Spaar bodemstructuur
met goede bandenkeuze
St. Nicolaas idee: geef voor Kenya
Ekonomische en strukturele
gevolgen van de superheffing
korte wenken
akkerbouw
korte wenken
veehouderij
Schade aan de bodemstructuur kan
worden veroorzaakt door het bestrij
den van-de grónd met een zware last,
dan wel slip tengevolge van zware
bewerkingen. Het resultaat is dan
vaak een verstoorde grond-water-
lucht-verhouding, zowel in de
bouwvoor als daaronder. Wat er
precies gebeurt is tot op heden nog
een vraagteken. In de komende jaren
zal het IMAG in Wageningen samen
met de LH-Wageningen en andere
instituten in het kader van een inter
nationaal samenwerkingsverband,
hieraan verder onderzoek verrichten
Voor dit doel is op de proefboerderij
Oostwaardhóeve in Slootdorp al een
omvangrijke proef aangelegd. Een
feit is in ieder geval wel dat op
plaatsen waar de grond sterk ver
dicht is geraakt, het gewas direct
reageert door onder andere zuur
stofgebrek. Ook het volgende is veel
akkerbouwers niet onbekend. Bij het
zaaien en poten kan de grond los
liggen, waardoor er een tekort aan
vocht kan ontstaan bij het kiemen en
de opkomst van het gewas. Ook hiei
ziet men dan een reactie: in de spo
ren van de (lage drukbanden is de
opkomst sneller dan in het loslig
gende land. Het aandrukken van de
bouwvoor met de vorenpakkercom-
binatie vóór de inzaai van de mais is
om deze reden op vers geploegd land
een veel toegepaste methode. De
mais kiemt hierdoor beter en groeit
sneller omdat de vochtvoorziening
vanuit de ondergrond dan beter is.
Het samendrukken van de grond
heeft een positieve uitwerking op het
gewas. Dit zal echter alleen zo zijn
wanneer de grond te los van struc
tuur is als bijvoorbeeld direct na het
ploegen van een perceel ingezaaid
moet worden.
Vuistregels
De uit te voeren werkzaamheden en
de soort grond bepalen voor een niet
onbelangrijk gedeelte de keuze van
de banden. Door de diverse fabri
kanten van banden wordt dab ook
een groot aantal maten en modellen
banden geleverd. Het onderzoek
heeft mede hiertoe bijgedragen. Uit
het onderzoek is een aantal vuistre
gels te halen.
De druk direct onder de band, op
maaiveldhoogte, is 5 a 20% hoger
dan de bandenspanning
Op een diepte gelijk aan de breedte
van de band is de druk op de grond
tot de helft afgenomen.
Verdubbeling van de bandenspan
ning geeft een verhoging van de
draagkracht met 50%.
Om structuurbederf te voorkomen
en te beperken moet de spanning in
de band niet hoger worden dan 1,5
bar. Uit de toelichtingen bij de ban
dentabellen, die zijn gebaseerd op
een rijsnelheid van 30 km per uur
zou -theoretisch bezien - afgeleid
kunnen worden, dat bij een maxi
mum rijsnelheid van 16 km per uur
elk draagvermogen verhoogd mag
worden met 20%
Mede gelet op de EG-richtlijn, die
een maximum snelheid van 30' km
per uur voorstaat en het feit dat 16
km per uur nog nauwelijks serieus
wordt genomen, is bij het zoeken
naar geschikte banden in het vol
gende voorbeeld geen rekening ge
houden met een toeslag. Bovendien
8
zijn de grenzen, die de firma's in hun
bandenboekjes hanteren, niet over
schreden. Doet men dit wel en er ge
beurt wat, dan kan dit problemen
geven bij de garantie.
Berekening
Bij de keuze van banden voor trek
kers. werktuigen en wagens moet
men uitgaan van de last, die voor el
ke band gedragen moet worden. Aan
de hand van het volgende voorbeeld
zal dit verduidelijkt worden. Een
60-70 kW trekker moet een kipwa
gen met een laadvermogen van 12
ton trekken. Er is nog niet bepaald of
de kipwagen moet worden uitgerust
met een eenvoudig schommelend
tandemstel (wringt in bochten) of
met een spoorvolgend tandemstel.
De trekker weegt 4500 kg waarvan 'A
op de vooras rust. De wagen heeft
een eigen gewicht van vier ton. In
beladen toestand geeft de wagen een
oplegdruk van twee ton. De neus van
de trekker is verzwaard met 500 kg
gewicht.
Uit deze gegevens blijkt dat de beide
De Beschikking Superheffing leidt er
ook toe dat de rundvleesproduktie
zal verminderen als gevolg van de
kleinere uitstoot van melkvee. Toch
zal er geen sprake zijn van een tekort
aan rundvlees. Wel zal er schaarste
aan nuchtere kalveren voor rund- en
kalfsvleesproduktie ontstaan, waar
door op hoge prijzen gerekend moet
worden voor deze dieren. Door het
geringere aantal geboorten zal de
kalfsvleesproduktie moeten worden
ingekrompen.
