VOOR m:
VROIIW
Hoe drinkt U Uw koffie?
n
n
n
L:
t
L
L
De levensfasen van de vrouw
k rubriek
Kerstsuggestie 985
u
Kruiswoordpuzzel
onder redaktie van de Reaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee
land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P.J. de Rooy-janse
Chezeeweg 18, 4424 ZG Wemeldinge
Hoe vaak zouden wij deze vraag stellen aan bezoek, waarmee wij koffie drinken? En kijk eens in de
supermarkt hoeveel soorten suiker en melk daar ondergebracht zijn. Weten we precies wat de kwaliteit en
verschillen zijn van de diverse soorten? Toch wel de moeite waard om daar iets meer over te weten. Ik las in
het Friese ledenblad een artikel hierover, geschreven door Tjitske Nijsingh, waarin alles over deze produkten
staat. Ik geef het graag aan U door.
R.M.M.
Suiker
In Nederland is het voedingsmidde
lenaanbod groot. Wij kunnen kris
talsuiker (biet- of rietsuiker), brui-
nesuiker, suikerklontjes of kandij
aanbieden. Voor de voedingswaarde
maakt het geen enkel verschil. De
spore-elementen die aanwezig zijn in
de minder geraffineerde suiker zijn
pas van belang wanneer wij zeer
grote hoeveelheden suiker gebrui
ken. Mensen die hun voedingsmid
delen zo natuurlijk mogelijk willen
houden zullen deze minder geraffi
neerde suiker prefereren.
Melkprodukten
Het aanbod van melk voor de koffie
is zeer groot. Magere en halfvolle
melk met een laag vetgehalte worden
meestal niet gebruikt om hun wate
rige smaak, maar volle melk is ge
schikt voor de koffie. En natuurlijk
koffiemelk, geëvaporeerde (ingedik
te) volle melk, met een minimum
vetgehalte van 7,5 procent en half
volle koffiemelk met een vetgehalte
van 4 tot 4,5 procent. Koffieroom
met een vetgehalte van twintig pro
cent smaakt ook goed in de koffie,
maar is niet geschikt om stijf' te
kloppen. Slagroom, met een vetge
halte van veertig procent daarente
gen wel. Deze voor de koffie ge
schikte melkprodukten zijn langer
houdbaar gemaakt door pasteurisa-
tie of sterilisatie.
Aan slagroom in kartonverpakking
worden wel een stabilisator en
emulgator toegevoegd. Aan koffie
room wel een stabilisator. Een stabi
lisator zorgt er voor dat in het pro-
dukt geen afscheiding van de ver
schillende bestanddelen plaatsvindt.
Een emulgator is nodig voor de ver
eniging van vet en water.
Een aantal hulpstoffen, waaronder
emulgatoren en stabilisatoren, zijn
binnen de EG in besluiten geregeld.
Emulgatoren en stabilisatoren vallen
beide onder het Emulgatoren-be-
sluit. Zij hebben als alle hulpstoffen
in EG-besluiten een E-nummer. Het
vermelden van het E-nummer is niet
verplicht. Jammer, want sommige
mensen zijn allergisch voor bepaalde
stoffen. Voor sommige stoffen be
hoeft geen maximaal toelaatbare
waarde te worden vastgesteld. Bij
normale konsumptie worden deze
stoffen niet schadelijk geacht. Zij
worden met een O aangegeven.
Plantaardig vet
Naast de koffiemelk en de room,
waarvan het vetgehalte en het dro
gestofgehalte in de Warenwet zijn
vastgelegd, zijn ook fantasieproduk-
ten voor de koffie in de handel. Zij
mogen geen koffiemelk worden ge
noemd omdat ze niet meer geheel uit
melkbestanddelen bestaan. Een deel
van het melkvet is vervangen door
plantaardig vet, bijvoorbeeld soja-
olie of zonnebloemolie. Er ontstaat
dan een produkt gelijkend op
(half)volle koffiemelk, en om het
plantaardig vet en de magere melk
goed te mengen is een emulgator
toegevoegd.
