mmsmi
Hiw
Ventilatie
Verwarming
Brijvoedering
Waterdosering
pil
Boekhouding
De ontwikkeling en toepassing van komputertechniek is de laatste
jaren bijzonder snel gegaan. Dit heeft tot gevolg gehad dat de aanschaf
van apparatuur minder kostbaar werd en dat op steeds meer verschil
lende plaatsen van deze apparatuur gebruik gemaakt wordt.
De mogelijkheden om te automatiseren in de varkenshouderij zijn
vooral in de geklimatiseerde stallen aange grepen. Een aantal voor
beelden hiervan zullen hierna wat nader worden toegelicht, zonder dat
hierop al te diep wordt ingegaan. Wellicht kan het een bijdrage leveren
om wegwijs te raken in het grote aantal aangeboden mogelijkheden.
Konsulentschap voor de Varkens- en
Pluimveehouderij te Tilburg, ing. J.
Huijben
Handbediende regelingen werden in
eerste instantie overgenomen door
traforegelingen, eventueel in kombi-
natie met een servomotor. Bij de
ventilatieregeling ontstond hierdoor
een geweldige verbetering, omdat
dit, aangesloten op een thermostaat,
ook werkte op het moment dat de
boer niet in de stal aanwezig was.
wm
i. m
mmm
i wm
«irtp
s.
UW
en elektronische regeling plaats in
verwarmingsketels. Het voordeel van
elektronische systemen zit vooral in
de betrouwbaarheid en de geringe
onderhoudskosten. Dit geldt niet
voor verbrandingstoestellen die
moeten werken in een stoffig milieu,
zoals b'v. gaskappen e.d.
Dan biedt een waakvlam meer ze
kerheid omtrent de werking als dat
gewenst is.
Regelingen van verwarmingsinstal
laties zijn tot nu toe veelal twee
puntsregelingen (aan - uit). In het
voor- en naseizoen (vanwege de ho
gere buitentemperatuur) als er soms
-v tfcSSTï op i, iwM>
r 5 14 4, m
De komputer registreert alles feilloos
Afhankelijk van de temperatuur
werd de ventilatiekapaciteit aange
past aan de behoefte. De aanpassing
was echter toch nog gebrekkig en
schoksgewijs. Een koppeling met de
verwarming ontbrak veelal. Door de
ontwikkeling van elektronische re-
gelapparatuur werd 't mogelijk om
de veranderingen wat meer geleide
lijk te laten verlopen. De komst van
de ventilatiekomputer luidde het
tijdperk van de automatisering in.
Een betere koppeling tussen ventila
tie en verwarming in kombinatie met
de buitentemperatuur met nog een
aantal mogelijkheden meer, wordt
hiermee mogelijk.
Naast regeling van de hoeveelheid
lucht moest de aanvoeropening
handmatig worden aangepast. Om
dit te verbeteren, kwam apparatuur
op de markt om de luchtinlaatklep
op basis van de ventilatiehoeveel-
heid meer of minder te openen.
Ook hierbij geldt als belangrijkste
voordeel dat de klepopening bij af
wezigheid van dê varkenshouder
wordt geregeld naar gelang de be
hoefte van dat moment. Hiermee
wordt voorkomen dat bij minimale
ventilatie de snelheid van de lucht
die binnenkomt zo laag wordt, dat
deze te snel "valt" en tocht bij de
dieren veroorzaakt.
Dit kan vooral komen wanneer er
een groot verschil in temperatuur is
tussen de binnenkomende lucht en
de staltemperatuur. Anderzijds kan
een te klein afgestelde inlaatopening
bij warm weer de oorzaak van zuur
stoftekort en te hoge staltemperatuur
zijn. Ook dan is een aanpassing van
de inlaatopening nodig.
Door voortschrijdende ontwikkelin
gen op het gebied van elektronika en
de noodzaak om energie te besparen,
vindt in toenemende mate de toe
passing van elektronische ontsteking
Vrijdag 16 augustus 1985
nog een ruimte wordt verwarmd is de
opwarmsnelheid van de installatie
het grootst. Wanneer men de ge
vraagde temperatuur zodanig instelt,
dat de laagst optredende staltempe
ratuur niet onder de belaalbehaag-
lijkheidsgrens blijft, ervaart men de
verwarming van de afdeling zelden
als onbehaaglijk, maar het energie
verbruik is te hoog. In het algemeen
komt het voor dat de temperatuur
schommelingen te hoog liggen. Men
moet derhalve met 3-6% hoger ener
gieverbruik rekenen.
De tweepuntsregelaar kent slechts
twee standen, te warm of te koud. De
proportionele regelaar is in staat een
signaal af te geven, welke de "groot
te" van de aktuele warmtebehoefte
aangeeft. De proportionele ruimte
temperatuurregeling is er op gericht:
de hoeveelheid geproduceerde
warmte zo goed mogelijk af te stem
men op de gevraagde hoeveelheid
warmte.
Om dat te bereiken wordt de hoe
veelheid brandstof bij gasgestookte
installaties traploos geregeld tussen
40 en 100%. Door deze regeling wor
den de "uitperioden", waarin de
stilstandsverliezen optreden zo kort
mogelijk gehouden. Met andere
woorden, het jaarrendement wordt
verbeterd en er wordt minimaal 5%
op energiekosten bespaard'
De proportionele regeling vermin
dert verder de schakelfrekwentie met
minimaal 30-40%, waardoor het slij
tageproces van mechanische onder
delen wordt verminderd.