Vanwege de teruglopende produkti-
viteitsstijging zullen de prijzen van
melk en vlees in de toekomst minder
kunnen achterblijven bij die van de
produktiemiddelen om dezelfde in
komensontwikkeling op melkveebe
drijven te bereiken als in voorgaande
jaren.
trekkervoorbanden zonder belasting
maximaal 2000 kg moeten kunnen
dragen. Bij beladen toestand rust op
de trekkerachterbanden een totale
last van 3000 kg 2000 kg 1000
kg 6000 kg (eigen gewicht op
legdruk overheveling van de
vooras naar de achteras). De wagen
banden worden belast met 4000 kg
12.000 kg - 2000 kg 14.000 kg
(eigen gewicht lading - opleg-
druk).
Vanwege wringklachten bij een
schommelend tandemstel, moet er
bij dé IR berekening van worden
uitgegaan dat de totale last door drie
in plaats van vier banden wordt ge
dragen. Bij een spoorvolgend tan
demstel hoeft dat niet. Bij de schom
melende tandem moet dus worden
gerekend met een vandbelasting van
14.000 3 4667 kg; bij een spoor-
volgende tandem mag men uitgaan
van 3500 kg per band. Kort samen
gevat: de maximum last per band
bedraa bedraagt respectievelijk voor
de trekkervoorband: 1000 kg, voor
de trekkerachterband: 3000 kg en
De theoretische berekende biedprijs
voor grond zonder leveringsrechten
is gedaald als gevolg van de invoe
ring van de superheffing. De maxi
male biedprijs per ha met leverings
recht kan in sommige gevallen zelfs
het dubbele bedragen van de grond
prijs zonder leveringsrecht.
Voorts wordt in de publikatie nog
ingegaan op de voor- en nadelen van
koppeling van het leveringsrecht aan
de grond, vrije verhandelbaarheid
van leveringsrechten en de ervarin
gen met zuivelkontingentering in
Canada, Oostenrijk en Zwitserland.
1) "Ekonomische en strukturele ge
volgen van de superheffing". Bestel
len door overschrijving van 30,75
op gironummer 412235 van het LEI
onder vermelding van: "Med. 336".
voor de wagenband 3500 kg en 4670
kg. (resp. voorste en achterste band
van het tandemstel). Met dit gegeven
kan nu in de bandenboekjes worden
opgezocht, welke banden deze last
kuprien dragen. Daarbij wordt te
vens de spanning genoteerd. Bij de
uiteindelijke keuze zal de regel: een
lage spanning is vopr de bodem het
beste, moeten worden gerelateerd
aan ondermeer de prijs die ervoor
betaald moet worden. Banden, die
bij lage spanning mogen worden ge
bruikt zijn banden met een groot
volume en zijn meestal duur. Bij de
uiteindelijke keuze speelt ook de be
schikbare ruimte een belangrijke rol.
Bij diverse trekkers en zeer veel wa
gens moet nogal eens geconstateerd
worden dat voor de uitgekozen band
niet voldoende ruimte is.
Ten aanzien van de keuze van de
trekkerbanden moet nog op een
tweetal aspekten gewezen worden.
Bij het ploegen (vooral van klei
gronden) moet de losgemaakte
grond niet meer worden vastgereden.
Dit betekent dat de band bij een ge
wone ploeg niet breder mag zijn dan
16,9 en bij een breedvoorploeg
hooguit 18,4.
Bij het poten van aardappelen wil
een aantal telers de grond tijdens het
poten geheel niet meer samendruk
ken, ook niet met een lage drukband.
IN WINTER TA R WE kiemt
duist al in de herfst. Wordt de tar
we pas na half november gezaaid,
dan kan de duist beter in het
voorjaar worden bestreden. U
moet dan wel rekening houden met
de rasgevoeligheid bij bepaalde
middelen.
EEN VOORJAARS-BESPUI-
TING tegen duist in wintergranen
met middelen welke isoproturon
bevatten, kan schade doen aan de
rassen Arminda en Citadel. Dosa-
nex en Chloortoluron kunnen niet
in alle rassen worden gebruikt. Let
er dus op, dai U volgend jaar niet
in de duistproblemen komt, omdat
er geen middelen zijn welke Uw
wintertarwe-ras niet beschadigen.
IN VEEL AARDAPPEL-BE
WAARPLAATSEN heeft men
weieens last van kondensvorming.
