Wat levert het meeste
op: appels of peren?
Si
Wacht met preioogst niet te lang
Sla een zorgenkind
Griekenland mikt op
paddestoelen
Kerstveiling 1985 in Zuid-Beveland
Teelt van waspeen, sperziebonen en sla
sterk toegenomen
De winter greep hier op het WAL-
CHERSE is weer voorbij. De vorst
heeft weer plaatsgemaakt voor regen
en zachter weer. Voor onze tuinders
heeft de vorstperiode niet zoveel
schade toegebracht aan de te velde
staande gewassen. De najaarsbloem
kolen leken verloren maar zijn er
zonder veel schade toch weer boven
op gekomen.
Hoewel het overgrote deel van dit
gewas geruimd is. kan het resterende
toch nog mooi meegenomen, want
de prijzen die er voor gemaakt wor
den tellen hard aan. Er is in ons ge
bied behoorlijk wat prei te oogsten
maar er wordt nog maar weinig van
geruimd.
Over het algemeen staat het gewas er
goed bij. Er zijn dit jaar weinig pro
blemen geweest met ziektes. De ge
wasstand is op vele percelen van dien
aard dat er goede kg-opbrengsten
gehaald kunnen worden, wanneer er
op tijd geoogst wordt. Er moet naar
mijn mening zeker aan begonnen
worden, want een invallende winter
kan een zwaar gewas veel schade toe
brengen.
Peer: lagere produktie en hogere prijs
Wat het areaal betreft gebeurt er
weinig. De verhouding is en blijft vrij
konstant 75% appels tegenover 25%
peren. De produktie schommelt
sterker bij de appel dan bij de peer.
Gemiddeld is de appel echter duide
lijk winnaar. De gemiddelde pro
duktie per ha steeg bij de appels in
het tijdvak 1973-1983 van 19.000
naar 28.000 kg per ha. Een spekta-
kulaire toename dus. De peer klom
van 14.000 kg naar 21.000 kg per ha.
Bij beide fruitsoorten een toename
van ca. 50%, maar de peer haalde
niets van zijn achterstand in. Wat de
prijs betreft waren dé verschillen per
seizoen ook weer het grootst bij de
appel, met een variatie van 37 cent
als gemiddelde prijs in 1978 tot ge
middeld 129 cent in 1981. Een lo-
Zo mag ook uw prei gezien worden!
gisch gevolg van de grote oogst-
schommelingen. Hoge prijzen bij een
kleine oogst en lage prijzen bij een
grote oogst. Bij de peren waren zoals
werd opgemerkt de oogstschomme-
lingen kleiner en zoals te verwachten
was ook de verschillen in prijs. De
variatie was: 41 cent per kg in 1974
tegenover 116 cent per kg in 1981.
Gemiddelde prijs over 1973 - 1983:
80,50 per 100 kg appels en 97,40
voor 100 kg peren.
Wat is het meest rendabel?
De appels dus meer kilo's maar een
lagere middenprijs; de peren duur
der maar lagere produktie. Hoe is het
eindresultaat per ha?, De heer Mouris
geeft hierover veel cijfers, waarvan
we de belangrijkste overnemen, na
melijk de saldi (guldens per ha).
De oogst van prei is behoorlijk ar
beidsintensief zeker wanneer het
goed wordt gedaan. Goed wil ik
hierbij onderstrepen. Er wordt in ons
gebied nog maar erg weinig prei ge
wassen. Er is op dit gebied nog veel
verbetering mogelijk, vooral wan
neer we bedenken dat onze prei in de
toekomst zijn waarde tussen het
produkt van echte preigebieden
moet bewijzen. Er zal in het vervolg
meer specialisatie voor gaan komen
en prei zal zeker een gewas op Wal
cheren kunnen blijven.
Daarom is het verstandig om dit sei
zoen vast eens rond te kijken naar
een wasinstallatie die voor onze be
drijven het meest interessant is. Ei
gen fabrikage kan ook tot zeer goede
resultaten leiden.
Specialisatie is het woord dat onze
voorlichters op de bijeenkomst in
Middelburg de telers voorhielden.