Deze produkten zijn in de handel
gekomen, toen men aan plantaardig
vet uit gezondheidsoogpunt een ho
gere waarde ging toekennen dan aan
dierlijk vet. Waar blijft echter het
melkvet uit deze produkten? Wordt
het gebruikt voor de bereiding van
slagroom of voor boterproduktie? Is
het nodig om plantaardig vet uit een
ander werelddeel te halen, terwijl in
de EG enorme boteroverschotten
zijn?
Witmakers
Nog iets anders voor de koffie zijn de
witmakers of koffiecreamers. Zij lij
ken op het eerste gezicht op melk
poeder. Melkpoeder is melk waar het
Nog heel even en de kerst staat
weer voor de deur. Opnieuw zult
u zich afvragen, wat zet ik mijn
familie en vrienden voor aan de
feestelijke dis? Dan kan onderge
tekende u misschien een leuke
kerstsuggestie doen: een kerst
menu dat bijzonder feestelijk is,
en in zekere zin niet al te moeilijk
is te maken, dat zeer voortreffe
lijk is, en niet al te duur! Aan de
slag dus.
Dit menu staat voor 4 a 5 perso
nen, en bestaat uit een soepje,
hoofdgerecht, en een nagerecht.
U ziet een vrij licht menu dus.
Soep: Consomme double met
venkel.
Ingrediënten: 1 liter heldere, liefst
zelfgemaakte runderbouillon, 1
bosje venkel, 100 gram in reepjes
gesneden schouderham, 5 eier
dooiers, wat zout, en ruim vers
gemalen peper.
De bereiding: was de venkel goed
en hak ze ragfijn, roer de gehakte
venkel door de bouillon en breng
ze aan de kook (heel even door
laten koken). Maak het op smaak
met het zout en de vers gemalen
peper.
Verdeel vlak voor het opdoen de
gesneden ham over de koppen en
doe in iedere kop heel voorzichtig
een eierdooier (mag niet stuk
gaan). Vul nu de koppen, alweer
voorzichtig, met de withete
bouillon. Serveer er tot slot wat
soepstengels bij.
Hoofdgerecht: Kalkoenbouten in
roomsaus en gesmoorde appel
tjes.
Ingrediënten: 1 Zi kg kalkoen
bouten, 150 gram boter, 1 glas
calvados, Vi liter appelcider, 3 dl
koffieroom, wat tarwebloem,
zout, peper en wat strooiaroma.
De bereiding: Maak een mix van
het zout, peper, strooiaroma en
de bloem, rol er de kalkoenbou
ten goed doorheen, kleur intussen
de boter in een ruime braadpan
en braad er de kalkoen snel aan
alle kanten in bruin. Matig de
warmtebron en blus nu het
braadvocht met de appelcider.
Ontvet deze jus enigszins en voeg
er de room aan toe.
Doe een deksel op de pan en laat
de kalkoen in 1 a 1 Vi uur gaar
worden (indien nodig regelmatig
wat cider bijvoegen). Is de kal
koen bijna gaar voeg er dan het
glas calvados aan toe! Snij ze in
niet te dunne plakken (naar het
been toe). Serveer ze op voorver
warmde borden en zet er de ge
smoorde appeltjes bij. Geef apart
de krokant gebakken aardappel
rondos.
Wijn: Chablis (bourgogne).
Voor de gesmoorde appeltjes
heeft u het volgende nodig:
10 middelgrote zachtzure, enigs
zins stevige appels, 70 gram ro
zijnen (sultanas), 70 gram aman
delspijs, wat boter, kaneel en 2 dl
appelcider.
Schil de appelen en boor ze uit,
maak van de amandelspijs een
smeuïg papje, door er ietsje ap
pelcider aan toe te voegen en
meng er de rozijnen met wat ka
neel door, vul er vervolgens de
boorgaten van de appelen mee.
Zet de appelen in een beboterde
vuurvaste ovenschaal en met een
bodempje appelcider in de oven.
