Minister geeft toe aan wensen van
Kamerleden
Financieel resultaat
Coöperatie Zuid Oost
Nederland gunstig
POTTEK/J-
Direktie Avebe wordt ingekrompen
Goede resultaten Cehave: Eigen
vermogenspositie blijft op hoog peil
Uitvoerig debat over bedrijfsovername
Intern onderzoek verbetering
effektiviteit Landbouwschap
Varkens
Minister Braks heeft afgelopen maandag het boetekleed aangetrokken
na de misverstanden die zijn ontstaan rond de uitvoering van de EG-
installatie- of vestigingspremie voor jonge agrariërs in ons land. Hij gaf
vorige week tijdens een vergadering van de landbouwkommissies uit de
Tweede Kamer toe, dat het besluit Struktuurverbetering Landbouw
bedrijven van het O. en S.-fonds in de praktijk tot veel verwarring leidt.
Dit besluit kombineert namelijk twee afzonderlijke regelingen, één
rond het bedrijfsverbeteringsplan en één die inhoud geeft aan de in-
stallatiesteun. Bepaalde kriteria, gehanteerd voor het één, gelden niet
voor het ander. De bewindsman zegde de Kamer toe, in de komende tijd
de nodige voorlichting hierover aan het landbouwbedrijfsleven te zullen
geven.
De landbouwminister kwam ook het
PvdA-kamerlid Tazelaar tegemoet,
die vond dat de kriteria in de regeling
ten aanzien van maatschappen aan
gepast dienen te worden. Volgens de
PvdA'er is de maatschap er juist op
gericht een geleidelijke bedrijfsover
name mogelijk te maken. De eis dat
de bedrijfsomvang op 60 procent van
de op geld gewaardeerde kapi
taalgoederen betrekking heeft, is
volgens hem te hoog. Minister Braks
was het daarmee eens, maar wees
erop dat de Europese Kommissie af
houdend is als het over maatschap
pen gaat. Desondanks is voor Brussel
de verstrekking van de installatie
premie aan het eind van de maat
schap - bij de overname van de rest
van het bedrijf - aanvaardbaar. De
bewindsman zegde toe te onderzoe
ken of het mogelijk is die 60 pro
cent-eis zo dicht mogelijk bij de 50
procent te brengen. Hij toonde
voorts zijn bereidheid om over een
jaar met de Kamer te evalueren hoe
de installatiepremie in de praktijk
werkt.
Levensvatbaarheid
De installatiepremie is het belang
rijkste nieuwe element in het over
heidsbeleid ten aanzien van de be
drijfsovername. Die bedrijfsoverna
me stond maandag centraal in de
diskussie, aan de hand van de notitie
Bedrijfsovername in de landbouw
van minister Braks. De meeste par
tijen konden zich in de notitie vin
den.
Echt fundamenteel afwijkend was de
PvdA, die van mening is dat het
overheidsbeleid erop gericht moet
zijn, een groot deel van de vele nu
niet levensvatbare bedrijven een
toekomst te geven.
WIR-perikelen
Alle frakties, met uitzondering van
de VVD, vroegen minister Braks om
knelpunten in de WIR in relatie tot
de bedrijfsovername uit de weg te
ruimen.
De bewindsman benadrukte, dat de
105 miljoen ter kompensatie van de
negatieve aanslag in de WIR,-niet
gebruikt wordt voor de financiering
van de installatiepremie. De gelden
daarvoor worden namelijk gevonden
door prioriteiten aan te leggen in het
budget van het O.- en S.-fonds. Mi
nister Braks kondigde - zij het vaag -
al enkele kompensatiemaatregelen
aan die in direkte relatie staan met de
bedrijfsovername. Zo zullen starten
de ondernemers niet gedurende acht
jaar, maar gedurende tien jaar wor
den gekompenseerd, waarbij de
kompensatie in de drie jaar vooraf
gaande aan de zelfstandigheid met
de loonbelasting verrekend kan
worden. Voorts wil hij een verhoging
van de ondernemersvrijstelling in de
vermogensbelasting doorvoeren, zo
dat degene die weggaat, eerder ge
neigd is zijn geld in het bedrijf te
laten zitten.
