Demonstratie uithalen en voeren van kuilvoer
Op dinsdag 19 november a.s. zal op zes bedrijven in de omgeving van 's
Hertogenbosch - Vlijmen een demonstratie worden gehouden met
werktuigen voor het uithalen en voeren van kuilvoer - gras en snijmais -
aan rundvee. De werktuigen die gedemonstreerd worden kunnen in de
volgende groepen worden ingedeeld: kuilvoersnijders U type;
kuilvoerblokverdelers; voermengwagens; voerdoseerwagens;
andere werktuigen.
Kuilvoersnijder U type
Met een kuilvoersnijder gaat het uit
de kuil halen veel gemakkerlijker en
sneller dan met de hand. Een be
langrijk voordeel is ook dat door de
gladde snijkant de kans op broei in
de kuil en in het blok voer gering is.
Daarom kan van een koude kuil
zonder bezwaar voor één week tege
lijk worden gehaald worden. Een
kuilvoersnijder wordt meestal aan de
hefinrichting van de trekker gemon
teerd. Op de demonstratie zal uit
sluitend de U snijder worden ge
toond omdat daarvoor de meeste
belangstelling bestaat. Bij dit sys
teem wordt het blok voer aan drie
zijden tegelijk door een heen- en
weergaand kartelmes losgesneden.
De messen zijn op de hoeken door
kettingen met elkaar verbonden. De
messen worden aangedreven door
twee hydraulische cilinders die zich
aan weerszijden voor aan de machi
ne bevinden. Een kuilvoersnijder
stelt hoge eisen aan de hefinrichting
en het gewicht van de trekker. Pér
keer wordt van goed voorgedroogd
gras 600 tot 700 kg meegenomen en
van snijmais maximaal 1200 tot 1400
kg-
Bij de nieuwe snijder wordt het
grootste type geleverd met een snij-
hoogte van 1,65 m; daarbij kunnen
de gewichten oplopen tot 850 kg voor
voorgedroogd gras en 1700 kg voor
een blok snijmais. Daar komt het
gewicht van het werktuig en even
tueel dat van de hefmast nog bij (re
ken op zo'n 500 kg). Verzwaring van
de trekker met neusgewichten is vaak
nodig om steigeren te voorkomen.
Bij het beoordelen van het hefver
mogen van de trekker is de bepaling
aan het meetraam - 61 cm achter de
kogels - meestal maatgevend, tenzij
de voorwielen bij maximale toege
stane voorasbelasting gaan zweven
bij een hefkracht die lager ligt. In dit
geval is het laagste getal bepalend.
Hoewel het motor vermogen van de
trekker voor een kuilvoersnijder niet
van veel belang is moet men met be
trekking tot het hefvermogen en het
'gewicht denken aan een trekker van
40 tot 60 kW. Voor veel weidebe-
drijven waar men voor de andere
werkzaamheden niet zo'n zware
trekker nodig heeft, is het dan beter -
financieel - genoegen te nemen met
een kuilvoersnijder die een blok van
1 tot 10 m3 snijdt in plaats van een
zware, dure, trekker alleen voor dit
werk aan te schaffen.
Hydraulische topstang en blokaf-
schuiver
Het gebruik van hydraulische cilin
der als topstang wordt bij een kuil
voersnijder steeds meer toegepast en
heeft de volgende voordelen:
de kuilvoersnijder kan snel en
gemakkelijk in de gewenste stand
worden gebracht zodat de tander
ook bij de hoogste stand van de hef
armen zuiver horizontaal in het voer
kunnen worden geduwd.
door de topstang na het snijden
en voor het wegrijden korter te ma
ken gaat het "losbreken" van het
blok voer gemakkelijker;
tijdens het transport helt het blok
voer bij een korte topstang over naar
de trekker, waarbij de kans op mor
sen minder wordt;
door de topstang langer te maken
gaat het lossen op de voergang beter.
