Natuurbeschermers kopen
landbouwgrond buiten SBL om
Mechanisatiedag voor de
boomkwekerij in teken van de
bedrijfsadministratie
Minister draait beslissing terug
Geschiedenis
Bruidsschat
Wankelmoedig
Onbegrijpelijk
Pluim
Bedrijfsverzorging krijgt
200.000,— extra
Onlangs heeft minister Braks een circulaire rondgezonden waarin de
afspraken zijn vastgelegd en uitgewerkt met betrekking tot de taak
verdeling tussen het Rijk en de particuliere natuurbescherming in geval
van verwerving van landbouwgronden in waardevolle, agrarische land
schappen. Hieruit blijkt dat partikuliere natuurbeschermingsorganisa
ties buiten landinrichtingsprojecten zelf landbouwgrond mogen kopen
in aangewezen reservaten of in relatienotagebieden waar het nog on
duidelijk is wat de status (beheersgebied of reservaat) zal worden.
Deze taakverdeling is in strijd met de regeringsbeslissing uit 1977.
Toen werd besloten om alle aankopen die met Rijksgeld gefinancierd
zouden worden, te concentreren bij de Stichting Beheer Landbouw
grond (S.B.L.).
Braks heeft -ongetwijfeld na langdu
rig lobbywerk- de klok teruggezet,
waardoor de natuurbeschermingsor
ganisaties hun eigen 'jachtveld' heb
ben veiliggesteld. Via strategische
aankopen en een eigen prijsbeleid
zullen de landbouwers in de relatie
notagebieden buiten de landinrich
tingsprojecten de gevolgen onder
vinden.
en de status nog niet is vastgelegd,
terwijl men ook in en rond landgoe
deren z'n gang kan gaan.
Vanaf 1977 was bekend dat de na
tuurbeschermingsorganisaties niets
voor inperking van hun aankoopac
tiviteiten voelden. Bij de overgang
van natuurbescherming van CRM
naar Landbouw en Visserij moest
kennelijk een bruidsschat aan de na
tuurbeschermingsorganisaties be
taald worden. Landbouwminister
Braks wist wat hem als bruidegom te
kent elke provincie een werkgroep
Aankoop Landbouwgronden Reser-
vaatgebieden en in deze werkgroep
hebben zitting: hoofd B.B.L., consu
lent natuur, Milieu, Faunabeheer
(N.M.F.) een particuliere natuurbe
scherming (twee personen). Het
voorzitterschap valt toe aan het
hoofd B.B.L., hij moet echter funge
ren als 'technische voorzitter'!
Voor de overlegcommissie op lande
lijk niveau is het niet anders. Ken
nelijk moet voorkomen worden dat
De nu gepubliceerde circulaire heeft
een lange voorgeschiedenis, die op
een eenvoudige wijze te reconstrue
ren is door de bij de begroting van
het ministerie van Landbouw en
Visserij gevoegde Memorie van
Toelichting (M.v.T.) van de laatste
jaren naast elkaar te leggen.
Eind jaren zeventig was het min of
meer een wild-west situatie op de
agrarische grondmarkt. Allerlei in
stanties kochten met overheidsgeld
landbouwgrond tegen prijzen die er
niet om logen. Een deel van de aan
kopen gebeurde rechtstreeks door de
overheid (CRM/SBB), een ander
deel door particuliere natuurbe
schermingsorganisaties (landelijk/
provinciaal), die hun aankopen volle
dig gesubsideerd wisten door pro
vincie en Rijk (elk 50%)v Inmiddels
was de relatienota gepubliceerd en
door middel van de zgn. voorrangs
inventarisatie zou de le fase
10.000 ha reservaat en beheerge-
bied worden aangegeven. Gelijktij
dig zouden de geheime aankoop
plannen worden opgedoekt, terwijl
de regering bovendien in begin 1977
besloot, om ook de reservaataanko
pen in het kader van de relatienota
door S.B.I. te doen geschieden".
Deze concentratie van het aankoop
beleid van de rijksoverheid bij de
S.B.L. vergroot de effectiviteit van
het te voeren prijsbeleid om het
rijksoptreden op de regionale
grondmarkten af te stemmen op de
draagkracht van die markt, aldus de
M.V.T. '78.
Een duidelijke beslissing naar het
leek, want daarbij hoort ook nog een
statutenwijziging van de S.B.L. om
de natuurbescherming directer bij
het beleid te betrekken. De schijn
bedriegt echter. De uitwerking is ja
ren opgehouden en geleidelijk wordt
de beslissing teruggedraaid.
