Wat streeft de ondernemer na
Een rendements
verhoging van 7%.
Dat is mooi
meegenomen!
méérwetenbon
l
l
I
I
Van Nieuwkerk: Vrijheid heeft
waarde
grote
Discussievragen
U r
Fouragehandel J. v/d Wege
["□□□□□□□□□[Tl
Mens centraal
Waar staat u
Door de beperkte omvang van het gros van de agrarische bedrijven
wordt veelal van de agrarische ondernemer ook een grote veelzijdigheid
verlangd. Het bedrijfshoofd in de land- en tuinbouw is immers vaak de
enige arbeidskracht die - met meer of minder hulp van gezinsleden of
anderen - alle aan het bedrijf verbonden werkzaamheden moet uitvoe
ren. Hij is tegelijkertijd uitvoerder, organisator, beheerder en bedrijfs
leider, maar ook kapitaalverschaffer en risicodrager.
De agrarische ondernemer dient te
beschikken over een stuk specifiek
vakmanschap.
Daarnaast zal hij in zijn functie als
beheerder van het bedrijf in staat
moeten zijn de nodige beleidsbeslis
singen te nemen. In verband daar
mee is van belang:
het herkennen en waarnemen
van feiten en problemen van be
lang voor de bedrijfsvoering;
het'verzamelen en verwerken van
de nodige informatie in verband
daarmee;
het beoordelen en afwezen van
feiten en alternatieven;
het doen van keuzes en het ne
men van beslissingen op grond
van dit alles en het uitvoeren van
de daarmee verband houdende
activiteiten.
Ook daarvoor zal de ondernemer de
nodige bekwaamheden en capacitei
ten moeten hebben. Verder zal hij
bereid moeten zijn risico's te dragen
om daartoe ook mentaal in staat
moeten zijn.
Alles bij elkaar komt er- voor een
goed ondernemerschap dus nogal
wat kijken. Door de steeds door
gaande ontwikkelingen wordt er ook
steeds meer van de ondernemer ge-
Doorlqpend te koop gevraagd:
ALLE SOORTEN HOOI EN STRO
Wij betalen de hoogste prijs.
Kontante betaling.
Ruwvoeders Steenovens 2
Fourages 4543 RM Zaamslag
y tel 01 155-
import - export - groothandel 21 33-1835
Dhr. D. Nijssen, Yerseke,
tel. 01 131-3335
Inkoper voor
Zuid-Beveland
Mooij's Axiaalventilatoren (typen
AVN en ADC) hebben een instroom-
düse, die een rendementsverhoging
van maar liefst 7%oplevert.
De düse waarborgt een betere
drukopbouw, terwijl de vorm van de
inst roomdüse de dynamische weer -
stand tot 0 gereduceerd heeft.
De trillingsvrije ventilatorhuizen zijn
thermisch verzinkt...en dus roestvrij.
De aërodynamisch gevormde
waaiers zijn uit een stuk, uit een
lichtmetalen legering gegoten. Dat
betekent een mooie gladde af
werking (dus geen vuil of stof op de
bladen) en géén aanstroom-
verliezen.
De motoren in deze ventilatoren zijn
of Zweeds (ASEA) of Duits (AEG),
want kwaliteit en betrouwbaarheid
staan bij Mooij hoog in 't vaandel.
Een compleet programma
Type CNA en CNB centrifugaal-
ventilatoren in 10 grootten met
waaierdiameters van 250 tot
1000 mm.
Type AVN en
ADCDe AVN, een düse ventilator
voor de agrarische sector. De ADC,
een 2traps ventilator (düse en buis)
speciaal voor hoge tegendrukken.
Type AX, speciaal vervaardigd ter
verbetering van de luchtcirculatie en warmteverdeling in bewaarplaatsen.
Mooij Kamerik b.v.
Technieken en levering van
'systemen voor ventilatie,
koeting. drogng, bewaring
en opslag van agrarische
produkten.
Nijverheidsweg 11 - Postbus 18 - 3470 CA Kamerik 1
Telefoon 03481 -1784* (na 18.00 uur: 03481 -1537) - Telex 40694 moka nl.
Hierlangs uitknippen en zenden aan Antwoordnummer 3901-3440XH Kamerik.
□Zend mij s.v.p. documentatie
H Dóf bel voor 'n geheel vrijblijvende afspraak.
Naam:
Adres
Postcode:
Woonplaats:.
Telefoon:
vraagd. Nieuwe technische moge
lijkheden en nieuwe uitvindingen
dienen zich aan en daarvan zal de
ondernemer een goed gebruik moe
ten weten te maken. Daarbij is dan
ook sprake van een toenemende be
hoefte aan specialistische kennis.