Het transport van brij voer in de stal
vanuit de aanmaakketel gebeurde tot
voor enkele jaren in hoofdzaak nog
via een handbediende regeling. Het
gevolg daarvan was dat het oog van
de meester varkenshouder) be
paalde of het al dan niet goed >werd
aangemaakt en gedoceerd. Door de
komst van komputerapparatuur is
inwegen op basis van energiegehalte
en/of vochtgehalte mogelijk gewor
den. Een meer gelijkmatige kwaliteit
van de hiermee gemaakte brij en veel
minder dagelijkse verschillen wordt
hiermee bereikt.
Ook het verdelen naar de verschil
lende hokken kan nu automatisch
plaats vinden. Daarbij kan men een
programma kiezen waarbij regelma
tig, b.v. iedere week of zelfs dagelijks
de rantsoenen worden verhoogd af
hankelijk van de gewichtstoename.
Verder kan hieraan administratieve
apparatuur worden gekoppeld, die
per hok de verstrekte hoeveelheid
voer en eventueel de prijs ervan
vastlegt. Bij het afleveren van de
varkens kan dan direkt de totale op
genomen hoeveelheid voer worden
afgelezen. Nadat de gewichten van
de dieren bekend zijn kunnen de
voerkosten per kg groei worden be
rekend. Wel blijft belangrijk dat de
door de komputer aangegeven ge
wichten regelmatig worden gekon-
troleerd in hoeverre deze overeen
komen met de werkelijk verstrekte
hoeveelheid.
In stallen met trogvoedering is de
dosering van het water bij het droge
voer tot nu toe erg gebrekkig gere
geld. Vaak werd gebruik gemaakt
van een kraan boven de trog of van
een slang. In een later stadium is
daar de trognippel voor in de plaats
gekomen. Hierdoor werd veel hand
werk overbodig en men kon meer
aandacht aan de kontrole schenken.
Vooral de laatste tijd ontstaat op
verschillende bedrijven de behoefte
dit nauwkeuriger te gaan regelen om
zodoende een betere voeropname en
dus een betere groei te verkrijgen.
Hiervoor zijn eenvoudige waterdo-
seerkomputers ontwikkeld waarop
desgewenst de hoeveelheid water
per dag in twee of meer keer wordt
afgegeven. Dit kan met een mag-
neetklep aangesloten via een tijdklok
op een doorstroommeter. De moge
lijkheid is aanwezig om dit een week
vooruit te programmeren, zodat niet
iedere voertijd daaraan hoeft te
worden gedacht.
L
*8»%. JpWMK* JS! y
nJHRu. 1
Ml
O
«CM***?*
f «gx&R mi
«WMlS
«sPR,
t t
L
®£N.C
#1
'J!
Een goede temperatuurregeling is van veel belang
Op de laatste maar zeker niet de on
belangrijkste plaats nog iets over de
automatisering van de administratie.
Vanuit het verleden is op veel var
kenshouderij bedrijven al een techni
sche boekhouding aanwezig. Via de
bedrijfsvoorlichter worden deze ge
gevens verzameld en berekend en
komt er eens per jaar een reeks cijfers
tevoorschijn waaruit de gang van za
ken achterafkan worden vastgesteld.
Door berekeningen per kwartaal ko
men de cijfers eerder beschikbaar en
kan akkuut gereageerd worden. Aan
de hand van de uitkomsten is het
gemakkelijker om een bepaald on
derdeel wat bij te sturen, wanneer
dat achterblijft bij vergelijkbare kol-
lega-bedrijven.
Door invoering van de komputer is
het mogelijk geworden om veel
frekwenter omtrent de gang van za
ken geïn= formeerd te worden. Ook
kan een planning van de werkzaam
heden vooraf worden uitgedraaid.
Hierbij zal natuurlijk een goede ad
ministratie vooraf noodzakelijk zijn.
Het is hierdoor mogelijk tussentijds
eventueel wat bij te sturen. Ook kan
hieraan een financiële administratie
worden verbonden.
De mogelijkheid bestaat gebruik te
maken van een centraal opgestelde
komputer waarop meerdere deelne
mers tegelijk zijn aangesloten. Een
komputer voor het eigen bedrijf is
alleen aantrekkelijk voor de grotere
bedrijven in verband met de kosten.
Wat men hierbij goed moet beden
ken is dat de verschillende systemen
niet altijd uitwisselbaar zijn. Een ge
volg daarvan kan zijn dat de bereke
ning van de technische kengetallen
niet gelijk is en daarom niet vergele
ken mag worden met andere kom-
puterprogramma's.
Het zou bijzonder jammer zijn a!s
die onderlinge vergelijkbaarheid in
de toekomst hierdoor twijfelachtig
wordt.
Het kan als een taak van de voor
lichtingsdienst worden om er voor te
waken dat de afgesproken normen
en begrippen uniform blijven. Hier
aan wordt veel aandacht besteedt.
We rekenen op begrip en medewer
king, temeer omdat we een geza
menlijk doel nastreven; nl. de var
kenshouder behulpzaam zijn opti
maal te werken met het beste resul
taat. Het zal duidelijk zijn dat het
laatste woord over automatisering
nog zeker niet geschreven is. Voor
een aantal varkenshouders daarom
de waarschuwing niet overhaast een
investering in deze richting te doen.
Zeker de ouderen onder hen zien
door de variaties in de elektronika
"door de bomen het bos niet meer".
Soms blijkt dat men niet voldoende
met de apparatuur is meegegroeid,
waardoor er geen optimaal gebruik
van gemaakt kan worden.
Tilburg, juli 1985
Het voeren kan via automatisering beter geregeld worden dan met de hand.
13
