gewend zijn aan het le
ven op een land- of tuinbouwbedrijf. Het
plaatsen van gewasbeschermingsmiddelen
achter slot en grendel, het goed afsluiten van
putten, het wegnemen van de contactsleutel
van de niet gebruikte trekker, zijn maatre
gelen die veel narigheid kunnen voorkomen.
Mede door de sterke verwevenheid van ge
zin en bedrijf zijn de financiële en sociale ge
volgen van een ongeval vaak verstrekkend.
In veel gevallen moet men om de werk
zaamheden op het bedrijf te kunnen voortzet
ten voor langere tijd hulp van buitenaf aan
trekken, hetgeen een kostbare aangelegen
heid kan zijn. En in geval van blijvende invali
diteit kan dit een noodgedwongen beëindi
ging van het bedrijf betekenen.
Het is daarom bijzonder triest te moeten con
stateren dat zeker de helft van de ongevallen
is te voorkomen. Het is dus van het grootste
belang dat degenen die in de land- en tuin
bouw werkzaam zijn, leren om „veiligheids
bewust" te denken en te handelen. Want
achter „onveiligheid" gaat een enorme hoe
veelheid menselijk leed schuil.
Ondanks alle preventieve maatregelen en
voorzichtigheid kan het toch gebeuren dat
het noodlot toeslaat. Een ongelukje zit nu
eenmaal in een klein hoekje. Zorg daarom
voor een goede verbandtrommel en laat
iemand uit het gezin een EHBO-opleiding
volgen. Houd telefoonnummers van hulpver
lenende instanties bij het telefoontoestel.
Daarnaast zijn een goede arbeidsonge
schiktheidsverzekering en het lidmaatschap
van een bedrijfsverzorgingsdienst van groot
belang.
In de brochure staat een lijst van nuttige
adressen en publicaties.
De brochure „Onveiligheid op en om de
boerderij" is een uitgave van Interpolis nv,
Conservatoriumlaan 15,5037 DM Tilburg.
10
CLO magazine januari 1986
