Grootschalige akkerbouw staat in
Engeland dankzij hoge
kg-opbrengsten en lage kosten
sterker dan onze akkerbouw
Commercie pakt in Engeland
landbouwvoorlichting op die
bezuinigend rijk moet laten vallen
Indruk hoofdbestuur ZLM na werkbezoek:
Illusie
Ondernemerschap
Kompleetheid
Duistbestrijding
Tien ton heel gewoon
Komende generaties
Nieuwe ontwikkelingen
Biologische bestrijding
De opmerking "Tien jaar geleden
kwamen de boeren uit Engeland
bij ons kijken hoe ze akkerbouw-
produkten moesten telen, maar nu
komen ze niet meer, ze hebben het
inmiddels in de vingers" typeert
misschien wel het beste hoe sterk
de akkerbouw zich in het Vere
nigd Koninkrijk het laatste de
cennium heeft ontwikkeld. Een
opbrengst van 10 ton wintertarwe
is aan de andere kant van het Ka
naal al jaren heel gewoon. Tijdens
een werkbezoek dat het Hoofd
bestuur van de ZLM van 1 t/m 4
juli aan Engeland heeft gebracht
hebben de prestaties van de En
gelse akkerbouw indruk gemaakt.
Uit een aantal gesprekken met
vertegenwoordigers van de NEU,
de nationale boeren organisatie -
waarvan ca. 75% van de agrariërs
in Groot-Brittannië lid is - en met
telers is duidelijk geworden dat
vooral de grote graantelers in het
VK wat het EG-graanoverschot-
ten probleem betreft een prijsver
laging verkiezen boven quotering
of het heffen van medeverant-
woordelijkheidsgeld. ZLM-voor-
zitter A.J.G. Doeleman daarover
in een beschouwing aan het eind
van een zeer geslaagd werkbe
zoek: "Die verschillende opvat-
tingeM tussen ons en de kollega's
daar zijn natuurlijk een gevolg van
de totaal verschillende omstan
digheden in beide landen.
Na een enorme sanering die daar
in het verleden vooral in Oost-
Engeland heeft plaatsgevonden,
zijn er veel grote akkerbóuwbe-
drijven overgebleven waarop
tegen relatief lage kosten tarwe
kan worden geteeld. Daarom
kunnen ze beter dan wij een ver
laging van de graanprijzen op
vangen." Overigens verwacht
men daar dat de sanering zich
nog voort zal zetten. Volgens de
heer Doeleman is het een illusie
te denken dat wij als Nederlandse
akkerbouwers betekenende in
vloed zouden kunnen hebben op
het graanbeleid. "We zullen meer
te maken krijgen met prijzen op
de wereldmarkt die door een
agressiever optreden van de VS
nog sterker onder druk zullen
komen te staan. Gezien die ont
wikkeling (ook de suikerprijs
staat onder druk) zal men voor
ons land in de toekomst steeds
moeilijker kunnen spreken over
het Zuidwestelijk akkerbouwbe
drijf. Gelukkig hebben in ons*
land veel gemengde bedrijfjes in
het verleden de veredeling opge
pakt terwijl veel kleinere akker
bouwbedrijven de intensievere
vollegrondsgroenteteelt hebben
ontdekt. In de toekomst zullen we
in de toekomst die kant nog ver
der op moeten. In dat opzicht
hebben wij een veel sterkere po
sitie dan de kleinere boeren in
Engeland. Daardoor zullen de
sociale en ekonomische verschil
len tussen grote bedrijven en
kleine bedrijven in ons land ook
kleiner zijn dan tussen deze twee
types in het Verenigd Koninkrijk;
"Het uit elkaar groeien van deze
twee "soorten" bedrijven veroor
zaakt in de Engelse agrarische
wereld en ook binnen de Natio
nal Farmers Union nu al span
ningen. De producenten en ex
porteurs van Engelse veehoude
rij- en tuinbouwprodukten hoe
ven we op de internationale
markten niet zozeer te vrezen, zo
meent de ZLM-voorzitter en hij
zegt in die mening versterkt te
zijn na een bezoek aan de Royal
Show dat deel uitmaakte van het
programma. Deze sektoren kun
nen zich een zekere onafhanke
lijkheid permitteren omdat ze een
grote eigen afzetmarkt hebben.