Leg op iedere appel een klontje
boter, en smoor ze tot slot in een
matige hete oven (160 graden C)
in 25 minuten gaar.
Maak vervolgens de aardappel
rondos op de volgende wijze:
Kook 500 gram aardappelen
goed gaar en maak er puree van,
vermeng dit met 50 gram marga
rine, een ei, een theelepeltje bies
look, een vierde theelepel dille,
wat zout, peper en wat nootmus
kaat. Laat de puree goed koud
worden en vorm er ronde, enigs
zins platte, schijven van (30a 35
gram). Haal ze door een losge
klopt ei, paneer ze, laat ze even
rusten en bak ze tenslotte in de
hete frituur goudgeel!
Nagerecht: Parfait chocolat.
Ingrediënten: 100 gram suiker, 5
eierdooiers, 4 dl slagroom, 1 dl tia
maria en 50 gram geschaafde
chocolade.
De bereiding: Doe de eierdooiers
bij elkaar en roer het goed schui
mig. Klop het mengsel nu "au
bain marie" verder op, d.w.z. U
plaatst het pannetje met heet
mengsel in een wat grotere pan
met een kwart heet water gevuld
en hou dat water tegen de kook
aan.
Klop nu de kompositie in het
pannetje goed luchtig op. Haal
vervolgens het pannetje uit het
water en klop de kompositie ver
der tot ze goed koud is geworden.
Spatel er nu voorzichtig de ge
schaafde chocolade en de tia ma
ria door. Vul er de bakjes of
schaaltjes mee waarin u het ge
recht wilt opdienen en zet ze een
paar uur in het vriesvak (diep
vries) van uw koelkast. Garneer
ze bij het serveren af met een
mooie rozet slagroom en steek er
twee mint chocolaatjes in!
Wij wensen u veel sukses en
prettige (kook-)feestdagen!
M.A. van der Vliet
Over dit onderwerp sprak me
vrouw C.G. Vleugel Schutter -
Spit op een afdelingsmiddag van
de Nederlandse Bond van Platte
landsvrouwen in Goes. Als be
langrijkste fasen in het leven van
de vrouw noemde zij: de vrucht
bare periode, de overgang en de
ouderdom. De periode van de
overgang kreeg de meeste aan
dacht.
Er wordt veel vrijer omgegaan met
seks en seks is beter bespreekbaar
geworden. Vooral de pil heeft een
grote verandering gebracht in het
leven van de vrouw. Om de overgang
beter te kunnen begrijpen ging de
spreekster terug naar de puberteit. In
deze periode vinden in het meisjesli
chaam grote veranderingen plaats.
De hypofyse zet de interne klieren
aan tot het produceren van hormo
nen. Een goed evenwicht hiertussen
is van groot belang voor het goed
funktioneren van het organisme. In
de overgang loopt de hormoonpro-
duktie terug. Het produceren van
eitjes neemt af en geleidelijk aan
stopt dit. De overgang komt zo on
geveer tussen de 45 en 55 jaar. Veel
vrouwen rollen zonder ernstige
klachten door de overgang. De meest
gehoorde klachten zijn: opvliegin
gen, duizeligheid, hoofdpijn, slaap
stoornissen en botontkalking. Het is
van belang regelmatig borsten en
schede te kontroleren, verwaarloos
klachten niet. Aan veel overgangs
klachten is door het geven van hor
moonpreparaten wel iets te doen.
Naast de lichamelijke klachten ko
men er ook nog vaak psychische
klachten bij: in deze periode is het
gezin voltooid. De kinderen gaan
hun eigen weg en de vrouw wordt op
zichzelf teruggeworpen. De man is
druk met zijn eigen werk. Als advies
gaf ze dan ook mee: "Blijf bezig; zo
wel lichamelijk als geestelijk. Kon-
centreer je op hobby's, werk enz.
Mevrouw Vleugel Schutter - Spit was
zelf een goed voorbeeld van positief
oud worden. Op 81 jarige leeftijd
wist ze dit onderwerp in een zaal vol
vrouwen op humoristische wijze te
brengen.