Verder groeit ook de kapitaalsbe
hoefte nog steeds.
En tenslotte krijgt de ondernemer
voortdurend te maken met tal van
nieuwe zaken die vanuit onze steeds
ingewikkelder wordende samenle
ving op hem afkomen.
Midden tussen al deze zaken die of
men wil of niet, invloed hebben op
het agrarisch ondernemerschap,
staat de boer(in) en de tuinders-
vrouw). De mens. Want al is de on
dernemer in het voorgaande mis
schien erg zakelijk benaderd, hij is en
blijft een mens met zijn eigen gevoe
lens, zijn eigen karakter en zijn eigen
emoties. Dat maakt ook dat iedere
ondernemer op zijn eigen manier zal
reageren op wat van buitenaf naar
hem toekomt.
De één zal proberen zoveel mogelijk
alleen de nodige beslissingen te ne
men, de ander zal daarvoor liefst de
hulp van een deskundige buiten het
bedrijf inroepen. De één zal zijn on
dernemerschap liefst uitoefenen in
de wetenschap dat gegarandeerde
prijzen zijn inkomen behoeden voor
al te grote schommelingen, de ander
vindt een volledig vrij markt- en
prijsbeleid het best "passen bij zijn
ondernemerschap. De één ervaart de
wetgeving op het gebied van het mi
lieu als een beperking van zijn on
dernemerschap, de ander accepteert
het als consequentie van een veran
derende samenleving. De ene on
dernemer zal tevreden zijn wanneer
zijn bedrijf hem een voldoende in-
Door nieuwe technische mogelijkheden en uitvindingen is sprake van een toe
nemende behoefte aan specialistische kennis en aan kapitaalsbehoefte.
komen verschaft, de andere onder
nemer voelt die voldoening pas
wanneer hij bovendien weet dat zijn
bedrijf wat betreft produktie en me
chanisatie aan de top staat. Alle in
vloeden van buitenaf zorgen ervoor
dat de ondernemer moet laveren
tussen zijn traditionele vrijheid en de
gebondenheid die in de huidige
maatschappij onvermijdelijk is.
De boeren en tuinders, tienduizen
den individuen, vormen samen de
agrarische sector. Hun belangen
worden bepleit door drie standsor
ganisaties, het beleid ten aanzien van
hun sector komt van één ministerie
van Landbouw en van één Europese
Gemeenschap. Het is daarbij on
doenlijk ieder individu tegemoet te
komen in z'n persoonlijke wensen en
verlangens. Het individu vervaagt in
het grote geheel van de agrarische
sector.
Als ondernemer is het heel belang
rijk, dat men z'n sterke en z'n zwakke
punten kent. Het moet ook duidelijk
zijn waar men met z'n eigen onder
nemerschap staat in het veld van vele
invloeden, zoals dat in dit nummer is
geschetst. Een mogelijkheid om zich
te bezinnen op de eigen situatie bie
den de op vele plaatsen georgani
seerde discussiebijeenkomsten over
het thema "ondernemerschap tussen
vrijheid en gebondenheid".
U kunt daar aangeven waar voor u de
prioriteiten liggen. Tevens kunt u
daar horen waar uw buurman, waar
uw bedrijfsgenoten, belang aan hech
ten. Al zal dat niet op slag uw eigen
problemen oplossen, het kan goed
zijn te ervaren dat ook anderen hun
vreugden en teleurstellingen hebben
in hun ondernemerschap. Wanneer u
zo meedoet aan deze landelijke dis
cussie, zult u het zeker als een verrij
king van uw ondernemerschap erva-
"De grootste waarde hecht ik aan het
feit dat je als ondernemer tamelijk
vrij bent om te doen en te laten watje
wilt. Als ik bij een ander werk heb ik
maar af te wachten wat de baas gaat
doen. Of je rijk wordt van het on
dernemerschap in de land- en tuin
bouw, laten we daar maar niet over
praten...". Dat zegt de heer G. van
Nieuwkerk uit Honselersdijk. Samen
niet zijn zoon Kees teelt hij vleesto
maten in de 12.500 m2 grote kassen.
Daar komt geen grond meer aan te
pas: al geruime tijd teelt men hier op
substraat. We vroegen Van Nieuw
kerk wat voor hem het belangrijkst is
in het ondernemerschap.