Te weinig melk
Een van de knelpunten die door
iedere fraktie werd gesignaleerd, was
het feit dat veel melkveehouderijbe
drijven met bedrijfsopvolgers over te
weinig melk beschikken. In dat
Tazelaar: Ook toekomst voor niet-le-
vensvatbare bedrijven.
kader kondigde de bewindsman aan
dat zijn departement druk doende is
om de Liquiditeits Overbruggings
Financieringsregeling (LOF) aan te
passen. Want volgens hem is het echt
nodig dat dergelijke levensvatbare
bedrijven struktureel met een hoger
kwotum geholpen zijn.
In een eerste reaktie noemde NAJK-
sekretaris ir. G. Titulaer het positief
dat de Tweede Kamer zo uitvoerig
gesproken heeft over bedrijfsoverna
me. Met name de jongeren, die nu het
bedrijf gaan overnemen, zitten ekstra
klem door superheffing, mestproble
matiek, e.d. Als de Nederlandse over
heid ernaar streeft zoveel mogelijk
levensvatbare bedrijven te handha
ven, dan zal er toch meer gedaan
moeten worden dan nu uit de mond
van minister Braks te noteren viel,
aldus Titulaer.
Tiny Brouwers
De direktionele top van het aardap-
pelverwerkende koncern Avebe wordt
ingekrompen van negen tot vijf man.
Het bestuur van het koncern heeft
hiertoe besloten na advies van de ad
viesgroep voor strategische besluit
vorming (ASB) in Amsterdam. Een
van de mensen die verdwijnt is de
voormalig hoofddirekteur, thans vi-
ce-voorzitter van de hoofddirektie, B.
ten Hoove. Avebe heeft dit donderdag
21 november bekendgemaakt.
Twee weken geleden had het bestuur
op grond van dit advies 268 ontsla
gen aangekondigd onder het perso
neel dat niet rechtstreeks bij de pro-
duktie is betrokken. Tevens werd
toen aangekondigd dat ook in de top
Uit het zojuist verschenen jaarverslag van de Cehave nv te Veghel blijkt
dat deze Noordbrabantse landbouwkoöperatie bij een omzet van 2,1
miljard goede financiële resultaten heeft bereikt. De afzet mengvoe
ders, die met 2,5% tot bijna 2,5 miljoen ton is toegenomen, maakt 70%
uit van de totale geldomzet van de Cehave nv. Door een ruim aanbod
van relatief goedkope mengvoedergrondstoffen nam de jaaromzet met
ruim 100 miljoen af. Voor de afnemers van CHV-mengvoeders bete
kende dit dat de prijzen gemiddeld 10% lager waren dan in het voor
gaande boekjaar.
Op grond van de gunstige ontwikke
lingen worden de gebruikelijke
kwantumkortingen aan de boer uit
gekeerd. De trouwe afnemers ont
vangen bovendien een prijskorrektie
van 1,— per 100 kg afgenomen
CHV-voer, en 10,60 per 100 kg afge
nomen stikstof- en mengmeststoffen.
In totaal vraagt dit een bedrag van
35 miljoen tegenover 34 miljoen
in het voorgaande boekjaar. Na af
trek van dit bedrag resteerde een
nettowinst van 12,1 miljoen (was
11,6 miljoen). Het bestuur van de
C.H.V. heeft besloten dit totale be
drag toe te voegen aan de algemene
reserves. Het bedrijfsresultaat hand
haafde zich op 18,1 miljoen. Het
eigen vermogen bedraagt 42,7% van
het balanstotaal. De sterke eigen
vermogenspositie bleef op hetzelfde
peil gehandhaafd.
Investeringen
De Cehave nv heeft in het verslag
jaar 1984/'85 voor een bedrag van
ruim 83 miljoen in vaste aktiva
geïnvesteerd. Vorig boekjaar was dit
bijna 23 miljoen.
De belangrijkste investering gold de
bouw van een nieuwe mengvoeder
fabriek te Oss.
Mengvoeders
De mengvoederafzet steeg met 2,5%
ten opzichte van het boekjaar
1983/'84. In totaal werd 2,47 miljoen
ton CHV-mengvoeders verkocht;
Tijdens de behandeling van de
begroting van het Landbouw
schap in december 1984 heeft het
Bestuur besloten om een onder
zoek in te stellen naar de effekti
viteit van het Landbouwschap.