Bij enkele merken is het mogelijk de
kuilvoersnijder met een hydraulische
cilinder naar links of naar rechts te
verplaatsen, zodat buiten het trek-
kerwiel gesneden kan worden. Dit is
belangrijk in sleufsilo's. Het afschui
ven van het blok voer door weer
stand op de vloer verloopt niet altijd
naar wens. Vooral bij snijmais doen
zich vaak problemen voor.
Hydraulische blokschuivers voldoen
het best. Vooral op een wat natte
vloer voldoen mechanische blok
schuivers minder goed.
Vrijdag 8 november 1985
Kuilvoersnijder met verdeler
Voor het mechanisch verdelen van
blokken kuilvoer heeft Mullos een
verdeler op een U-snijder gebouwd.
De verdeler bestaat uit twee gekar
telde messen die over de volle
breedte werken en uit 3 keer 4 meta
len meenemers die het voer losma
ken en zijwaarts afvoeren. De verde
ler wordt aangedreven door een hy-
dromotor en kan zowel naar links als
naar rechts lossen. Indien gewenst
kan ook op voorraad gesneden wor
den. In dat geval is het gewenst niet
de volle diepte te snijden maar bij
voorbeeld 10 cm minder. Bij het later
weer opnemen gaat de beugel dan
gemakkelijker over het blok voer
zowel in voorgedroogd gras - gesne
den - als in snijmais wordt heel goed
werk geleverd.
Voor deze verdeler bestaat veel be
langstelling.
ting. In één van de zijwanden be
vindt zich een opening die met een
hydraulisch of mechanisch bediende
schuif wordt geopend of gesloten.
Een hydraulisch bediend transport
bandje, bestaande uit een bodem
ketting met meenemers, deponeert
het voer voor het voerhek. Uit on
derzoek (IMAG en PR) is gebleken
dat met een voermengwagen ver
schillende soorten ruwvoer en
krachtvoer intensief worden ge
mengd. Selekteren bij de opname
door het vee is uitgesloten. Mengen
van gesneden kuilvoer met alleen
krachtvoer is niet mogelijk. Gesne
den gras (tenminste 20 messen in de
opraapwagen) en snijmais laten zich
goed mengen in een verhouding van
50% kuilgras en 50% snijmais op
droge-stofbasis.
Het vullen van de wagen gebeurt met
een hydraulische kraan, die ook op
de wagen kan zijn gemonteerd, of
met een trekkervoorlader met een
hydraulisch bediende kuilvoervork.
Produkten die zich gemakkelijk laten
verwerken moeten éérst worden ge
laden, dus bijvoorbeeld eerst snij
mais en dan kuilgras. Tijdens het
vullen en het transport naar de stal
moet worden gemengd. Voor het
een opraapwagen met 10 of meer
messen. De frees bestaat uit een
trommel met maaimachinemesjes en
draait boven over. Het afgefreesde
materiaal komt eerst in een opvang-
bak en wordt vervolgens in een
voorraadbak gekipt. Het lossen van
de voorraadbak voor het voerhek
geschiedt aan de linkderzijde van de
wagen door twee boven elkaar lig
gende walsen die eveneens van mes
sen zijn voorzien. Uit onderzoek
door het I.M.A.G. blijkt dat de vul-
tijd in snijmais varieert vari twee tot
vier minuten voor een hoeveelheid
van 700 tot 1300 kg.
De tijd voor het doseren voor het
voerhek varieerde van één tot drie
minuten. In voordroogkuil was de
vultijd drie tot vijf minuten voor een
hoeveelheid van 330 tot resp. 560 kg
en de tijd voor het lossen drie tot vier
minuten. Globaal kan men er dus
vanuit gaan dat per vracht van goed
voorgedroogd gras 500 kg en van
snijmais 1000 kg wordt meegeno
men. Wanneer je in deze verhouding
ook zou voeren öetekent dat dus een
hoeveelheid voldoende voor 50
melkkoeien. Op de Waiboerhoeve is
deze wagen met succes ingezet voor
sporteurs als de dwarsafvoerband
worden mechanisch aangedreven. In
deze uitvoering blijkt de wagen goed
lang gras te kunnen verwerken. De
kuilwand is ruwer en minder glad
dan bij gebruik van een kuilvoers
nijder of een frees. Bij voldoende
voersnelheid verwachten we niet dat
dit aanleiding geeft tot broei. Tot de
andere werktuigen behoren even
eens de Holaras freesvoerdoseerbak
die het materiaal met een frees, aan
gedreven door een hydromotor in de
doseerbak freest, en de silogrif die
het weer met een vertande schraper
in de bak schraapt.
