Grote kans op besmetting leverbot bij-Ti^erv^roSmtiddel dat speendiarree
We doen hier meer dan alleen
de boterberg bewaken
Handel belangrijk op
WPN-paardenfokdag Nieuwvliet
Behoefte aan linolzuur bij fokzeugen
Internationaal Kongres Welzijn Landbouwhuisdieren
Vergeleken met voorgaande jaren
was het aantal gevonden slakken deze
zomer veel hoéer, waardoor de kans
op besmetting met leverbot aanmer
kelijk is toegenomen. De afkeurings
percentages van lammerlevers zijn in
de slachthuizen te Breukelen en
Hoorn inmiddels vrij hoog geworden,
terwijl deze in Harlingen nog laag
zijn. Door de Gezondheidsdiensten
voor Dieren werd bij het bloedonder
zoek van jonge runderen en schapen
in september reeds een hoog percen
tage dieren positief op een leverbot-
infektie bevonden.
Behandelingsadvies
Zowel in de zomer als in de nazomer
zijn in de greppels grotere aantallen
slakken gevonden dan in de vooraf
gaande 13 jaren. Bovendien was een
hoger percentage van de slakken
besmet met tussenstadia van de le
verbot. De veehouders dienen er
hierdoor rekening mee te houden dat
op veel meer plaatsen in Nederland
dan in voorgaande jaren het geval
was, een leverbotinfektie bij rundvee
en schapen kan zijn opgetreden.
Waar dit vooral is gebeurd, is niet
duidelijk aan te geven. Dit hangt o.a.
voor een groot deel af van de plaat-
olijke waterhuishouding. Bedrijven,
waarop in voorgaande jaren een le-
verbotbesmetting bij de dieren
voorkwam, dienen er rekening mee
te houden dat dit stellig ook dit jaar
het geval zal zijn en waarschijnlijk
ernstiger dan voorheen. Derhalve zal
het nodig zijn op deze bedrijven zo
wel vroeger als vaker de dieren tegen
leverbot te behandelen.
Voor de overige bedrijven geldt dat,
alvorens over te gaan tot het behan
delen van rundvee en/of schapen,
eerst van dieren, die 1 weideseizoen
hebben .meegemaakt (ca. 5-10 kal
veren, pinken of lammeren), het
bloed op leverbot te laten onderzoe
ken door de Gezondheidsdienst voor
Dieren. Voor een mestonderzoek is
het nu nog iets te vroeg. Daarmee
kan beter worden gewacht tot half
november. Mocht door middel van
een bloedonderzoek blijken dat de
dieren besmet zijn met leverbot, dan
is het raadzaam dat die middelen
aangewend worden, die ook de jonge
leverbotstadia bij rundvee en scha
pen doden.
Het Centraal Diergeneeskundig In
stituut te Lelystad heeft na vijf jaar
onderzoek een produkt ontwikkeld
waarmee speendiarree bij biggen kan
worden voorkomen. Het CDI heeft de
licentierechten toegewezen aan Dup-
har B.V. te Weesp, terwijl Gist-Bro-
cades te Delft en Aesculaap te Boxtel
een sublicentie verwierven. Vanaf 15
oktober is het produkt in Nederland
beschikbaar.
Door speendiarree wordt in de Ne
derlandse veehouderij jaarlijks aan
zienlijke schade geleden. De ziekte
kan bij getroffen bedrijven tot 30%
sterfte onder de biggen veroorzaken.
Het CDI is als overheidsinstituut
verbonden aan het Ministerie van
Landbouw en Visserij en heeft o.a.
tot taak om belangrijke dierziekten
te bestuderen ten behoeve van de
landbouw en de volksgezondheid.
Bovendien houdt het CDI zich bezig
met de bereiding van diverse immu-
no-biologische produkten (sera, vac
cins en diagnostica) ter bestrijding en
voorkoming van dierziekten. Inter
nationaal gezien staat het CDI be
kend om het hoog wetenschappelijk
niveau van de activiteiten.