Ons sterk punt in deze sektoren is
Voordat het gezelschap het veld in ging werd men eerst gastvrij onthaald op
het eeuwenoude woonhuis van de familie Ward.
de zeer goede afzet- en verwer-
kingsstruktuur. "Het is dan ook
de hoogste tijd dat de Neder
landse akkerbouw daar een
voorbeeld aan neemt en met die
afzet bezig gaat. Als men dat
stukje ondernemerschap in onze
akkerbouw goed oppakt - en er
zijn nog best wel mogelijkheden
bij zowel veilingen, koöperaties
als partikuliere bedrijven - dan
kunnen we het als kollektief zeker
nog redden. Want, zo besluit
Doeleman, het sterk aanwezige
individualisme bij de Engelsen is
één van hun zwakste punten".
De voorzitter van de akkerbouw-
kommissie de heer H.C. van der
Maas uit Kats is onder de indruk
van de kompleetheid van de
Royal Show en het gedegen ka
rakter ervan dat o.m. tot uitdruk
king komt in de gebouwen en de
vele vaste looppaden door het in
typische Engelse stijl met veel
gras en bomen - aangelegde ex
positieterrein. Van de tientallen
proefveldjes, aangelegd door de
beschermingsmiddelenindustrie,
is hij niet zo ondersteboven:
"Onze proefveldtechnieken zijn
zeker zo goed. We mogen ook blij
zijn met onze praktijkboerderijen
waar we tenminste een eigen in
vloed hebben op de proeven".
Verder heeft hij op de show op
zijn gebied geen spektakulaire
machines of vernieuwingen ge
zien. Bij een bezoek aan de stand
van de Potato Marketing Board -
een organisatie waarvan de aard-
appeltekers lid zijn en die zich
o.m. bezig houdt met het bevor-
VERVOLG,PAG. 13
Het hoofdbestuur van de ZLM is
tijdens zijn werkbezoek aan En
geland o.m. te gast geweest op een
akkerbouwbedrijf en een snijbloe-
menbedrijf. Het akkerbouwbedrijf
van de heer en mevrouw Ward is
een maatschap, ca. 700 ha groot
en ligt bij het plaatsje Keysoe in
Bedfordshire. Hoofdteelt is die
van zaaigranen voor plaatselijke
zaadhandelaren. Uit de talrijke
antwoorden en toelichtingen van
de heer Ward kregen de Neder
landse kollega's de indruk onmis
kenbaar bij een vakman maar ook
bij een ondernemer op bezoek te
zijn.
Ward is een maatschap met zijn
vrouw aangegaan uit belasting
technische overwegingen. Hij is
erg veel en zeer intensief bezig
met het bedrijf. Dat moet ook wel
want een deel van zijn bedrijf is in
deelbouw en de eigenaren/geld
beleggers willen delen in de
winst. Goede resultaten verster
ken zijn positie op het bedrijf. De
landbouwkundige voorlichting
wordt op zijn bedrijf op kom-
merciële basis uitgevoerd door
een specialist die in dienst is bij
totaal 30 grote akkerbouwbedrij
ven in de regio.
De heer Ward verwacht dat bij de
overheidsvoorlichting alleen de
specialisten overblijven en dat de
algemene voorlichting verdwijnt
in Engeland. Hij teelt 360 ha
wintertarwe, 80 ha wintergerst, 8
ha triticale, 140 ha koolzaad en 80
ha erwten. Voorts heeft hij ca 60
ha die bestemd is als weide voor
zijn schaapskudde die bestaat uit
ca. 600 fokooien.
De heer Ward vertelde o.m. dat
(k i J;ijN W vz 4L»I >0%.,
-
-mm»w-
Het gezelschap tijdens het bezoek aan de kwekerij en tuinderij van de
gebroeders Marshall.
hij veel last heeft van grasachtige
onkruiden, vooral duist en wilde
haver. De bestrijding van duist,
oogvlekkenziekte, meeldauw en
fusarium vindt plaats op basis
van een systeem waarbij uit
gangspunt is dat pas tot aktie
wordt overgegaan wanneer een
bepaalde vrij hoog liggende aan
tastingsdrempel wordt overschre
den. Aan duistbestrijding alleen
is hij minstens 150,— per jaar
per ha kwijt. 250 kg stikstof wordt
in 3 keer gestrooid. De tarweras-
sen zijn hoofdzakelijk van bak-
kwaliteit.
Ward taxeert zijn koolzaad
(wordt veel op grote bedrijven
geteeld en heeft een saldo dat
ongeveer gelijk is aan tarwe) op
ca. 5000 kg, veel voor onze be
grippen. Over opbrengsten ge
sproken. 10 ton tarwe per ha is in
Engeland heel gewoon en er zijn
uitschieters naar 11 a 12 ton.
