Thema: Hoe kunnen de
vorstproblemen het beste
worden opgelost?
Fruitteeltvaria
TUINBOUWKLANKEN
Proeftuindag Numansdorp op 23 augustus a.s.
•F*
Koele en natte zomer
Geen zomer
Toch "open dag"
i'
Vorstschade bij peren
Stille handel
Jaar-rond Golden
De proeftuin voor de fruitteelt te Numansdorp heeft deze winter ook
zeer veel schade opgelopen. Vrijwel alle Jonagold bomen, klein en
groot, zijn gesneuveld, de Boskoop is zwaar geteisterd, de Karmijn liep
op sommige percelen flink averij op en zelfs de Cox's is er niet zonder
kleerscheuren vanaf gekomen. De Elstar valt nog in zoverre mee dat
het aantal dode bomen beperkt is, maar de bomen zijn misvormd omdat
er veel grote takken weggesnoeid moesten worden. Tevens waren alle
bloemknoppen bevroren.
De vroege appels hebben meestal niet veel nadeel. Rassen als Sum-
merred en Discovery maken een goede beurt. Bij de late appels valt
behalve de Golden speciaal de Gloster op in gunstige zin. Aan dit
laatste ras is niets van vorstschade te zien.
Bij de peren is het aantal dode bomen tot nu toe relatief kleiner dan bij
de appels, maar de meeste bomen hebben een gelige of geel-bruine
bladstand. Onder de entplaats is een stuk bruine bast en het gaat er om
of dit door callusvorming overbrugd zal worden.
Gezien dit alles is het begrijpelijk dat
men zich de vraag heeft gesteld of er
dit jaar wel een proeftuindag moest
worden gehouden. Maar na overleg
kwam tot de o.i. juiste konklusie dat
het meer zin heeft dan ooit. Juist in
verband met die vorstschade.
In de eerste plaats zijn vrij veel
fruittelers (net als de proeftuin) ern
stig of in minder ernstige mate ge
troffen door vorstschade op hun be
drijf. Dit brengt zeer speciale pro
blemen met zich mee. Hoe kunnen
deze problemen het best worden op
gelost? Te denken valt aan: wel of
niet rooien; verplanten; tussen plan
ten; enz.
Omdat mede door de vorstschade op
de bedrijven veel geplant zal moeten
worden zal de kwaliteit van het
plantmateriaal erg aktueel zijn. Wat
kan men bij grote schaarste nog ak-
septeren en wat niet? Ook vragen
over plantsysteem (b.v. bij peren),
opkweek en verzorging jonge aan
plant e.d. zijn dan van belang. Deze
zaken zijn niet alleen aktueel voor
bedrijven met vorstschade. Elke
fruitteler heeft daarmee te maken.
Al met al zijn er voldoende objekten
om de proeftüindag tot een interes
sante dag te maken. Wat is er te zien?
1. Plantsystemen peren. Deze proef
(in het 7e groeijaar) met intensie
ve perebeplantingen heeft al veel
belangstelling ondervonden in
vorige jaren. Nu komt deze ge
leidelijk aan in een stadium dat
afgezien van de aanvangsperiode
ook wat (voorzichtige) konklusies
voor de produktieperiode kunnen
worden gesteld.
2. Geïntegreerde bestrijding. Na de
aanloopproblemen zijn er de
laatste paar jaar goede resultaten
bereikt met spintbestrijding in
appels. De resultaten van NBF
zullen worden getoond. Ook de
resultaten van perebladvlobes-
trijding (hoewel nog maar het
eerste jaar) tot nu toe zullen wor
den besproken.
3. Fertigatie. Dat druppelbevloeïng
bij jonge aanplant een belang
rijke kultuurmaatregel is, is be
kend. In proeven blijkt dat het
daarnaast ook van belang kan
zijn om met meststoffen verrijkt
water te geven. Men noemt dit
fertigeren. De resultaten van de
proeftuin zullen worden getoond.
4. Plantmateriaal.Vooral bij
schaarste is het erg belangrijk
toch hoge eisen aan het plantma
teriaal te stellen. De resultaten
van het kwaliteitsonderzoek zul
len worden getoond. Ook wordt
aandacht besteed aan de knel
punten van het zelf kweken van
plantmateriaal en mogelijkheden
om "halffabrikanten" te kopen
(onderstam met slapend oog).
5. Verplanten bomen. Op diverse
percelen zal het zinvol zijn om in
de door vorst gehavende beplan
ting een aantal goede bomen te
verplanten. Zo kunnen een aantal
rijen gehandhaafd blijven en kan
de rest van het perceel worden
gerooid en opnieuw ingeplant.
Het is dan noodzakelijk dat de
bomen met kluit worden ver
plant. Hiervoor zullen enkele ap
paraten worden getoond.
