Mestproblematiek aanpakken via de voeding
Revolutionaire methode voor
kalveropfok ontdekt?
Produktschap Vee en Vlees
hekelt E.G.-bureaucratie
Onderzoekers Instituut Veevoedingsonderzoek Lelystad:
Handboek voor de Varkenshouderij
Door de hoeveelheid mineralen via het voer aan landbouwhuisdieren
te verlagen kan met handhaving van het huidige produktieniveau een
aanzienlijke bijdrage geleverd worden aan de vermindering van Jiet
mestoverschot in Nederland". Tot deze stelling komen onderzoekers
van het Instituut Voor Veevoedingsonderzoek (I.V.V.O.) te Lelystad en
van het Centrum Voor Onderzoek en Voorlichting voor de Pluimvee
houderij (COVP) te Beekbergen in een onlangs gepubliceerde Mede
delingen I.V.V.O. no. 3. Dit rapport is opgesteld in opdracht van de
subwerkgroep Veevoeding, waarin de ministeries van landbouw en
Visserij en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieube
heer vertegenwoordigd zijn.
Op grond van de huidige hoeveel
heid verstrekt voer zijn de percenta
ges stikstof, fosfor, koper, zink en
cadmium berekend, die via mest en
urine worden uitgescheiden. Daarbij
zijn melkkoeien, jongvee, vleesvee,
vleeskalveren, biggen, opfokzeugen,
mestvarkens, zeugen, opfokleghen-
nen, leghennen, vleeskuikenmoe-
derdieren en vleeskuikens afzonder
lijk bekeken. Per dierkategorie is
nagegaan op welke manier men door
de samenstelling van het voer ver
anderen tot een vermindering van
de uitscheiding van mineralen kan
komen zonder dat de dieren tekort
komen. De op lange termijn aange
geven maximale besparingen zullen
door onderzoek bevestigd moeten
worden.
Bovendien zal bekeken moeten wor
den in hoeverre de doorgerekende
mogelijkheden veevoedertechnisch
en ekonomisch haalbaar zijn.
Stikstof:
Uitgaande van het huidig eiwit-
waarderingssysteem is bij rundvee
een reduktie aan stikstofuitscheiding
vooral mogelijk door (een deel van
het) gras in het rantsoen te vervangen
door eiwitarme produkten zoals
snijmaissilage, perspulp, aardappel
vezels, voederbieten of een eiwitarm
krachtvoer. Uitpersen van vers gras
kan leiden tot minder stikstof-uit
scheiding als de stikstof in het pers-
sap weer nuttig gebruikt kan worden.
Voor varkens en pluimvee geldt dat
het introduceren van meerdere voe
ders, betere kennis van de behoefte
aan aminozuren van de dieren en
van de verteerbaarheid van amino
zuren in de veevoedergrondstoffen
en toenemend gebruik van syntheti
sche aminozuren in de mengvoeders
tot een aanzienlijke vermindering
van de stikstofuitscheiding zou kun
nen leiden.
Fosfor:
Een andere rantsoenkeuze bij rund
vee kan ook leiden tot een lagere P-
uitscheiding. Hoever men daarbij
kan gaan, is afhankelijk van de mate
waarin de huidige normstelling ge
nuanceerd kan worden. Daarnaast
dient meer informatie beschikbaar te
komen omtrent de variatie in fosfor-
gehalten in veevoedergrondstoffen,
inklusief ruwvoer. Bij varkens en
pluimvee kan het gebruik van meer
dere voeders, betere kennis van de
behoefte aan (verteerbaar) fosfor en
van de verteerbaarheid van fosfor in
veevoedergrondstoffen leiden tot
een aanzienlijke reduktie van de
fosforuitscheiding. Bovendien zal
nader onderzoek moeten aantonen
of het gebruik van het enzym fytase
nog een drastische verlaging van de
fosforuitscheiding mogelijk maakt.
Koper:
De grootste besparing is te verkrijgen
door de hoeveelheid (groeibevorde-
rend) koper in varkensvoer te ver
minderen. Of het huidige koperge
halte in biggevoeders verder ver
laagd moet worden blijft hierbij nog
de vraag. Rekentechnisch zijn ook
besparingen mogelijk door verlaging
van de standaardtoevoeging aan Cu
bij vrijwel alle soorten mengvoer.
Gezien de faktoren, die de Cu-re-
sorptie kunnen beïnvloeden en de
onduidelijkheden in de kwantifice
ring daarvan, is aanvullend litera
tuur- en mogelijk experimenteel on
derzoek gewenst.
Zink:
Met de huidige normstelling zou op
de zinkuitscheiding bij rundvee
kunnen worden bespaard door de
standaardtoevoeging aan mengvoer
weg te laten. De onderbouwing van
de normen voor zink lijkt overigens
onvoldoende. Bij varkens en pluim
vee zal nagegaan moeten worden wat
de behoefte aan zink en de beschik
baarheid aan zink in de veevoeder
grondstoffen is. Mogelijk kan, wan
neer het enzym fytase met succes
wordt toegepast, het zinkgehalte in
de voeders voor varkens en pluimvee
verder verlaagd worden.