Daarbij had het Bestuur het oog
zowel op de werking van het se-
kretariaat als op het vergadercir
cuit dat mede door het Land
bouwschap is georganiseerd ten
behoeve van de georganiseerde
landbouw.
Besloten werd om in eerste in
stantie een intern onderzoek te
verrichten en om aan de hand van
konkrete vragen zo nodig een ek-
stern adviseur in te schakelen.
In november is een aanvang ge
maakt met dit interne onderzoek.
Daarbij is in eerste instantie het
"vergadercircuit" als onderwerp
genomen aangezien dat op zich
van belang is en ook omdat het
voor een belangrijk deel bepa
lend is voor de kosten van het se-
kretariaat van het Landbouw
schap. Bij het onderzoek van het
vergadercircuit is ook de mede
werking gevraagd van de in- het
Landbouwschap samenwerkende
organisaties die immers ieder
voor zich de besluitvorming in
Landbouwschapsorganen voor
bereiden.
Zodra de uitkomsten van boven
genoemd onderzoek naar het
vergadercircuit beschikbaar zijn,
zullen deze aan het Bestuur wor
den voorgelegd. Dan zullen ook
aan de orde komen de maatrege
len ter verhoging van de effekti
viteit van het sekretariaat.
De algemene vergadering van de ZON op 28 november 1985 kon zich
weer in een uitstekende belangstelling verheugen. Vele leden met
echtgenotes waren aanwezig om na de huishoudelijke vergadering bij
een te blijven waardoor het geheel meer het karakter van een gezellige
bijeenkomst had. Het boekjaar 1984-1985 was voor de Coöperatie het
jaar van de bouw van een nieuwe mengvoederfabriek. Met ingang van
het nieuwe boekjaar draaide de fabriek reeds op volle toeren en was de
aanvoer van elders te verwaarlozen. De optimale kapaciteit van 100.000
ton is reeds bereikt.
ingrijpende reorganisaties zouden
worden doorgevoerd. Volgens ma
nager in- en externe betrekkingen
mr. J. Roozen zijn de wijzigingen en
ontslagen een logisch uitvloeisel van
het in 1983 aanvaarde strategisch
beleidsplan dat ook de goedkeuring
van de vakbonden heeft gekregen.
Volgens Roozen is er bij de wijzigin
gen en ontslagen geen sprake van
een zogenaamd domino-effekt
(doorschuiven van hoger personeel,
waardoor uiteindelijk de ontslagen
bij het lagere personeel vallen) zoals
de vakbonden stellen.
Met de jongste plannen hoopt het
aardappelzetmeelkoncern een be
sparing te bereiken van ongeveer 20
miljoen gulden.
In het jaarverslag wordt gekonsta-
teerd, dat het ledental met 19 is ge
stegen tot 155. Ook de omzet is geste
gen zowel in gewicht als in guldens.
Een voor de afnemers gunstige si
tuatie is, dat de omzetverhoging in
geld (2%) aanmerkelijk lager uitvalt
dan de omzet in kg. Dit werkt vooral
door in een lagere prijs van de
mengvoeders wat kan worden becij
ferd op een totaal bedrag van ruim
5 miljoen gulden.
De bouw van de nieuwe fabriek en
vergroting van.de transportkapaciteit
vergden grote investeringen, die met
vaste leningen 6 miljoen), uitgifte
van obligaties (inmiddels ƒ823.000)
en rekening courant crediet werden
gefinancierd. De direktie konklu-
deert, dat het des te meer verheu
gend is dat de financiële resultaten in
een zo afwijkend jaar gunstig zijn
geweest. Het financieel resultaat na
belastingen ad ƒ90.310, zal aan de
reserves worden toegevoegd.
De voorzitter, de heer G. van Veld
huizen te Heeze konstateerde in zijn
openingswoord, dat de veehouderij
te kampen heeft met problemen, die
een verdere expansie van de bedrij
ven belemmert of belet. Bij melkvee-
en varkenshouderij zijn maatregelen
van kracht, die zijn gericht op be
perking van de produktieomvang.