Daar er in Nederland nog geen regis
tratieplicht bestaat voor veterinaire
geneesmiddelen kan het door het
CDI gepatenteerde middel hier snel
op de markt gebracht worden. Inmid
dels wordt de registratie voorbereid.
Dankzij de jarenlange intensieve sa
menwerking tussen de wetenschap
pelijke medewerkers van het CDI en
de farmaceutische industrie kan
speendiarree bij biggen nu effectief
worden bestreden.
VIB in Hoensbroek
'Hoeveel jaar we toe zouden kunnen met onze voorraad
boter en ervan uitgaande dat de koeien geen melk meer geven?
We hebben 190000 ton boter opgeslagen. Onze consumptie
ligt rond de 50000 ton boter per jaar. Dan moet u echter niet
vergeten dat we ook nog veel boter exporteren. Het is eigenlijk
heel grillig. Maar het geeft een aardige indicatie.'
Aan het woord is directeur
ir. P. Kleemans van het
Voedselvoorzieningsin- en
verkoopbureau in Hoensbroek
(Limburg). Het VIB is sinds
twee jaar gehuisvest in het
monumentale stadhuis van
Hoensbroek. De trouwzaal
herbergt weliswaar nog
getuigenbankjes, maar doet
tegenwoordig dienst als
vergaderzaal.
Na vijfjaar te hebben
gewacht op uitbreiding kwam
min of meer toevallig het
stadhuis van Hoensbroek
beschikbaar voor huisvesting
van het bureau. Door een
gemeentelijke herindeling
hoorde Hoensbroek voortaan
bij de gemeente Heerlen. Niet
iedereen was onverdeeld
gelukkig met dit besluit.
Enkele raadsleden in Hoens
broek raakten nogal ontstemd
omdat het 'symbool van
onafhankelijk Hoensbroek' zo
snel werd verkocht. Na de
herindeling zou er een depen
dance voor burgerzaken in dit
deel van de nieuwe gemeente
blijven en iedereen had
verwacht dat deze zou worden
ondergebracht in het stadhuis.
Het hart was uit de plaats,
zo riep men. Maar volgens
Kleemans merkje heden ten
dage niet veel meer van deze
'schokkende' verkoop. 'Elk
jaar trekt hier nog de carna
valsoptocht langs. Dat is een
van die kleine, traditionele
dingen,' aldus Kleemans.
Werkgelegenheid
In 1972 besloot de toenma
lige minister van Landbouw
dat het VIB samen met de AID
naar het zuiden moesten
verhuizen om de werkloosheid
aldaar enigszins te verlichten.
Volgens Kleemansjs dat
gelukt. Er werken momenteel
250 mensen bij het bureau;
100 mensen verrichten
administratief werk op het
hoofdbureau in Hoensbroek
waarvan 80% Limburgers en
150 mensen werken in de
buitendienst door heel Neder
land. De drie belangrijkste
taken waar het VIB zich voor
geplaatst ziet, zijn de uitvoe
ring van het markt- en prijsbe
leid (interveniëren), voedsel
hulp en varkensclassificatie.
Voordat er überhaupt
sprake was van het VIB, had
Nederland in '45 een Stichting
Voedselimportbureau om de
import te verzorgen van
landbouwgoederen en voe
dingsmiddelen voor herrijzend
Nederland. Aangezien de
handel na de oorlog over
geen deviezen beschikte,
moest de overheid zorgen
voor de invoer van grondstof
fen voor de landbouw en
voedingsmiddelenindustrie.
In 1958 bij de herziening van
de landbouwcrisiswet (toen
landbouwwet geworden) is
het VIB een rijksinstelling
geworden, die de uitvoerder
van maatregelen van het
markt- en prijsbeleid van de
landbouw werd.
