VOO It ih: to
Vit 0 UW 1
Kabouters
Z.A.J.K. start kursus 'Veiligheid',
voor jonge (a.s.) agrarische vrouwen
Van Zijderoute tot
Salang-Road
onder redaktie van de Reaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee
land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P.J. de Rooy-Janse
Chezeeweg 18, 4424 ZG Wemeldinge
Komen ze wel eens bij U thuis? Soms zou je wensen dat ze eens kwamen
om wat overbodige zaken op te ruimen, maar als ze dan ongevraagd
geweest lijken te zijn zijn we in 't geheel niet blij.
Ze kwamen ergens onderweg in de zak met copy gedoken. Het was
waarschijnlijk tussen Goes en de drukkerij, niemand weet het maar weg
waren enkele stukken tekst. Zomaar verdwenen - foetsie! Daar zit je
dan op een afstand lelijk mee te kijken want waar haal je zo snel iets
anders. Gelukkig lagen er bij de redaktie nog een paar heerlijke recep
ten en kunnen we ermee aan de gang.
Maar de stukjes waren weg en ze bleven weg al eten we nog zo lekker.
Gelukkig was het origineel er nog en krijgt u deze week wat verlaat toch
nog het recept van de Chutney.
0
In het Rijksmuseum voor Volkenkunde "Justinus van Nassau" aan het
Kasteelplein 55 te Breda, is vanaf 15 oktober tot 7 april een tentoon
stelling te zien over bovengenoemd onderwerp.
Te zien zijn onder meer Islamitische kunstuitingen uit voorbije eeuwen
en een rekonstruktie van een gedeelte van een Noord-Afghaanse ba
zaar. Tevens wordt uitgebreid aandacht gegeven aan de positie van de
vrouwen, onder andere aan de hand van imposante sieraden, mooie
kleding en schitterend borduurwerk. Verder veel foto's van het heden
daagse Afghanistan die een beeld geven van het menselijk drama dat
zich daar momenteel voltrekt.
Mevrouw N.A. Mol-de Feyter uit
Waarde stuurde ons het recept van
de Chutney in de hoop dat die van de
laatste tomaten-uit-eigen-tuin ge
maakt zou kunnen worden. Ook van
die tomaten die niet meer helemaal
rijp worden nu het kouder wordt.
Zelf doet ze het al jaren en iedereen
vind het heerlijk. Chutney is een
soort pikante jam, heerlijk bij veel
vleesgerechten en vooral bij wild.
Het is heel goed te bewaren en hoe
langer bewaard hoe lekkerder het
wordt. Zelfs tot volgend jaar bij het
barbecuen.
Het recept
Chutney van groene tomaten
2Vi kg groene tomaten,
500 gr. uien
300 gr. appels
200 gr. rozijnen
200 gr. krenten
2 afgestr. eetl. zout
1 afgestr. eetl. paprikapoeder
1 afgestr. eetl. mosterdpoeder
1 volle theelepel pimentpoeder
1 afgestr. theel. cayennepeper
1 laurierblad
1 fles (3A liter) inmaakazijn
500 gram donkerbruine suiker
De tomaten in plakken snijden, uien
en appels fijnsnipperen. Alles in een
kom doen, kruiden en zout erover
strooien en een nacht laten staan.
De volgende dag de azijn met de
suiker koken tot de suiker is opgelost.
De gewassen rozijnen en krenten
toevoegen en het tomaten-kruiden
mengsel. Alles zachtjes laten koken
tot het mengsel dik is, 2 uur. Pas
op voor aanbranden!
In goed schoongemaakte jampotjes
doen, vullen tot de rand. Deksel erop
en etiketteren.
We hopen dat hoewel wat laat in de
tijd toch nog velen van dit recept
zullen kunnen genieten. Het is soms
zo jammer als de laatste vruchten uit
de tuin niet voldoende rijpen maar
op deze manier kunnen we ze nog
prima verwerken.
Uientaart
Voor de taartbodem: 250 gr. bloem,
125 gr. boter, 1 ei, 1 eetl. olie, 1 mes
puntje zout.
De ingrediënten tot een luchtig be
slag kneden en 30 minuten laten
rusten. Voorzichtig uitrollen.
Springvorm ermee beleggen.
Voor de vulling: 6 uien, 3 eetl. olie, xh
1. zure room, 3 eieren, 1 eetl. sherry, 4
plakjes doorregen spek, wat noot
muskaat, tijm, peper en zout.
