T eeltaanwijzingen
voor meerjarige gewassen
Groene of rode paprika?
Zaadteelt, een nuttige vrijetijdsbesteding (II)
Substraat Tomaat
Belgische
hardfruitoogst 1985
Argentijnse
fruiteksport 20%
groter
Vernieuwde
verzorgingstips voor
buitenlandse
konsument
Onder bovengenoemde titel ver
scheen onlangs in dit blad een zaad-
teeltbericht speciaal gericht op de
kleine partikuiiere zaadtelers. Blijk
baar is dit bericht goed gelezen, want
daar zijn nogal wat reakties op bin
nengekomen van mensen die hiervoor
belangstelling toonden.
Zelfs vanuit België ontvingen we
hierop reakties, waaruit moge blij
ken, dat het Z.L.M.-blad ook in het
buitenland met interesse wordt gele
zen. Gelet op de aard van de vragen
die ons werden gesteld, geven we
hierbij speciaal ten behoeve van de
beginnelingen, enige teeltaanwijzin
gen.
Alleen teelttechnisch
De zaadteeltstudieklub beweegt zich-
in dit vak uitsluitend op het gebied
van de teelttechniek. Dit betreft een
breed skala van aspekten, beginnend
bij de grondbewerking en eindigend
bij de oogst. Alleen vragen die hierop
betrekking hebben kunnen door ons
in behandeling worden genomen.
Zaken als zaadprijzen, wijze van af
rekenen, droogkosten, schonen enz.
behoren niet tot ons terrein. Vragen
hierover kunnen door ons niet wor
den beantwoord'
Welke gewassen
De gewassen die momenteel voor
zaadteelt door de firma's worden
aangeboden, behoren tot de meerja
rigen. In vakjargon "winterbloe
men" genoemd. Dit is een groep van
planten die bestaat uit tweejarigen
en vaste planten. Meer bijzonderhe
den hierover zijn op 17 mei j.l. in dit
blad gepubliceerd onder de titel
"Winterbloemen". Als u dit niet
mocht bezitten zou u de redaktie van
het Z.L.M.-blad kunnen vragen,
hiervan een kopie toe te sturen. Zij
zullen hier ongetwijfeld toe bereid
zijn.
Grond
De kleine teler zal wat de grondsoort
betreft weinig te kiezen hebben en
zal het moeten doen met dat éne tot
zijn beschikking staande stukje tuin
of lapje grond. Nu zal dit doorgaans
weinig problemen geven, daar de
meeste dezer gewassen geen speciale
eisen stellen aan de grondsoort.
De Subkommissie Substraat Tomaat
van de NTS bracht een bezoek aan
de proeftuin in Hoogstraten in Bel
gië. De kommissie wilde zich laten
informeren over de gang van zaken
bij NFT. In de Kempen, het gebied
waar deze proef tuin staat, is de
aardbeienteelt erg belangrijk. Voor
deze teelt wordt in hoofdzaak NFT
aangeschaft. Na de aardbeienteelt
volgt een korte teelt van vleestoma
ten. Het gebied produceert 14 mil
joen kg tomaten per jaar. Deze pro-
duktie blijft voor het grootste deel in
het binnenland.
Op de proeftuin vergelijkt men NFT
met substraat. Na 12 plukbeurten lag
NFT voor in produktie, daarna
draaide dit om. Omdat men in NFT
te maken heeft met lagere produkties
en een nog niet verklaarbare wortel-
sterfte worden de Belgische tuinders
momenteel geadviseerd substraat te
nemen wanneer men geen aardbeien
teelt.
Ziektes hebben zich nog niet zo geo
penbaard. Men gebruikt het water
bij recirculatie 2-4 weken. Bij het af-
pompen van het systeem gooit men
1 liter per plant weg. Men vindt
dit afpompen een voordeel omdat
bepaalde elementen zich niet kun
nen ophopen. Bovendien is een ana
lyse niet nodig en hiermee spaart
men ook weer geld uit. Men vraagt
zich af of de produktie hierdoor iets
achter zou kunnen lopen met Ne
derland. De bemesting is gedurende
deze 2 - 4 weken toch niet optimaal.
Vrijdag 16 augustus 1985
Bovendien weet de zaadfirma wel
wat hij doet in deze.