Cadmium:
De uitscheiding aan cadmium is be
rekend voor drie verschillende
cadmiumgehalten in het rantsoen.
De uitscheiding bij 0,1 ppm
cadmium per kg droge stof van het
totale rantsoen is vermoedelijk de
meest reële benadering van de prak
tijksituatie Door te zorgen voor
een laag cadmiumgehalte in voeder
fosfaat en enkele andere verdachte
grondstoffen kan de uitscheiding aan
cadmium in mest worden beperkt.
Ook leiden maatregelen tot verlaging
van de toevoeging van voederfosfaat
aan voer automatisch tot een verla
ging van de cadmiumuitscheiding.
(Deze mededeling is te bestellen
door overmaking van 12,50 op
postgiro 668470 van het IVVO, Post
bus 160, 8200 AD Lelystad onder
vermelding "zend mij Mededelingen
IVVO no. 3").
In het Belgische land- en tuinbouwblad "Agra-Magazine" lazen wij
bijgaand artikel over een nieuw produkt voor de kalveropfok. We
dachten er goed aan te doen een samenvatting hiervan te plaatsen in
ons blad. Desgevraagd deelde ir. W. Lamers, medewerker van het
Konsulentschap voor de Veevoeding te Lelystad ons mede dat het
produkt Germasil tot nu toe bij zijn weten in Nederland niet bekend is
maar dat er ook geen behoefte aan bestaat. "We weten welke stoffen de
kalveren in welke hoeveelheden nodig hebben en het huidige kalvervoer
is op deze behoeften afgesteld: aldus de heer Lamers.
De zin voor het natuurlijk en de we
tenschap dat de landbouwprodukten
die voortgebracht worden door de
band duur zijn lang in Zwitserland
aan de basis van een totaal nieuwe
ontwikkeling op het vlak van de kal
veropfok. Een ontwikkeling, die, als
ze zich doorzet, een REVOLUTIE in
de kalveropfok zou kunnen inleiden.
Het betreft hier een natuurlijk kal
vervoer dat als aanvulling kan die
nen op het traditionele kunstmelk-
dieet. Het gaat hier om gekiemde
gerst die biologisch geblokkeerd en
gestabiliseerd wordt precies op het
ogenblik dat de voedingswaarde van
de graankorrel optimaal is. In Zwit
serland is dit produkt onder de naam
Germasil op de markt.
De plaats waar het hele proces van
biologisch blokkeren en stabiliseren
zich voltrekt is de mouterij. Germasil
heeft dan een vochtgehalte van 50%
en zit 3 tot 4 dagen in de kiemkasten.
De enzymenproduktie is dan aan het
maximum. In een kortgekiemd sta
dium volgt de blokkering zonder het
doden van de enzymen, het resultaat
is een voedsel dat het kalf de ganse
dag bezig houdt zonder kleurverlies
van het vlees te- veroorzaken. Het
produkt heeft overigens in Zwitser
land zijn waarde ook al bewezen
buiten de kalvermesterij. Daar wordt
het ook met evenveel succes gebruikt
in de rund- en varkenshouderij.
In Zwitserland is men erg enthou
siast over het produkt. Men legt niet
alleen gunstiger resultaten voor - be
tere kwaliteit: verminderde uitgaven
- maar men stelt ook datje met deze
natuurlijke methode die als aanvul
ling met de traditionele kunstmelk
wordt toegepast, ook dieren kunt
groot brengen zonder medikamen-
ten en zonder additieven in de vee
voeders.
De Belgische dierenarts Hubert
Theys die in zijn land proeven met
dit nieuwe produkt heeft gedaan,
Vrijdag 18 oktober 1985
Een nieuwe ontwikkeling in de kalveropfok zou mogelijk tot nieuwe per
spectieven kunnen leiden.
stelt dat de verschillende enzymes
hier gecoat worden door de gerst-
korrel waardoor zij geleidelijk, en
wat belangrijk is, intact vrijkomen op
de plaats waar ze moeten werken; in
een milieu waar alle actieve co-en-
zymen aanwezig zijn. Het onder
drukt de pathogene darmflora ten
voordele van de nuttige bacteriën.
Dit geeft een betere resistentie tegen
stress, een snellere start, betere ver
tering van voedingsstoffen, minder
diarrhee en oplopers. Germasil ma
nifesteert zich in de proeven ook als
een kalfvriendelijk produkt. De tra-
ditionele kunstmelk wordt vanaf de
tweede levensweek aangevuld met
dit natuurprodukt. Voor het mestkalf
een geschikte aanvulling voor het
eentonige melkdieet, zonder gevaar
voor oplopen. Bovendien is er de
reeds eerder geciteerde kwaliteit van
het vlees die merkelijk beter ligt.