6. Rooien/niet rooien. Voor een
aantal percelen is de keuze moei
lijk. Ze zijn na de vorst te goed
om te rooien en te slecht om er
mee door te gaan. Voor die twij
felgevallen werd op het proefsta
tion een rekenvoorbeeld ge
maakt, wat door de voorlichters
gebruikt kan worden. Op de
proeftuindag wordt hieraan aan
dacht besteed. Het is de bedoe
ling om met enkele voorbeelden
een en ander te verduidelijken.
Uit bovenstaand programma menen
proeftuinmedewerkers en voorlich
ters u weer een interessante dag te
kunnen bieden. Zij verwachten vele
fruittelers te kunnen begroeten.
Zoals gebruikelijk zullen de rondlei
dingen starten om 09.00 uur en
10.00 uur v.m. en 13.30 uur en
14.30 uur n.m.
Het klimaat op de BEVELANDEN is
deze zomer niet optimaal voor boer
en tuinder. Overwegend hebben we
vanaf eind juli tot nu te weinig zon
gehad en te veel neerslag. Het heeft
niet alleen veel geregend in ons ge
bied, maar het was zeer onstuimig
weer en op veel plaatsen zijn de ge
wassen geheel of gedeeltelijk verha-
geld. Het is dit jaar heel erg, de be
drijven zonder hagelschade zijn zeld
zaam, zodat veel klasse twee aange
voerd zal worden dit seizoen. Over de
vruchtgrootte op dit moment kan
men beslist niet ontevreden zijn. De
vruchtmaat is beduidend groter dan
in dezelfde periode van 1984. De
grond is vochtig genoeg, dus het
enigste waar we met zijn allen op
wachten is de zon.
Naarmate het seizoen vordert komt
er meer inzicht in de Europese appel
en pereoogst. De appeloogst '85
wordt door prof. Winter 13% kleiner
geschat dan de oogst van 1984. Hoe
wel iets groter dan de oogst 1983,
welk jaar zich kenmerkte door zeer
goede appelprijzen, worden ook dit
jaar voor de afzet van appels weinig
problemen verwacht. Het sterkst ge
reduceerd zou de Boskoop zijn vol
gens de verwachtingen met een 24%
kleinere oogst dan afgelopen jaar,
zodat voor dit ras op goede prijzen
mag worden gerekend. De peren
zullen een nog kleinere oogst geven
dan de appels. Sinds het jaar 1978 is
er in de EEG niet zo'n kleine pere
oogst geweest. De Europese pere
oogst zou volgens de methode Win
ter nog 13% kleiner uitvallen dan de
oogst '84, welke de kleinste was van
de afgelopen driejaren.
Bekijken we de situatie in ons gebied,
dan kunnen we als Bevelandse telers
zeker goed meedoen met onze fruit
oogst '85, alleen jammer dat de kwa-'
liteit door hagel dit jaar aanmerkelijk
is afgenomen. Hopelijk blijven we
voor de rest van het seizoen voor
verdere schade gespaard, zodat veel
telers in ieder geval een mooie klasse
twee kunnen afleveren.
De Discovery maakt op de proeftuin een goede beurt.
Er zijn hier op THOLEN de laatste
weken gelukkig geen grote hoeveel
heden regen in korte tijd gevallen,
maar toch is het al gauw tobben als
men met een rooier bezig is en het is
te nat.
Het kost dan allemaal veel meer
moeite, hoewel de prijs soms veel
goed maakt' Het produkt moet er
toch wel akseptabel uit zien, want om
grond zitten de handel en konsument
niet verlegen.
Degene die tijdens de enkele dagen
goed weer over materiaal beschikte,
om los te rooien en daardoor soms
enkele karren op voorraad had als er
niet gerooid kon worden, heeft van
de dan stug oplopende prijzen ge
profiteerd. Deze manier van los
rooien en daarna sorteren neemt
steeds meer toe. Het gebrek aan
houten kisten van de laatste weken
hebben bij heel wat telers voor er
gernis gezorgd. Hoewel dat de ge
middelde aanvoer niet zo groot meer
was komen deze kisten schijnbaar
onvoldoende terug. Dat men hier als
veiling wat aan moet doen, daarover
is ieder het wel over eens. Na een
seizoen van het gedeeltelijk gebruik
van de plastik bak blijkt dat de
meeste telers ook hier niet helemaal
tevreden over zijn. Er zijn zowel voor
als nadelen tegenover de houten kis
ten. Voor een deel zal men aan de
nadelen wel wennen maar ideaal is
de plastik bak beslist niet. Er is op dit
moment een overweldigende bloei
van vele soorten bloemen. In ver
band met de zetting en de kiem-
kracht kunnen we de regen eigenlijk
niet gebruiken. Het hoeft niet warm
te zijn want dan laten vooral de vio
len het met de zetting ook zitten,
maar droog weer vooral tijdens de
hoofdbloei (dit is overigens bij som
mige bloemen erg kort) kan voor een
groot deel uitmaken of de opbrengst
goed is.
Het op tijd en de juiste manier oog
sten is van groot belang waarbij men
ook de nazorg van het zaad niet uit
het oog mag verliezen.
