nieuws
uit
brussel
Braks: Suikerquota wat verlagen
CEA-kongres: Produktie sturen, zegen of vloek?
Nederland wil Israëlische
bloemen goedkoper toelaten
Zuivel in het Groenboek naar een
marktconform beleid
jan werts
Suiker
Zuivel/granen
Hormonen taboe
Melkvervangers
Gegeven de kosten van de afzet kunnen de suikerquota volgens
minister Braks beter wat verlaagd worden;
de diskussies over het al of niet toelaten van natuurlijke hormonen
in de veehouderij gaan de kant op van een totaal verbod van alle
hormonen;
de Europese ministers staan dicht bij een akkoord over het vast
leggen van een minimum maat voor de legbatterij. Uiterlijk over negen
jaar krijgen de kippen dan tenminste 450 vierkante centimeters ruimte,
zo luidt het compromis. Dat is 25 cm meer dan het nu geldende,
Nederlandse minimum;
pas in december komt Europees landbouwkommissaris Andriessen
met zijn aangekondigde voorstellen voor de meest nijpende problemen,
te weten de rundvleessektor, de graanoverschotten en de Europese
opkoopregeling voor de melk.
Dat zijn de belangrijkste uitkomsten
van de vergadering van de Europese
landbouwministers, deze week in
Luxemburg. Onder leiding van de
Luxemburgse minister Mare Fisch-
bach en met de Spaanse minister
van Landbouw Romero en diens
Portugese kollega Barreto ook rond
de tafel, vergaderden de landbouw
ministers twee dagen zonder overi
gens tot besluitvorming te komen.
Ten aanzien van de suiker koncen-
treert de diskussie zich nu op de fi
nanciering van de toekomstige rege
ling. Die moet vanaf komende zomer
voor vijf jaar gaan werken. Braks is
voorstander van lagere suikerquota.
De afgelopen jaren hebben immers
geleerd dat, gegeven de zeer lage'
prijs die suiker op de wereldmarkt
opbrengt, West-Europa te veel pro
duceert. Een kwart van de oogst
rrioet buiten de Europese Gemeen
schap worden afgezet. Momenteel
brengt die suiker slechts tien procent
op van de Europese Garantieprijs, zo
werd in Luxemburg onderstreept.
Het verschil wordt via de bestaande
heffingen in feite door de Europese
konsument betaald. Op de interna
tionale suikermarkt geldt de EG
bovendien als een marktverstoorder
en daarop worden wij dan ook wel
aangesproken, aldus minister Braks
in Luxemburg.
De Nederlandse bewindsman is van
mening dat het beleid voor de suiker
dus bijgesteld moet worden en vindt
dat de Europese Commissie zich wel
erg gemakkelijk van het probleem
afmaakt door de quota (maximale
produktiehoeveelheden) ongewij
zigd te willen laten. Braks pleit voor
meer specialisatie. Er zijn nu drie
soorten suiker. A-suiker brengt de
relatief hoge Europese garantieprijs
op, minus twee procent korting. B-
suiker wordt meer door de efficiënte
bedrijven geleverd. Daar zit dan ook
al een heffing van 37 procent op. C-
suiker brengt slechts de lage wereld
marktprijs op.
Braks bepleit nu een verschuiving
van de A-, naar de B-suiker. De
sterkste telers van suikerbieten in
Europa worden dan gestimuleerd.
Tegelijk beseft de Nederlandse be
windsman' wel dat een dergelijke
quota-verschuiving in die richting
politiek heel moeilijk zal worden.
Andriessen stelt echter in feite het
omgekeerde voor. Hij wil de heffing
op B-suiker immers relatief veel
meer (met tien procent) verzwaren
dan die op de A-suiker (0,5 procent).
Uiteindelijk is minister Braks dan
ook bereid een lineaire (voor alle te
lers geldende) vermindering van de
quota te overwegen, zo liet hij in
Luxemburg verstaan. Italië, Enge
land en Griekenland hebben echter
nu relatief veel A-suiker en vinden
het wel mooi zo. Nederland en België
kwamen deze week opnieuw onder
druk om hun mengprijs, die immers
ook afbreuk doet aan het speciali
teitsbeginsel, op te geven.