Proeven
Twee maal 60 kalveren werden in
twee vergelijkbare groepen inge
deeld; 60 dieren van het ras van
midden- en hoog België en 60
zwartbonte kalveren. Telkens wer
den 30 dieren uitsluitend gevoederd
met kunstmelk en de dertig andere
met dezelfde hoeveelheid melk,
aangevuld met Germasil.
Men kwam, onder toezicht van dok-
Het door de Europese Commissie gepresenteerde Groenboek, is door
het bestuur van het Produktschap voor Vee en Vlees met waardering,
doch niet zonder kritiek aanvaard. In een nota over dit Groenboek stelt
het Produktschap terecht dat de feitelijke discussie zich toespitst rond
de vraag over de overschotproblematiek dient te worden benaderd door
middel van een meer marktgerichte prijspolitiek, dan wel door pro-
duktiebeperkende maatregelen als b.v. quota's. Dit laatste is vrij alge
meen verworpen.
Kiezend voor een markteconomisch prijsbeleid, zal het sociale vraag
stuk opgelost moeten worden, maar dan niet met gelden uit het Land
bouwfonds, aldus voorzitter Meyer.
Vee- en vleessektor
Er wordt in het Groenboek geen na
dere aandacht besteed aan de rund-
vleessektor, zij het dat wel aanpas
sing van de marktordening is aange
kondigd, gezien de ernstige versto
ring van het marktevenwicht. E.G.
uitgaven voor de rundvleessektor
liggen thans boven die voor de sektor
granen en onder die voor de sektor
zuivel. Opgemerkt werd dat de ge
stegen interventievoorraden zijn toe
te schrijven aan de superheffing,
waardoor de sterk gedaalde prijzen
voor slachtkoeien, die van slachtstie-
ren meetrokken.
Tijdens de discussies over de nota
werd de bureaucratie van Brussel
door de heer de Wijze gehekeld. De
rundvleesordening maakt verschil
lende interpretaties mogelijk in de
lidstaten waarbij Nederland veelal in
het nadeel is, doordat deze concur
rentievervalsend werken. Heel te
recht wees de Wijze erop dat hoe ge
compliceerder de regelingen, hoe
meer fraude.
De uit de discussies naar voren ko
mende wensen werden door voorzit
ter Meyer als volgt geformuleerd:
Gestreefd zal moeten worden naar
vereenvoudiging van de regelingen.
Voorts zal gestreefd moeten worden
naar ruimere toepassing van parti
culiere opslag, maar dan niét alleen
voor stieren, waarbij alle kategoriën
van het bedrijfsleven een gelijk
waardige positie dienen te verkrij
gen. Gestreefd moet worden naar
verdere beschikbaarstelling van in
terventievlees voor de industrie,
waarbij voorts de restituties bij uit
voer voor vlees en/of verwerkt vlees
gelijk dienen te zijn.
ter Hubert Theys, tot volgende re
sultaten.
Kalveren van midden- en hoog België
Controle groep:
begingewicht 48 kg
gew. na 69 dagen 112,57 kg
testgroep Germasil:
begingewicht 48,5 kg
gew. na 69 dagen 118,62 kg
Gewichtsverschil: 5,96 kg
Consumptie Germasil: 17,5 kg
Voederconversie: 2,96 kg
Engelse kalveren zwart-bont
Controle groep:
begingewicht 61.4 kg
gew. na 61 dagen 148,14 kg
Testgroep Germasil:
begingewicht 61,83 kg
gew. na 61 dagen 153,53 kg
Gewichtsverschil: 5,39 kg
Consumptie Germasil: 20,6 kg
Voederconversie: 3,82 kg
Het Konsulentschap in algemene
dienst voor Varkenshouderij heeft, in
samenwerking met andere instellin
gen, een nieuwe uitgave verzorgd van
het: Handboek voor de Varkenshou
derij.
Het handboek bevat op ruim 300 pa
gina's alle kennis die momenteel in
Nederland beschikbaar is over de
varkenshouderij en de wijze waarop
varkens kunnen worden gehouden.
De volgende hoofdstukken zijn in
het boek opgenomen:
- Algemeen (o.a. kenmerken van het
varken, wettelijke regelingen, scho
ling, onderzoek); - Ekonomie; -
Fokkerij; - Huisvesting en arbeid;
- Voeding; - Gezondheidszorg.
Aan het eind wordt een overzicht
gegeven van de adressen en tele
foonnummers van de belangrijkste
instellingen op het terrein van de
varkenshouderij. Een uitgebreid
trefwoordenregister vergemakkelijkt
het opzoeken.
Het handboek is van belang voor
iedereen die gedetailleerde informa
tie wil hebben over de varkenshou
derij. Met name voor varkenshou
ders, voorlichters en leraren en stu
denten varkenshouderij is het boek
erg nuttig.
Het Handboek voor de Varkenshou
derij is te bestellen door ƒ25,— (in
klusief verzendkosten) per exem
plaar over te maken op postreke
ningnummer: 23 07 221 ten name
van CAD-Varkenshouderij te Ros
malen. Vermeldt U dan: Handboek
Varkenshouderij.
Bij afname van grotere aantallen zijn
kortingen mogelijk.
17
