VOO I?
VI? Oil w
Boerin zijn in Canada I
p.j. zuid
geluid
Geef aan F agon het voordeel
van de twijfel
IJs - thee en - koffie
redaktie Peter Risseeuw
Agrarisch studiebezoek aan Ierland
PJGN -
Theaterweekend
Automatiseringsprojekt voor agrarische vrouwen
onder redaktie vande Redaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee
land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. LJ.de Regt - van Maldegem
Anna Mariaweg 1, 4494 PB Geersdijk
Prince Edward Island is de kleinste provincie van Canada. Voor Canadese maatstaven een tuin van goed
onderhouden boerderijen, waar op vruchtbare rode grond uitgestrekte aardappelvelden liggen, waar veel
gerst groeit en weiden met grazend vee. Dit alles in - voor onze begrippen - toch wel een heuvelachtig
landschap. De landbouwgrond wordt afgewisseld door nog ruig bebost land en doorsneden door talloze
waterstromen en baaien die allemaal in verbinding staan met de oceaan of grote zeearmen. Bij elkaar vormt
het een prachtig eiland, waar het goed toeven is. Niet alleen voor de landbouwers, maar ook voor de
duizenden toeristen, die in de zomermaanden het eiland overstromen.
Het was op dit eiland, waar we onze vakantie doorbrachten. Er zijn hier nogal wat Nederlandse boeren
neergestreken om te proberen een bestaan op te bouwen. Wat mij vooral interesseerde was hoe hier de
boerinnen het leven leven.
Opgegroeid in Nederland, met man de grote plas overgestoken, de uitdaging samen een ander bestaan op te
bouwen, aanvaard.
Daarom volgt nu een gedeelte van het gesprek dat ik had met Jettie van Nieuwenhuyzen en Cobie Oomen.
Jettie van Nieuwenhuyzen
Jettie, getrouwd met Piet van Nieu
wenhuyzen, Friezin van geboorte,
terwijl Piet, nog jong, met vader en
moeder na de ramp in '53, uit Zee
land naar de NOP gegaan was. Na
dat hij met Jettie getrouwd was en
enkele jaren op de ouderlijke boer
derij had gewoond, trok Piet het
grootse, dat een land als Canada
biedt.
Dus gingen Jettie en Piet met drie
kinderen naar Prince Edward Island
om daar een groot zuiver akker
bouwbedrijf te beginnen. Door rui
ling van de grond ziet Piet kans ieder
jaar 100 ha konsumptie- en poot-
aardappelen te verbouwen.
In de grote boerenwoning zien we
veel dat aan Nederland herinnert.
De woning is niet verbouwd, ze wo
nen hier pas 3 jaar. De Delfts blauwe
bordjes, het grote kammenet, de
meubels en het serviesgoed; het
komt ons bekend voor.
Terwijl we thee drinken met eigen
gebakken koek, vertelt Jettie.
Ik vraag haar: Wat is het moeilijkste
voor jou hier?
We missen opa's en oma's
"Toch wel het gemis van opa's en
oma's voor de kinderen. Ze komen
ieder jaar hier-naar toe. We spreken
thuis Nederlands met de kinderen en
willen ze graag tweetalig grootbren
gen.
De oudste dochter spreekt en schrijft
nog Nederlands. Ze is in Nederland
nog twee jaar naar school geweest.
Voor Willem wordt het moeilijker.
Ze schrijven dikwijls naar opa en
oma. Die zitten nu zelf op een En
gelse kursus. Zo krijg je een wissel
werking en een goed kontakt".
Ondanks dat Jettie drie zusjes in Ca
nada heeft, waarvan een het buur
meisje is, mist ze wel eens het even
tjes koffie drinken bij een kennis of
even aanwippen bij vader en moe
der. Dat is dan ook het enige nega
tieve punt dat ik gehoord heb.
