VOO I? ml
VltOUW
Een vruchtbare akker?
krubriek
Kruiden en specerijen
onder redaktie van de Redaktiekommissie
I Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee-
land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. L.J.de Regt - van Maldegem
Anna Mariaweg I, 4494 PB Geersdijk
Nu de derde V.N. conferentie, als afsluiting van het "Decennium voor de Vrouw", zal plaatsvinden in Nairobi
- Kenia, van 10 tot 19 juli het Forum en vanaf 12 tot 26 juli het Congres, kijken we eens wat er allemaal staat
op het programma.
En daar moet je dan wel even voor gaan zitten en over nadenken. Kan dat in 10 dagen 17 onderwerpen met
ongeveer 200 sub-thema's behandelen en dan ook nog weten wat over elk van die onderwerpen werd gezegd?
Alles is even belangrijk voor de vrouwen in de wereld en "onze" wereldbond A.C.W.W. (Associated Country
Women of the World), heeft dan ook een keuze gemaakt en een diskussie-stuk ingediend en dat zal in een van
die groepen worden behandeld.
Denkende aan die 10 dagen, waarvan er beslist nog drie zullen afvallen voor: openings- en sluiting ceremonie
en een dag voor kennismaken metDan resten er nóg zeven dagen om goed te besteden aan datgene wat de
keuze zal worden.
Wat is dan de keuze b.v. uit de "grote hap", die wordt gevormd door: gelijkwaardigheid - ontwikkeling - vrede
- werkgelegenheid - gezondheid - onderwijs/voorlichting - kuituur - religie - familie - media - ouderen -
jongeren - noodsituaties.
Het is zaak een duidelijke keuze te
doen en als plattelandsvrouw is dan
HET onderwerp "Vrouwen in plat
telandsgebieden" de keuze bij uit
stek. Ons eigen A.C.W.W. projekt
"water" hangt daarmee heel nauw
samen dus ook dat komt op het lijst
je. Verder is de ontwikkeling en
scholing, het leren lezen en schrijven,
een heel bijzondere noodzaak om tot
een bewustere plaats in de samenle
ving te komen. Daarbij komt dan
direkt de kuituur en de religie want
alles wat in strijd is met kuituur
en/of religie heeft geen direkte kans
van slagen. En dan is het "hapje" uit
de "grote hap" bijeen, bij:
Ontwikkeling - plattelandsvrouwen
water
vrouwen organiseren/koöperaties
Voorlichting/onderwijs - vrouwen
studies analfabetisering
en bij kuituur en religie
de wortels van ons bestaan
religie in de samenleving.
Ondernemer - producent - manager
De wereldbond A.C.W.W. vertegen
woordigt ruim 9 miljoen leden en
werkt voor de verbetering van de le
vensomstandigheden van de vrou
wen. Voor deze V.N. conferentie
werd al voorwerk gedaan op het
laatste congres van A.C.W.W. in
Canada (1983). Daar is besloten om
op de Nairobi-Forum bijeenkomsten
een studiebijeenkomst te houden
met als onderwerp:
Plattelandsvrouwen als ondernemers
- producenten - managers.
1 - Plattelandsvrouwen bewust te
maken van hun mogelijkheden,
rechten en verantwoordelijkheid om
de levensomstandigheden te verbe
teren.
2 - Ontwikkelen tot leidinggeven en
het hanteren van nieuwe methoden
zoals in koöperatief verband.
3 - Het ter beschikking stellen van
land en krediet ook aan vrouwen.
4 - Erkenning van de inbreng van
plattelandsvrouwen op sociaal en
ekonomisch gebied, zoals produce
ren en verhandelen van eigen voed
sel en het werk als vrijwilliger in de
organisatie.
De taak van de vrouw is in ontwik
kelingslanden meestal heel zwaar.