De in schijven gesneden uien op een
laag vuur in de. olie glazig stoven.
Dan aflaten druipen. Meng de zure
room, de rauwe eieren en de sherry.
Kruiden erbij.
Afghanistan is een land met een rijke
geschiedenis en vroege buitenlandse
kontakten. Reeds in de tweede eeuw
van onze jaartelling was er een uit
wisseling van kostbare produkten
tussen enerzijds het Keizerrijk China
en anderzijds het Romeinse rijk.
Deze ruilhandel verliep via een weg
welke het gehele Aziatische Conti
nent doorsneed en die de geschiede
nis in zou gaan als de Zijderoute.
Noord Afghanistan vormde een be
langrijke schakel in deze handels
verbinding, waarbij o.a. de steden
Herat en Balkh als belangrijke over
slagplaatsen fungeerden.
Misschien een mooi uitstapje in de
komende kerstvakantie, nu we zo op
bereikbare afstand kennis kunnen
nemen van een volk waar we veel
van horen en die het zo erg moeilijk
hebben nu.
De vele beelden die onze huiskamers
binnen komen geven één kant van
het verhaal en hier kunnen we ons
misschien een beeld geven van een
volk en een kuituur in een ander
werelddeel. Een volk wat onze ach
ting en onze bescherming nodig
heeft. Een land wat veel schitterende
produkten voortbrengt maar waar
ook veel oude verhalen, mythen en
legenden leven die op zich al waar
devol zijn om kennis van te nemen.
De zijderoute werd gebruikt door de
eerste handelsreizen in de oudheid
en door deze reizen kwam ook veel
oosterse wijsheid naar onze streken.
Men zag en hoorde heel bijzondere
dingen en probeerde dat weer te ge
ven in het thuisland al was het ook
erg moeilijk te beschrijven.
Probeer een stukje Afghanistan te
zien nu daar de kans voor is in Breda
maar doe het niet zoals ik vaak doe.
Als er een lange tijd voor staat (nu tot
7 april) dan stel ik het vaak uit en dan
komt het er niet meer van. Deze keer
echter niet, misschien zien we elkaar
toevallig in Breda/Afghanistan.
De openingstijden van het museum
zijn:
maandag t/m vrijdag 10.00 tot 17.00
uur
zondag 13.00 tot 17.00 uur,
zaterdags gesloten.
Dinsdagavond 7 januari '86 zal de ZAJK-cursus veiligheid in de land
bouw, voor het eerst van start gaan. De kursus is bedoeld voor jonge
(a.s.) agrarische vrouwen van 18 tot 35 jaar. Zij kunnen aan de weke
lijkse cursus 7 avonden deelnemen.
DE ONDERWERPEN
De volgende zaken komen aan de
orde:
1. Kennismaking; de film 'Ik leer nog'
(Arbeids Inspektie).
Welke (on)veilige situaties zijn er op
het bedrijf? Voor wie zijn die
(on)veilig? Welke gevolgen heeft dit
voor de agrarische vrouw?
2. Lichamelijke en geestelijke ge
zondheid in de landbouw.
Is er verschil in de gezondheid van
man/vrouw werknemer/werkgever,
diverse sektoren? Wat kan je doen,
waar kan je op letten als er sprake is
van een (on)gezonde situatie, bij
voorbeeld 'stress'? Informatie: Stien
Verweij, tuindersvrouw uit het
Westland; recent onderzoek van het
Landbouwschap over bedrijfsge
zondheidsdiensten.
3. Machines, boerderijbouw en vei
ligheid
Wat zijn de voornaamste oorzaken
van ongelukken? Verschilt dat in ge
val van mannen, vrouwen, kinderen?
Wat kan je doen, waarop kan je let
ten als ie een situatie wel/niet veilig
vindt op het bedrijf? Informatie: dhr.
Remijn, consulent werktuigen en
boerderijbouw; diaserie.
4. Veiligheid als consument; gezonde
voeding.
Wat verstaat een ieder hieronder?
Wanneer is er volgens de overheid
wel/geen sprake van verontreiniging
in de voeding? Wat kan je doen in
geval van verontreiniging van voe
ding. Informatie: ir. Albertin v.d.
Veen, voedingsdeskundige Konsu-
menten Kontakt.
5. Veiligheid als producent: gebruik
van gewasbeschermingsmiddelen.