Echt gespecialiseerde bedrijven ko
men in ons gebied niet voor.
Wanneer we de voordelen hiervan
eens bezien lijkt dit gauw interessant
en vooral nodig.
Er zal een grotere behoefte komen
om met elkaar te overleggen en te
kijken naar eikaars gewassen.
Er valt veel lering uit te trekken. In
welke gewassen de specialisatie
plaats moet vinden is vanuit verga
derzalen niet gemakkelijk aan te ge
ven. Er zal op elk bedrijf afzonderlijk
naar gekeken moeten worden.
Grondsoort, arbeid en voorkeur zul
len doorslaggevend zijn. Er valt dus
deze winter voor ons veel te over
denken en te overleggen. Een troost
daarbij: we zitten met z'n allen min
of meer met dit probleem.
appel
peer
1973
2951
3360
1974
5665
3630
1975
3085
4590
1976
4415
3695
1977
8195
7670
1978
470
6210
1979
1395
6020
1980
5085
7020
1981
16935
11375
1982
3935
10680
1983
14415
11595
gemiddeld:
6045
6895
De peer was dus aan de winnende
hand. Opvallend is daarbij tevens de
regelmatigheid. Heel geleidelijk
steeg het saldo van ruim 3.000 naar
11.000 per ha. De appel komt de
laatste jaren flink opzetten. Waar
schijnlijk gaat daarbij langzamer
hand de op gang komende produktie
van Jonagold en andere nieuwe ras
sen een rol spelen. Hoe het ook zij, de
winst van de peren werd kleiner door
de hoge appelprijzen in 1981 en
1983.
Konklusie
De becijferde "Winst" voor de peren
mag niet tot de gevolgtrekking leiden
dat de peer de voorkeur verdient
boven de appel. Het eenzijdige sor
timent (steeds meer Conference, die
wellicht in de toekomst konkurrentie
uit Italië krijgt) $n de daardoor be
perkte mogelijkheden voor risiko-
spreiding manen tot terughoudend
heid. Ook uit oogpunt van arbeids-
spreiding moeten grenzen worden
gesteld. Gezien dit alles moet in
principe het aandeel van de peren
beperkt blijven tot 25-35% van de
bedrijfsoppervlakte.
Het geheel overziende kaja wel wor
den gesteld dat de positie van de peer
op het fruitteeltbedrijf is versterkt,
terwijl er tevens nog mogelijkheden
zijn voor de verdere versterking.
Door teelttechnische ontwikkelingen
(virusvrij materiaal, CCC bespuitin
gen, meer bomen per ha e.d.) kan de
opbrengst nog verder worden ver
hoogd en kunnen de produktiekos-
ten worden verlaagd.
De peer is door de relatief lange le
vensduur van de bomen, beperkte
sortiments wijzigingen en (dank zij de
Conference) vrij regelmatige produk
tie een weliswaar wat saai, maar
niettemin zeer waardevol en stabiel
element in het fruitteeltbedrijf. Dat in
het bijzonder in ZW-Nederland waar
de peer bij uitstek gedijt.
A. v. Oosten
•m
Zo rond de donkere dagen voor Kerst
wordt het voor de glastuinders op
THOLEN steeds moeilijker om de
sla gezond te houden. Er kunnen vele
kwalen in optreden zoals glazigheid,
wit vele soorten zand en smet. Men
moet bovendien oppassen dat de
groei er niet uit gaat, zeker na zo'n
vroege koude periode die we gehad
hebben.
Aanvankelijk zat de groei er het af
gelopen najaar goed in maar nu zal
veel kassensla nog wel een stootje
kunnen gebruiken wil er met de Kerst
wat gewicht aanzitten.
Men steekt in onze streek over het
algemeen graag zware sla die dan in
meermalig fust in hoofdzaak op vei
ling ZHZ wordt aangevoerd. Door
dat men landelijk per 1 december de
gewichtsklasse verlaagd heeft, mag
ook de 19/20 kg in meermalig fust.