Deze hogere opbrengsten zijn
voor een niet onbelangrijk deel te
verklaren uit de rassen die men
teelt. Het RIVRO zo werd opge
merkt, is misschien wel eens wat
te terughoudend met het opne
men in de rassenlijst van goed
opbrengende buitenlandse ras
sen! Ca. 99% van het stro wordt in
Engeland verbrand maar vanuit
milieuvriendelijk oogpunt zoekt
men naar andere manieren om
het stro kwijt te raken. Men denkt
aan onderploegen, maar eerst
moet onderzocht hoe voorkomen
kan worden dat ook ziekten op
die manier zouden kunnen over
leven. We vernamen nog dat het
enige Nationale Kweekbedrijf de
N.I.E.B. in Brinnstone zal worden
geprivatiseerd.
De teelt van Triticale spreekt hem
niet zo aan, zo zegt hij, "maar op
verzoek van de zaadhandelaren
waarvoor ik ook tarwe en gerst
teel, heb ik dit gewas maar in het
bouwplan opgenomen. Boven
dien heb ik er wel een perceel
voor dat vrij droog is dus gedijen
doet het wel.
Opvallend in het Engelse land
schap zijn de heggen en de ver
spreid staande boomgroepen.
Ook staan vaak alleenstaande
bomen midden in de akker- en
weidepercelen. De heer Ward
vertelde desgevraagd dat dit wel
een zekere opbrengstderving te
zien geeft, maar dat hij en de
meeste kollega's dat er vanuit
public relations oogpunt wel voor
over hebben. "Bovendien zien we
bescherming en instandhouding
van bossen, bomen en heggen
ook vanuit een verantwoordelijk
heid voor de komende genera
ties". "Zonder bomen is het
landschap leeg en lijkt het in
herfst en winter net woestijn".
De heer en mevrouw Ward hou
den hun 600 fokooien in zgn.
Share-farming hetgeen wil zeg
gen dat in de exploitatie relatief
veel geld en grond door derden is
ingebracht. Hij verricht met een
schaapherder op basis van kon
trakten het werk. Zijn er geen
goede resultaten dan worden op
termijn de kontrak ten verbroken.
De lammerproduktie ligt in zijn
kudde op 1,7. De mannelijke
lammeren gaan voor de slacht
weg terwijl de vrouwelijke wor
den verkocht als fokooien. Ze
komen ca. medio december op
stal en worden in de winter ge
voerd met kuilgras. Tussen Kerst
en Nieuwjaar worden ze gescho
ren, een nieuwe ontwikkeling die
goed lijkt te voldoen, de wol blijkt
van betere kwaliteit te zijn.
Lammeren begint eind februari
nadat een scanner van tevoren
reeds heeft vastgesteld of een ooi,
1, 2 of 3 lammeren ter wereld zal
brengen. Daar wordt de voede
ring dan op aangepast. Ward
hééft samen met zijn schaapher
der een couveuse ontwikkeld
waarin pas geboren "dode" lam
meren door middel van hete lucht
worden opgewarmd. Vaak komt
op die manier een lam alsnog tot
leven.
Een ander bezoek betrof het snij-
bloemenbedrijf van de maat
schap gebroeders R. en B. Mar
shall te Caldecote op dit bedrijf
dat 21 ha groot is - waarvan 14 ha
volle grond, 30.500 m verwarmd
glas - werken 16 volledige ar
beidskrachten.
Daar komen nog 18 part-time
krachten bij en 3 chauffeurs die
een belangrijk deel van de oogst
transporteren naar supermarkten
in Zuid-Engeland. In twee maal 4
met steenkool verwarmde kassen
(t.a.v. de uitworp gelden strenge
eisen) worden jaarrond o.m. snij-
chrysanten gekweekt. Op een
kwart van het bedrijf wordt kon-
sekwent gewerkt met biologische
bestrijdingsmiddelen waaronder
nicotine. Dat bevalt de heren
Marshall tot nu toe goed. De be
scherming van het gewas op het
overige deel van het bedrijf vindt
plaats met moderne chemische
middelen. Er worden vooral va->
rianten gekweekt die men in Ne
derland niet aantreft. Men stekt
(nog) niet zelf maar betrekt de
stekken uit vooral de Canarische
eilanden. Over de wijze van afzet
wilden de heren Marshall niet
zoveel vertellen. Wel zeiden ze
dat de prijzen bepaald worden
door de bloemenveiling in Aals
meer. "Daar hoge prijzen dan
gaan wij ook omhoog en daar la
ger dan volgen wij ook". De al
gemene indruk van de bezoekers
was dat het hier een bedrijf betrof
dat niet behoort tot de meest mo
derne, althans vergeleken met
soortgelijke bedrijven in ons
land. -
12
Vrijdag 19 juli 1985