Schema demonstratie
In onderstaand schema is aangege
ven welke werktuigen op welk be
drijf en op welk tijdstip zullen de
monstreren.
Naam en adres veehouders - Te de
monstreren werktuigen - Tijdstip van
demonstreren
J. Mommersteeg, de Omloop 5, Den
Bosch - Strautmann kuilvoersnijder -
10.30-11.00 uur; Schuitemaker^lok-
verdeler - 13.00-13.30 uur. Schuite
maker voerdoseerwagen.
Schuitemaker kuilvoerblokverdeler
Kuilvoerblokverdeler
Kuilvoerblokverdelers worden ge
bruikt voor het mechanisch verdelen
van gesneden blokken kuilvoer.
Vaak worden deze werktuigen ook
gebruikt voor het voeren van andere
produkten zoals bierbostel, perspulp
e.d. Het zijn éénassige machines die
meestal bevestigd worden aan de
trekhaak van de trekker. Daarom
zijn relatief lichte trekkers in staat
een blokverdeler aan te drijven. Aan
de achterzijde bevindt zicö de laad
klep en aan de voorzijde de loswals
en de dwarsafvoerband. Hoewel er
per merk verschillen voorkomen is
de werking in grote lijnen als volgt.
De in voorraad gesneden blokken
kuilvoer staan op een verharde vlak
ke vloer. De laadklep laat men in de
laagste stand op de vloer zakken.
Vervolgens wordt achteruit rijdend
de hydraulische bediende laadklep
onder het blok voer geschoven.
Daarna wordt de laadklep met het
blok voer opgetild en in de wagen
gekipt. De blokkenverdeler is mees
tal uitgerust met een bodemketting
met meenemers en soms met een
opvoertransporteur. Door middel
van de loswal(s) of de opvoertrans
porteur komt het voer op een dwars
afvoerband die naar links of naar
rechts lost. Om met een kuilvoer
blokverdeler te kunnen werken moet
het voer op een vlakke verharding
liggen, moet de weg verhard zijn en
moet de voergang vrij zijn.
V oermengwagen
De voermengwagen heeft een taps
toelopende bak met daarin een hori
zontale menginrichting meestal be
staande uit twee vijzels en een roer
vleugel. Een voermengwagen is ge
monteerd op een tweewielig onder
stel. Sommige wagens kunnen wor
den geleverd met een weeginrich-
mengen is dan extra weinig tijd no
dig. Het voor de aandrijving nodige
vermogen is afhankelijk van de
lengte van het soort voer en de ba-
kinhoud en loopt uiteen van 4 - 6 kW
(5,4 - 8,2 pk) per m3 wageninhoud.
Voordelen van een voermengwagen
zijn de hoge ruwvoeropname, mees
tal één keer per dag voeren, niet
kunnen selekteren en weinig of geen
voerresten. Nieuw is de ontwikke
ling, dat de roervleugels zijn voor
zien van messen waardoor het mo
gelijk is lang gras te verwerken. Dit
vraagt extra vermogen. Een voer
mengwagen vraagt de minste arbeid
bij het voeren, maar de werktuig-
kosten zijn vrij hoog.
V oerdoseerwagen
Voerdoseerwagens kunnen uitslui
tend worden gebruikt voor het voe
ren en zijn niet voorzien van een op-
raapmechanisme. Een voordeel van
een voerdoseerwagen is dat de
dwarsafvoerband aan de voorkant
van de wagen zit, zodat men goed
zicht op het werk heeft. Boven de
dwarsafvoerband kan eventueel een
krachtvoerbunker woröen gemon
teerd. De voerdoseerwagen van
Schuitemaker is in staat vrij lang
kuilgras te verwerken. Maar kort
materiaal is beter. Schuitemaker
heeft drie typen voerdoseerwagens in
zijn programma waarvan de middel
ste type getoond wordt. De verdeel-
walsen worden mechanisch en de
bodemketting hydraulisch aange
dreven.