Hoewel hij veel waarde hecht aan
zijn vrijheid, geeft deze tuinder toe
dat de ondernemer het alleen niet
meer redt. "Je moet het niet op je
eigen houtje doen. Dat kan niet meer
in deze tijd. daar zijn de kosten wer
kelijk te groot voor". Van Nieuwkerk
doelt hiermee op de voorlichting die
onontbeerlijk is voor een goede be
drijfsvoering en op de studieclubs,
waar de tuinders onderling hun er
varingen uitwisselen. "Met clubjes
van acht mensen komen we om de
drie weken bij elkaar op een bedrijf.
Dan wordt alles doorgepraat en als
we vinden dat de betreffende kwe
ker het niet goed doet, dan wordt dat
ook rechtuit gezegd".
Als beperking van z'n ondernemer
schap ervaart deze tuinder onder
meer het overheidsbeleid ten aan
zien van de arbeidsvoorziening. "We
willen erg graag meer vaste mensen
met papieren, maar die zijn niet te
krijgen. Veel tuinders ontkomen er
niet aan om toch illegalen te gebrui
ken ondanks de boetes die er gege
ven worden". Natuurlijk zijn er ook
nogal wat beperkingen op het gebied
van het milieu. Van Nieuwkerk be
seft echter wel dat de tuinbouw hier
een verantwoordelijkheid heeft.
"Het is gebleken dat methylbromide
over het algemeen geen schade aan
het milieu heeft aangericht. Maar het
is wel opmerkelijk dat de bagger in
de sloten vol broom zit. Dat is een
zwaar metaal, dus het geeft wel con
sequenties. Daar voel ik me wel ve
rantwoordelijk voor". De technische
vooruitgang is in de glastuinbouw de
laatste jaren heel snel gegaan. "Ik
geloof dat we gewoon meemoeten
met die techniek. Als je dat niet doet,
raak je achter. Om dan nog bij te
komen, dat is financieel niet haal
baar. Je hoeft niet voorop te lopen,
maar je moet wel mee", aldus van
Nieuwkerk, die van mening is dat hij
niet geleefd wordt door de techniek.
Als hij kon kiezen tussen het wat
rustiger aan doen -of steeds weer
meegaan, zou hij voor de laatste
mogelijkheid kiezen.
3.
Waar streeft u naar als onderne
mer. Is dat in de eerste plaats zo
hoog mogelijk inkomen. Zijn er
andere zaken in het leven die van
minstens even groot belang zijn.
Moet er steeds weer een groei
naar meer zijn wanneer het inko
men, ook voor de volgende jaren,
voldoende is.
Ten aanzien van het onderne
merschap worden drie aspecten
onderscheiden: technische, fi-
nancieel-economische en sociale
aspecten. Acht u het noodzakelijk
dat de ondernemer kwaliteiten
bezit ten aanzien van elk van deze
aspecten, of is het ook mogelijk
gebruik te maken van deskun
digheid van buiten het bedrijf.
Hoe denkt u over de inkomens
vorming in land- en tuinbouw.
Vindt u dat de overheid zich zeer
terughoudend moet opstellen ten
aanzien van het markt- en prijs
beleid; is een zekere marktregu
lering met b.v. bodemprijzen, in
terventies, contingentering nodig,
of zijn zonnodig zelfs inkomens
toeslagen acceptabel.
4. De verschillen in omvang en in
komen per bedrijf worden eerder
groter dan kleiner. Vindt u dat
het beleid erop gericht moet
worden die verschillen kleiner te
maken of moet deze ontwikkeling
op z'n beloop worden gelaten.
5. De negatieve aspecten van het
moderne produceren in land- en
tuinbouw krijgen veel aandacht.
In hoeverre wordt u in uw onder
schap beperkt door de daarmee
samenhangende regelgeving (b.v.
Vrijdag 27 september 1985
natuurbehoud, milieueisen, wel
zijn dieren etc.) en wat vindt u
daarvan. Besteden wij als agrari
sche sector voldoende aandacht
aan de belangenbehartiging van
onze sector.
6. Het land- en tuinbouwbedrijf is
nog steeds overwegend een ge
zinsbedrijf met alle bijzondere
aspecten die dat met zich mee
brengt, o.a. ten aanzien van de
meewerkende vrouw en kinde
ren, de opvolging en de werktij
den. Wordt er naar uw mening in
de land- en tuinbouw voldoende
aandacht besteed aan de sociale
aspecten van het gezinsbedrijf.
7. Is de opleiding van de huidige
agrarische ondernemer voldoen
de? Zijn er in uw omgeving vol
doende mogelijkheden om via
cusussen, studieclubs, e.d. steeds
bij te blijven en bijgeschoold te
worden.
15