Vrijdag 25 oktober 1985
Ten aanzien van het Groenboek
toonde Landbouwkommissaris An
driessen zich tevreden over de dis
kussies zoals die tot nu toe met de
landbouworganisaties en het COPA
(Europese federatie) zijn gevoerd.
Begin november komt Andriessen
met een nadere omschrijving van wat
hij met de granen precies wil. In de
cember volgen dan konkrete voor
stellen voor granen, rundvlees en de
opkoopregeling voor de melk.
Nadat Spanje en Portugal per
nieuwjaarsdag zijn toegetreden vol
gen dan in januari de jaarlijkse
prijsvoorstellen, zo is deze week in
Luxemburg bekend geworden. Ver
loopt alles volgens dit schema, dan
willen de landbouwministers in de
dagen vóór Kerst al extra vergaderen
om de voorgestelde koerswijzigingen
in het beleid voor de granen en de
zuivelsektor te bespreken.
Daarmee wordt dan hopelijk een
overzichtelijk tableau gelegd voor na
nieuwjaar. Dan neemt immers mi
nister Braks het voorzitterschap van
de Europese ministerraad voor een
cruciaal halfjaar over. Daarin moe
ten besluiten genomen worden over
A. De konkrete beleidsveranderin
gen voortvloeiend uit het Groen
boek; B. De jaarlijkse prijsaanpas
singen; C. Het nieuwe suikerbeleid
dat op 1 juli 1986 in werking treedt;
D. de gevolgen van de toetreding van
de agrarisch gekleurde nieuwe Eu
ropese partners Spanje en Portugal
op het beleid in de EG.
Ten aanzien van de toedeling van
hormonen in de Europese veehou
derij doen zich momenteel interes
sante ontwikkelingen voor. Ter tafel
liggen nog steeds voorstellen van
"Brussel" om bepaalde natuurlijke
hormomen toe te gaan laten. Maar
het Europese Parlement heeft on
langs om een totaal verbod gevraagd.
Publieke opinie, noch volksgezond
heid zien immers het hormonenge
bruik zitten.
Italië, West-Duitsland en Nederland
willen een totaal Europees verbod
afspreken. Landen als Engeland en
België, waar men bepaalde hormo
nen mag toedienen, merken dat dit
hun export zachtjes aan steeds meer
gaat hinderen. Uiteindelijk blijft dan
Frankrijk over. Daar is het hormo
nengebruik immers ook wettelijk
toegestaan.
In de Europese ministerraad heeft
Andriessen doen blijken zijn voorstel
wel terug te willen nemen. Op korte
termijn zou hij in plaats daarvan met
een voorstel voor een algeheel ver
bod willen komen. Frankrijk protes
teerde deze week in Luxemburg niet
tegen dergelijke suggesties. Waaruit
velen, waaronder ook de Neder
landse bewindsman, afleidden dat
het klimaat rijpt voor een totaal Eu
ropees verbod.
De ministers bogen zich ten slotte
opnieuw over het probleem van de
imitatieprodukten in de zuivel. De
Duitsers denken dat daarmee niet
minder dan vijf procent van de
melkproduktie wordt verdrongen. In
Frankrijk Luxemburg, Duitsland en
in mindere mate ook Nederland
worden imitatieprodukten niet toe
gelaten. Fransen en Duitsers blijven
echter ijveren voor een totaal verbod.
Landbouwkommissaris Andriessen
is het daarmee niet eens. Hij keerde
zich deze week in Luxemburg tegen
een compromis-voorstel om gedu
rende vier jaar de situatie te bevrie
zen.
(Jan Werts, Luxemburg)
Begin oktober jl. had het jaarlijkse
kongres van de CEA (afkorting van
"Europees Landbouwverbond")
plaats, deze keer in het Zwitserse
Luzern.
De Zwitserse "staatssekretaris" van
landbouw wees er bij de opening op
hoe goed de Zwitserse landbouw het
heeft en doet en hoe netjes het lan
delijk gebied eruit ziet, maar hij ver
heelde zijn geldzorgen niet. En een
echo van Andriessen's Groenboek
was hoorbaar, toen ook hij zei dat
voortaan meer via de marktprijs de
landbouwproduktie moest worden
gestuurd. Met daarbij dan "aanpas
sing van kompensatiemechanismen"
om de boeren toch een met andere
groepen vergelijkbaar inkomen te la
ten houden.