Dezelfde bond
Op mijn vraag of hier ook platte
landsvrouwen zijn, vertelt Jettie heel
enthousiast: "Ik ben direkt lid ge
worden toen we hier kwamen. Het is
dezelfde bond, maar het ga^t er heel
anders aan toe. We doen heel veel
zelf, al komt er ook af en toe een
spreker.
Met een klubje van ongeveer 12
vrouwen hebben we bijeenkomsten
om de beurt aan huis.
Ik was gelijk de tweede maand van
het seizoen het haasje om een inlei
ding te houden over de Verenigde
Naties. Die uitdaging heb ik dan ook
aangenomen.
De eerste vergadering dacht ik: "Het
is maar een kale boel, wantje begon
en een kopje koffie was er niet bij".
Tot mijn grote verbazing werd na
afloop een volledige maaltijd op ta
fel gezet, kompleet met hartig en
zoet. Die zelfwerkzaamheid speelt
niet alleen in de bond een grote rol.
Je kunt op allerlei gebied kursussen
volgen. Ik kan - bijvoorbeeld - heel
goed haken. Dan geef ik dat door
aan een groepje. Vrijwillig en zonder
een geldelijke beloning. De kursisten
betalen niets, het kopje koffie krijg je
er gratis bij. Dat gaat op allerlei ge
bied zo.
Highschool
Mijn zusje en ik hebben afgelopen
winter de laatste klas van de high-
school in Charlottetown gevolgd
(Hoofdstad eiland). Dat was erg leuk
en leerzaam.
Allereerst om het Engels goed te le
ren schrijven. Maar ook is het heel
goed de geschiedenis, algebra en
wiskunde van het land te leren. Ver
der leer je hoe de onderwijsvormen
in dit land in elkaar zitten en dat is
belangrijk voor het volgen van de
kinderen op school. Vooral voor de
twee aangenomen kinderen - die wel
bij ons zullen blijven - die al wat ou
der zijn!
Met het kindje er bij, dat met Kerst
mis verwacht wordt - vormen Jettie
en Piet een gaaf gezin, die hun vleu
gels in dit nieuwe land uitslaan.
Ze zullen het best redden op dit
mooie eiland, want zegt Jettie: je
moet jezelf geven en dan word je
geaccepteerd.
Sien Overbeeke
Volgende week kunt U het tweede
gedeelte van dit verhaal lezen.
Jettie van Nieuwenhuyzen en twee zoons.
Gewoonlijk worden thee en koffie
warm gedronken, maar op warme
dagen zijn ze gekoeld even verkwik
kend en veel verfrissender.
Voor de ijsthee zet u extra sterke
thee, omdat u koude dranken minder
goed proeft. De thee laat u afkoelen
en zet ze dan in de koelkast om door
en door koud te laten worden.
In een glas doet u 1 of 2 (thee) ijs
blokjes en daar overheen de gekoel-
Er kunnen 15 plattelandsjongeren
deelnemen aan een agrarisch studie
bezoek aan Ierland van 9 september
t/m 14 oktober 1985.
Het programma bestaat uit:
le week: Dit zal een oriëntatieweek
zijn met een introduktie van Ierland,
de Ierse landbouw en er zullen ver
schillende bedrijfsbezoeken gemaakt
worden.
2e en 3e week: De deelnemers zullen
deze 14 dagen ondergebracht wor
den op melkveebedrijven en worden
opgenomen in het gezin.
4e week: Evaluatie van de voor
gaande weken. Exkursies en toeristi
sche bezoeken.
Voorwaarden voor deelname:
Leeftijd tussen 18 en 26 jaar. Een
agrarische opleiding hebben ge
volgd.
De kosten voor het programma be
dragen ƒ300,— inklusief verzeke
ring, reiskosten en verblijf in Ierland.
Exklusief reiskosten i.v.m. voorbe
reidingsbijeenkomsten en pers. uit
gaven.