Ze besloot haar verhaal met het vol
gende gedichtje:
Neem een kop vol opgeruimdheid
Een lepel goede moed
Doop 2 lepels zelfbeheersing
waar u een weinig kalmte in doet
Twintig druppels geest van vreugde
En een poeder levensmoed
't Is een balsum van vertroosting
7 Is als een raad als goud zo goed
Vindt u in dit receptje
Uw wens nog niet vervuld
Neem dan tot het allerlaatste
Nog een lepel vol geduld.
J. Elema-Meinardi
water bijna geheel aan onttrokken is.
Koffiecreamers bestaan nauwelijks
nog uit melk. Op de lijst van ingre
diënten zien wij plantaardig vet 30
tot 35 procent, glucosestroop 57 tot
60 procent, caseïnaat 5 procent, sta
bilisator, emulgator, antiklontermid-
del en soms kleurstof. Caseïnaat, een
melkeiwit, is het enige melkbestand-
deel.
Voor een leek is het moeilijk na te
gaan waarvan zo'n geheel nieuw
produkt als koffiecreamer gemaakt
wordt, hoe het tot stand komt, en hoe
de prijs wordt bepaald. Hebben wij
behoefte aan deze produkten gezien
de eerder genoemde boteroverschot
ten? Bovendien, hoe houden wij nog
zicht op ons voedsel, als wij voe
dingsmiddelen krijgen aangeboden,
die in de fabriek opgebouwd zijn uit
allerlei grondstoffen, maar die geen
enkel herkenningspunt meer voor
ons hebben? Wilt u nog een kopje
koffie mevrouw?
Tjitske Nijsingh
Horizontaal:
1 Verhaal; 7 tieren; 12 deelbaar door
twee; 13 plaatsin Overijssel; 14 rivier
in Engeland; 15 vals; 17 sport; 19
bergweide; 20 zeker; 23 verlaagde
toon; 24 ivoor; 26 watering; 27 stie-
renvechtersgroep; 29 vreemde munt;
31 dans; 33 aarsopening; 35 berg op
Kreta; 37 naar aanleiding van; 39
zwachteling; 40 hachelijk; 41 zang
stem: 43 voordat; 44 binnenste; 46
vat; 49 een ogenblik; 52 lofdicht; 54
in orde: 55 volkerenorganisatie; 56
uitgang van de overtreffende trap; 50
poken; 61 ieder; 63; edelsteen; 65
stad in Texas; 67 gast; 68 edelman;
69 Plaats in Zeeland; 70 snorren 71
plaats in Utrecht.
Verticaal:
1 Orgelregister; 2 evenwel; 3 plaats
in Friesland 4 plaats in Overijssel; 5
zeestraat; 6geringschattend; 7 tegen;
8 gemalin van Aegir; 9 wedijveren;
10 Amerikaans meer; 11 mythologi
sche figuur; 16 boom; 18 ik (Latijn)
21 koning van Israël; 22 vogeleigen
schap; 25 band waaraan een kind
leert lopen; 28 schipperen; 30 godin
van de vrede; 31 familielid; 32
schande; 34 afscheidingsprodukt; 36
laagte; 38 Griekse godin; 42 om
draaien; 44 kerkbewaarder; 45
schreeuwen; 47 drinkgerei; 48 nobel;
50 betasten; 51 niets uitvoeren; 53
tijdperk; 55 United Nations Asso
ciation; 57 wedspel; 59 Germaanse
goden; 60 hoogstaand; 62 berg
plaats; 64 woonschip; 66 scharnier
(Zuid-Nederlands).
1
2
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
30
21
22
23
24
25
26
*27
28
29
30
31
32
33
34
35
li
37
38
40
41
42
43
45
46
47
46
49
50
51
52
53
14
55
56
57
58
5»
60
61
62
63
54
65
66
69
||7o
71
L
Vrijdag 13 december 1985
21