Uit de gang van zaken bij de ZON
kon hij konstateren, dat de gevolgen
goed worden opgevangen, waarvoor
hij direktie en medewerkers een
pluim op de hoed stak.
een stijging van ruim 60.000 ton. De
resultaten ontwikkelden zich gun
stig, mede tengevolge van de sterk
gedaalde grondstoffenprijzen.
Mede door het koude voorjaar en de
krappe ruwvoederpositie bleef de
aanvankelijk forse afzetdaling in de
rundveevoeders uiteindelijk beperkt
tot 4,6%.
Inmiddels is in de rundveehouderij
een overschakeling merkbaar naar
roodvleesproduktie. De afzet van
vleesstierevoedtrs steeg daarom met
27%. De afzetstijging bij CHV-var-
kensvoeders bedroeg ruim 7%.
De afzet pluimveevoeders daalde in
het verslagjaar met 2,2%. De verko
pen legvoeders verminderden met
1,4%.
De resultaten in de braadkuikensek-
tor waren voor de individuele
pluimveehouder aanmerkelijk beter
dan in de legsektor.
Het areaal peulvruchten werd fors
uitgebreid. Dit is voornamelijk het
gevolg van de E.G.-steun voor eiwit-
houdende produkten. Een systeem
van minimumtelersprijzen en ver
werkingstoeslagen voor de meng
voederindustrie biedt met name de
teelt van erwten en veldbonen per-
spektief. Deze twee produkten ne
men nagenoeg volledig de 60%
areaalsuitbreiding van peulvruchten
voor hun rekening.
Wij hebben er genoeg. De mi-
nister wil zelfs niet dat we meer ij
varkensstallen bouwen. Dat
kan echter anders liggen in de
3e wereld, waar een hap spek
veel goeds kan doen. Maar, la
ten we voorzichtig zijn, want
varkens zijn levende have, en
3e wereld maatschappijen leven
ook een eigen leven. In Haïti
een armetierig land niet ver van
de Verenigde Staten, leefden
zwarte varkens. "Cochons
planche" noemden de mensen
die, en het waren wandelende
vuilnisbakken. Je hoefde ze
maar rond huis en erf los te la
ten, en ze vraten zich rond aan
afval. Ze groeven naar wortels -
en verschalkten schadelijke
vormen. Knorrend en snuffe
lend in dat warme klimaat,
werden ze niet te vet, maar ver
schaften een goede pot vlees
voor hun eigenaars: de lande
lijke keuterboeren die niet veel
te missen hadden.
Dat duurde zo vele generaties
lang, totdat een lelijke virus
ziekte toesloeg en het varkens
bestand uitdunde. Amerikaan
se varkenshouders schrokken
zich een bult, en beloofden snel
hulp. Deze hulp bestond hierin
dat de zwarte varkens tegen
beloning uitgeroeid moesten
worden, Amerika zond dan
hoogstaande varkens om de
varkenshouderij weer op peil te
brengen. Dit zou samen gaan
met moderne fok- en slachtfa-
ciliteiten. En hielp dat?
De deftige amerikaanse var
kens hadden van hun knorrige
leven nog nooit voedsel bij el
kaar gescharreld. Het werd
hun altijd opgediend in afge
paste porties, en ze dronken
zelfs uit kranen. Ze aten bijna
met mes en vork!
En wat was het gevolg? de Af-
rikaanse varkenspest waaide
niet over naar de Verenigde
Staten. De hulp kwam dus op
tijd. In Haïti eten de boertjes in
het achterland geen varkens
vlees meer, en hebben geen
"opruimdienst" meer, want
daar dringen de opgedirkte
amerikaanse zwijnen niet door.
Ze zitten met een danig in de
war geschopte ekonomie, want
de overlevingsekonomie van
arme mensen ligt gauw in dui
gen. De enkele grootschalige
varkensfokkerijen die met de
miljoenenhulp uit het welva
rende buurland zijn opgezet le
veren onbetaalbare karbona
den. Die worden dus aan het
hulpland terugverkocht ten ba
te van een handjevol Haïtianen
die hun varkentjes op het droge
hebben. De eenvoudige land
man blijft er berooid en ver
pauperd buiten.
Vrijdag 6 december 1985