-Volgens de Memorie van Toelich
ting '80, is een stelsel gereedgekomen
voor de grondaankopen ten behoebe
bam de in de relatienota bedoelde
reservaatvorming".
- De Memorie van Toelichting '81
stelt dat de S.B.L. gronden in reser
vaten ten behoeve van de natuurbe
schermingsorganisaties verwerft en
dat het beleid tevens gericht is op de
verwerving van gronden ter afron
ding van boswachterijen en land
goederen.
- De Memorie van Toelichting '82
gaat in op de instelling van het Bu
reau Beheer Landbouwgronden
(B.B.L.), dat in het kader van de
W.A.G. de grondpolitieke verant
woordelijkheden van de S.B.L. over-
Vrijdag 26 juli 1985
Minister Braks zette de klok terug. Een zure les waaruit de landbouw lering zou moeten trekken.
neemt. "Dit betreft onder andere het
functioneren van het B.B.L. als cen
traal aankooporgaan van landbouw
gronden voor het Rijk en door het
Rijk gesubsidieerde instellingen.
Verder zal binnenkort de -reeds eer
der genomen- beslissing operatio
neel worden dat de S.B.L., ten be
hoeve van de natuurbeschermings
organisaties landbouwgrond koopt
in de op basis van de Nota Voor
rangsinventarisatie Relatienotage
bieden aangewezen reservaten".
Na de wisseling van de bewindslieden
in 1982 en de overheveling van na
tuurbescherming van CRM naar
Landbouw en Visserij blijkt er op
eens..., "een belangrijke stap gezet
doordat met de partikuliere natuur»
beschermingsorganisaties overeen
stemming is bereikt ten aanzien van
de wijze van uitvoering van de ver
werving van landbouwgronden ten
behoeve van de reservaatvorming
enz". (Memorie van Toelichting '84).
In september 1984 blijkt uit de Me
morie van Toelichting 1985 dat die
overeenstemming inhoudt dat B.B.L.
binnen landinrichtingsprojecten ten
behoeve van de reservaatvorming
koopt, maar dat B.B.L. daarbuiten
alleen nog koopt wanneer Staats
bosbeheer (S.B.B.) de toekomstige
eigenaar wordt. "Waar particuliere
terreinbeherende instanties het toe
komstig beheer voeren, verwerven
deze de grond zelf'. In de circulaire
van 9 mei 1985 blijkt Braks onder de
'goede taakverdeling' de natuurbe
schermingsorganisaties ook vrij
mandaat te hebben gegeven in rela
tienotagebieden waar de begrenzing
doen stond en de natuurbescherming
had haar zin.
Nadere bestudering van de circulaire
geeft aanleiding voor de veronder
stelling dat de minister uitermate
wankelmoedig is ten aanzien van zijn
eigen aankooporgaan: het B.B.L.. Zo
de vertegenwoordiger van D.B.L.
een doorslaggevende invloed zou
hebben. Je vraagt je dan wel af of de
minister bang is dat D.B.L. niet neu
traal genoeg is.
Even opvallend is het ontbreken in
overlegcommissies van een verte
genwoordiger van de LAVO-poot
van het ministerie, laat staan van de
landbouworganisaties. Zo zal hij on
duidelijkheden over de beoordeling
of het gaat om echte natuurgebieden
en landbouwgronden de eerder ge
noemde werkgroep de zaak bezien,
zonder dat de landbouw er in gekend
wordt. Dit oordeel is van belang
omdat natuurterreinen zonder meer
door de natuurbeschermingsorgani
saties mogen worden verwor
ven. Voor kleine enclaves landbouw
grond in natuurterreinen geldt het
zelfde en landbouwgrondert beho
rend tot een 'landgoedeenheid' be
horen eveneens tot het aankoopdo
mein van de natuurbeschermingsor
ganisaties!
In de circulaire wordt op alle moge
lijke manieren geprobeerd het jacht
terrein van de natuurbeschermings
organisaties zo groot mogelijk te
houden. Van landbouwbedrijven die
gedeeltelijk in een reservaatgebied
zijn gelegen kan in beginsel ook de
rest worden verworven, mits 'een
aanzienlijk deel' in het reservaat ligt.
Het overige deel moet zo snel moge
lijk worden afgestoten, tenzij dat
voor een doelmatig beheer onont
beerlijk is.
De praktijk leert dat dit soort for
muleringen zeer veel ruimte biedt.
Wanneer B.B.L. over de overtollige
grond zou beschikken lag een snelle
verkoop of ruiling voor de hand.