Op een zwaardere grond zal als regel
een korter en steviger gewas worden
geteeld met gemiddeld een iets ho
gere zaadopbrengst. Maar ook op
zandgronden kunnen goede resulta
ten worden verkregen.
Schone grond
Voor de helft van vaste planten is hét
wel erg belangrijk dat men op een
schone grond begint. Hiermee be
doelen we dan vooral grond, die vrij
is van wortelonkruid zoals: kweek-
gras, akkerwinde enz. Deze immers
kunnen bij meerjarige gewassen niet
voldoende worden bestreden daar ze
zich tussen de wortels van dé vaste-
planten steeds verder zullen ontwik
kelen. In veel gevallen moet om deze
reden zaadpercelen met vaste plan
ten vroegtijdig worden omgeploegd.
Dat is destemeer jammer, daar ze
dan vaak net aan de optimale pro
duktie toe zijn.
Grondbewerking
De grond diep los maken door te
spitten of te ploegen. Alleen frezen
is, zeker met 't oog op de winter, be
slist onvoldoende. Grof laten liggen
tot kort voor het planten of tot na een
regenbui om de eventuele harde
kluiten fijner te kunnen maken.
Vlak voor het planten de grond
plantklaar maken met kleine frees of
handgereedschap.
Planttijd
Meerjarige gewassen worden vóór de
winter geplant. Een geschikte plant-
periode voor deze gewassen is: vanaf
half augustus tot half september. Om
te bereiken dat de planten zich nog
voor de winter goed kunnen ontwik
kelen, mag vooral niet te laat worden
geplant.
Planten die het volgende jaar tot een
hoog en groot gewas kunnen uit
groeien, zoals b.v. Riddersporen,
Kogeldistel, Achillea etc., moeten
bijvoorkeur in het begin van deze
periode worden geplant.
Laagblijvende gewassen daarente
gen zoals Vergeet-me-niet. Pri
mula, Iberis, etc., kunnen later in de
genoemde periode worden geplant.
Als vuistregel kan in deze worden
gesteld, dat een goed ontwikkelde
sterke plant niet alleen de winter be
ter kan doorstaan, maar ook het vol
gend jaar tot een grotere plant zal
uitgroeien met als resultaat, meer
bloemen en een hogere zaadproduk-
tie.
Planten
De planten komen van een plan-
tenkweker en worden als regel gratis
door de zaadfirma verstrekt. Bij
warm weer bij voorkeur 's avonds
planten. Als in droge grond wordt
geplant, dan direkt flink aangieten
en dit zonodig na een dag herhalen.
Plant zo mogelijk in koele grond
door op de plantplaats de droge laag
weg te schuiven.
Bij erg nat weer al naar behoefte en
kele dagen met planten wachten tot
het water in de bodem is doorgezakt.
Planten in te natte grond geeft
struktuur bederf hetgeen groeirem-
ming en op den duur zelfs aantasting
door schimmelziekten kan bevorde
ren.
Indien de planten enkele dagen
moeten worden bewaard alvorens ze
kunnen worden geplant, dan deze in
de bakken op een koele niet tochtige
plaats neer zetten. Bij warm weer
uitdroging voorkomen, door af en
toe licht te broezen of te nevelen of
eventueel met een natte zak af te
dekken. Maak bij het uitplanten,
vooral bij planten met veel wortels,
een voldoende diep en ruim plant-
gat' zodat de wortels rechtstandig en
gespreidt in de grond komen te zit
ten. In een ondiep plantgat buigen de
lange wortels zich naar boven toe
om, met als gevolg dat deze onvol
doende kunnen funktioneren waar
door een sterke en soms langdurige
groeiremming kan optreden.
De planten, vooral bij droog weer,
stevig aandrukken zodat er een goed
kontakt ontstaat tussen de wortels en
de grond.
Plantafstand
Het begrip plantafstand is niet in al
gemene zin aan te geven daar dit,
toch zeker voor vaste planten, per
gewas verschilt. Het zal echter dui
delijk zijn, dat een hooggroeiend of
breeduitstoelend gewas meer ruimte
behoeft, dan één die laag blijft en ijl
opgroeit.