Wat niet wil zeggen dat de taak van
de man minder zwaar is, maar deze is
geheel anders. Uit hoofde van de
kulturele en religieuze achtergrond
zijn de taken op een bepaalde ma
nier, die anders is als de onze, ver
deeld. De belangrijkste taak van die
vrouwen is de zorg voor gezondheid
en welzijn van hun gezin. Doordat
velen niet kunnen lezen en schrijven
is veel goede informatie voor hen
onbereikbaar.
Nederlandse Vrouwen Raad
De Nederlandse Vrouwen Raad,
N.V.R. is in ons land het middelpunt
van kontakt en samenwerking. De
N.V.R. heeft de status en de midde
len om:
de regering te beinvloeden voor
programma's die van invloed zijn
op de plattelandsontwikkeling.
bewustwording van vrouwen en
meisjes op gang te brengen zodat
ze kunnen deelnemen aan ont-
wikkelingsprojekten.
bureaukratische belemmeringen
te bestrijden en regionale pro
gramma's te koördineren.
wegen te helpen zoeken naar be
tere voorzieningen op het gebied
van gezondheid, welzijn, land
bouw, huishoudkunde.
kontakt onderhouden met vrou
wenorganisaties en hun inzichten
doen opnemen in regeringsplan
nen.
Een tiental vertegenwoordigers van
de N.V.R. zullen in Nairobi het z.g.
Forum van de Niet Gouvernamen-
tele Organisaties, NGO's, bijwonen.
Met elkaar hebben deze 10 hun keu
ze bepaald en zo proberen ze te be
reiken dat het Nederlandse geluid
van de vrouwen ook daar zal worden
gehoord bij verschillende onderwer
pen. Op een dagelijkse ontmoeting
wordt dan uitgewisseld wat men
heeft ervaren. Vooral de verschillen
de plattelandsvrouwen org. die allen
lid zijn van A.C.W.W. zullen de on
derwerpen m.b.t. het leven op het
land volgen.
Bij alles moet men wel de werkelijk
heid onder ogen durven zien. Voor
een werkelijke verbetering voor
plattelandsvrouwen is de samenwer
king met en de steun van mannen
nodig. Deze zullen ook moeten leren
zien dat er grote mogelijkheden lig
gen voor verbetering en dat deze via
de vrouwen ten goede komt aan het
hele gezin, en zo aan de gehele ge
meenschap.
Een van de allereerste eisen die een
samenleving stellen kan is voldoende
en schoon water. Iemand die dorst
heeft en/of honger is niet in staat aan
iets anders te denken en het is dus
onmogelijk om in gebieden met on
voldoende voedsel en water iets te
doen aan ontwikkeling en scholing.
Het oude Chinese spreekwoord dat
zégt: "Geef iemand een vis en deze
heeft voedsel voor één dag, maar leer
ze vissen en ze hebben altijd te eten",
gaat nog steeds op.
Een geweldig voorbeeld is het pro
jekt in Sierra Leone waar vrouwen
uit 6 dorpen een koöperatie hebben
opgericht, casave wortels telen en
deze verwerken tot een eetbaar pro-
dukt. Met dit produkt komen ze op
de markt en voorzien zo mede in het
onderhoud van het gezin. Het is een
geweldig goed projekt, dat via de
aktie van de N.V.R. door de Neder
landse regering wordt gesteund en
een groot succes lijkt te worden.
Veel kan nog worden gedaan en veel
zal nog moeten worden gedaan, laten
we hopen dat zowel Forum als Con
ferentie van de Verenigde Naties
daartoe een nieuwe aanzet zullen
kunnen geven.
P.J. de Rooy - Janse
Linzensoep met kruiden
Kaneel: Gedroogde bast van de
kaneelboom in pijp- en poeder-
vorm. Toepassing: rijst, groenten
en fruit.
Kappertjes: Ongeopende
bloemknoppen van de kappert
jesstruik (middellandse-zeege-
bied). Toepassing: diverse warme
en koude schotels en sausen.