Kondens ontstaat wanneer warme
lucht uit de aardappelhoop tegen
de koudere dak-isolatie komt. In
terne ventilatie lost dit .probleem
meestal op. Blijkt dat onvoldoen
de, dan kunt U een afzuigventila-
tor in de eindgevel of enkele dak-
öf plafond-ventilatoren boven het
produkt aanbrengen.
Men kiest voor een smalle verzor
gingsband op dubbellucht op rije-
nafstand, waarbij het in elkaar per
sen van de grond in het trekkerspoor
op de koop toe wordt genomen. Voor
een draagvermogen van (slechts)
1500 kg per band - een beladen
pootmachine in de driepuntshefin-
richting moet een 9.5-44 band al
worden opgepompt tot 2.0 bar (bij
maximaal 8 km per uur). Vooral in
spuitsporen zal de grond door het
vele berijden met smalle banden erg
in elkaar worden geperst. Om de
grond dan weer in optimale conditie
te brengen is een diepe(re) grondbe
werking na de oogst nodig.
Profiel
In het voorgaande is vrijwel alleen
ingegaan op het draagvermogen van
banden in relatie tot structuurbederg.
Banden, die ook nog trekkracht
moeten leveren, moeten zijn voorzien
van een goed profiel. Op zandgrond,
zavel- en niet al te zware kleigronden
voldoet het universele landprofiel
goed. Dit profiel met middenhoge
kammen (nokken) heeft goede rijei-
genschappen en levert onder de
meeste omstandigheden voldoende
trekkracht zonder extreem te slippen.
Ir. J.A. Hoenderken
CAD-BAT Wageningen.
JONGVEE MOET GOED GE
VOERD worden om in 2 jaar uit
te kunnen groeien tot goede kalf-
vaarzen. Door de borstomvang te
meten kan nagegaan worden of de
dieren voldoende snel groeien.
Vaak wordt ruwvoer van minder
goede kwaliteit aan het jongvee
gevoerd. Aanvulling van het rant
soen met krachtvoer is dan nodig
om het jongvee op de norm te voe
ren. Wanneer de voorraad ruwvoer
voor de winter krap is kan ook een
rantsoen van stro en krachtvoer
verstrekt worden aan dieren vanaf
6 maanden. Naast volop stro heb
ben ze I kg krachtvoer per 100 kg
lichaamsgewicht plus 1 kg extra
nodig. Dit betekent voor dieren
van 300 kg 4 kg krachtvoer per
dag.
Bij een goede ontwikkeling kun
nen PINKEN op een leeftijd van
14-15 maanden geinsemineerd
worden. Een intensieve tochtig-
heidskontrole is vooral in de win
ter van belang. Kies voor pinken
een goede fokstier waarvan be
kend is dat die niet te zware kal
veren geeft. Bij natuurlijke dek
king is het belangrijk een dekstier
te kiezen die zelf niet te lang ge
dragen is.
Vrijdag 15 november 1985
In de akkerbouw speeltde bodem
een zeer belangrijke rol. Elke
vorm van beschadiging van de
bodemstructuur kan men terug
vinden in de groei en de op
brengst van het gewas. Dit wordt
in veruit de meeste gevall geval
len door de praktijk onderstreept.
Niet zelden wordt structuurbe-
dref veroorzaakt door het werken
met zware machines, waarbij de
bandenspanning onvoldoende op
de zwaarte van het werk of het
transport is ingesteld. Ook de
keuze van de soort band is hierbij
belangrijk.
Dat de bodemstruktuur door banden kan worden beschadigd illustreert deze foto.
Overigens is dat bij slecht weer niet te voorkomen
Deze foto kunt u als miniposter (30x40cm, z.w.) bestellen. Vooreen tientje thuis!
Het mag ook ietsje meer zijn .Maak f 10,— over op rek. 3205.02.635 van de
Rabobank Goes (gironummer bank is 64539) én stuur een briefkaart met uw
volledige naam en adres naar ZAJK, Korte Kerkstr. 10. 4461 JE Goes. De
opbrengst komt ten goede van het 3 ZLO-ZAJK ontwikkelingsproject trek
kracht voor Kenya.
De Nederlandse melkveestapel zal in 1990 ongeveer 15% kleiner zijn
dan in 1983 als de toegestane melkproduktie op het huidige niveau
gehandhaafd blijft en de melkproduktie per koe tot gemiddeld 5700 kg
stijgt. Er zullen meer kleinere melkveebedrijven en minder grotere
melkveebedrijven overblijven dan zonder superheffing het geval zou zijn
geweest. De behoefte van kleinere en middenbedrijven om te groeien
blijft zodoende aanmerkelijk groter dan het aanbod van grond met
leveringsrechten door bedrijfsbeëindiging.
Dat blijkt uit een publikatie van het Landbouw-Ekonomisch Instituut
(LEI), waarin enkele deelstudies van de gevolgen van de superheffing
zijn gebundeld 1).