Men zal er echter met de keuze van
de plantafstand wel rekening mee
moeten houden, dat vaste planten
die gedurende een reeks van jaren
kunnen blijven staan, jaarlijks meer
Evenals in de meeste andere EG-
landen wordt de Belgische appel- en
perenoogst voor 1985 kleiner ge
raamd dan vorig jaar. Van appelen
denkt men in totaal 207,4 min kg te
oogsten, 8% minder dan vorig jaar
(zie tabel). Van bijna alle rassen, be
halve Tydemans, zal minder worden
geoogst. Het ras Jonagold, dat de
laatste jaren steeds meer werd ge
teeld, maakt in 1985 pas op de plaats,
maar het is sinds vorig jaar wel het 2e
ras in België.
Bij peren ziet de oogstverwachting er
niet anders uit dan bij appelen. De
totale oogst zal 64,3 min kg worden
-11%).
Vergeleken met Nederland telen de
Belgen zowel minder appelen als
peren. Binnen de EG neemt België
3% van de appel- en perenproduktie
voor haar rekening; voor Nederland
is dit 5%.
België: Oogstraming appelen en pe
ren 1985
VCTV/Bavendorf x min kg
1984
1985
Golden Delicious
90,5
82,0
Jonagold
44,6
41,3
Boskoop
39,8
37,4
Cox's O.P.
15,6
16,4
James Grieve
6,8
6,0
Tydemans
2,8
3,0
Jonathan
2,4
2,4
Ov. rassen
23,0
18,9
TOTAAL APPELEN 225,5
207,4
Conference
44,5
39,2
Doyenné du C.
9,5
11,3
Durondeau
10,8
8,6
Triomph de V.
1,5
1,1
Beurré Hardy
1,2
1,1
Légipont
1,7
0,8
Ov. rassen
2,9
2,2
TOTAAL PEREN
72,1
62,3
Ook onder glas komt bloemzaadteelt voor. Hier Xloleus (siernetel) in bloei in de
kas van de heer J. W. Elenbaas.
uit zullen stoelen en derhalve meer
ruimte zullen vragen.
De vertegenwoordiger van de firma
waarbij u gekontrakteerd heeft, zal u
ongetwijfeld de juiste plantafstand
van het door u te gaan telen gewas,
mede rekening houdend met de
grondsoort waarop de teelt gaat
plaats vinden, adviseren.
Bemesting
In die tijd geplant zal er vrijwel altijd
een voorvrucht zijn geweest. Als dit
vroege aardappelen, erwten of een
andere dergelijke vrucht is geweest,
zullen er doorgaans nog voldoende
voedingsstoffen in de grond aanwe
zig zijn en is bemesting derhalve vóór
de winter overbodig. Als de voorteelt
echter een zaadgewas is geweest en
om die reden een arme grond mag
worden verondersteld, kan worden
bemest met NPK 7 14 -I- 28 in een
hoeveelheid van 7 kg per are. Indien
niet voorhanden, dan is een andere
kombinatie b.v. NPK 12 10 18
eveneens voor dit doel bruikbaar.
Weinig stikstof echter en veel fosfor
en kali, bevordert een goede ontwik
keling en een stevig gewas.
De meststoffen 10
a 14 dagen van te voren over de ges
pitte grond aanbrengen. Bemesten
vlak voor 't planten kan wortelver
branding veroorzaken. Groeirem
ming, hierdoor veroorzaakt, moet zo
veel mogelijk worden vermeden daar
dit, toch zeker om deze tijd van het
jaar, altijd ten koste gaat van het ge
was.
Onkruidbestrijding
Hier kunnen we kort over zijn. Op
kleine percelen uitsluitend onkruid
bestrijding toepassen door middel
van wieden met handgereedschap.
Wateroverlast
Het geheel of ten dele mislukken van
gewassen die op het veld overwinte
ren, is meestal het gevolg van wate
roverlast. Om dit te voorkomen die
nen de volgende twee punten goed in
het oog gehouden te worden:
1. Goede doorlatendheid van de
grond
2. Snelle afvoer van het bodemwa
ter
De paprika neemt steeds belangrijker
plaats in de Nederlandse huishouding
in. Het areaal dat met deze groente
soort wordt beteeld is gedurende een
aantal jaren dan ook welhaast eks-
plosief gestegen' Aan die stijging lijkt
nu een eind gekomen, want dit sei
zoen is er nog slechts sprake van een
uitbreiding met 4% tot in totaal 375
ha.
Hoewel er ook gele paprika is, draait
het in feite om rood en groen. Daar
bij bracht de rode paprika de laatste
jaren een betere prijs op dan de
groene.