Basisprodukten
Het interveniëren geeft de
mogelijkheid voor de consu
ment redelijke prijzen te
scheppen en een redelijk
uit het EEG-beleid. 'Het is een
grillig proces. Melkpoeder bij
voorbeeld is duidelijk afgeno
men. De botervoorraad is
door de Kerstboteractie ook
kleiner geworden. Zodra de
wereldhandel aantrekt, zie je
in een mum van tijd de
voorraden slinken. Twee
maanden geleden was nog de
verwachting dat we van de
oude oogst 200000 ton graan
Hat 'zenuwcentrum' van het VIB: de werkplanning.
inkomen voor de boer. Voor
de oprichting van de EEG
werden reeds in de crisistijd
al voorraden opgekocht om
de markt te stabiliseren.
Volgens Kleemans was de
landbouwcrisiswet o.a.
daarop geënt.
Hoe gaat een dergelijke
interventie in zijn werk? In
Brussel worden voor produk
ten als boter, melkpoeder,
rundvlees en graan interven
tieprijzen afgesproken. Om te
voorkomen dat de marktprijs
onder die interventieprijzen
zakt, bestaat de mogelijkheid
deze goederen aan te bieden
aan het VIB. Het bureau is
verplicht deze produkten te
kopen tegen de interventie
prijs.
Het VIB koopt deze
produkten en verzorgt de
opslag ervan in opslagruim
ten, verspreid over heel
Nederland. De laatste drie jaar
zijn de voorraden behoorlijk
gegroeid door een stagneren
de afzet en geweldige toename
van de produktie.
Maar, zo zegt Kleemans,
het is al een heel oud 'pro
bleem'. 'Jozef kende dit
systeem ook al. In Egypte had
je zeven vette en zeven
magere jaren. In de vette
jaren werd graan opgeslagen
om de magere jaren te bestrij
den. Waren die eenmaal
aangebroken, dan kwamen
van heinde en verre mensen
naar Egypte om graan te
kopen. Dat is nu onvoorstel
baar, zeker als je je realiseert
dat een land als Ethiopië er
vlak naast ligt. Jozef opereerde
onder de farao, de overheid in
die tijd. Het is dus al eeuwen
oud,' aldus Kleemans. Boter
kan het gehele jaar door
ingeleverd worden, broodtar
we op bepaalde tijden. Voor
rundvlees geldt dat soms hele
karkassen ingeleverd kunnen
worden, soms alleen bepaalde
onderdelen van het rund.
Volgens Kleemans bestaat
er grote onduidelijkheid bij
het publiek over die 'enorme
voorraden', die voortvloeien
zouden moeten opnemen.
Binnen drie weken sloeg de
markt om en kwam er geen
spat graan meer binnen. De
mensen roepen weieens: wat
een gigantische voorraden,
maar in 1981 was er bij
voorbeeld geen boter in
opslag bij het VIB. Pas in het
derde kwartaal in 1982 zijn die
voorraden gaan groeien.'
Classificatie
Een tweede taak van het
VIB is de varkensclassificatie
waarbij classificateur de
slachtvarkens in bepaalde
kwaliteitsklassen indelen. Bij
een aantal runderslachterijen
wordt dat ook voor slachtrun-
deren gedaan, de bedrijven
leggen daar een prijs bij, het
Produktschap geeft dat door
aan Brussel zodat men daar
op de hoogte is van de
actuele prijzen. Zo kan men
snel tot een prijsstelling en
regulering van de rundvlees
prijs komen. Er bestaat geen
interventieprijs voor varkens.
Wel is er de mogelijkheid dat
het VIB contracten sluit met
bedrijven die hun varkensvlees
in de vriesruimten een bepaal
de tijd opslaan. Het VIB
betaalt in dat geval de opslag
kosten en vergoedt de rente.
Zo'n maatregel is net als de
interventie bedoeld om de
prijzen voor het varkensvlees
te ondersteunen.