Er zal hierin zeer zeker ook meer
aangevoerd worden hetgeen wellicht
weer invloed heeft op de prijs. Het
kan daarom erg moeilijk zijn om van
tevoren te beslissen of men nu in
kisten of dozen moet steken. Die be
slissing moet zeker als men van een
vrachtrijder afhankelijk is tijdig
worden genomen in verband met het
lege fust. Omdat het produkt gekoeld
moet worden voordat het geveild
gaat worden zal het de dag van te
voren tegen de avond aangevoerd
moeten worden. Dit vindt overigens
al voor een groot deel plaats zonder
al te grote problemen. Daarom hoeft
dit zeker in de wintermaanden in
dien er elke werkdag vervoer is voor
geen enkel produkt problematisch te
zijn. Bij hogere temperaturen zal
hetgeen men na de middag oogst in
een eigen koelcel moeten worden
gedaan. Deze is bij de meeste kwali
teitsbewuste tuinders wel aanwezig.
Dit omdat we er ons met z'n allen wel
De Kerstveiling op 5 december is de
finitief doorgegaan. Het is nu het
derde achtereenvolgende jaar dat er
een veiling met fraai verpakt fruit
wordt georganiseerd in de veiling
hallen in Goes. Het was dit jaar een
hele toer om een veiling vol te krijgen
met een uitstekende kwaliteit fruit,
omdat vele bedrijven getroffen zijn
door hagel en het is dan heel moeilijk
om een mooie partij op klasse I te
sorteren. Het is daarom een ekstra
prestatie van de telers om een zo fraai
geheel voor de handel en konsument
aan te bieden.
In kwalitatief opzicht is de Zeeuwse
fruitteelt de laatste jaren aanzienlijk
verbeterd en uitgegroeid tot één van
Nederlands grootste fruitcentra. De
voorbereidingen voor de Kerstvei
ling vroegen veel tijd, zodat op veel
bedrijven nog weinig of niet is ge
snoeid. Voor de jaarwisseling een
perceel snoeien is een goeie zaak,
omdat de snoei door veel fruittelers
vaak te Iaat wordt uitgevoerd. Hier
door komt men ook met de voor
jaarswerkzaamheden in de knel. Ook
het planten van nieuwe percelen
In 1985 besloeg het areaal waspeen
een oppervlakte van 2.535 ha, het
geen een toename betekende van
42% ten opzichte van 1984. Het
areaal stamsperziebonen nam met
23% toe tot 5.717 ha, terwijl het
areaal sla met een bijna gelijk per
centage is toegenomen tot 1.326 ha.
Het areaal waspeen, dat op kontrakt
werd geteeld nam met 65% toe tot.
ruim 1.600 ha, terwijl de kontrakt-
teelt bij stamsperziebonen groeide
met bijna 18% tot 4.474 ha.
Een en ander blijkt uit de resultaten
van de steekproef groenten in de
open grond 1985 (augustus/septem
ber), die het Centraal Buro voor de
Statistiek bekend heeft gemaakt
Een uitbreiding van betekenis werd
ook waargenomen bij prei 16%
tot 2.856 ha), witlofwortel 11% tot
5.258 ha) en knolselderij 13% tot
1.469 ha). De oppervlakte witlof
wortel, die op kontrakt werd geteeld
van bewust zijn (zowel tuinders, vei
ling als handelaren) dat we met al
leen verse gekoelde produkten van
hoge kwaliteit de konkurrentie van
de ons omringende landen aankun
nen!