Kerrie: Samengesteld uit diverse
kruiden o.a. kurkuma, koriander,
kruidnagel, karwij, gember en
spaanse peper. Toepassing: rijst
schotels, soepen en eiergerechten.
Kruidnagel: Ongeopende knop
pen van de kruidnagelboom, ook
in poedervorm (Indonesië, Afri
ka). Toepassing: wild- en stoof
schotels, groenten.
Knoflook: sterk geurend bolge
was. Toepassing: bijna universeel.
Laurier: Blad van de laurier
boom, ook in poedervorm. Toe
passing: vlees, visgerechten, soe
pen, sausen en stoofgerechten.
Lavas: Vrij scherp en pikant, vers
of gedroogd. Toepassing: ra
gouts, soepen en sausen.
Marjolein: Toppen van de mar-
joleinplant (Afrika). Toepassing:
KO
ISt-n Pi
\uy
Toen de prehistorische mens het
voedsel dat hij tot zich nam lang
zaam maar zeker begon te koken
en bovenal te kruiden was dat een
historische stap waarvan hij de
draagwijdte niet vermoedde. Een
culinaire ontwikkeling die blij
vende gevolgen zou hebben voor
de na hem komende generaties en
die door de eeuwen heen heeft
stand gehouden, ja zelfs meer en
meer. verfijnd en geraffineerd
werd en door velen nog steeds een
culinaire aspiratiebron vormt.
Het kruiden doet nog steeds een
beroep op onze kreativiteit en
originaliteit. Zeker voor koks en
kooksters zijn de kruiden en spe
cerijen een belangrijk en prak
tisch onmisbaar middel geowr-
den om het hedendaagse voedsel
een bepaalde smaak mee te ge
ven.
Niet alleen voor de kookkunst
zijn kruiden en specerijen echter
bepalend geworden, denk ook
maar eens even aan de kruiden en
specerijen voor industriële doel
einden zoals voor de likeuren, de
wijnen, de banket- en koek-
industrie, de bakkerijgrondstof
fen, limonades, bier, konserven,
chocolade- en suikerwerk, zuivel,
vlees en niet te vergeten de sala
de-, snacks- en sausenindustrie
(en dit allemaal nog afgezien van
de geneeskrachtige kruiden-in
dustrie!).
Het is dus toch wel van belang
iets over kruiden en specerijen te
weten, hoe ze te gebruiken en/of
samen te stellen.
Om dan maar met een klassieker
te beginnen: de "fines herbes".
Deze bestaat uit gelijke delen
kervel, bieslook en dragon, zeer
geschikt voor diverse sausen,
soepen, eier- en kaasgerechten,
een fijn bespaarde melange in
geur en smaak en samen hebben
ze een zeer goed aanpassingsver
mogen. Laat ze evenwel niet
meekoken maar voeg ze op het
laatste moment toe aan de ge
rechten.
Verder zijn er dan basilicum, dil
le, marjolein, pepermunt, pim
pernel, tijm, venkel en citroen
melisse; bijzonder eigenzinnige
kruiden maar verstandig en ver
antwoord toegepast zullen ze tot
goede resultaten leiden. U kunt
zelf uiteraard ook vele mengsels
maken zoals grill- en bakkruiden,
kruidenboters - o.a. beurre maitre
d'hotel -, diverse marinades,
kruidenazijnen, kruidenaroma's -
selderijzout - of kruidenboeketjes
voor soepen en vleesgerechten,
nasi- en bamikruiden, ja zelfs het
maken van vuurkruiden voor de
barbecue is mogelijk. U ziet,
keuze genoeg!
Tot slot een summier overzicht
van de meest gangbare kruiden
en specerijen.
Bonekruid: langwerpige blaadjes
en steeltjes, vers of gedroogd.
Toepassing: tuinbonen, peul
vruchten, soepen, sausen, in
maak.