Kwotering op langere termijn
De verzuchting of het sturen van de
landbouwproduktie, in het bijzonder
dan de kwotering, een (inkomenspo
litieke) zegen of een (dirigistische)v-
loek is, kwam uit de mond van de
voorzitter van de Zwitserse Boeren
bond. Zwitserland levert een goed
voorbeeld wat de praktijk van de
melkkwotering op de wat langere
duur kan worden. De Zwitserse
landbouworganisatie heeft het er
blijkbaar steeds moeilijker mee ge
kregen. In 1977 is er melkkwotering
per veehouderijbedrijf (later tevens
per zuivelfabriek) ingevoerd als al
ternatief voor een nodige forse ver
hoging van de medeverantwoorde
lijkheidsheffing, die overigens bleet.
Op basis van de leverantie in de drie
voorgaande jaren werden moeizaam
kwota vastgesteld, in middelhoge
gebieden op een wat hoger nivo (de
hoogste gebieden werden drie jaai
uitgezonderd, vergroot ten hur
melkaflevering ondertussen met 30$
en moesten toch meedoen, met rela
tief grotere kwota dus). Er gold eer
maksimaal kwotum per ha (latei
verlaagd) en een vrije hoeveelheic
per bedrijf (in de bergen groter dar
in het dal). Na een paar jaar was een
kwotumkorting nodig en die viel in
het dal groter uit dan in de bergen
(en boven de 100.000 kg een ekstra
korting).
De superheffing is inmiddels opge
lopen tot 85% van de richtprijs. Op
het moment is er een heftige diskus
sie gaande over het voorstel om de
gewone melkheffing ook te gaan
diffèrentiëren (hoger bij grotere
kwota).
Konklusies uit dit, zeer korte en ver-
eenvoudige, overzicht: Verdergaande
korting of bezuiniging leidt licht tot
ingewikkelde verfijning. Er is een
echte politieke sociaal-ekonomische
en administratieve eenheid als een
land nodig voor een billijk geachte
toepassing; een "gemeenschap" van
10, straks 12, landen kan dat nooit.
En dat betekent dus verdere herna
tionalisatie van het landbouwbeleid.
En wat nog meer te denken geeft: de
kwotering werd vooral terwille van de
zwakke en kleine bedrijven inge
voerd. En juist die kwamen in een
steeds moeilijker positie, ondanks de
indrukwekkende differentiatie die
toegepast werd. De grotere bedrijven
en die in het dal gebruikten uitwij
kingsmogelijkheden, gingen b.v. zelf
jongvee opfokken, zodat de bergboe-
ren deze bijverdienste gingen missen.
En verder
Het is in Zwitserland niet bij de melk
gebleven. Ook in de vleessektor
moest worden ingegrepen, maar
hoe? Kontingeritering bleek onuit
voerbaar, dus dan maar maksimale
aantallen dieren per bedrijf en ver
gunningen (in feite verbod) voor
nieuwbouw van stallen.
Voor granen wordt in dit importland
gewerkt met, naar gebied verschil
lende, bedragen per hektare.
Hoe verder? Om toch nog zoveel
mogelijk vrijheid en ontwikkeling in
de bedrijfsvoering te hebben, zou
men wel aan een vrijer stelsel willen
denken, maar dan is meer gerichte
aparte hulp aan de kleineren nodig.
Terwijl ook in Zwitserland steeds
meer geklaagd wordt over te hoge
landbouwuitgaven. Uiteraard wordt
nevenaktiviteiten in het toerisme ge
zocht en ook in deze sektor wordt
veel geld ingezet.
In de verklaring over de toestand van
de Europese Landbouw,, die het
CEA-kongres vaststelde heet het:
Maatregelen tot direkte beperking
van de produktie mogen pas worden
toegepast als alle andere mogelijk
heden zijn uitgeput, als de land
bouworganisaties het er mee eens
zijn en ook kompenserende maatre
gelen worden genomen.
Struikenkamp
In de openbare vergadering van het
bestuur van het Produktschap voor
Zuivel op 16 oktober in Rijswijk, is
uitvoerig aandacht geschonken aan
het Groenboek. In dit dokument
wordt melding gemaakt van een
marktconform beleid, waarnaar ge
streefd zal moeten worden (over-)
gekompenseerd door een produkti-
verschillende sektoren in de land
bouw uiteenlopend. Voor de zuivel
sektor betekent het een beleid dat,
aldus de Commissie Internationale
Samenwerking van het P.Z. niet an
ders bedoeld kan zijn dan een res-
triktief prijsbeleid. Dat wil zeggen
een prijsbeleid dat zodanig gemar
keerd wordt dat de beoogde effekten
daarvan niet kunnen worden (over-
)gekompenseerd door een produkti-
viteitsstijging.