Opgave zo spoedig mogelijk bij
Stichting Uitwisseling, tel.
02208-96144.
De PJGN organiseert i.s.m. de
Volkshogeschool Bergen, een lang
weekend (van donderdagavond 12
september t/m maandagavond 16
september) voor aktieve theater- en
cabaretliefhebbers uit de PJGN.
M.b.v. mensen uit professionele
theaterwereld wordt er 4 dagen kei
hard gewerkt, met als doel de thea
trale kwaliteit van de deelnemers aan
dit weekend stevig te verhogen.
Vrijdag 19 juli 1985
Gedurende het hele weekend wordt
gewerkt in de videostudio van het
Oude Hof, zodat regelmatig het ge
speelde teruggedraaid en van kom-
mentaar kan worden voorzien.
Een kursusmap met diverse achter
grondartikelen, tips, etc. zal van te
voren beschikbaar zijn.
Het aantal deelnemers/sters is ge
steld op een maximum van 20, dus
wees tijdig met je aanmelding.
De prijs voor deze 4-daagse is (all in)
ƒ60,-.
Opgave bij: Volkshogeschool Ber
gen, t.a.v. mevr. R. Kok, Postbus 94,
I860 AB BERGEN N.H
"Fagon" is een nieuw alternatief om
Agrarisch onroerend goed te finan
cieren. Het KNLC heeft hiertoe het
initiatief genomen onder leiding van
ir. Luteijn. De nieuwe financiering is
gebaseerd op de erfpacht-gedachte,
dat wil zeggen landbouwgrond op
erfpachtbasis uitzetten. Men wil pro
beren institutionele beleggers te in
teresseren om in landbouwgrond te
beleggen.
Om die beleggers daadwerkelijk zo
ver te krijgen zal er natuurlijk een
vergoeding tegenover moeten staan
die kan konkurreren met beleggin
gen buiten de landbouw bv staatso
bligaties. Het rendement uit derge
lijke beleggingen bedraagt momen
teel ongeveer 8%, dat wil zeggen 5%
reeël rendement en 3% inflatiever-
goeding. Deze nieuwe financiering is
opgezet vanuit de erfpacht-gedachte
met ingebouwd terugkooprecht
waarbij het "Fagon-instituut" als
tussenpersoon kan fungeren. Een
voorbeeld: een boer verkoopt aan
het Fagon zelf, "of via Fagon" één
ha grond aan het pensioenfonds voor
ƒ20.000,-. Erfpachtscanon is 4,5%.
Wat zijn de lasten? In het eerste jaar
betaalt de boer 4,5% van ƒ20.000,-
ƒ900, terwijl de 3% inflatie
verrekend wordt op het moment dat
de boêr gebruik maakt van zijn te
rugkooprecht. De grond is naar ver
wachting 3% 600,-) in waarde ges
tegen, dus 20.600,-. Ook het reeële
rendement is onder andere afhanke
lijk van de inflatie. Om de zoveel jaar
kan de canon worden aangepast. Op
korte termijn betaalt de boer 4,5%
terwijl op lange termijn bij terugko
pen ongeveer hetzelfde betaald
wordt als men een normale hypo
theek met 8% afgesloten zou hebben.
De belegger zal er dan ook op aan
dringen, dunkt me, dat er op een ge
geven moment gebruik moet worden
gemaakt van het terugkooprecht (of
anders wordt de grond aan iemand
anders verkocht) anders komt de in
flatievergoeding niet boven water.
Doorslaggevend
Wat betekent dit voor de jonge boer?
