V oorlichtingsaktie
voor akkerbouwbedrijven:
Rekenen vóór Beslissen
10% lagere opbrengst per ha van
granen en peulvruchten
AKTIE ZUIDWEST
REKENEN
VÓÓR BESLISSEN
Voorlopige oogstraming CBS:
Konsulentschappen voor de Ak
kerbouw en de Tuinbouw in Zuid
west Nederland
Op de akkerbouwbedrijven moe
ten er regelmatig beslissingen
worden genomen. Investeringen,
uitbreidingen en bouwplanwijzi
gingen zijn hier voorbeelden van.
Beslissingen nemen doen we niet
"zo maar", er gaat vaak een pe
riode van wikken en wegen aan
vooraf. In deze voorafgaande pe
riode wordt de bestaande situatie
vergeleken met de situatie na in
voering van het nieuwe plan. De
voor- en nadelen kan vrijwel
iedereen snel opnoemen maar
wanneer het gaat over berekenen
van kosten en opbrengsten wordt
het al wat moeilijker. Om de on
dernemers en bij het bedrijf be
trokken gezinsleden hulp te bie
den bij het berekenen van kosten
;n opbrengsten zal hieraan de
komende winter met een voor-
lichtingsaktie ekstra aandacht
besteed worden. Deze aktie zal
gezamenlijk uitgevoerd worden
door de Konsulentschappen voor
de Akkerbouw in het Zuidwesten
en de Sociaal Ekonomische
Voorlichtingsdiensten van de
Landbouworganisaties in dat ge-
Died.
Inhoud van de aktie
In.de inleiding werd al gesteld dat
er, alvorens men beslissingen
neemt, eerst gerekend moet wor
den. In deze aktie zal vooral aan
dacht worden besteed aan de
manier waarop we berekeningen
kunnen uitvoeren. De meest
gangbare methode om de kosten
en opbrengsten van een bedrijf
uit te rekenen is de saldometho
de. Deze methode zal in de ko
mende aktie ook centraal staan.
Hierbij komen o.a. aan de orde:
- uitleg van enkele bedrijfseko-
nomische begrippen,
- saldoberekening van gewas
sen,
- berekening van niet toegere
kende kosten, zoals b.v.
kosten van machines en
werktuigen,
De begeleiding van de groepen gebeurt door een bedrijfsvoorlichter en een
medewerk(st)er van de SEV
kosten van grond en ge
bouwen.
Als de bovenstaande gegevens
bekend zijn kan uiteindelijk het
arbeidsinkomen berekend wor
den. Daarmee is de bedrijfseko-
nomische berekening afgesloten.
Met een bedrijfsekonomische
begroting kunnen dan in principe
de gevolgen van elke beslissing
benaderd worden.
Enkele voorbeelden daarvan
zijn:
- Welk gewas is voor het bedrijf
het meest belangrijk?
- Wat kost het bewaren van
aardappelen?
- Is het rendabel om grond te
verhuren?
- Is samenwerken met machi
nes aantrekkelijk?
- Wanneer is grond aankopen
financieel mogelijk?
- Waarmee kan het bedrijf in
tensiever gemaakt worden?
Methodiek van de aktie
Voor vele ondernemers is de ge
spreksgroep (±15 personen) een
bekende methode. Het nadeel
van deze methode is dat het de
voorlichter veel tijd kost om een
groep te begeleiden, zodat in één
winterperiode per rayon slechts 1
of 2 van deze gespreksgroepen
gevormd kunnen worden.
Bij de komende aktie zal er een
andere methode gebruikt wor
den. Bij deze methode kunnen
meer personen per winterseizoen
deelnemen. Alle deelnemers zul
len 5 keer bij elkaar komen in
"grote" bijeenkomsten van 50
personen. Tussen de "grote" bij
eenkomsten zullen de deelnemers
bijeenkomen in kleine groepjes
van 6-8 personen.