Het ruiteren zal altijd wel een goede
methode blijven, omdat daarbij de
opbrengst en kiemkracht zo hoog
mogelijk is. Toch is het goed als men
over een drogerij kan beschikken als
men zulk weer heeft Er zou anders
veel verloren gaan.
De opkomst van de gezaaide winter
bloemen geeft met de vele regen
weinig problemen. Er is al vrij veel
gezaaid zodat dit een wat minder
somber geluid is.
Ook is het winterbloemkool planten
in volle gang. Wanneer men ze voor
de veiling teelt zullen ze er vanwege
de kwaliteit op tijd in moeten zitten.
Enkele dagen later gaan om deze tijd
alweer een rol spelen, zoals men ook
wel met andere gewassen aan een
uiterste plant of zaai datum is ge
bonden.
Ook onder glas heeft men te maken
met data waar men niet te veel van af
moet wijken wil men teleurstelling
voorkomen.
Meestal staat er elk jaar in diverse
vakbladen een lijstje van diverse ge
wassen die men nog kan zaaien of
planten. Dit is niet ten overvloede
omdat er elk jaar fouten meege
maakt worden die door goed te lezen
voorkomen kunnen worden.
Alweer de vorstschade als fruit-
teeltonderwerp, maar je kunt er
niet omheen. Het probleem blijft
de aandacht vragen. Lang is ge
dacht dat Zeeland onder de 10%
schade (gemiddeld) zou blijven,
maar steeds meer telers gaan daar
aan twijfelen. De appels zijn uit
eindelijk meer tegen - dan mee
gevallen en nu maakt menigeen
zich zorgen over de peren. Vooral
de stand van 1-5-jarige Confe
rence is de laatste 5-6 weken
aanzienlijk slechter geworden.
Veel bomen die tot eind juni be
gin juli normaal groen stonden,
hebben nu een lichte, vale blad
stand gekregen. De oorzaak is
bekend. Onder de entplaats is er
een stuk onderstam waarvan de
bast bruin is. Wat doen die bo
men? Gaan ze dood, blijven ze
kwijnen of zullen ze zich her
stellen? Niemand die het weet.
En wellicht krijgen we te maken
met alle drie genoemde moge
lijkheden. Dus dat de ene boom
dood gaat, een andere gaat
"kwarren" en een derde opknapt.
Het eerste nadeel van de bomen
met een slechte bladstand is al dat
de vruchten - voorzover die er
aan hangen - achterblijven in
groei, de maatsortering ongunstig
zal zijn.
De verkoop op stam komt moei
zaam op gang. Menige handelaar
heeft nog Golden - oude oogst -
en is nu bang zijn broek opnieuw
te scheuren.
Theoretisch zijn de prijsvooruit-
zichten voor goed fruit niet slecht.
Er is geen grote EG-oogst, de pe-
re-produktie is zelfs lager dan in
vele jaren het geval was. In Ne
derland is de oogst ook van ap
pels relatief klein, in 't bijzonder
van de Goudreinette. Maar de
stemming is er niet.
Zelfs voor Jonagold en Elstar
loopt men niet echt warm. Trou
wens ook de prijs van de pruimen
is aan de zeer matige kant. Be
halve het koele weer kan daarbij
ook het ruime aanbod van slecht
smakende buitenlandse pruimen
en vooral ook van perziken en
druiven een rol spelen.
Internationaal begint het hard
fruitseizoen pas in septem
ber/oktober, na het zachte fruit.
Als dan de Golden van oogst
1984 van de markt is, lijkt de kans
toch wel reeël dat de vraag naar
onze appels en peren zal toene
men en de prijs zal aantrekken.
Het is al vaak gebeurd dat het
seizoen zoals vorig jaar goed be
gon en slecht eindigde. En meer
malen volgde daarop een seizoen
met een matig begin en geleide
lijk steeds betere prijzen. Laten
we hopen dat het opnieuw zo
wordt.
In de glastuinbouw kent men de
jaar-rond teelten. B.v. van chrys-
tanten. Daar is dan het hele jaar
door aanbod van.
In de fruitteelt gaat het ook die
kant op met de Golden Delicious.
Over enkele weken komt de
nieuwe Golden oogst uit Frank
rijk op de markt en wellicht zijn
er dan nog restanten van oogst
'1984 uit eigen land.
De bewaring is zo geperfektio-
neerd dat het geen probleem
meer is om de Golden ongeveer
een jaar lang over te houden. Het
is echter wel de vraag of de fruit
teelt in zijn algemeenheid hier
mee is gediend.
Zeer lang bewaarde Golden is
meestal vroeg (groen) geplukt en
over het geheel genomen niet zo
erg lekker. Het produkt zit echter
wel de afzet van de appels nieuwe
oogst in de weg, want de vraag
naar verse appels wordt er door
verminderd.
De meeste fruittelers zijn dan ook
niet zo blij met de jaar-rond Gol
den kuituur. Maar na het prijs-
drama van het bijna afgelopen
Golden seizoen zal de animo
voor heel lang bewaren wellicht
ook flink verminderen.
Vrijdag 16 augustus 1985
15