Dit heeft van telerszijde tijdelijk tot
een zodanige verschuiving in het
aanbod geleid dat er te veel rood
werd aangeboden, zodat de groene
het won in prijs. Tot 49 juni was er
een aanbod van 6,1 miljoen kg groe
ne paprika's tegen gemiddeld 4,89
per kg, tegenover 12,4 miljoen kg
rode paprika's a 4.52 per kg. Daar
bij moet men weten dat de rode
vanwege de langere teeltduur en la
gere produktiviteit ca. 20% hoger in
prijs moeten zijn om gelijk uit te ko
men met de groene. Inmiddels is in
juli de balans weer naar de andere
kant omgeslagen. In die maand no
teerde rood 4.35 per kg tegenover
groen 2.40 per kg.
Verreweg de meeste paprika's wor
den geëksporteerd. Vorig jaar 72%
wan de produktie. Duitsland is een
belangrijke afnemer, met als aante
kening dat de Nederlandse paprika's
zo goed van kwaliteit zijn dat ze op
de Duitse markt 2 a 3 maal zoveel
opbrengen als de Italiaanse en
Spaanse. Ook Engeland is een zeer
grote afnemer, terwijl de vraag uit de
Ver. Staten het laatste jaar eksplosief
steeg van 0,5 naar 1,4 miljoen kg.
Elke teler kent zijn grond voldoende
om te weten welke maatregelen er op
dit gebied mogelijk en nodig zijn.
Een goede doorlatendheid kan wor
den bereikt door middel van een
diepe grondbewerking. Een diep
losgemaakte grond heeft bovendien
meer waterberging, zodat piasvor
ming minder snel optreedt. Ontstaan
er onverhoopt toch plassen, dan deze
zo snel mogelijk afvoeren door mid
del van een greppeltje naar de sloot.
Een snelle afvoer van het bodemwa
ter kan worden bevorderd door een
goede drainage en schone sloten.
Tenslotte
Teeltvoorlichting kan op uitstekende
wijze worden verkregen van de verte
genwoordigers van de zaadfirma's.
Dit zijn bekwame en op dit gebied
zeer deskundige mensen, die u met
raad en daad terzijde kunnen staan.
D.L. Koppenhol
Zaadteeltstudieklub
"Eiland Tholen"
De eerste 5 maanden van dit jaar
heeft Argentinië 20% meer fruit
kupnen eksporteren dan vorig jaar in
die periode, aldus de "Argentine
Fruit Corporation". Werden er vorig
jaar in die periode ca. 8,5 min dozen
uitgevoerd, dit jaar waren het er ruim
10 min. Belangrijke eksportproduk-
ten zijn appelen, peren, citroenen en
grapefruits. Vergeleken met vorig
jaar is de eksport van deze produkten
flink toegenomen; vooral de groei bij
citroenen is spektakulair te noemen.
Van de totale fruiteksport nam Ne
derland 32% af. Brazilië, Zweden en
West-Duitsland resp. 16, 14 en 13%.
Argentinië leverde van jan. t/m mei
'85 37 min kg appelen aan Nederland
en 14 min kg peren. West-Duitsland
nam 14,5 min kg appelen af en 11
min kg peren.
Brazilië heeft dit jaar de Argentijnse
appelimport beperkt. Normaal ges
proken gaat nl. de helft van de Ar
gentijnse appeleksport naar het
buurland. Aangezien Brazilië in '84
een grote appeloogst heeft gehad
(205 min kg), willen ze van april t/m
augustus nog maar 5.300 ton (- 20%)
per maand importeren. In die perio
de komen de eigen appelen nl. op de
markt.
Onlangs heeft Bloemenburo Hol
land een nieuwe gele folder met 10
verzorgingstips voor snijbloemen
uitgegeven. Het bevat dezelfde tips
voor langer bloemenbehoud als de
oude folder maar de informatie is
overzichtelijker ingedeeld. Nieuw
zijn de aanwijzingen voor bloemen-
schikken. Het geheel is met nieuwe
tekeningetjes geïllustreerd.
De nieuwe "gele tips" zijn tot nu toe
alleen in het Engels verschenen, in
een voorlopige oplage van 100.000
stuks. Zij zijn bestemd om tijdens
tentoonstellingen en via buitenland
se detaillisten onder konsumenten te
worden verspreid.
17