Deze kleine groepjes komen en
kele keren zelfstandig bij elkaar
om opdrachten uit te voeren. Op
de volgende grote bijeenkomst
zullen de resultaten en de erva
ringen van de afzonderlijke klei
ne groepjes besproken worden.
De eerste bijeenkomst is 20
november. De volgende bijeen
komsten zijn in december, janua
ri en februari.
Met deze methode is de afgelo
pen winter op een tweetal plaat
sen in Zeeland ervaring opge
daan. De deelnemers waren daar
zeer enthousiast. Ze vonden het
zeer leerzaam om zelf door mid
del van het gezamenlijk uitwer
ken van opdrachten met deze stof
De resultaten van de berekeningen worden gezamenlijk nabesproken
bezig te zijn. Bovendien werd het
werken in kleine groepen van 6 a
8 personen als zeer gezellig erva
ren.
Voor wie en waar
De aktie is bestemd voor alle ak
kerbouwers met hun echtgenoten
en meewerkende gezinsleden. In
de praktijk komt het nogal eens
voor dat de echtgenote de boek
houding bijhoudt. Vooral daar
om zijn de meewerkende echtge
note en andere meewerkende ge
zinsleden van harte welkom op de
bijeenkomsten.
De bijeenkomsten zullen worden
begeleid door een bedrijfsvoor
lichter en een medewerk(st)er
van de S.E.V.
Door diverse omstandigheden is
er in Zeeland niet genoeg perso
neel beschikbaar om in de winter
van 1985-1986 in alle gebieden
groepen te vormen. In Zeeland
zal de voorlichtingsaktie daarom
over twee winters worden uitges-
fheerd.
Akkerbouwers uit de gebieden
waar dit jaar groepen gevormd
worden en hun echtgenoten en
meewerkende gezinsleden, kun
nen zich nu reeds aanmelden
voor deelname (liefst schriftelijk).
Zeeland:
Dit jaar worden groepen ge
vormd in de volgende gebieden:
1. Walcheren
2. Noord-Beveland
3. Oost Zuid-Beveland
4. Aardenburg-Sluis-Water-
landkerkje-IJzendijke
5. Biervliet-Philippine-Sas van
Gent-Westdorpe-Zuiddorpe
Aanmelding:
Konsulentschap voor de Akker
bouw en de Tuinbouw,
Westsingel 58, 4461 DM Goes,
tel. 01100- 37911 of bij de plaat
selijke bedrijfsvoorlichter.
West-Brabant:
Er worden op vier plaatsen bij
eenkomsten gehouden. Aanmel
ding bij: de eigen bedrijfsvoor
lichter.
Zuid-Holland:
In alle akkerbouwgebieden wor
den groepen gevormd. Aanmel
ding bij:
Konsulentschap voor de Akker
bouw en de Tuinbouw,
Hoefslag 2, 2992 VH Baren-
drecht, tel.01806- 12177 of bij de
eigen bedrijfsvoorlichter.
Bij de granen zal de opbrengst per ha gemiddeld ca. 10% onder die van
het vorig jaar uitkomen. Mede door de ook dit jaar geringere totaal
beteelde oppervlakte (-6,5%) wordt de totale graanopbrengst daardoor
17% lager dan vorig jaar. De peulvruchten hebben alle een veel lagere
opbrengst per ha. Door de uitbreiding van het areaal droog te oogsten
erwten (92%) is de totale opbrengst hiervan echter nog 38% hoger dan
vorig jaar. Dit blijkt uit de eerste voorlopige oogstraming die door het
Centraal Bureau voor de Statistiek is samengesteld voor een aantal
akkerbouwgewassen naar de toestand omstreeks begin september.
Handelsgewassen
Bij de handelsgewassen vertoont
karwijzaad dit jaar een goede op
brengst per ha 73%), en ten op
zichte van het gemiddelde van 1980
t/m 1984 een opbrengststijging per
ha van 10%. De totale opbrengst van
karwijzaad is mede door de areaal
uitbreiding 35%) 132% hoger dan
vorig jaar.