Andere werktuigen
Tot de andere werktuigen behoort
o.a. de Diadem freesvoerwagen. De
kombinatie is geschikt voor het ver
werken van kuilgras, ingekuild met
Diadem freesvoerwagen
het voeren van voederbieten en de
volgende ingekuilde produkten,
snijmais, voorgedroogd gras, lucer
ne, perspulp, bietenblad met onge-
hakseld stro en gesneden voederbie
ten met ongehakseld stro. Omdat de
kuil glad wordt afgefreesd is de kans
op broei praktisch uitgesloten. De
afstand van de kuil tot de stal moet
niet te groot zijn. Het is een getrok
ken machine. Daarom is een relatief
lichte trekker 35 kW) nodig. De
voeropslagplaats moet verhard zijn
en de afstand naar de stal mag niet te
groot zijn. Alle handelingen moeten
dagelijks worden uitgevoerd.
Hydrodessil
De hydrodessil is een getrokken
werktuig op een tweewielig onder
stel.
Het kuilvoer wordt met een hydrau
lisch bord van de kuil in de wagen
"getrokken". Het bord is scharnie
rend in het midden van de wagen
bevestigd en aan de onderkant ver-
tand. De bodemketting met meene
mers wordt aangedreven door een
hydromotor en de snelheid is trap
loos te regelen. Al deze Franse wa
gens zijn verder uitgerust met één of
twee loswalsen en een dwarsafvoer
band. In deze uitvoering zijn ze ge
schikt voor gehakselde produkten,
maar ongeschikt voor lang gras. De
konstrukteurs van Jeantil - de fabri
kant tan de hydrodessil - hebben nu
in plaats van loswalsen, twee korte
schuin naar boven lopende opvoer-
transporteurs gemonteerd. Deze op-
voertransporteurs zijn elk voorzien
van vijf meenemers met opgelaste
tanden. Ze draaien beide in dezelfde
richting en schuin naar boven.
Daarna valt Jiet voer op de dwarsaf
voerband die naar links of naar
rechts lost. Zowel de opvoertran-
Fr. Zwijgers, de Omloop 1, Den
Bosch - Diadem freesvoerwagen -
10.30-11.00 uur; Marmix voermeng
wagen - 13.00-13.30 uur; Holaius
freesdoseerbak.
C. Moonen, de Bellaard 1, Den
Bosch - Vicon kuilvoersnijder -
11.00-11.30 uur; Unifeed voermeng
wagen- 13.30-14.00 uur.
C. Pelders, de Bellaard 3, Den Bosch
Mullos kuilvoersnijder
11.00-11.30 uur; Mullos kuilvoer
blokverdeler- 13.30-14.00 uur; Mul
los bovenlosser.
M. de Vaan, de Bellaard 5, Den
Bosch - Haweco kuilvoersnijder -
11.30-12.00 uur; Holaras kuilvoer
blokverdeler - 14.00-14.30 uur; Hy
drodessil.
Gebr. van de Sterren, Maashoeveweg
10, Vlijmen - van Lengerich kuil
voersnijder - 11.30-12.00 uur; Lucas
voermengwagen - 14.00-14.30 uur;
Lucas Silogrif 4000.
Door steeds op twee bedrijven tege
lijk met de demonstratie te beginnen
wordt gestreefd de bezoekers te
spreiden. Bezoekers die voor een be
paald werktuig belangstelling heb
ben kunnen gericht een keuze ma
ken. Om 10.45 uur en om 12.45 uur
zullen de werktuigen tijdens een de-
filé worden toegelicht door L. van
Loo. Voor geinteresseerde veehou
ders is het een goede gelegenheid om
in korte tijd geïnformeerd te worden
over de mogelijkheden om het voe
ren van rundvee te mechaniseren. De
richting van de demonstratie wordt
met borden aangegeven.
Ing. L. van Loo
CAD B.V.
Wageningen
19