Foelie: Buitenste schil van de
nootmuskaat en bijzonder fijn
van smaak. Toepassing: soepen
en groenten.
Gember: Gekonfijte wortelstok
van de gemberplant (China,
Australië), ook in poedervorm.
Toepassing: voor rijsttafels, di
verse sausen en vruchtenkompó-
tes.
Jeneverbes: Gedroogde bessen
van de jeneverstruik. Toepassing:
braden van wild en gevogelte,
zuurkoolbereiding en voor diver
se marinades.
inmaak, zoete gerechten zoals
gebak, rijst en fruitsalade.
Peterselie: Hiervan worden de
blaadjes, stelen en wortels ge
bruikt, vers of diepvries. Toepas
sing: bouillon, diverse groenten
en als garnering voor vele vis- en
vleesschotels.
Selderij: Blaadjes, stelen, zaden
en knollen, zowel vers als ge
droogd. Toepassing: salades,
soepen en sausen.
Paprika: Verwant aan de spaanse
peper, zowel vers als gedroogd in
poedervorm (scherp - en zoet).
Toepassing: soepen, sausen, vlees
en vis, eier- en kaasgerechten.
Hierbij nog enkele kombinaties
als aanvulling:
Kruidenmix voor grill en barbecue
2 eetlepels strooiaroma, Zi thee
lepel versgemalen peper, 1 thee
lepel basilicum, 1 theelepel bies
look, Zi theelepel knoflookpoe
der, Zi theelepel paprikapoeder.
Dit alles goed mengen en er het
vlees goed mee inwrijven.
Mix voor tomaten-, komkommer-
en aardappelsalade
2 eetlepels ragfijngehakte uien, xh.
theelepel selderijzout, 1 eetlepel
basilicum, x/i theelepel dille, Zi
eetlepel suiker, 2 eetlepels blanke
azijn, 1 dl. spijsolie. Dit alles goed
mengen in deze volgorde.
Als laatste: een universele krui
denboter:
Vermeng 250 gram goed zacht
geroerde roomboter met 1 eetle
pel citroensap, Zi theelepel zout, 1
ragfijngesneden ui, 1 theelepel
peterselie, 1 theelepel knoflook
poeder, 1 a 2 theelepels worces-
tersaus, 1 theelepel strooiaroma,
xh. theelepel tijm en tot slot een
paar druppels tabasco.
Wilt u meer weten over genees
krachtige kruiden dan verwijzen
wij u naar de gemeente Goes die
een brochure over kruiden uit
geeft.
Deze brochure is gratis verkrijg
baar op het stadskantoor, afd.
P.R. U vindt hierin een beknopt
overzicht van geneeskrachtige
kruiden en de werking hiervan.
De kruiden mag u zelfs plukken
in de door de gemeente aange
legde kruidentuinen.
M.A. van der Vliet
soepen, sausen en kruidenazijn.
Peper: Bessen van de peperstruik
(Indonesië) de zwarte is vrij
scherp, de witte iets milder. Toe
passing: universeel en liefst vers
gemalen.
Tijm: Stengeltoppen en blaadjes.
Toepassing: braad- en stoofge
rechten, barbecue, wild en gevo
gelte.
Dille: blaadjes, bloemen en
zaadschermen. Toepassing: sala
des, diverse versgerechten en in
maak.
Basilicum: "koningskruid",
waarvan de blaadjes worden ge
bruikt. Toepassing: tomaten- en
komkommergerechten, lams
vlees, peulvruchten en kruidena-
zijn.
Bieslook: Familie van de ui, lan
ge, grasachtige blaadjes, vers en
gedroogd. Toepassing: groenten,
salades en eiergerechten.
Kervel: Diepingesneden sierlijke
groene blaadjes. Toepassing:
soepen, omeletten en aardappel
salade.
Venkel: Stengels, blaadjes en za
den. Toepassing: visgerechten,
20
Vrijdag 12 juli 1985