Oorlog
Tot twee jaar geleden
vervulde het bureau nog een
taak in de voedselvoorziening
tijdens oorlog of andere
rampen. "We beschikten toen
over grote hoeveelheden
noodbiscuits, maar ook over
complete keukeninrichtingen.
Veel koekjes zijn verkocht aan
hulporganisaties met geld dat
verzameld is met de actie Een
voor Afrika. Een zeer gewaar
deerd afzetkanaal.'
Kleemans maakt duidelijk
dat zodra er een oorlog zou
uitbreken hij niet verantwoor
delijk is voor de voedselvoor
ziening. Dat valt onder Alge
mene Zaken, civiele verdedi-
Directeur ir. P. Kleemans
ging en de directeuren Land
bouw en Voedselvoorziening
in de provincie. Het VIB
controleerde en ververste
vroeger regelmatig de voorra
den, maar sinds twee jaar zijn
die afgebouwd'.
Waarom is dat gedaan?
Kleemans: 'Ik denk dat
men zich heeft gerealiseerd
dat Nederland over voldoende
handelsvoorraden beschikt.
Het LEI heeft een studie
verricht over dit onderwerp
en daaruit bleek dat er genoeg
mogelijkheden zijn om Neder
land te voeden.'
Heeft de verspreide opslag
van de interventievoorraden
over geheel Nederland een
strategische achtergrond
Kleemans: 'Nee, het heeft
te maken met de beschikbare
opslagruimten.'
Voedselhulp
Een andere, zeker niet
onbelangrijke, taak van het
VIB is de voedselhulp. Samen
met de directie OSL worden
o.a. de opdrachten van het
Wereldvoedselprogramma
uitgevoerd maar crok opdrach
ten van Brussel voor E.G.
voedselhulp. Het bureau kan
bij voorbeeld de opdracht
krijgen melkpoeder in te
kopen. Leveranciers ervan
worden uitgenodigd om in te
schrijven.
Het bureau bekijkt de
aanbiedingen en 'gunt' na
selectie een bepaald bedrijf
de leverantie. Zodra deze gaat
produceren, neemt het VIB
regelmatig monsters, zodat
alleen optimale produkten
worden verscheept. Zo wordt
niet alleen melkpoeder
verzonden, maar ook witte
bonen, rijst, olie, tarwe, mais,
havermout, erwten en kuikens
in blik.
Zenuwcentrum
Om alle activiteiten goed
gecoördineerd te laten verlo
pen is een doortimmerde
werkplanning onontbeerlijk.
Elke dag moeten de 150
controleurs in den lande
geïnformeerd worden over
hun activiteiten van morgen.
De werkplanning is dan ook
een waar zenuwcentrum waar
drie man continu de telefoon
bedienen. ('Kees, maandag
om acht uur in Vlissingen.
Verder geen bijzonderheden,
Oke?').
'Het komt weieens voor
dat de mannen om half acht
in het bedrijf staan en
's avonds om negen uur nog
bezig zijn. En als de bedrijven
op Tweede Kerstdag of Goede
Vrijdag gewoon doordraaien,
dan moeten onze mensen er
wel zijn. Nee, het VIB is
duidelijk meer dan enkel een
boterberg bewaken'.
De behoefte aan linolzuur bij zeugen
in de periode van spenen tot werpen
wordt ongeveer gedekt met 6 gram
linolzuur per kg zeugenvoer, terwijl
dan in de zoogperiode minimaal 10
gram linolzuur per kg nodig is. Bij
gebruik van één zeugenvoeder tijdens
de dracht èn zoogperiode is minimaal
7,5 g linolzuur per kg voer nodig
Tot deze stellingname komt een
werkgroep die een studie heeft ge
maakt van de behoefte aan noodza
kelijke vetzuren voor zeugen. In de
werkgroep hebben zowel het be
drijfsleven (mengvoederindustrie)
als overheid zitting gehad.