Welke middelen worden tegenwoor
dig zoal gebruikt? Welke keuze
maakt je als agrarische vrouw, uit alle
aangeboden middelen? Een voor
beeld, enkele praktische tips. Infor
matie: dhr. Verhage, consulent ge
wasbeschermingsmiddelen.
Vrijdag 15 november 1985
6-Hulp-mogelijkheden in geval van
een ongeval
Hoe en waar kan je hulp inschake
len? Wie is aansprakelijk voor een
hulpkracht? Wat is er geregeld en
wat nog niet? Informatie: Anita
Meijerink-Straatman, SEV-ster
NCB; een agrarische vrouw, des
kundig inzake de bedrijfsverzor-
gingsdienst, medewerkster van een
uitzendburo; medewerkster van de
gezinshulp.
7 - Evaluatie van de kursus. Hoe ver
der?
Wat heb je van de kursus opgesto
ken? Welke mogelijkheden zijn er,
nog meer, voor agrarische vrouwen?
Informatie: Mevr. Veldhorst, advi
serend lid van de prov. commissie
Veiligheid van het Landbouwschap;
diaserie Kind en Boerderij.
VERSCHILLEN
ln het woordenboek vinden we on
der de 'v' van 'veiligheid' 2 belang
wekkende opmerkingen:
1 - het veilig zijn, d.w.z. vrij van ge
vaar
2 - technische inrichting, voorwerp of
toestel waarmee men de veiligheid
tracht te verzekeren.
Of je jé als persoon veilig voelt, veilig
bent, zal altijd afhangen van jouw
eigen beleving, en van de positie die
je inneemt. Een voorbeeld. Uit on
derzoek is gebleken dat werknemers
in de landbouw minder last hadden
van psychische klachten dan werk
gevers. Een ander voorbeeld: Het zal
bij velen niet onbekend zijn dat
agrarische vrouwen haar echtgeno
ten al gauw 'nonchalant' vinden in de
veiligheid van hun bedrijfswerk. En
dat omgekeerd al gauw van 'overbe-
zorgdheid' wordt gesproken. Er is
dus sprake van 'verschillen', Het
zelfde kan gezegd worden van de
(on)veiligheid van technische oplos
singen in de landbouw. De één vindt
bijvoorbeeld 'biologische plaagbe-
strijding' een veilige methode, uit
oogpunt van milieu en gezondheid
van de mens. De ander zal chemische
middelen een veiliger methode vin
den, uit oogpunt van doeltreffend
heid en daardoor zekerheid op de
korte termijn. Ook hier is weer spra
ke van 'verschillen'. Aan beide as-
pekten, en aan de verschillende er
varingen en opvattingen zal in de
kursus ruimschoots aandacht wor
den besteed.
DE WERKWIJZE
De kursus omvat een bonte afwisse
ling aan informatie en meningsvor
ming. Enerzijds wordt informatie
aangedragen door mensen-van bui
ten, naar de kursistes. Anderzijds
dragen de kursisten haar eigen in
formatie over aan elkaar, en aan de
uitgenodigde personen. Immers, al
doende doet iedereen, dagelijks, in
formatie op. Daarvoor hoef je alles
behalve een 'studiehoofd' te zijn.
Het gaat erom dat iedereen zich een
mening kan vormen. Hetzij op de
avond zelf, hetzij door achteraf nog
eens na te denken over de uitwisse
ling die op de kursusavond heeft
plaatsgevonden. Hiervoor kan
iedereen haar eigen uitgangspunten
gebruiken, bijvoorbeeld:
- .vragen staat vrij, en fouten be
staan niet.
- het kursusnivo is niet te hoog en
niet te laag: het sluit aan.
- informatie-van-buiten en van-
kursistenonderling staat ten
dienste van de eigen menings
vorming.
- de kursus is niet té zwaar: de
meeste jonge agrarische vrouwen
hebben immers een drie-dubbel
takenpakket (huishouding en
kinderen, buitenshuis, bedrijf).
- in een prettige sfeer kan je je sa
men met andere vrouwen verdie
pen in het onderwerp.
- luisteren en praten, kijken en le
zen, informatie van buiten en
binnen de kursusgroep, grote en
kleine groepen, worden levendig
met elkaar afgewisseld.
INFORMATIE?