Voor de natuurbeschermingsorgani
saties geldt echter geen budgettaire
drang, terwijl het strategisch erg be
langrijk kan zijn om losse grond in
een landbouwgebied te hebben. Die
strategie werkt optimaal in relatie
notagebieden waar nog geen afba
kening is gemaakt tussen reservaat,
beheergebied. De polder Arkem-
heen (Gld.) is daar een voorbeeld
van. Door verwerving kris kras in het
gebied wordt een claim gelegd op het
hele gebied.
Het is bekend dat zonder landin
richting er nauwelijks bereidheid zal
zijn tot uit-ruil. Het is onbegrijpelijk
dat de minister ruimte biedt voor z'n
beleid.
Wanneer het geheel van de 'goede
taakverdeling' wordt overzien dan
moet de particuliere natuurbescher
ming een pluim worden gegeven
voor hetgeen zij versierd heeft bij
minister Braks. Met eigen aankopers
of met aan B.B.L. toegevoegde aan
kopers uit hun gelederen kan men
een eigen strategie blijven ontwikke
len zonder enige preventieve prijs-
toetsing of sanctie achteraf.
Tevens een zure les voor de land
bouw, waarvan men kan leren. On
begrijpelijk blijft het wel: het terug
draaien van de regeringsbeslissing
uit 1977 en het buitenspel zetten van
een eigen aankooporgaan.
De geleidelijke ommezwaai van de
minister is in de circulaire samenge
vat-en voor liefhebbers verkrijgbaar.
H. VAN 'T LAND
De landelijke Mechanisatiedag voor
de boomkwekerij wordt dit jaar ge
houden op woensdag 18 september te
Dronten in Oostelijk Flevoland. De
ze driejaarlijkse tentoonstelling, die
een beeld geeft van de ontwikkeling
van machines en apparatuur in de
boomkwekerijsector, staat dit jaar in
het teken van de bedrijfsadministra
tie.
Deze dag is uitgegroeid tot een vaste
gebeurtenis die een overzicht geeft
van alles wat er op mechanisatiege-
bied te koop is. Van de zijde van de
leveranciers van werktuigen, machi
nes en technische hulpmiddelen
bestaat veel belangstelling voor
deelname. Alle facetten van de
boomkwekerij zijn dus op deze ten
toonstelling te zien, zoals grondbe
werking, zaaien en planten, gewas
bescherming, watervoorziening,
snoeien, transportvoorzieningen, het
lichten, rooien, binden en verpak
ken.
Speciaal onderwerp op de mechani
satiedag is de bedrijfsadministratie.
Evenals in andere bedrijfstakken
wordt de vraag naar specifiek voor
de boomkwekerij gemaakte mana
gementprogramma's steeds groter.
De Mechanisatiedag voor de
boomkwekerij wordt georganiseerd
door het Landbouwschap en de Ne
derlandse Bond van Boomkwekers,
in nauwe samenwerking met het
Consulentschap voor de Tuinbouw.
Het tentoonstellingsterrein is de
boomkwekerij van de Rijksdienst
voor de IJsselmeerpolders aan de
Vossemeersedijk 30 te Dronten. De
route wordt aangegeven met borden
op de belangrijkste kruisingen in de
omgeving. Er is voldoende parkeer
gelegenheid.
De mechanisatiedag is op woensdag
18 september a.s. van 9.00 tot 16.00
uur geopend voor het publiek. De
toegangsprijs inclusief programma
bedraagt ƒ8,—
Agrariërs, die hulpkrachten inscha
kelen tijdens vakantie of dagcursus
sen, kunnen de komende periode
weer een aanvrage indienen voor een
bijdrage in de kosten. Het Ontwik-
kelings- en Saneringsfonds voor de
Landbouw heeft voor dit doel
ƒ200.000,— extra aan de regionale
bonden voor de bedrijfsontwikkeling
ter beschikking gesteld.
De bijdrageregeling van het Fonds,
die sinds 9 juli is geschorst, wordt
hiermee niet heropend. Met de toe
kenning van 2 ton biedt het Fonds de
regionale bonden evenwel de moge
lijkheid alsnog een aantal aanvragers
tegemoet te komen.
Koks voedselkommissaris
Noord-Brabant
Bij besluit van 3 juli is aan ir. E. Tal
stra eervol ontslag verleend als
voedselkommissaris in de provincie
Noord-Brabant. Tot voedselkom-
missaiis in die provincie is inmiddels
benoemd ir. P.P. Koks.
19