De resultaten zijn vastgelegd in een
onlangs verschenen mededelingen
I.V.V.O. no. 4.
Linolzuur behoort tot de groep van
"essentiële" vetzuren, die met het
voer aan varkens moeten worden
verstrekt voor het normaal funktio-
neren van de weefsels. Tekorten lei
den tot stoornissen.
"Behoefte aan linolzuur bij fokzeu
gen" is te bestellen door overmaking
van ƒ7,50 op giro 668470 t.n.v. IV-
VO, Postbus 160, 8200 AD Lelystad
onder vermelding van "zend mij
Mededelingen IVVO no. 4".
De fokkersvereniging Zeeuws Vlaan
deren van het Warmbloed Paarden
stamboek Nederland houdt zaterdag
9 november haar jaarlijkse fokdag
voor warmbloedpaarden in manege
Riemens te Nieuwvliet. Eigenaren uit
heel Zeeland worden in de gelegen
heid gesteld hun materiaal op de
keuring aan te bieden. Met name
voor de dit jaar geboren veulens is
deze dokdag een uitstekende gele
genheid het eigen materiaal met dat
van anderen te vergelijken.
Vorig jaar is het bestuur van de fok
kersvereniging begonnen om een
aantal Belgische paardenfokkers uit
te nodigen. Dit jaar zijn de contacten
met België belangrijk uitgebreid. Het
resultaat daarvan is, dat nu 40
paarden van Belgische eigenaren
voorgebracht zullen worden. Met
daarbij de ruim 60 paarden van
Zeeuwse eigenaren is de opgave in
het keuringsprogramma dan ook
aanzienlijk groter dan ze ooit in het
kader van de fokdag geweest is.
Vanaf 's morgens 10 uur wordt ge
keurd achtereenvolgens in diverse
rubrieken met in elke rubriek direkt
plaatsing. De rubrieken zijn gesplitst
naar leeftijd en naar geslacht. De ju
ry bestaat uit twee Brabantse des
kundigen nl. F. van Loon en H.
Leyser met als arbiter, J.P. van Da
len, de Zeeuwse inspekteur, uit
Poortvliet. De eerstgeplaatsten in el
ke rubriek ontvangen een geldprijs.
Tussen de keuringsrubrieken is er
een rubriek bestgaand rijpaard en is
er gelegenheid paarden die te koop
zijn voor te brengen aan de hand of
onder het zadel. De fokdag in
Nieuwvliet staat bekend om zijn
goede handel. In de keuringscatalo
gus zijn reeds 16 paarden voor ver
koop aangemeld, en dit aantal zal
beslist ter plaatse nog wel uitbreiding
vinden.
De vraag of het verantwoord is met
moderne bio-technologische metho
den in te grijpen in het leven en de
voortplanting van dieren is een van de
onderwerpen die aan de orde komen
tijdens een internationaal kongres
over de bescherming van landbouw
huisdieren. Europees landbouwkom-
missaris mr. F.H.J.J. Andriessen zal
op 7 november a.s. de openingsrede
houden. Het kongres vindt plaats in
het Palais des Congrès in Brussel op
7 en 8 november.
Dit internationale kongres wordt ge
zamenlijk georganiseerd door de
Europese landbouworganisaties
(COPA en COGECA) en de Euro-
group for Animal Welfare. In laatst
genoemde organisatie zijn de grote
dierenbeschermingsorganisaties uit
de EG vertegenwoordigd, waaron
der de Nederlandse Vereniging tot
Bescherming van Dieren.
Op de eerste dag gaat het over het
batterijprobleem van legkippen en
over rundvee. Hierbij zal de Neder
landse gedragsdeskundige Dr. G.
van Putten het probleem van de
mestkalveren behandelen. Op de
tweede dag zal o.m. de varkenshou
derij worden behandeld.
Advertentie I.M.
16
Vrijdag 1 november 1985