Voor blauwmaanzaad wordt ge
raamd dat door de inkrimping van
het areaal (-70%) en de lagere op
brengst per ha (-17%) er een totale
opbrengst zal zijn, welke slechts een
kwart van die van 1984 is.
Door de vergroting van het areaal
vlas 23%) is er toch nog een totale
opbrengst van 35 min kg 9%). De
opbrengst per ha bleef voor dit gewas
12% achter bij die van vorig jaar.
Voorlopige oogstraming 5 september 1985
Granen
De gemiddelde opbrengst van win
tertarwe wordt geraamd op 7.100 kg
per ha (-11%). De geldopbrengst van
zomertarwe wordt net als vorig jaar,
op 5.700 kg per ha geraamd. Dit is
nog 6% boven het gemiddelde van
1980 t/m 1984. De totale produktie
van tarwe zal dan volgens de raming
uitkomen öp ca. 895 min kg (-21%).
De totale opbrengst van gerst wordt
met bijna 200 min kg. ca. 4% hoger
geraamd dan in 1984. De opbrengst
van wintergerst zal door de forse
areaalinkrimping (-36%) slechts 57%
van die van vorig jaar bedragen. Het
areaal zomergerst daarentegen heeft
door een areaaluitbreiding van 38%
een totale opbrengst die 29% hoger
Vrijdag 27 september 1985'
ligt dan vorig jaar. Behalve de haver
(-10%) hebben de granen, volgens de
ramingen, opbrengsten per ha die
rond het gemiddelde liggen van de
jaren 1980 t/m 1984.
Peulvruchten
De gemiddelde opbrengst van droog
te oogsten erwten wordt geraamd op
3.750 kg per ha (-28%), maar door
een uitbreiding van de beteelde op
pervlakte met ca. 9.000 ha tot ruim
18.500 ha, wordt een totale opbrengst
verwacht van 70 min kg 38%).
Van de kapucijners en grauwe erw
ten wordt ondanks een uitbreiding
van het areaal met 10% een totale
opbrengst geraamd welke 10% lager
ligt dan vorig jaar, nl. ongeveer 4,2
min kg.
Nederland
geoogste
beteelde
opbrengst per ha
totale opbrengst
oppervlakte
oppervlakte
1984
1985
1985
1984
1985
1985
1984
mei 1985
1980/
1984
1984
1984
ha
kg
100
100
1000 kg
100
Granen
Tarwe
143471
127637
7900
7000
89
100
1131329
894615
79
Wintertarwe
139406
120886
7900
7100
89
99
1108087
855942
77
Zomertarwe
4065
6751
5700
5700
100
106
23242
38673
166
Gerst
33965
39035
5600
5100
91
101
191747
199484
104
Wintergerst
10526
6758
6300
5600
89
99
66737
38042
57
Zomergerst
23439
32277
5300
5000
94
102
125009
161443
129
Rogge
5745
4608
4300
4100
96
102
24640
19042
77
Haver
12058
11274
4800
4700
98
90
57906
53326
92
Peulvruchten
Groene erwten (droog
te oogsten
9690
18571
5200
3750
72
81
50451
69785
138
Schokkers
259
167
5250
4060
77
102
1357
672
60
Kapucijners en
grauwe erwten
1001
1102
4600
3750
82
94
4598
4154
90
Handelsgewassen
Koolzaad
13162
10126
2650
3100
108
99
37771
31302
83
Karwijzaad
1630
2194
850
1450
173
110
1386
3218
232
Blauwmaanzaad
2396
729
1450
1200
83
86
3484
878
25
Vlas
(ongerepeld)
3571
4388
9050
6000
88
101
32260
35045
109
N.B. Beteelde oppervlakte voorlopige cijfers