Het komt erop neer dat de rol van de
prijzen in het beleid vergroot zal
worden, zonder dat de wereldmarkt-
prijs van melk een referentiepunt
van het prijsbeleid zal vormen. De
bestuurscommissie is van mening
dat de superheffing haar karakter
van tijdelijkheid dient te behouden.
Het instrumentarium van interven
ties, restituties en afzetpremies voor
ondermelk en mager melkpoeder
dient in alle gevallen behouden te
blijven. De bestuurskommissie is van
mening dat het instrument van de
medeverantwoordelijkheidsheffing
door de Commissie niet of zelden
doeltreffend is gehanteerd om de
problemen meester te worden.
Inkomensondersteunende maatre
gelen worden in het algemeen als
onaanvaardbaar beschouwd, behou
dens een mogelijke VUT-regeling
voor oudere melkveehouders.
vdW
Nederland is bereid massa's snijbloe
men uit Israël in de toekomst geheel
vrij van invoerrechten binnen te la
ten. Israël moet dan wel beloven de
export te willen beperken, wanneer de
prijzen van Nederlandse bloemen in
storten. Dat heeft de Nederlandse
staatssekretaris voor Europese poli
tiek dr. Van Eekelen dinsdag in Lux
emburg toegezegd aan de Israëlische
minister Shamir. Van Eekelen sprak
van een forse Nederlandse koncessie,
omdat ons land zelf een groot expor
teur van bloemen is.
Shamir drong er bij Van Eekelen op
aan de kwestie te willen regelen
voordat Spanje en Portugal op 1 ja
nuari lid van de Europese Gemeen
schap worden. Israël voelt zich hier
door als exporteur namelijk be
dreigd. Tachtig procent van de Is
raëlische bloemenexport, ofwel ze
ventien duizend ton bloemen jaar
lijks, gaat naar de Europese Ge
meenschap. Dat verloopt groten
deels via de veilingen in Aalsmeer en
Honselersdijk. Op die bloemen zit nu
nog een heffing, die varieert van ze
ventien tot vierentwintig procent, die
door de Nederlandse koncessie dus
geleidelijk aan zou vervallen. Minis
ter Braks zei in Luxemburg wel
moeite te hebben met deze toege
ving. Toch is ze op termijn ook voor
ons land zelf waardevol. "De toetre
ding van Spanje en Portugal zal na
melijk voor de Nederlandse tuin
bouw eerder verruimde dan ver
smallende gevolgen hebben", aldus
Braks. De kwestie past in de bespre
kingen van deze week in de Europese
ministerraad in Luxemburg over de
toegang van agrarische produkten
uit de landen rond de Middellandse
Zee, wanneer Spanje en Portugal
eenmaal zijn toegetreden. Nederland
en de andere Noordelijke landen
staan er op, dat voor een aantal be
langrijke exportprodukten uit die
landen rond de Middellandse Zee
dezelfde tariefafbraak wordt toege
past als Spanje en Portugal is toe
gestaan na hun toetreding. Of de
Middellandse Zee-landen daarna
ook mogen gaan exporteren tegen
Europese minimumprijzen (referen-
tieprijzen), blijft ook volgens Van
Eekelen nog wel de vraag. Dat zal
onze tuinbouw namelijk werkelijk
kunnen gaan benadelen. Het gaat
daarbij steeds om een vijftal agrari
sche produkten, waarvan nu reeds
een zogenaamde handelsstroom
richting EG bestaat, te weten:
Verse tomaten, mandarijnen, citroe
nen, verse druiven en sinaasappelen.
Lukt het niet ten aanzien van dit
probleem binnen de EG tot een ge
zamenlijk standpunt te komen, dan
zou dit met name voor de Franse re
gering "ernstige konsequenties"
hebben, zo heeft haar minister Du
mas al laten weten. Waarnemers
vrezen zelfs dat Frankrijk dan ten
elfder ure alsnog de toetreding van
Spanje en Portugal gaat blokkeren.