Het wordt er zeker voor de tuinder
niet makkelijker op omdat het pro
dukt ook nog vrij moet zijn van resi
duen van bestrijding- of grondonts-
mettingsmiddelen. Binnenkort moet
het nog over een laag nitraatgehalte
beschikken. De teler zal daarom
steeds bij moeten blijven wat wel en
niet kan. Daar kunnen vakbladen en
studieklubs een grote bijdrage aan
leveren. Er zijn landelijk veel pro
blemen met valse meeldauw ge
weest. Van het zogenaamde wit is
reeds de 15e fysio gesignaleerd; het
wordt een eindeloze opgave voor de
veredelaars om met goede rassen te
komen die tegen alle fysio's resistent
zijn. Gelukkig is het hier bij ons nog
geen probleem omdat er vrijwel geen
vollegrondssla geteeld wordt. Er zijn
dus minder besmettingsbronnen
aanwezig, hoewel het toch af en
toe in meer of mindere mate de kop
op steekt. De bestrijding mag alleen
op het plantebed plaatsvinden met
zineb en het weer pas toegelaten
middel ridomil waar jammer genoeg
weer resistentie's tegen zijn opgetre
den. Men zal in de toekomst steeds
meer met resistentie te maken krij
gen. De huidige middelen hebben op
zich een goede werking en weinig
residu problemen maar een schim
mel of insekt kan er zich blijkbaar
gemakkelijker tegen verweren.
Biologisch wordt er op verschillende
terreinen van de ziektebestrijding
sukses geboekt doch in de praktijk
zijn nog maar een beperkt aantal in-
sekten suksesvol te bestrijden met
roofmijt en sluipwesp. Hopelijk gaat
het sukses in deze richting ook voor
schimmels steeds door want aan
spuiten heeft elke tuinder een hekel.
vraagt de volle aandacht. De moei
lijkheid dit jaar is om aan goed
plantmateriaal te komen vanwege de
vorstschade, die de boomkwekers op
de kwekerijen dit jaar hebben opge
lopen. Als teler is het ook beter om
één jaar te wachten, dan te starten
met mindere kwaliteit bomen. Zoals
het er op dit moment uitziet zullen de
boomkwekers in het najaar 1986
voldoende bomen kunnen leveren
om de verloren gegane percelen op
nieuw in te planten. Ook de kanker
bestrijding blijft de volle aandacht
vragen. Het is om deze tijd van het
jaar niet erg aantrekkelijk om met de
spuit door de boomgaard te rijden,
toch zal één of twee keer moeten
worden gespoten, vooral op gevoeli
ge percelen.
In de praktijk komt het er op neer, dat
vaak direkt na de bladval een bespui
ting tegen kanker wordt uitgevoerd.
Vooral de jonge percelen zijn be
langrijk, omdat de stammetjes en
takken nog dun zijn en maar een
lichte aantasting nodig hebben en de
hele boom kan worden gerooid. On
derschat het belang van een najaars-
bespuiting daarom niet!
nam toe met 35% tot 2.832 ha.
Het areaal bloemkool nam af met
5,6% tot 2.506 ha. het areaal stokbo-
nen m et 8% tot 320 ha en het totale
areaal herfstsluitkool met bijna 8%
tot 780 ha.
Griekenland heeft plannen om het
areaal champignons uit te breiden.
Tot op heden produceerde Grieken
land jaarlijks zo'n 750 ton. Door het
verlenen van kredieten op gunstige
voorwaarden en het geven van tech
nische voorlichting wil het Griekse
Ministerie van Landbouw de uit
breiding realiseren.
Wanneer de teelt op grotere schaal
gaat plaatsvinden, hopen de Grieken
zelf te kunnen exporteren.
Elstar in het tweede groeijaar. Door nieuwe rassen en beter teeltmethoden is de
appelteelt aantrekkelijk geworden!
In "Tuinbouw - ekonomische notities I" van het LEI komt een inte
ressant artikel voor van de heer B. Mouris over de rentabiliteit van de
pereteelt in vergelijking met de appelteelt. In fruitkringen hoort men de
laatste jaren dat de resultaten van de peren gunstiger zijn dan van de
appels. Hierbij is van invloed dat de laatste 10-15 jaar het aandeel van
de beter betaalde hoofdrassen Conference en Doyenné du Cornice
toenam ten koste van de lager gewaardeerde andere pererassen. De
heer Mouris behandelt in zijn artikel de areaalsverhouding, grootte van
de produktie, het assortiment, de opbrengstprijs en de kosten van
appels en peren in het tijdvak 1973 -1983. Dit leidt tot belangwekkende
konklusies.
Vrijdag 6 december 1985
13