Als je tussen de 16 en 35 jaar bent,
en:
- getrouwd bent, samenwoont, gaat
trouwen, verkering hebt met een
boer,
of - afkomstig bent uit een agrarisch
gezin
of -een agrarisch bedrijf voert of gaat
voeren,
of - geïnteresseerd bent in de land
bouw,
of -(g)een agrarische opleiding
achter de rug hebt,
of -je je voorbereidt op een toekomst
in de agrarische sektor,
of -je andere jonge agrarische vrou
wen en mannen wilt ontmoeten
of -....
dan kan je deelnemen aan deze kur
sus (én vele andere aktiviteiten voor
vrouwen binnen het ZAJK). De kos
ten bedragen 15,— voor leden van
een plattelandsjongerenorganisatie,
en 35,— voor niet-leden (tenzij dit
onoverkomelijke bezwaren geeft).
Voor opgave, folders, en verdere in
formatie: Karin van Herwaarden,
kantoor: 01100-11130/thuis:
01100-31659 (maan-/dins-/woens-
dag). Plaats: Regionaal, afhankelijk
van de opgaves. Maximale groeps
grootte: 15 personen. Iedere kursiste
ontvangt vantevoren een kursusmap
met daarin enkele interessante, korte
achtergrondsartikelen, aansluitend
op de kursusavonden.
MENINGEN
De kursus is opgestart naar aanlei
ding van 30 interviews onder jonge
vrouwen in Zuid-Beveland en op
Schouwen-Duiveland. Zij zeiden
hierover:
'Ik vind cursussen zinvol voor vrou
wen op sociaal maatschappelijk ge
bied m.b.t. de psychologische kant
van het uitoefenen van het beroep in
de landbouwsektor. Om de spannin
gen waaronder een landbouwer kan
staan, te leren begrijpen, en er op in
te kunnen spelen'.
'Vanuit ervaring heb ik geleerd wat
belangrijk is om te doen in een pa
nieksituatie: waar je terecht kan,
waarop je moet letten als je iemand
in dienst neemt, hoe het bedrijf is
georganiseerd. Je hebt er dan niets
aan als je vagelijk weet hoe je trekker
kan rijden'.
'Over ziekten van planten. Géén
spuitkursus want ik zie dat gif niet zo
zitten!'
'Ik zou meer willen weten over de
inhoud en samenstelling van bestrij
dingsmiddelen. Over gevolgen van
foutief gebruik en wat je dan moet
doen. Bijvoorbeeld een instituut voor
veiligheid een fabriek gaan opzet
ten'.
'Veilig speelgebied voor opgroeiende
kinderen op en om het bedrijf vind ik
belangrijk'.
P.J.Z.-agenda
15 november afd. Bevelanden organi
seren i.s.m. KPJ en CPJ de traditio
nele "Slikrit". Dit maal gehouden te
Wemeldinge. Inschrijven in bar
"Schoudee" om 19.30 uur. Kosten
15,— per auto.
16 november afd. Fijnaart organiseert
i.s.m. KPJ en de RAK de regionale
ploegwedstrijd. Dit alles op het in
dustrieterrein Noordland te Bergen
op Zoom. Inlichtingen en opgaves bij
Kees Hansen, tel. 01686-2590.
15 november afd. Fijnaart houdt in
het sportcentrum Leysdream een
bowlingavond. De kosten bedragen
5,— p.p. Vertrek is gezamelijk om
20.30 uur vanaf de Voorstraat.
22 november afd. Walcheren gaat
schaatsen in Roosendaal op 22 no
vember. Verzamelen om 18.45 uur
op de bekende plaats "Hotel Wal
cheren" in Koudekerke. Opgeven bij
Petra, 01185-2613 of bij Jan-Kees
01184-2613.
7 december afd. Schouwen-Duiveland
organiseert een dagje uit, 's middags
eerst gaan schaatsen en 's avonds
naar het theater waar het blijspel
"Veel sukses, mevrouw" wordt op
gevoerd. Hierin doen vele bekende
akteurs en aktrices mee. Kosten inkl.
bus zijn 40,- p.p. Opgeven vóór 10
november bij Carla, tel. 01114-1316.
4 januari afd. Oost en West Zeeuws-
Vlaanderen organiseren weer de tra
ditionele zeskamp. (Hopelijk wordt
het een twaalfkamp!!!!). Plaats van
handeling natuurlijk weer de prima
verwarmde loods van de praktijk
school te Schoondijke. Aanvang
13.15 uur. Bel snel je eigen afdeling
om je op te geven.
31 januari afd. Oost Zeeuws Vlaan
deren organiseert weer een gezins
avond. Houdt deze datum dus vast
vrij. Binnenkort meer inlichtingen
hierover.