Mijns inziens zal de jonge boer ge
bruik maken van het "Fagon" als de
lasten van een normale hypothecaire
lening zo zwaar worden dat het ei
genlijk niet meer haalbaar is. Dan
kun je via het "Fagon" in eerste in
stantie 3% minder rente betalen, dit
kan op korte termijn van doorslag
gevende betekenis zijn. Als bij een
zware bedrijfsovername bijvoor
beeld 500.000,- aan hypotheek no
dig is, betekent dit een "voordeel"
via de Fagon-financiering, op korte
termijn van ongeveer 15.000,- (3%)
minder jaarlijkse lasten. Ook bij
aankoop van een aanzienlijke op
pervlakte grond of als de zittende
pachter gedwongen wordt om het
gepachte bedrijf over te nemen, kan
deze weg soelaas bieden. Deze weg
de thee. Suiker en citroen (druppels
of een schijfje) naar smaak. Ook een
scheutje rum smaakt er best in. Thee-
en koffieijsblokjes maakt u door
sterke thee of zeer sterke koffie in uw
ijslade te bevriezen.
Ijskoffie is al even eenvoudig. U
maakt (voor 1 glas) ongeveer ldl
koffieextrakt van echte of oploskof-
fie. Onderin het glas doet u een eet
lepel basterdsuiker en wat room. U
vult het glas met (koffie) ijsblokjes en
giet het extrakt er overheen.
Een ander ijs koffie recept:
1 lepel ijs; 1 lepel oploskoffie, 16 lepel
basterd suiker, 2 dl melk, wat ca
caopoeder.
Los het koffiepoeder op in een wei
nig kokend water. Voeg de melk en
de suiker toe en zet het dan in de
koelkast. Leg op de bodem van het
glas een lepel vanille ijs en giet daar
de koude koffie over. Boven op komt
de cacao.
zal niet zo snel gevolgd worden als
jonge boer de grond van het ouder
lijk bedrijf veel goedkoper dan de
verpachte waarde kan overnemen.
Niettemin "Fagon" betekent inder
daad een alternatief erbij. Het is geen
strukturele oplossing voor, de bedrijfs-
ovename maar het biedt zeker
voordelen in bepaalde gevallen. Ook
zijn er nog vragen, zoals de fiskale
konsekwenties die nog een 'nadere
studie vragen.
Al met al geef ik dit alternatief het
voordeel van de twijfel.
Jan Koldewee
In het najaar wordt gestart met een
automatiseringsprojekt voor vrou
wen, die werkzaam zijn in de agrari
sche sektor. Het gaat om een proef,
die een vijftal zesdaagse kursussen
voor in totaal 100 agrarische vrouwen
omvat en die wordt gehouden op de
drie praktijkscholen voor de pluim
veeteelt en de varkenshouderij in
Horst (L.), Almelo en Barneveld. Het
projekt is opgezet door het Land
bouwschap, de drie organisaties voor
plattelandsvrouwen, de werkgroep
Aktieprogramma van de Europese
Commissie, de Emancipatieraad en
genoemde praktijkscholen.
De eerste reeks kursussen is bedoeld
voor (mee)werkende vrouwen die
werkzaam zijn in de varkenshoude-
rijsektor en met name de zeugen-
houderij. Gekozen is voor een pro
jekt in de zeugenhouderij, omdat er
voor deze bedrijfstak reeds kompu-
terprogramma's bestaan en daarmee
verband houdend kursusmateriaal
beschikbaar is.
Tijdens de automatiseringskursus
zullen de deelneemsters waarnemin
gen uitvoeren in de stallen. Deze ge
gevens worden vervolgens met be
hulp van een komputer verwerkt en
geïnterpreteerd. Het Laatste deel van
de kursus staat in het teken van de
maatschappelijke aspekten van de
automatisering. Als deze proefkursus
slaagt, worden waarschijnlijk ook
soortgelijke projekten opgezet voor
andere sektoren binnen de land- en
tuinbouw.
Aanmeldingen voor de kursus zijn
uitsluitend centraal schriftelijk mo
gelijk vanaf 5 augustus a.s. bij de
Praktijkschool voor de Pluimveeteelt
en Varkenshouderij, Stationsstraat
104, 5963 AB Horst. (tel.
04709-3535).
19
